Γεώργιος Παπανικολάου – 19 Φεβρουαρίου 1962

Ο Γεώργιος Παπανικολάου γεννήθηκε το 1883 και μεγάλωσε στην Κύμη Ευβοίας, σπούδασε ιατρική στην Αθήνα και το 1907 πήγε στη Γερμανία για να ειδικευτεί στη βιολογία και συγκεκριμένα στην Ιένα, έπειτα στο Φράιμπουργκ και στο Μόναχο. Το 1910 επιστρέφει  στην Ελλάδα και παντρεύεται τη Μάχη Μαυρογένους, η οποία θα τον συντροφεύσει και θα τον υποστηρίξει σε όλη του τη ζωή, συνεισφέροντας σε πολύ μεγάλο βαθμό στο πολύ σημαντικό ερευνητικό του έργο. Ο Γ. Παπανικολάου το 1912 και αφού υπηρέτησε ως ιατρός στους Βαλκανικούς Πολέμους, φεύγει μαζί με τη Μ. Μαυρογένους για τη Γαλλία και εργάζεται στο Ωκεανογραφικό Ινστιτούτο του Μονακό για ένα έτος. Το ζεύγος Παπανικολάου αναχωρεί το 1913 για τις ΗΠΑ όπου τα πρώτα χρόνια αντιμετωπίζουν σοβαρές οικονομικές δυσκολίες και εργάζονται σκληρά και οι δύο σε διάφορες δουλειές. Ο Γ. Παπανικολάου θα κερδίσει μία θέση στο Εργαστήριο Ανατομικής του Πανεπιστημίου Κολούμπια και στη συνέχεια στο Πανεπιστήμιο Κορνέλ της Νέας Υόρκης, όπου θα αφοσιωθεί ολοκληρωτικά στο ερευνητικό του έργο. Το 1928 παρουσιάζει για πρώτη φορά τη μέθοδο διάγνωσης του καρκίνου της μήτρας με κολπικό επίχρισμα. Ο Γ. Παπανικολάου τιμήθηκε με πλήθος βραβείων και διακρίσεων με σημαντικότερο ίσως, το βραβείο Λάσκερ το 1950, από την Αμερικάνικη Ένωση Δημόσιας Υγείας. Το 1954, ο Παπανικολάου δημοσιεύει το σύγγραμμά του «Άτλας της Αποφολιδωτικής Κυτταρολογίας» (Atlas of Exfoliative Cytology) και εδραιώνει πλέον μία νέα ιατρική πρακτική. Εδώ και πολλές δεκαετίες έχει καθιερωθεί παγκοσμίως το Τεστ ΠΑΠ (Pap test) ως μέθοδος διάγνωσης και πρόληψης του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και χάρη σε αυτό έχουν σωθεί εκατομμύρια ζωές. Ο Γ. Παπανικολάου συνέχισε το ιατρικό και ερευνητικό του έργο μέχρι την τελευταία του πνοή, στις 19 Φεβρουαρίου 1962, όταν υπέστη καρδιακή προσβολή. Το Αρχείο της ΕΡΤ τιμάει τον σπουδαίο επιστήμονα και ιατρό και με αφορμή την επέτειο θανάτου του παρουσιάζει την εκπομπή:

ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ, ΤΕΣΤ ΠΑΠ

(video)

  Το επεισόδιο ξεκινάει με έναν πρόλογο από τον σκηνοθέτη Λευτέρη Ξανθόπουλο, ο οποίος εξηγεί την αφορμή με την οποία ξεκίνησε την έρευνα για τον Γεώργιο Ν. Παπανικολάου. Ο χαράκτης και ζωγράφος Γιώργος Βαρλάμος μιλάει για τη μορφή του Γεωργίου Ν. Παπανικολάου και για την επιλογή του να τον απεικονίσει μαζί με τη σύζυγο και συνεργάτιδά του Μάχη Μαυρογένους. Ακολούθως παρουσιάζονται αποσπάσματα από τιμητική εκδήλωση στη μνήμη του Γεωργίου Ν. Παπανικολάου στη γενέτειρά του, Κύμη Ευβοίας, καθώς και πλάνα από το πατρικό σπίτι αλλά και το σπίτι όπου πέρασε τα παιδικά του χρόνια. Η ανιψιά του Γεωργίου Ν. Παπανικολάου, Μαρία Κόκκορη, παραχωρεί εκτενή συνέντευξη κατά τη διάρκεια της οποίας αναφέρεται στα παιδικά, μαθητικά και φοιτητικά χρόνια του θείου της, τις οικογενειακές καταβολές και τα ενδιαφέροντα του Γεωργίου Ν. Παπανικολάου, για την κλασσική μουσική και το βιολί, τη λογοτεχνία, τη δημοτική γλώσσα και την ιατρική επιστήμη. Η αφήγηση συμπληρώνει τις περιγραφές αυτές μαζί με πλούσιο αρχειακό φωτογραφικό υλικό και γίνεται αναφορά στις σπουδές ιατρικής του Γεωργίου Ν. Παπανικολάου στην Αθήνα και αργότερα στη Γερμανία όπου και εκπόνησε τη διδακτορική του διατριβή. Αντίστοιχα περιγράφεται ο γάμος του με τη Μάχη Μαυρογένους, η αναχώρησή τους για το Παρίσι και η παραμονή τους για ένα χρόνο στο Μονακό. Το ζευγάρι επιστρέφει στην Ελλάδα και ο Γεώργιος Ν. Παπανικολάου υπηρετεί ως έφεδρος ανθυπίατρος στον ελληνικό στρατό κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών πολέμων. Με τη λήξη των πολέμων, και συγκεκριμένα τον Οκτώβριο του 1913, εγκαθίστανται στις ΗΠΑ και τη Νέα Υόρκη, όπου του προσφέρεται μια θέση εργασίας στο παθολογικο-ανατομικό τμήμα του νοσοκομείου της Νέας Υόρκης. Το 1914 διορίζεται ως βοηθός ερευνητής στο τμήμα μαιευτικής του ιατρικού κολλεγίου Κορνέλ και το 1928 το ζεύγος παίρνει την αμερικανική υπηκοότητα. Η πρώτη δημοσίευση των ερευνητικών μελετών του έρχεται το 1928, το 1939 δημοσιεύεται η έρευνα για την ανίχνευση του καρκίνου στον τράχηλο της μήτρας, το 1941 η ιατρική κοινότητα αναγνωρίζει την αξία της μελέτης του και το 1943 δημοσιεύεται η «Διάγνωση του καρκίνου της μήτρας από τα κολπικά επιχρίσματα» δημιουργώντας έτσι μια νέα ιατρική ειδικότητα: την αποφολιδωτική κυτταρολογία. Ο κυτταρολόγος Γιάννης Σιάνος και ο ιστορικός της ιατρικής Σπύρος Μαρκέτος, αναφέρονται στο έργο του Γεωργίου Ν. Παπανικολάου, τη σημασία του «Άτλαντα της αποφολιδωτικής κυτταρολογίας» και εξηγούν τον τρόπο με τον οποίο βοήθησε στην πρόγνωση και σωτηρία εκατομμυρίων γυναικών σε όλο τον πλανήτη από τον καρκίνο στον τράχηλο της μήτρας. Η Μαρία Κόκκορη περιγράφει την καθημερινότητα του ζεύγους όπως την έζησε και η ίδια κατά τη διάρκεια της περιόδου που την φιλοξένησαν στις ΗΠΑ. Επίσης σχολιάζεται η αφοσίωση στην έρευνα και η εργασιομανία του Γεωργίου Ν. Παπανικολάου, αλλά και η επίδραση αυτού του χαρακτηριστικού στη σχέση του με τη σύζυγό του Μάχη Μαυρογένους, ενώ ο Σπύρος Μαρκέτος υπογραμμίζει την ανάγκη να αναγνωρισθεί περαιτέρω και στην Ελλάδα η προσφορά της Μάχης Μαυρογένους στο ερευνητικό και επιστημονικό έργο του Γεωργίου Ν. Παπανικολάου. Παρουσιάζονται πρωτοσέλιδα και άρθρα εφημερίδων από την επίσκεψη του ζεύγους στην Ελλάδα και γίνεται αναφορά στον αιφνίδιο θάνατο του Γεωργίου Ν. Παπανικολάου το 1962 στο Μαϊάμι. Στην αφήγηση περιλαμβάνεται και ανάγνωση αποσπάσματος από συνέντευξη της Μάχης Μαυρογένους από το 1970 στον αμερικανικό τύπο, που αναδημοσιεύθηκε μεταφρασμένη στο περιοδικό «Γυναίκα». Το επεισόδιο παρουσιάζει σύντομο και χωρίς ήχο απόσπασμα κινηματογραφικής λήψης όπου διακρίνεται ο Γεώργιος Ν. Παπανικολάου, εν ώρα εργασίας.

Σενάριο-σκηνοθεσία: Λευτέρης Ξανθόπουλος

Έτος παραγωγής: 2008

Ημερομηνία προβολής:  07/07/2008

Όλες οι Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο,  στο ertnews.gr
Διάβασε όλες τις ειδήσεις μας στο Google
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Προσοχή! Επιτρέπεται η αναδημοσίευση των πληροφοριών του παραπάνω άρθρου (όχι αυτολεξεί) ή μέρους αυτών μόνο αν:
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ