Η 8η Απριλίου αποτελεί μέρα γιορτής για τους τσιγγάνους όλου του κόσμου, με παρελάσεις, πορείες και συγκεντρώσεις, σε τουλάχιστον 150 πόλεις του κόσμου, εις ανάμνηση του 1ου Παγκόσμιου Συνεδρίου τους, που έγινε στο Λονδίνο στις 8 Απριλίου 1971 και έθεσε τις βάσεις για τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους από τη διεθνή κοινότητα.
Το Αρχείο της ΕΡΤ με αφορμή τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρα Ρομά παρουσιάζει την εκπομπή:
Η ΓΕΙΤΟΝΙΑ ΜΑΣ ΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ
ΟΙ ΤΣΙΓΓΑΝΟΙ ΤΩΝ ΒΑΛΚΑΝΙΩΝ
(video)
Η σειρά ντοκιμαντέρ, παραγωγής 2009, επιχειρεί μια γενικότερη ιστορική καταγραφή στην περιοχή των Βαλκανίων, ταξιδεύει σε όλες τις Βαλκανικές χώρες προκειμένου να γνωρίσουμε πολιτιστικά δρώμενα, σύγχρονες τάσεις, πτυχές της καθημερινής ζωής, παράδοση, ήθη και έθιμα, αλλά και τα όνειρα και τις αγωνίες των πολιτών τους. Το συγκεκριμένο επεισόδιο ασχολείται με κοινότητες των Ρομά στη Σερβία και στη Ρουμανία.
Ο λαός των Ρομ συναντιέται παντού στα Βαλκάνια. Ξεκινώντας από τη Σερβία, η εκπομπή παρουσιάζει ένα καταυλισμό από χαρτόκουτα κάτω από μία γέφυρα στο Νέο Βελιγράδι, όπου οι Ρομ ζουν υπό άθλιες συνθήκες. Εκεί ο Σερμπόλιουμ Σούρντιτς δείχνει την σερβική του ταυτότητα, περιγράφει την εγκατάλειψη της κοινότητας των Ρομ από την πολιτεία και συγκρίνει την άθλια σύγχρονη κατάσταση που βιώνουν οι τσιγγάνοι με εκείνη που επικρατούσε στη Γιουγκοσλαβία του Τίτο, όταν οι Ρομ είχαν πρόσβαση στην εργασία, την εκπαίδευση και την κοινωνική πρόνοια, υπογραμμίζοντας και την πεποίθησή του ότι θα αντιμετωπίζονται διαρκώς ως πολίτες δεύτερης κατηγορίας.
Η εκπομπή αναφέρεται στη μουσική παράδοση των Ρομ και ειδικά στα χάλκινα και τις περιπλανώμενες μουσικές τους μπάντες. Μια τσιγγάνικη μπάντα με χάλκινα παίζει μουσική σε ένα γάμο στην εκκλησία του Αγίου Σάββα, μέλη της μπάντας μιλούν για τη ζωή τους ως περιπλανώμενοι μουσική, αλλά και για τα προβλήματά τους. Γίνεται επίσης αναφορά στο μουσικό φεστιβάλ στην Κούτσα κάθε καλοκαίρι, όπου μαζεύονται οι καλύτερες τσιγγάνικες ορχήστρες της Σερβίας, το οποίο είναι σαν μια μεγάλη γιορτή για τη μουσική τους. Στη συνέχεια παρακολουθούμε σε ένα χωριό τσιγγάνων, το Μπέοτσιν, στην Βοεβοντίνα τον εορτασμό της μεγαλύτερης τους γιορτή, την ημέρα του Αγίου Γεωργίου (Τζούρτζεβνταν) στις 6 Μαΐου, νέοι αστειεύονται με αφορμή τα στερεότυπα γύρω από τους τσιγγάνους και περιλαμβάνονται σύντομες συνεντεύξεις τους, όπως της Βαλεντίνης, μιας νεαρής Ρομ, η οποία μιλάει για τα προβλήματα ρατσισμού και κοινωνικού αποκλεισμού που αντιμετωπίζουν οι κοινότητες των Ρομά. Η συγκεκριμένη κοινότητα είναι ριζωμένη μόνιμα στην περιοχή με δικά της σπίτια και περιουσίες, η οποία μαστίζεται από την ανεργία και την φτώχεια μετά το κλείσιμο των βιομηχανικών μονάδων της περιοχής στις οποίες εργάζονταν οι περισσότεροι.
Ακολούθως μεταφερόμαστε στη Ρουμανία, όπου παρουσιάζεται ο τρόπος με τον οποίο οι Ρομ ζουν οργανωμένοι σε δικά τους χωριά. Συγκεκριμένα, στη Τζιλάβα, έξω από το Βουκουρέστι, όπου ζουν αρκετοί πλούσιοι τσιγγάνοι, παρουσιάζονται τα σπίτια και ο τρόπος ζωής των εύπορων Ρομ, ενώ ένας δημοτικός σύμβουλος του χωριού εξηγεί τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι συμπολίτες του. Το επεισόδιο της σειράς περιλαμβάνει και συνέντευξη με τον Μάνταλιν Βόϊκου, ο οποίος είναι Ρομ και μέλος του ρουμανικού κοινοβουλίου και μιλάει για τα αίτια της έλλειψης εκπαίδευσης για τους Ρομά και τις ευθύνες της πολιτείας, η οποία δεν έχει κάνει τα απαραίτητα βήματα για να λυθεί το πρόβλημα, ενώ εξηγεί ότι συχνά η παράδοση των Ρομά έρχεται σε αντίθεση με την κοινωνική ηθική με αποτέλεσμα να δημιουργούνται διαφωνίες και αντιπαραθέσεις, ένα πρόβλημα που μπορεί να λυθεί και με τη διεκδίκηση της μόρφωσης από τους ίδιους τους Ρομά.
Σκηνοθεσία- σενάριο: ΚΑΛΕΣΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ
Έρευνα-Κείμενα: ΣΤΑΜΚΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ
Έτος παραγωγής:2009
Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος