Τόμας Έντισον: Όταν ο «πατέρας» του ηλεκτρισμού στόλισε για πρώτη φορά το χριστουγεννιάτικο δέντρο με λαμπιόνια

Η Νέα Υόρκη αποτέλεσε το κέντρο του κόσμου χάρη στον Αμερικανό εφευρέτη, σαν σήμερα το 1882.

Του Γιάννη Νικηφοράκη.

Η οικεία του Έντουαρντ Χίμπερ Τζόνσον στο Μάρεϊ Χιλ, συνεργάτη του Έντισον και αντιπροέδρου της εταιρείας General Electric, υποδέχθηκε με χαρά την πρωτότυπη πηγή λάμψης στο δέντρο των Χριστουγέννων· το οποίο, μάλιστα, είχε την ικανότητα να περιστρέφεται, δημιουργώντας μία ανεπανάληπτη πανδαισία χρωμάτων και εικόνων.

Τον Ιανουάριο του 1883, το περιοδικό Electrical World χαρακτήρισε το δέντρο της οικογένειας ως «το ομορφότερο των Ηνωμένων Πολιτειών».

«Τα φώτα του είχαν μόλις ανάψει με τη βοήθεια του ηλεκτρισμού και τα παιδιά του κυρίου Τζόνσον δεν είχαν δει ποτέ ξανά στη ζωή τους, κάτι πιο εκθαμβωτικό.

Στεκόταν περίπου σε ύψος 1.80 μέτρων, εντός της σοφίτας και εντυπωσίαζε όλους όσοι εισέρχονταν στον χώρο.

Υπήρχαν τοποθετημένα 120 λαμπιόνια διαφορετικών χρωμάτων, με τις αποχρώσεις των στολιδιών να αναδεικνύουν την απόλυτη ομορφιά.

Αναβόσβηναν ανά τακτά χρονικά διαστήματα, ενόσω το δέντρο εξακολουθούσε να γυρνά· στον πρώτο συνδυασμό ήταν λευκά, ενώ με τη διακοπή του ρεύματος και τη σύνδεση της δεύτερης συλλογής, εμφανίστηκαν και κόκκινα. Ακολούθησαν το κίτρινο και άλλα.

Τα παιδιά του κυρίου Τζόνσον ήταν μάρτυρες μίας πραγματικής επανάστασης. Τούτη η ανακάλυψη, σηματοδότησε την αρχή ενός νέου τρόπου εορτασμού», ανέφερε το αφιέρωμα των Τάιμς της Νέας Υόρκης έναν χρόνο αργότερα.

Διαθέτοντας τη στήριξη εύπορων επενδυτών, ο Τόμας Έντισον σύστησε σε ολόκληρο τον κόσμο τον πρώτο λαμπτήρα πυρακτώσεως, την 31^η Δεκεμβρίου 1879.

Αν και οι πολυσύχναστες εμπορικές συνοικίες του Μανχάταν χρησιμοποιούσαν ήδη λάμπες τόξου ‒ένα είδος περιφερειακού φωτισμού, έντονου και κουραστικού για τα μάτια‒, η ανακάλυψή του θεμελίωσε μία εκ των πλέον καθοριστικών επιστημών της ανθρώπινης δραστηριότητας.

Ακολούθησε η προώθηση διαφόρων μεθόδων εξυπηρέτησης των πολιτών με τον ηλεκτρονικό φωτισμό και φυσικά, η προσέλκυση όλο και περισσότερων χορηγών για τις υπηρεσίες του Έντισον.

Η λειτουργία του ιστορικού σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ήταν γεγονός, την 4^η Σεπτεμβρίου 1882 στην οδό Περλ· το νότιο μέρος του Μανχάταν είχε, πλέον, τη δυνατότητα ευχάριστου & άνετου φωτισμού, αφήνοντας πίσω τις λάμπες υγραερίου.

Η καινοτομία των δύο Αμερικανών επεκτάθηκε και σε υπόλοιπες Πολιτείες, καθώς προχώρησαν στην τοποθέτηση ενός μεγάλου δέντρου στην κεντρική σάλα του εμβληματικού Mechanics Hall της Βοστώνης, στο πλαίσιο της ετήσιας διεθνούς έκθεσης, την περίοδο των Χριστουγέννων του 1883.

«Στο συνέδριο, χρειάσθηκαν περίπου 1.500 λαμπιόνια “Έντισον” και εκατοντάδες ακόμη για το δέντρο. Ήταν σχεδιασμένα να λειτουργούν με αυτόματο μηχανισμό, ώστε να προσαρμόζονται αναλόγως του ρυθμού της μουσικής. Ο χειριστής κρυβόταν πίσω από την ξύλινη βάση.

Το τελικό αποτέλεσμα ήταν τόσο κομψό, που η κορυφαία Σουηδή σοπράνο, Κριστίνα Νίλσον, ‒ευρισκόμενη στον χώρο του κοινού‒ ικέτευσε να τής επιτραπεί το πάτημα των διακοπτών για μερικά λεπτά», έγραφαν τα τηλεγραφήματα της επόμενης ημέρας.

Η αγορά ηλεκτρονικών σετ στολισμού κρινόταν ως πολυτέλεια, τουλάχιστον μέχρι τα τέλη του 19^ου αιώνα.

Ύστερα, η εταιρεία του Τόμας Έντισον ανέπτυξε μία προσιτή σειρά από λάμπες πυρακτώσεως μικρού μεγέθους, με την τιμή των 24άρων να κυμαίνεται στα 10€, κατά προσέγγιση· βάσει των σημερινών δεδομένων, η αντιστοιχία ‒εν μέσω ανατιμήσεων‒ βρίσκεται στα 288€.

Ωστόσο, το κλίμα της εποχής «πρόσταζε» σπατάλες, οπότε αρκετά νοικοκυριά αποκτούσαν τη συλλογή είτε εξ ολοκλήρου, είτε νοικιάζοντάς τη!

«Λαμπιόνια “Έντισον” για τα χριστουγεννιάτικα δέντρα. Κανένας κίνδυνος, δίχως ίχνος καπνού ή οσμής. Ενοικιάζονται ή πωλούνται. Παρέχεται πλήρες εγχειρίδιο οδηγιών, για να συνδέσει και να ενώσει οιοσδήποτε τις λάμπες», αναγραφόταν στο διαφημιστικό μήνυμα της General Electric.