«Ημείς νομίζομεν ότι η πολιτεία δεν θα βλαβή εκ της σχετικής ημών αναμίξεως
εις τα πράγματα αυτής, ούτε θα ζημιωθώσιν εκ τούτου οι άνδρες,
εάν έχωσιν ενίοτε υπόψη και την γνώμην ημών εν πολλοίς.
Συνωδά ταις ανωτέρω σκέψεσιν ανέλαβον την σύνταξιν και έκδοσιν
ιδίας των γυναικών εφημερίδος υπό τον τίτλον
‘’Εφημερίς των Κυριών’’…»
Της Μανιώς Μάνεση
8 Μαρτίου 1887. Κυκλοφορεί το πρώτο φύλλο της εβδομαδιαίας εφημερίδας που γράφεται από γυναίκες, του πνεύματος και της τέχνης, απευθύνεται στις γυναίκες και προκαλεί αναταράξεις. Πρόκειται για ένα πρωτοποριακό εγχείρημα που φέρνει στην Ελλάδα, τους φεμινιστικούς προβληματισμούς που ήδη απασχολούσαν τις γυναίκες στην Ευρώπη σχετικά με τα δικαιώματα των γυναικών. Το στίγμα, δίνεται από την αρχή του πρωτοσέλιδου άρθρου.
«Όσοι την θέσιν της γυναικός εν τε τη οικογενεία και τη πολιτεία καλώς κρίνουσι,
θα ομολογήσωσι μεθ’ ημών πόσων κακών πρόξενος γίνεται η παρ’ ημίν απομάκρυνσις αυτής από παντός είδους πνευματικής εργασίας…»
Εκδότρια, η Καλλιρρόη Σιγανού – Παρρέν, μία πολύπλευρη προσωπικότητα, πρωτοπόρος του γυναικείου κινήματος στην Ελλάδα. Διεκδίκησε το δικαίωμα των γυναικών να έχουν ίσες ευκαιρίες στην εκπαίδευση αλλά και στην πολιτική ζωή της χώρας. Πίστευε ακράδαντα ότι η πνευματική και η πολιτική χειραφέτηση και η ισοτιμία των γυναικών ήταν άμεσα συνδεδεμένη με την εξασφάλιση παιδείας και εργασίας για τις γυναίκες. Πρόβαλε το δικαίωμα των γυναικών να ασκούν συγκεκριμένο επάγγελμα, να χρησιμοποιούν τις γνώσεις τους για βιοπορισμό, αποδεχόμενη ωστόσο συγχρόνως τον παραδοσιακό ρόλο των γυναικών. Είναι ενδεικτικό ότι η ‘’Εφημερίς των Κυριών’’ δημοσίευε άρθρα με συμβουλές προς τις μητέρες ή πρακτικές οδηγίες κοπτικής, ραπτικής, μαγειρικής, υγιεινής διατροφής, οικιακής οικονομίας, καλής συμπεριφοράς και εθιμοτυπίας.
Η Καλλιρρόη Σιγανού – Παρρέν, γεννήθηκε το 1861 στα Πλατάνια Αμαρίου, Ρεθύμνης. Η οικογένεια Σιγανού εγκαταστάθηκε το 1866 στον Πειραιά το 1866.
Η Καλλιρρόη Σιγανού – Παρρέν φοίτησε στη Σχολή Σουρμελή, στη γαλλική Σχολή Καλογραιών και αποφοίτησε δασκάλα από το Αρσάκειο. Εργάστηκε για μία διετία στην Οδησσό ως διευθύντρια του Παρθεναγωγείου της εκεί ελληνικής κοινότητας. Επέστρεψε στην Αθήνα και παντρεύτηκε τον Ιωάννη Παρρέν, ιδρυτή αργότερα του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων, ο οποίος την ενθάρρυνε σε όλους στους αγώνες της καθώς και στην απόφασή της να ασχοληθεί με τη δημοσιογραφία.
«[…] παρακολουθούσα τας συζητήσεις των δημοσιογράφων και σιγά σιγά εξύπνησε μέσα μου και πάλιν ο πόθος να γράψω, όπως αυτοί,
όχι μόνον για τον εαυτόν μου αλλά και για τους άλλους.»
Η ‘’Εφημερίς των Κυριών’’ είχε μεγάλη κυκλοφορία και πρωτοστάτησε σε γυναικείες κινήσεις, όπως η υποβολή στην κυβέρνηση Τρικούπη 2.850 υπογραφών γυναικών υπέρ της γυναικείας εκπαίδευσης, αλλά και εθνικές, όπως η διεθνής εκστρατεία για τον πόλεμο του 1897, με συμμετοχή και της Ενώσεως των Ελληνίδων.
«Η Ελληνίς… δύναται να εξέλθη του κύκλου, εν ω περιστρέφεται,
μαραινομένη και φθίνουσα, εισέλθη δε οπωσδήποτε εις το στάδιον της ενεργείας και αναλάβη τον της αναπτύξεώς της αγώνα μόνη,
μη προσδοκώσα εν τω σταδίω τούτω το παράπαν την συνδρομήν του ανδρός….
Συνήθως ούτος αδιαφορεί και εν τω εγωισμώ αυτού έν μόνον βλέπει,
έν επιθυμεί και θέλει, την δουλικήν υποταγήν της γυναικός εις τα νεύματά του»
Με τη συμμετοχή της σε διεθνή συνέδρια στο Παρίσι από το 1888 έως το 1900 εκπροσώπησε τις Ελληνίδες στο εξωτερικό και ενημερωνόταν για τις τελευταίες εξελίξεις, φέρνοντας τις στις Ελλάδα. Το 1893, επιστρέφοντας από το Διεθνές Συνέδριο Γυναικών στο Σικάγο, ίδρυσε την ‘’Ένωσιν υπέρ της Χειραφετήσεως των Γυναικών’’, ενώ το 1896 μετά από συνέδριο στο Παρίσι σχηματίστηκε υπό τη γενική προεδρία της, ‘’η Ένωσις των Ελληνίδων’’ που είχε εκπαιδευτικό χαρακτήρα και στη συνέχεια λειτούργησε ως Οικοκυρική και Επαγγελματική Ένωσις Ελληνίδων.
«Εγώ, Κυρίαι μου, μένω πολύ ευχαριστημένη ούσα γυνή
και δυσκατόρθωτον θα ήτο να πεισθώ περί του εναντίου. Επιθυμούσι να είναι άνδρες αι γυναίκες εκείναι, αίτινες αγνοούσι τι εστί γυνή, τι αξίζει αύτη, ποία η θέσις αυτής εν τε τη οικογενεία και κοινωνία, τις ο προορισμός αυτής, ποίον το παρόν και το μάλλον αυτής»
Το 1892 με επιστολή της προς τον πρωθυπουργό Χαρίλαο Τρικούπη, την οποία είχαν υπογράψει 2.850 Ελληνίδες, ζητούσε την ίδρυση δημοσίων λυκείων θηλέων και Πρακτική και Καλλιτεχνική Σχολή «διά να μαθαίνουν αι πτωχαί κόραι γυναικείας τέχνας και επαγγέλματα». Τελικά μόλις το 1890 ο Θεόδωρος Δηλιγιάννης επέτρεψε τη φοίτηση γυναικών στο Πανεπιστήμιο και το Πολυτεχνείο, αφού το μέτρο είχε γενικευθεί στην Ευρώπη.
Μετά την επιτυχία αυτή, έθεσε το θέμα της παραχώρησης του δικαιώματος ψήφου στις γυναίκες, αίτημα όμως που δεν έγινε δεκτό. Με τους αγώνες της όμως η Παρρέν κατάφερε να κατοχυρωθεί νομικά η μείωση των ωρών εργασίας, καθώς και η αύξηση τού ημερομισθίου για τις γυναίκες, αλλά και η αναγνώριση τής προσφοράς τής γυναίκας στην οικογένεια ως νοικοκυράς, συντρόφου, μητέρας και παιδαγωγού.
«Είμαι ευτυχής και ήσυχη πλέον μπορώ να αναπαυθώ,
εφ’ όσον αισθάνομαι ότι αφήνω μίαν ανθηράν βλάστησιν της σποράς,
την οποίαν εμείς, αι ολίγαι πρωτοπόροι, εσπείραμεν εις την τότε άγονον και πετρώδη γην και είμαι βεβαία ότι από σας, καλαί μου συνεργάτιδες,
θα δημιουργηθή η τελεία γυναίκα της αύριον».
Συγκρότησε τη ‘’Σχολή της Κυριακής των Απόρων Γυναικών και Κορασίων’’, με πρόεδρο τη βασίλισσα Όλγα, όπου μορφωμένες γυναίκες δίδασκαν γραφή και ανάγνωση σε αναλφάβητες και άπορες εργαζόμενες μητέρες, ίδρυσε το ‘’Άσυλον της Αγίας Αικατερίνης’’ μαζί με τη Ναταλία Σούτσου, το Άσυλον των Ανιάτων, στην προεδρία του οποίου παρέμεινε πολλά χρόνια, και τον Πατριωτικό Σύνδεσμο (μετέπειτα Π.Ι.Κ.Π.Α.). Το 1911, με στόχο την ‘’εξυπηρέτησιν της προόδου του φύλου των’’ και την ‘’αναγέννησιν και διατήρησιν των ελληνικών εθίμων και παραδόσεων’’ ίδρυσε το ‘’Λύκειο των Ελληνίδων’’, το οποίο κατά την περίοδο των Βαλκανικών πολέμων ξεκίνησε την καταγραφή, τη διδασκαλία και την παρουσίαση των παραδοσιακών ελληνικών χορών.
Το δοκιμιακό και λογοτεχνικό έργο της υπήρξε επίσης πολύ πλούσιο, μεταξύ των οποίων η τρίτομη ‘’Ιστορία της γυναικός’’, ‘’Η ζωή ενός έτους. Επιστολαί Αθηναίας προς Παρισινήν’’, η τριλογία μυθιστορημάτων ‘’Η χειραφετημένη’’, ‘’Η μάγισσα’’ και ‘’Το νέον συμβόλαιον’’, το τρίπρακτο θεατρικό δράμα που έπαιξε η Μαρίκα Κοτοπούλη ‘’Η νέα γυναίκα’’… Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι ταξιδιωτικές της εντυπώσεις από τη Σουηδία, τη Ρωσία και τις Η.Π.Α. των χρόνων εκείνων, που δημοσιεύθηκαν στην Εφημερίδα των Κυριών.
Φανατική μοναρχική και αντιβενιζελική, εξορίστηκε στην Ύδρα το 1918, οπότε και διακόπηκε η έκδοση της εφημερίδας της, μετά από τριάντα χρόνια κυκλοφορίας.
Οι ριζοσπαστικές απόψεις της είχαν σαν αποτέλεσμα να αποκτήσει φανατικούς εχθρούς –μεταξύ των οποίων ο Εμμανουήλ Ροΐδης- αλλά και φανατικούς υποστηρικτές, όπως ο Γρηγόριος Ξενόπουλος ο οποίος δημόσια δήλωσε «Η συντροφιά σου είναι πολύτιμη. Το ήθος σου, η τόλμη και η γραφή σου θαύμα. Εύγε σου Δέσποινα της φιλαλληλίας και της προόδου. Στηρίζω τους αγώνες σου, των γυναικών τους αγώνες με όλη μου τη δύναμη» και ο Κωστής Παλαμάς.
Το έργο της αναγνωρίστηκε εντός και εκτός συνόρων. Τιμήθηκε με τον Χρυσό Σταυρό του Τάγματος του Γεωργίου Β’ το 1936 και το Αργυρό Μετάλλιο της Ακαδημίας Αθηνών.
Πέθανε τον Ιανουάριο του 1940 μετά από βαρύ εγκεφαλικό επεισόδιο.
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Γίνε μέλος στο κανάλι μας στο Viber
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος