Δέκα χρόνια συμπληρώνονται φέτος από τον θάνατο του Εμμανουήλ Κριαρά, διακεκριμένου φιλολόγου, Καθηγητή της Μεσαιωνικής Ελληνικής Φιλολογίας, και σπουδαίου ερευνητή της ελληνικής γλώσσας. Υπέρμαχος του δημοτικισμού ήδη από τα μαθητικά του χρόνια στην Κρήτη, ο Εμμανουήλ Κριαράς υπήρξε από τους πρωτεργάτες και βασικούς πρωταγωνιστές της επικράτησης της δημοτικής γλώσσας. Ασχολήθηκε εις βάθος με την μεσαιωνική και νεοελληνική φιλολογία, με μείζον έργο του το 14τομο «Λεξικό της μεσαιωνικής και δημώδους γραμματείας (1100-1669)» και συνέγραψε δεκάδες έργα για την ελληνική γλώσσα και φιλολογία. Για την πολύπλευρη προσφορά του έλαβε δεκάδες τιμητικές διακρίσεις, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό. Ο Εμμανουήλ Κριαράς, έφυγε από τη ζωή, σε ηλικία 107 ετών, στις 22 Αυγούστου 2014.
Με αφορμή τη συμπλήρωση δέκα ετών από τον θάνατό του, το Αρχείο της ΕΡΤ προτείνει τη συνέντευξη που είχε δώσει ο Εμμανουήλ Κριαράς στον Άρη Σκιαδόπουλο, στο πλαίσιο της εκπομπής «Νυχτερινός Επισκέπτης» το 1999.
ΝΥΧΤΕΡΙΝΟΣ ΕΠΙΣΚΕΠΤΗΣ
ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΡΙΑΡΑΣ
Σ’ αυτό το επεισόδιο της σειράς εκπομπών ο Άρης Σκιαδόπουλος συζητά με τον Εμμανουήλ Κριαρά για την ελληνική γλώσσα, την εξέλιξη του γλωσσικού ζητήματος και το δημοτικισμό. Ο ακαδημαϊκός κάνει μια ιστορική αναδρομή τονίζοντας τις δύο εκδοχές της γλώσσας μας: την αρχαϊστική και αυτή που μιλάει ο λαός. Λόγος γίνεται για την επικράτηση της δημοτικής γλώσσας, βασικός πρωταγωνιστής της οποίας υπήρξε ο Εμμ.Κριαράς, και τονίζεται πως το γλωσσικό πρόβλημα είναι κυρίως κοινωνικό-και μοιραίως-πολιτικό. Ο Εμμ.Κριαράς υπογραμμίζει, δε, τη σημασία της ομιλούμενης γλώσσας, τονίζοντας ότι η γραφή αποτελεί ένα δευτερογενές φαινόμενο και σχολιάζει την ορθογραφία και απλούστευση των λέξεων. Θίγεται, ακόμη, το ζήτημα της διδασκαλίας της αρχαίας ελληνικής γλώσσας στο σχολείο, με αναφορά στη σημασία του ρόλου του δασκάλου.
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, λόγος γίνεται επίσης για σημαντικές στιγμές της πορείας του, για τις σπουδές και την σταδιοδρομία του, με αφετηρία τα μαθητικά του χρόνια στα Χανιά, και τα φοιτητικά στην Αθήνα. Αναφέρεται στη δικτατορία του Μεταξά, και τις δυσκολίες που αντιμετώπισε από το μεταξικό καθεστώς, αλλά και τον διορισμό του στην Ακαδημία Αθηνών, την συμμετοχή του στην Αντίσταση κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τη φυλάκισή του στο Χαϊδάρι. Μιλά για το Βυζάντιο, για την ερευνητική του ενασχόληση με την περίοδο του Μεσαίωνα και τη δημιουργία του περίφημου «Λεξικού της μεσαιωνικής ελληνικής δημώδους γραμματείας (110-1669)». Τέλος, κάνει αναφορά σε εξέχουσες προσωπικότητες από το χώρο της λογοτεχνίας-τους πρωτεργάτες του γλωσσικού ζητήματος στην Ελλάδα, τον Παλαμά, και άλλους ποιητές, καθώς και κάποιους από τους εκπροσώπους της «Σχολής της Θεσσαλονίκης»- και μνημονεύει αγαπημένους του μαθητές, διακεκριμένους ακαδημαϊκούς. Η συνέντευξη κλείνει με ένα σχόλιο για το μέλλον, την εξέλιξη της τεχνολογίας και τη σχέση της με την γλώσσα.
Έτος παραγωγής: 1999
Παρουσιαστής: ΑΡΗΣ ΣΚΙΑΔΟΠΟΥΛΟΣ
Σκηνοθεσία: ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΚΑΒΙΑΣ
Επιμέλεια Παραγωγής: ΑΛΙΚΗ ΘΑΛΑΣΣΟΧΩΡΗ
Σύνταξη: Διδώ Γεωργούλα
Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Γίνε μέλος στο κανάλι μας στο Viber
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος