Ζαχαρίας Παπαντωνίου – 1η Φεβρουαρίου 1940

To Αρχείο της ΕΡΤ, τιμώντας τη μνήμη του Ζαχαρία Παπαντωνίου (πέθανε την 1η Φεβρουαρίου 1940), ο οποίος υπήρξε ένας από τους σπουδαιότερους λογοτέχνες της γενιάς του 1880 και υποδειγματικός δημοτικιστής, γνωστός και ως ο συγγραφέας του πρώτου σχολικού βιβλίου στη δημοτική, του περίφημου «Τα Ψηλά Βουνά» (1918),  ψηφιοποίησε και παρουσιάζει το σχετικό επεισόδιο της σειράς ντοκιμαντέρ του Τάσου Ψαρρά «ΕΠΟΧΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ», παραγωγής 1999.

(video)

Σειρά ντοκιμαντέρ του Τάσου Ψαρρά με θέμα τη ζωή και το έργο σημαντικών Ελλήνων λογοτεχνών και την προσφορά τους στην πνευματική ζωή του τόπου. Η συγκεκριμένη εκπομπή παρουσιάζει τη ζωή και το έργο του ποιητή, πεζογράφου, χρονογράφου και κριτικού της τέχνης Ζαχαρία Παπαντωνίου (γενν. 1877 – πέθ. 1940), παράλληλα με τα ιστορικά γεγονότα της εποχής του. Παρατίθενται βιογραφικά στοιχεία σχετικά με την καταγωγή του, τις σπουδές του και την ενασχόλησή του με τη δημοσιογραφία. Η εκπομπή εστιάζεται στα θέματα της αρθρογραφίας του στον καθημερινό αθηναϊκό Τύπο.

Γίνεται αναφορά στην πρώτη του εμφάνιση στα γράμματα με την ποιητική του συλλογή «Πολεμικά  τραγούδια», καθώς και στη μεγάλη απήχηση που είχαν οι ανταποκρίσεις του από το Παρίσι για την εφημερίδα «Εμπρός» τη διετία 1908-1910. Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στην πολυμέρεια του έργου του, καθώς ασχολήθηκε με όλα τα είδη γραπτού λόγου. Διαβάζονται αποσπάσματα από τα έργα του «Όθων», «Άγιον Όρος», «Αναγέννηση», καθώς και το ποίημα του «Η γυναίκα στο πάρκο». Γίνεται, επίσης, λόγος για τη διηγηματογραφία του.

Θεωρείται ότι η σημαντικότερη συνεισφορά του στην πνευματική ζωή του τόπου υπήρξε η συμμετοχή του στην εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του Ελευθέριου Βενιζέλου με τη συγγραφή του πρώτου αναγνωστικού στη δημοτική γλώσσα, με τίτλο «Τα ψηλά βουνά » (1919), το οποίο, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην εκπομπή, προσέδωσε «μια σπάνια νότα δροσιάς» στο ελληνικό σχολείο. Με την απελευθερωμένη νοσταλγία του παιδιού στις σελίδες τους, με μνήμες της ανοιχτής φύσης απ’ όπου προερχόταν, «Τα Ψηλά Βουνά» άφησαν να φανεί το πνεύμα του παιδαγωγού Παπαντωνίου.

Ο Ζ. Παπαντωνίου διετέλεσε επίσης διευθυντής της Εθνικής Πινακοθήκης από το 1919, ενώ το 1938 εξελέγη ακαδημαϊκός στην Τάξη των Γραμμάτων και Τεχνών. Καθ’ όλη τη διάρκεια του επεισοδίου την αφήγηση συνοδεύει πλούσιο φωτογραφικό και οπτικοακουστικό αρχειακό υλικό, ενώ εμφανίζεται ο ποιητής-εκδότης Κώστας Μαυρουδής ο οποίος σχολιάζει το έργο του Ζαχαρία Παπαντωνίου.

Σκηνοθεσία: Τάσος Ψαρράς

Διαβάζει η Δήμητρα Χατούπη

Έτος παραγωγής: 1999-2000

Δείτε περισσότερα στο archive.ert.gr