Αλέκος Παναγούλης – 2 Ιουλίου 1939

Με αφορμή την επέτειο γέννησης του συμβόλου του αντιδικτατορικού αγώνα, Αλέκου Παναγούλη, στις 2 Ιουλίου 1939, το Αρχείο της ΕΡΤ παρουσιάζει την εκπομπή:

Ο ΔΡΟΜΟΣ ΕΧΕΙ ΤΗ ΔΙΚΗ ΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑ 

ΟΔΟΣ ΑΛΕΚΟΥ ΠΑΝΑΓΟΥΛΗ

(video)

Η εκπομπή ξεκινάει με μια αφαιρετική αναπαράσταση του τροχαίου ατυχήματος που στοίχισε τη ζωή στον Αλέκο Παναγούλη την Πρωτομαγιά του 1976 στη λεωφόρο Βουλιαγμένης. Ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Κώστας Μαρδάς μιλάει για το χαρακτήρα του Αλέκου Παναγούλη, αναφέρεται στην παιδική του ηλικία, τη συμπεριφορά του απέναντι σε καθηγητές και συμμαθητές, τις σπουδές στο Πολυτεχνείο μέχρι και την απόφασή του να λιποτακτήσει ενώ υπηρετούσε τη θητεία του, το 1967, λίγο μετά το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου. Ο αδερφός του Αλέκου Παναγούλη, Στάθης, μιλάει για την αντιστασιακή δράση του αδερφού του, αλλά κυρίως για τη στάση που τήρησε μετά τη σύλληψή του, κατά τη διάρκεια του στρατοδικείου, υπομένοντας με γενναιότητα βασανιστήρια σε καθημερινή βάση. Η εκπομπή περιγράφει την αποτυχημένη απόπειρα δολοφονίας του Γεωργίου Παπαδόπουλου από τον Παναγούλη το πρωί της 13 Αυγούστου 1968.

Ακολουθεί περιγραφή του στρατοδικείου του Αλέκου Παναγούλη. Ο Μαρδάς και ο Ελευθέριος Βερυβάκης υπογραμμίζουν την αγέρωχη στάση του Παναγούλη απέναντι στους δικαστές με την οποία θεωρούν ότι κέρδισε το θαυμασμό τόσο της έδρας όσο και του ακροατηρίου. Η καταδίκη του δις σε θάνατο κινητοποίησε διαμαρτυρίες σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, ενώ η άρνησή του να υπογράψει αίτηση χάριτος  είναι ενδεικτική της αποφασιστικότητας του να σταθεί απέναντι στο καθεστώς των συνταγματαρχών. Ο Μαρδάς και ο Στάθης Παναγούλης περιγράφουν τις αντιδράσεις εντός και εκτός Ελλάδας και τις παρεμβάσεις από πολιτικούς και θρησκευτικούς ηγέτες όπως ο Πάπας και ο Πρόεδρος των ΗΠΑ προκειμένου να μην εκτελεστεί η θανατική ποινή.

Ενδιαφέρον έχουν επίσης οι περιγραφές του Μαρδά σχετικά με τον τρόπου που ο Παναγούλης «βασάνιζε» τους βασανιστές – δεσμοφύλακες του, ενώ παράλληλα έγραφε μέσα στο κελί του ποίηση που ξεπερνούσε μια ίσως αναμενόμενη αγωνιστική ποίηση και δεν είχε τίποτα να ζηλέψει από μια σύγχρονη υπαρξιακή ποιητική γραφή.

Ο Γιώργος Μωράκης υπηρετούσε τη στρατιωτική θητεία του στις φυλακές Μπογιάτι όταν μετατέθηκε εκεί ο Παναγούλης και υπήρξε ο άνθρωπος που τον βοήθησε να δραπετεύσει. Ο Μωράκης περιγράφει το χαρακτήρα του Παναγούλη καθώς και την απόδραση τους, μέχρι τη στιγμή που συνελήφθησαν από τις διωκτικές αρχές του καθεστώτος προδομένοι από συγγενείς του Παναγούλη.

Η εκπομπή περιλαμβάνει πλούσιο φωτογραφικό αρχειακό υλικό και πλάνα από μικρούς και μεγάλους δρόμους που έχουν πάρει το όνομα του Αλέκου Παναγούλη.

Έτος παραγωγής: 2009

Σκηνοθεσία: Αντώνης Τέμπος

Δείτε περισσότερα στο archive.ert.gr