Νίκος Εγγονόπουλος – 31 Οκτωβρίου 1985

Συμπληρώνονται φέτος 35 χρόνια από τον θάνατο του ζωγράφου και ποιητή Νίκου Εγγονόπουλου που έφυγε από τη ζωή στις 31 Οκτωβρίου 1985. Πρωτοπόρος του υπερρεαλιστικού κινήματος στην Ελλάδα, στην ποίηση και τη ζωγραφική, υπήρξε από τους βασικότερους εκπροσώπους της γενιάς του ’30. Με αφορμή την επέτειο θανάτου του, το Αρχείο της ΕΡΤ ψηφιοποίησε και παρουσιάζει την εκπομπή:

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ

ΝΙΚΟΣ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΣ

(video)
Νέο

Σειρά εκπομπών αφιερωμένη σε Έλληνες εικαστικούς που επιμελείται και παρουσιάζει η δημοσιογράφος Μαρία Καραβία. Το επεισόδιο ανιχνεύει τον κόσμο του υπερρεαλισμού του Νίκου Εγγονόπουλου με την ευκαιρία της μεγάλης αναδρομικής έκθεσης του έργου του που οργάνωσε η Εθνική Πινακοθήκη τον Μάρτιο του 1983. Μιλούν στην εκπομπή ο διευθυντής της Εθνικής Πινακοθήκης Δημήτρης Παπαστάμος και ο ποιητής και εκδότης Νίκος Καρύδης.

Ο Δ. Παπαστάμος αναφέρεται στα ιδιαίτερα στοιχεία που σουρεαλισμού και στην ανάπτυξη του σουρεαλιστικού κινήματος στην Ελλάδα με κύριο εκφραστή του τον Εγγονόπουλο. Έμφαση δίνεται στο ιδιόμορφο στυλ του και στα χαρακτηριστικά του όπως, η πληθώρα μορφών και αντικειμένων που γεμίζουν τον πίνακα.

Η Μαρία Καραβία συνομιλεί με τον Δ. Παπαστάμο για την 50χρονη πορεία της καλλιτεχνικής δημιουργίας του Εγγονόπουλου και για τα στοιχεία της τεχνοτροπίας του: τα έντονα χρώματα και το αρχαιοελληνικό παρελθόν. Μιλούν για την ανίχνευση της βυζαντινής παράδοσης στο στοχασμό του και τη ζωγραφική. Αναφέρονται στις επιρροές που δέχτηκε για τα στοιχεία της ελληνικότητας και της παράδοσης, καθώς και στο βυζαντινότροπο ύφος του που διδάχτηκε από τον δάσκαλό του Φώτη Κόντογλου. Σχολιάζουν επίσης τα αρχιτεκτονικά στοιχεία που απεικονίζονται στο έργο του που υποδηλώνουν τη σχέση του με την παράδοση της ελληνικής ζωγραφικής. Συζητώντας για το υπερρεαλιστικό κίνημα στην ελληνική ζωγραφική, εξετάζουν τη θέση του ζωγραφικού έργου του Εγγονόπουλου στη νεοελληνική τέχνη καθώς και τον τρόπο που την επηρέασε.

Κατόπιν, η Μ. Καραβία συναντά τον εκδότη του Νίκου Εγγονόπουλου Νίκο Καρύδη, ο οποίος μιλάει για τη μακρόχρονη φιλία τους, και για την προσωπικότητα του καλλιτέχνη, φανερώνοντας στοιχεία της ιδιωτικής του ζωής. Ιδιαίτερη αναφορά κάνει στην ιδιότητά του ως καθηγητή, κατά τα μεταπολεμικά χρόνια, στη Σχολή Αρχιτεκτόνων του Ε.Μ.Π. στην έδρα του Ελεύθερου Σχεδίου. Περιγράφει την οικία του που αποτέλεσε το “κλειστό περιβάλλον” του Εγγονόπουλου, τονίζοντας την εσωστρέφεια του καλλιτέχνη. Τέλος, θίγεται το θέμα της σχέσης των δύο ιδιοτήτων του Εγγονόπουλου, του ζωγράφου και του ποιητή, δύο ρόλων που συνυπάρχουν.

Ακούγεται η φωνή του Ν. Εγγονόπουλου που απαγγέλει απόσπασμα από το ποίημα «Μπολιβάρ», που έγραψε το χειμώνα του 1942-1943 μέσα στην Κατοχή, με κεντρικό του ήρωα τον αντιστασιακό στρατιωτικό και πολιτικό ηγέτη των λαών της Λατινικής Αμερικής.

Στη διάρκεια της εκπομπής παρουσιάζεται μεγάλος αριθμός έργων του ζωγράφου Ν. Εγγονόπουλου από την πρόσφατη αναδρομική έκθεση της Εθνικής Πινακοθήκης

Ημ. πρώτης προβολής: 23 Ιουνίου 1983

Έτος παραγωγής: 1983

Σκηνοθεσία: Γιώργος Εμιρζάς

Επιμέλεια ρεπορτάζ: Μαρία Καραβία

Το πρωτότυπο φιλμ 16mm συντηρήθηκε, ψηφιοποιήθηκε και αποκαταστάθηκε στα εργαστήρια του Αρχείου της ΕΡΤ με τον νέο εξοπλισμό και τις υποδομές που πλέον διαθέτει (film scanner, color correction).

Δείτε περισσότερα στο archive.ert.gr