Ήταν Φλεβάρης του 1927 όταν στα ιταλοκρατούμενα Δωδεκάνησα ιδρύθηκε η Ελπίδα Κρεμαστής, αθλητικός σύλλογος που όπως αναφέρουν οι πληροφορίες από εκείνη την εποχή, το όνομα το πήρε για να γίνεται ο συνειρμός της ελπίδας για απελευθέρωση.
Δεν ήταν άλλωστε ο μόνος συμβολισμός στην ιστορία του δωδεκανησιακού αθλητισμού, αφού ο Διαγόρας Ρόδου επέλεξε σαν επίσημη ημέρα της ίδρυσής του την 25η Μαρτίου του 1905, επίτηδες για να συμπίπτει με την εθνική επέτειο. Ο Διαγόρας βρέθηκε στο στόχαστρο των Ιταλών που αντιλαμβανόμενοι ότι ο σύλλογος δεν έμενε μόνο στο αθλητικό πεδίο, αλλά καλλιεργούσε και άλλα ιδεώδη, όπως αυτό της απελευθέρωσης, διέλυσαν τον Διαγόρα το 1929. Γενικά μέσα από τον αθλητισμό οι Δωδεκανήσιοι επιχειρούσαν να περάσουν μηνύματα, άλλωστε για το λόγο αυτό κυνηγήθηκαν και αντιμετώπισαν διάφορες διώξεις, για παράδειγμα ο Κλεάνθης Παραδεισίου, είδε να του απαγορεύουν την ύπαρξη και να του κατάσχουν τη βιβλιοθήκη. 
Τα πρώτα βήματα της Ελπίδας είχαν να αντιμετωπίσουν όλα αυτά που η οικονομική ένδεια δημιουργεί σαν ανάγκες, την εξασφάλιση αθλητικού υλικού, τη στέγαση σε γραφεία, την πρόσληψη προπονητών και βέβαια τη διαμόρφωση αθλητικών χώρων, κλπ
Ο γιατρός Κώστας Μιχαλάκης ήταν ο πρόεδρος εκείνων των χρόνων που κράτησε σταθερή πορεία στο τιμόνι της Ελπίδας.
Η Ελπίδα Κρεμαστής ενισχύθηκε οικονομικά τόσο στον αθλητικό τομέα όσο για την ίδρυση το 1927, από τον έχοντα το ίδιο όνομα σύλλογο των Κρεμαστενών στην Αμερική.
Ανάλογα φαινόμενα οικονομικής ενίσχυσης έχουμε καταγράψει και στην ενίσχυση του Κλεάνθη Παραδεισίου από το σύλλογο Άγιο Νικόλαο (Παρροδιακός στην Αμερική).
Ήταν γενικό φαινόμενο εκείνων των χρόνων οι Έλληνες των ΗΠΑ, αλλά και της Αιγύπτου, όπου ανθούσε η ελληνική παροικία, να ενισχύουν συλλόγους στις ιδιαίτερες πατρίδες τους. Σε μεγάλο βαθμό η παράδοση αυτή παραμένει και σήμερα.
Ασπρόμαυρα ήταν τα χρώματα της Ελπίδας, αλλά παρά τη σημαντική της συμβολή στον αθλητισμό της Ρόδου, αντιμετώπισε το ίδιο πρόβλημα με όλα τα υπόλοιπα σωματεία των Δωδεκανήσων.
Από το 1932 οι Ιταλοί θεσπίζουν έναν αθλητικό κανονισμό, που εκτός από παράβολα, αιτήσεις και γραφειοκρατικές διαδικασίες, προβλέπει έλεγχο στα σωματεία που εντάσσονται σε ομοσπονδία (Ροδιακή ομοσπονδία των γυμναστικών, αθλητικών και ψυχαγωγικών Σωματείων τη Κτήσεως – FRATRESS ) υπό ιταλικό έλεγχο και βασικό στόχο να μην επιτρέπει οποιαδήποτε λειτουργία που ενδέχεται να διευκολύνει τη διάδοση αντικατοχικών προβληματισμών και ακόμα περισσότερο δράσεων, αλλά και όποια λειτουργία διασώζει την πολιτιστική κληρονομιά που πρέπει να παραδοθεί στη λήθη για να προχωρήσει ο «εξιταλισμός» του τοπικού πληθυσμού.
Οι Ιταλοί επί των ημερών του Ντε Βέκι (Cesare Maria De Vecch – διαδέχτηκε το 1936 τον συγκριτικά με αυτόν «μετριοπαθή» Mario Lago), σκλήρυναν τη στάση τους .
Το 1935 η εφημερίδα «Αθλητικός Χρόνος», έχει άρθρο με τίτλο: «Ο ιταλικός φασισμός στραγγαλίζει τον αθλητισμόν της αλύτρωτου Δωδεκανήσου» και αναφέρει: «Οι Ιταλοί φασίσται ξέρουν καλά την δουλειά τους. Γνωρίζουν πολύ καλά ότι ο αθλητισμός και τα σπορ χαλυβδώνουν το φρόνημα και την ψυχήν, ότι δημιουργούν άλκιμα σώματα και αλκίμους ψυχάς, ότι συντελούν εις το αισθάνεται η νεολαία βαθύτερον τα ανελεύθερα και απρεπή μέτρα του Ιταλικού φασισμού.
Οι νέοι με την ελευθέραν ψυχήν που χαλυβδώνουν τα σπόρ και η παραμονή εις το ύπαιθρον επαναστατούν όταν καταπιέζονται και εξεγείρονται όταν οι δυνάσται προσπαθούν να καταπνίξουν την φωνήν της Ελευθερίας και του δικαίου.
Οι Ιταλοί όμως οι οποίοι παρά πάντα νόμον και ηθικήν κρατούν εις τας όνυχας τη ωμή και ζοφερή δουλείας τα Δωδεκάνησα φοβούνται την επανάστασιν εις την εξέγερσιν της Νεολαίας.
Και δια να προλάβουν την εξέγερσιν η οποία θα στιγματίση τον πολιτισμόν των εις τα μάτια του πεπολιτισμένου κόσμου, απαγορεύουν εις τους νέους να γυμνάζονται και να δίδουν ποδοσφαιρικούς αγώνας δια να μη καλλιεργηθεί το πνεύμα της ευγενούς αμίλλης και της συνδυασμένης προσπαθείας.
Κλείνουν τα γυμναστήρια της Ρόδου και της Καλύμνου, φυλακίζουν τους αθλητάς και καταστρέφουν δια πυρός και σιδήρου την αγωνιστικήν ανάτασιν της νεολαίας.
Τα ανελεύθερα ταύτα μέτρα σπιλούντα τον πολιτισμόν και τας παραδόσεις μας εξήγειραν τον αμιγή Ελληνικόν πληθυσμόν της Δωδεκανήσου ο οποίος ζητεί πλέον δι’ υπομνημάτων προς την Κοινωνίαν των Εθνών να καταπαύση ο ύπουλος πόλεμος του Ιταλικού φασισμού κατά του αθλητισμού των Δωδεκανήσων».
Στις προσπάθειες εξιταλισμού των Δωδεκανήσων, που εντάθηκαν από το 1937, με το κλείσιμο όλων των ελληνικών Σχολείων, διαλύθηκαν τα ελληνικά αθλητικά σωματεία, ιδρύθηκαν άλλα με ιταλικά ονόματα. Η Ελπίδα Κρεμαστής γίνεται «Speranza».
Όπως έχουμε γράψει στο παρελθόν: «Για να έχουμε πλήρη εικόνα των συνθηκών, τον Ιούλιο του 1937 και στη συνέχεια το 1939 ο Ντε Βέκι, Υπουργός Παιδείας και Τετράρχης του Φασισμού, κατήργησε όλα τα ελληνικά έντυπα και η ελληνική γλώσσα έγινε μάθημα προαιρετικό που διδασκόταν χωρίς βιβλία ως την τρίτη τάξη του πενταετούς δημοτικού σχολείου. Διδάσκοντες και διδασκόμενοι υποχρεώνονταν να μιλούν μόνο ιταλικά, με την απειλή αυστηρών κυρώσεων. Δεν έλειψαν και οι απολύσεις εκπαιδευτικών και η κάλυψη των θέσεών τους από Ιταλούς δασκάλους που ήρθαν από την Ιταλία. Αρκετές οικογένειες προτίμησαν να μην στέλνουν τα παιδιά στο σχολεία παρά να μάθουν ιταλικά. Παρέμβαση έκανε ο Μητροπολίτης Ρόδου Απόστολος, εκμεταλλευόμενος ένα «παράθυρο» του διατάγματος που επέτρεπε την θρησκευτική κατήχηση και οργάνωσε κρυφά σχολεία που λειτουργούσαν υπό τον μανδύα των κατηχητικών».
Ορισμένοι παίκτες από την Κρεμαστή εντάχθηκαν στην ομάδα GIL.
Μέσα στη κατοχή το 1943 ο Ηλίας Σταματάκης επανίδρυσε ανεπίσημα την ΕΛΠΙΔΑ και μάλιστα οι Ιταλοί αγωνιζόμενοι εναντίον των Γερμανών σε ποδοσφαιρικό αγώνα, άτυπα χρησιμοποίησαν για να ενισχύσουν την ομάδα τους και παίκτες της Ελπίδας. Το πέτυχαν καθώς κέρδισαν. Δεν ήταν η μόνη επανεμφάνιση καθώς και ο διαλυμένος από τους Ιταλούς Κλεάνθης Παραδεισίου επανήλθε επί κατοχής στη δράση με το «έτσι θέλω».
Αξέχαστο παραμένει το γεγονός ότι σε κάποιο αγώνα οι Ιταλοί, κατά των Γερμανών, πήραν μερικούς Κρεμαστενούς παίκτες για να τους βοηθήσουν. Με τη λήξη του πολέμου η Ελπίδα αλλάζει όνομα το 1945 και γίνεται Φοίβος Κρεμαστής, ενώ με την ενσωμάτωση των Δωδεκανήσων στην Ελλάδα το 1947, ο Φοίβος Κρεμαστής, γίνεται και ένα από τα τέσσερα ιδρυτικά μέλη της Ένωσης Ποδοσφαιρικών Σωματείων Δωδεκανήσου το 1947, μαζί με τους Διαγόρα, Δωριέα και Ιάλυσο.
Ο Φοίβος εκτός από πρωταθλήματα και κύπελα Δωδεκανήσου, που έχει κατακτήσει, έχει αγωνιστεί για τρία χρόνια στη Β’ Εθνική, ενώ έχει συμμετοχές και στη Δ’ Εθνική. Επίσης έχει κατακτήσει το Κύπελλο Ερασιτεχνών το 1972 με 3-2 τον Εθνικό Αλεξανδρούπολης στον τελικό της Λεωφόρου Αλεξάνδρας. Το 1988 έφτασε και πάλι στον τελικό όμως ηττήθηκε στο Αιγάλεω από τον Μέγα Αλέξανδρο Καβάλας με 1-0.
Η πιο τραγική στιγμή στην ιστορία του Φοίβου Κρεμαστής, έβγαλε μέσα από τον ανθρώπινο πόνο και ένα μήνυμα ελπίδας για τις ανθρώπινες ευαισθησίες που βγαίνουν και μέσα από τον αθλητισμό. Ο Φοίβος θα έπαιζε με τον ΠΑΣ Ίκαρο Ικαρίας στις 10 Απριλίου 2013 στην Ικαρία, καθώς όταν η ομάδα είχε φτάσει στην Αθήνα και από εκεί θα συνέχιζε για την Ικαρία, αλλά έχασαν τη ζωή τους ο 20χρονος ποδοσφαιριστής Φίλιππος Δελαπόρτας (γιος του προέδρου Άκη Δελαπόρτα) και ο Γιάννης Τζιβίλογλου, αδερφός του τεχνικού του συλλόγου Ευτύχη Τζιβίλογλου, σε τροχαίο δυστύχημα που σημειώθηκε στα Καλύβια Αττικής.
Στον αγώνα που έγινε αν και η ΕΠΟ πρότεινε στον Φοίβο αναβολή, η ροδιακή ομάδα παρατάχθηκε με 10 παίκτες αφήνοντας τιμητικά κενή την ενδέκατη θέση του εκλιπόντος, ενώ στο φύλλο αγώνα, ο νεαρός ποδοσφαιριστής αναγράφηκε ως ο ενδέκατος παίκτης της ομάδας του Φοίβου. Και το ίδιο έκανε και ο γηπεδούχος Ίκαρος κατεβάζοντας δεκάδα στο γήπεδο. Για την ιστορία στη νίκη του Φοίβου με 0-2 ανεγράφη ως σκόρερ των δύο τερμάτων ο αδικοχαμένος ποδοσφαιριστής του.
Ακολούθησε η εξής επιστολή του Φοίβου Κρεμαστής προς την ΕΠΟ
«Προς: Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία
Κοινοποίηση: Ίκαρος Ικαρίας
Κύριε πρόεδρε
Θέλουμε να σας ευχαριστήσουμε για την συμπαράσταση σας, στις δύσκολες στιγμές που περνά ο σύλλογος μας και για την κατανόηση που δείξατε στα αιτήματα μας, ειδικά τις πρώτες μέρες, που έφυγε από κοντά μας ο πολυαγαπημένος μας Φίλιππας.
Θα θέλαμε να ενημερώσετε το συμβούλιο σας, για την συμπεριφορά όχι μόνο των παραγόντων του Ικάρου Ικαρίας, αλλά και των υπέροχων φιλάθλων του.
Σωματείο, πραγματικό κύτταρο ποδοσφαίρου, που μας έδειξαν στην μεταξύ μας συνάντηση πως υπάρχουν ακόμα πολλοί ρομαντικοί στο άθλημα, γεμάτοι ανθρωπιά, αγάπη και ερασιτεχνικά ιδεώδη. Σωματείο, που κάνει ακόμα και ανθρωπιστικές εκδηλώσεις για να βοηθήσει φτωχές οικογένειες και έχει ελεύθερη είσοδο των φιλάθλων στους αγώνες τους.
Δεν είναι μόνο, ότι αποφάσισαν να παίξουν με 10 παίκτες, όπως και η ομάδα μας, ούτε ότι φόρεσαν μαύρο περιβραχιόνιο. Ο Ίκαρος δεν συμπαραστάθηκε στο πένθος μας, πένθησε μαζί μας. Οι άνθρωποι του φρόντισαν να μας το δείξουν από την πρώτη στιγμή που πατήσαμε στο νησί, μέχρι και την αναχώρηση μας, πως είχαν πένθος για τον χαμό του Φίλιππα και οι δημόσιες ευχαριστίες μας, δεν είναι τίποτα μπροστά στην ανθρώπινη συμπεριφορά τους.
Κύριε πρόεδρε, ένα είναι μόνο το παράπονο τους. Κανένας δεν τους βοήθησε για να μετατρέψουν τον ξερό αγωνιστικό χώρο, σε πλαστικό τάπητα. Αξίζουν μια τέτοια βοήθεια από σας, που αγαπάτε το ποδόσφαιρο και τις ακριτικές περιοχές.
Ο Φοίβος απέκτησε αδελφό σωματείο, Τον Ίκαρο Ικαρίας
Με εκτίμηση,
ο πρόεδρος του Γ.Φ.Σ « Ο Φοίβος»
Βασίλης Δελαπόρτας
Η ΕΠΟ συνεχάρη τα δύο σωματεία για την πρωτοβουλία τους, και τα τίμησε στις 11 Μαΐου 2013, πριν από την έναρξη του τελικού του Κυπέλλου Ελλάδας στο ΟΑΚΑ.
Πηγή φωτo: Φοίβος Κρεμαστής
Έρευνα: Νάσος Μπράτσος
Μην χάσετε στο www.ertnews.gr με αφορμή την επέτειο ενσωμάτωσης των Δωδεκανήσων στην Ελλάδα
Σάββατο 25 Μαρτίου 2023: Δ.Α.Ο. Αργοναύτης 1924: Η ομάδα των Δωδεκανησίων μεταναστών επί ιταλοκρατίας
Σχετικά θέματα
Δ.Α.Ν.Σ. Δωριεύς: Αθλητισμός και κοινωνική προσφορά από το 1924 στα Δωδεκάνησα
Η παρέμβαση του ιταλικού φασισμού στον αθλητισμό των Δωδεκανήσων στο Μεσοπόλεμο (Α’ μέρος)
Η παρέμβαση του ιταλικού φασισμού στον αθλητισμό των Δωδεκανήσων στο Μεσοπόλεμο (Β’ μέρος)
Η ίδρυση του Ε.Μ.Π.Α. το 1946 στα Δωδεκάνησα
Oι “Μπιεμέδες” και η ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου στην Ελλάδα στις 7 Μαρτίου 1948
Κλεάνθης Παραδεισίου 1927: Από τη νυχτερινή σχολή «Βιλανόβα» στα γήπεδα της ιταλοκρατούμενης Ρόδου
Διαγόρας Ρόδου: Η αθλητική «Φιλική Εταιρεία» από τις 25 Μαρτίου 1905 μέχρι σήμερα
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος