Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Τρίτη 4 Μαΐου 1921

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Η αγγλο-γαλλική διένεξη με αφορμή το ζήτημα της Σιλεσίας, δημιουργεί ανησυχία για ενδεχόμενες συνέπειές της στην ειρήνη. Και ενώ το ‘’δόγμα ισορροπίας’’ μοιάζει να απειλείται, στην αγγλικό Τύπο δημοσιεύονται πληροφορίες από το σχέδιο Τσώρτσιλ για την Ανατολή με ‘’την οργάνωσιν σειράς αυτονόμων ιθαγενών κρατών συνδεομένων με την Αγγλίαν διά ομοσπονδιακού δεσμού’’. Η απουσία πληροφοριών από το μικρασιατικό Μέτωπο, αποδίδεται στην επικράτηση της άποψης του Γενικού Επιτελείου ‘’όπως λησμονηθούν αι επιχειρήσεις και γενικώς η εκεί πολεμική ημών δράσις’’.  

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• Η ΑΜΑΡΤΩΛΗ ΔΡΑΣΙΣ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ

«Η Κυβέρνησις δεν εδίστσε ν’ αποκαλύψη την τραπεζιτικήν κερδοσκοπίαν. Κατήγγειλεν ακόμη ότι αι Τράπεζαι προσεπάθησαν ν’ αποφύγουν τα’ αποκαλυπτήρια της αμαρτωλής δράσεώς των. […] Η Κυβέρνησις πρέπει ν’ αναγκασθή να εξηγήση πώς εμπιστεύεται την διαχείρισιν και τον έλεγχον του συναλλάγματος εις τας Τραπέζας, τας οποίας καταγγέλλει ως κερδοσκοπούσας αθεμίτως επ’ αυτού»

• ΑΙ ΠΟΛΕΜΙΚΑΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

«Φαίνεται ότι επεκράτησαν παρά τω υπουργείω των Στρατιωτικών αι αντιλήψεις ωρισμένων κυρίων του Γενικού Επιτελείου, όπως λησμονηθούν αι επιχειρήσεις του μετώπου και γενικώς η εκεί πολεμική ημών δράσις και κατάστασις. Ως εκ τούτου δε από τινος ουδέν πολεμικόν νέον ανακοινούται υπό των αρμοδίων και εδώ και εν Σμύρνη εκτός των ξηρώς τυπικών πολεμικών ανακοινωθέντων»

ΑΣΤΡΑΠΗ

• ΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ

«Η Αγγλογαλλική διάστασις, εκραγείσα επί του ζητήματος της Σιλεσίας, συγκεντροί αμέριστον την προσοχήν της ανθρωπότητος. […] Η συμμαχική αλληλεγγύη ομοιάζει τον ιστόν της αράχμης, ον δύνατια ανά πάσαν στιγμήν να διασπάση και το ελαφρότερον φύσημα του ανέμου. Η συνθήκη των Βερσαλλιών περιέχει σπέρματα πολέμων. […] Ας ελπίσωμεν ότι η ‘’κρίσις του ήθους’’, εντός της οποίας αναχωνεύεται η μεταπολεμική κατάστασις της Ευρώπης, θα παρέλθη πριν η εμφάνισις άλλων παραγόντων εκβιάση την ίασιν αυτής»

ΕΘΝΟΣ

• ΔΕΝ Θ’ ΑΡΓΗΣΗ

«Όλα είνε δυνατά. Και τα πλέον παράξενα. Το ολιγώτερον παράξενον θα ήτο, φρονούμεν, εκείνο που κηρύττουν ως αδύνατον οι τρέμοντες από Βενιζελοφοβίαν. […] Οι Βενιζελικοί ονειρευόμεθα –μας λέγουν- κάτι αδύνατον. Την επάνοδον του Βενιζέλου εις την Κυβέρνησιν της χώρας. […] Εν πάση περιπτώσει εμείς δεν ονειρευόμεθα. […] Χαζεύοντες, μόνον, βλέπομεν ένα λαόν που αρχίζει να ξυπνά και αυτός. Και αφού είδε εσάς εις τον ύπνο του, οποίοι πραγματικώς είσθε, κυττάζει προς εμάς με αγωνία και δεν θα αργήση να φωνάξη : – Βοήθεια! Σώσατέ με από αυτούς του δημίους μου! Τους τυραννομάχους ελευθερωτάς μου!»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• ΤΙ ΛΕΓΕΙ Η ΙΣΤΟΡΙΑ

«Είχομεν πάντοτε την γνώμην ότι η 1^η Νοεμβρίου είνε ημέρα περισσότερον τραγική και από την 29 Μαΐου του 1453. Διότι εάν τότε έπεσεν η Ελλάς εις στιγμάς ηθικής καταπτώσεως, την 1 Νοεμβρίου η Ελλάς εζήτησε ν’ αυτοκτονήση καθ’ ην στιγμήν ευρίσκετο εις το απόγειον σημείον της δόξης της και της δυνάμεώς της. […] η Γ’ των Ελλήνων Εθνική Συνέλευσις δεν αντιπροσωπεύει παρά το ψεύδος. Το ψεύδος, το οποίον επηγγέλθη προεκλογικώς. Το ψεύδος, το οποίον εξακολουθεί ακόμη να έχη ως πρόγραμμά της επί εξ μήνας τώρα. Δεν εξαπατά τις ένα λαόν ατιμωρητί. Αυτό λέγει η Ιστορία»

ΕΜΠΡΟΣ

• Ο ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ

Η ΠΡΟΣΚΛΗΣΙΣ ΤΟΥ κ. ΜΠΡΙΑΝ ΥΠΟ ΤΟΥ κ. ΛΟΫΔ ΤΖΩΡΤΖ ΕΙΣ ΒΟΥΛΩΝΗΝ

ΕΝΩΠΙΟΝ ΝΕΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ

«Ευχόμεθα ειλικρινώς να επικρατήση εκείνη η νηφάλιος και μεμετρημένη πολιτική, ήτις, περισώζουσα τα δίκαια και λογικά συμφέροντα της Γαλλίας, θα εξασφαλίση την κινδυνεύουσαν Συμμαχικήν ενότητα και φιλίαν μετά της Αγγλίας, όρον απαραίτητον της διατηρήσεως και εκτελέσεως της Συνθήκης των Βερσαλλιών και της περιφρουρήσεως της παγκοσμίου Ειρήνης»

• Η ΕΛΛΗΝΟ-ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΜΟΝΟΜΑΧΙΑ

Η ΓΑΛΛΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΑΓΓΛΙΚΟΝ ΣΧΕΔΙΟΝ – ΠΙΘΑΝΗ ΑΓΓΛΟ-ΓΑΛΛΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΙΣ – ΜΕ ΑΘΙΚΤΟΝ ΣΧΕΔΟΝ ΤΗΝ ΣΥΝΘΗΚΗΝ

«Το ανεπίσημον προς το παρόν ή μάλλον ημιεπίσημον Αγγλικόν σχέδιον έχει σκοπόν να δείξη εις την τουρκίαν, ότι η Αγγλία δεν παραγνωρίζει το γενικόν συμφέρον της ειρήνης εν Ανατολή και τουναντίον προσπαθεί να δώση εις τον κεμαλισμόν μίαν τελευταίαν ευκαιρίαν όπως ούτος δείξη συμβιβαστικάς διαθέσεις. Ούτω πως, η Αγγλία καλύπτει εαυτήν από της κατηγορίας ότι θυσιάζει ασυζητητί τα Μουσουλμανικά συμφέροντα, και ικανοποιούσα, έστω και πλατωνικώς, τους Ινδο-μουσουλμάνους και τα άλλα τουρκόφιλα Αγγλικά στοιχεία»

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• Η ΓΑΛΛΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΙ ΕΞ ΑΥΤΗΣ ΚΙΝΔΥΝΟΙ

«Υπάρχουν οι φρονούντες, ότι η Αγγλογαλλική έρις, η πηγάσασα εκ του ζητήματος τη Σιλεσίας, εκαλλιεργήθη υπό της Γαλλικής πολιτικής όπως χρησιμεύση ως μέσον ρυθμίσεως των πολλών αντιθέσεων, αίτινες χαρακτηρίζουν την δυσαρμονίαν μεταξύ των δύο τούτων συμμάχων από της επαύριον σχεδόν της συνθήκης των Βερσαλλιών. […] η διορατικότης της Αγγλικής πολιτικής θα κατισχύση της οργής και της σπουδής, μεθ’ ης η Γαλλική πολιτική δημιουργεί γεγονότα και κινδύνους, όχι μόνον εις βάρος αυτής, αλλά και επί κινδύνω της γενικής ειρήνης»

• ΤΑ ΕΓΚΑΤΑΛΕΛΕΙΜΜΕΝΑ

«Είδα εις τας εφημερίδας, ότι πρόκειται να συνέλθη προσεχώς συνέδριον, το οποίον να φροντίση διά τα εγκαταλελειμμένα παιδιά. […] Να προστατευθούν λοιπόν τα πλάσματα αυτά. Αλλά να μη μείνουν ατιμώρητοι οι κτηνώδεις γονείς των. Κατ’ αυτών κυρίως πρέπει να στραφούν τα μάτια της πολιτείας. Και τότε υπάρχει ελπίς ή μάλλον πεποίθησις ότι θα λείψη αυτό το ελεεινόν, το άθλιον, το απάνθρωπον θέαμα από τας μεγαλοπόλεις του κόσμου»

• ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΑΤΑΙ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΑΙ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΑΙ ΑΠΟΚΑΛΥΨΕΙΣ – ΑΠΟΡΡΗΤΑ ΕΓΓΡΑΦΑ ΚΑΙ ΤΗΛΕΓΡΑΦΗΜΑΤΑ

ΕΣΤΙΑ

• Τ’ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΙΤΑΛΙΚΩΝ ΕΚΛΟΓΩΝ – ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΕΠΑΛΗΘΕΥΟΥΣΑΙ

«Ουδεμία δύναται να υπάρξη αμφισβήτησις περί της θριαμβευτικής επιτυχίας των υποψηφίων της Κυβερνήσεως, διακηρύσσουν οι γνωρίζοντες τα πράγματα. […]Και τοιουτοτρόπως θα παραμείνη εις την Αρχήν ο Τζιολέττι, ο οποίος φυσικά, θα κάμη κάποιαν μικράν τροποποίησιν εις τον σημερινόν κατάλογον των υπουργών. Ψιθυρίζεται μάλιστα ότι μεταξύ των απομακρυνομένων θα είνε και ο κόμης Σφόρτσα. Ο νυν υπουργός Εξωτερικών (…) δεν είναι διόλου ‘’περσόνα γκράτα’’ εις την Γαλλικήν Κυβέρνησιν, η οποία παραπονείται εις τον Γαλλόφιλον νυν Τζιολέττι ότι ο κόμης Σφόρτσα δεικνύει Γερμανοφιλίαν ‘’τρε προνονσέ’’»

 ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• ΕΝΝΟΟΥΜΕΘΑ;

«Είναι πολλά, πάρα πολλά τα μαρτύρια του δυστήνου Ελληνισμού της Θράκης, τον οποίον με τόσην λύσσαν και με τόσον μίσος πιέζουν οι ‘’Τούρκοι του Ευαγγελίου’’. […] Τώρα οι σατραπίσκοι και παλλικαράδες της παρέας του κ. Γούναρη εις τας Σαράντα Εκκλησίας πιέζουν τον μαρτυρικόν αυτόν κόσμον, διότι είναι Βενιζελικός!

• Η ΧΘΕΣΙΝΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ – ΣΥΖΗΤΗΣΙΣ ΔΙΑ ΤΟΝ ΚΑΤΑΠΛΟΥΝ ΤΟΥ ‘’ΑΒΕΡΩΦ’’ ΕΙΣ ΤΟ ΦΑΛΗΡΟΝ – ΤΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΝ ΠΕΡΙ ΣΥΝΔΙΚΑΤΟΥ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ

ΠΑΤΡΙΣ

• ΠΕΡΙ ΤΑΞΕΙΔΙΩΝ
• ΤΟ ΔΟΓΜΑ ΤΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ

«Η διάστασις μεταξύ της Γαλλικής απόψεως και της Αγγλικής επί του Γερμανικού ζητήματος, ήτις ήρξατο από ενός περίπου μηνός διαφαινομένη, κατέληξεν ήδη εξ αφορμής του ζητήματος της Άνω Σιλεσίας εις φανεράν Αγγλογαλλικήν κρίσιν. […] Η τοιαύτη όμως υποτέλεια της Γερμανίας εις την Γαλλίαν θα εδημιούργει Γαλλικήν παντοκρατορίαν, εν αντιθέσει προς το κατά τους τελευταίους αιώνας εν τη πολιτική ιστορία της Ευρώπης κρατήσαν δόγμα της ισορροπίας των δυνάμεων»

• ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΟΥ ΑΙΦΝΙΔΙΟΥ ΑΠΟΠΛΟΥ ΤΟΥ ‘’ΑΒΕΡΩΦ’’ ΕΚ Κ/ΠΟΛΕΩΣ – Η ΧΘΕΣΙΝΗ ΣΥΖΗΤΗΣΙΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΙΝ – Ο ΑΠΟΠΛΟΥΣ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΜΥΣΤΗΡΙΟΝ – ΤΟ ΔΡΙΜΗ ΚΑΤΗΓΟΡΗΤΗΡΙΟΝ ΤΟΥ κ. ΤΥΠΑΛΔΟΥ (από τα πρακτικά της χθεσινής συνεδριάσεως)

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• ΔΙΑ ΤΗΝ ΧΕΙΜΑΡΡΑΝ

«Ο κίνδυνος της Χειμάρρας, απειλουμένης από την οργάνωσιν του εθνικιστικού μουσουλμανικού Αλβανικού κομιτάτου, επαναφέρει επί τάπητος το σύνολον του Βορειοηπειρωτικού ζητήματος. […] Η σωτηρία της Χειμάρρας είναι ζήτημα αρχής, ζήτημα τιμής διά την Ελλάδα και δεν είναι δύσκολον να επιτευχθή. […] Το Αλβανικόν κομιτάτον είναι ανάγκη να λάβη εν δίδαγμα, του οποίου αι συνέπειαι θ’ αποβούν σωτήριαι και διά όλους τους άλλους Βορειοηπειρώτας και η λεγομένη Αλβανική Κυβέρνησις είναι ανάγκη να εννοήση ότι δεν δύναται να οχυρούται όπισθεν των ασυδότων και αυθαιρέτων ενεργειών Νεοτουρκικών ή και Κεμαλικών οργανώσεων εις την χώραν της»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• ΠΟΙΑ Η ΕΞΕΛΙΞΙΣ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ;

«Διά τας λαϊκάς τάξεις μία διέξοδος υπάρχει. Μακράν των αστικών κομμάτων. Η οργάνωσις εις αυθύπαρκτον πολιτικόν κόμμα. Τα στελέχη του κόμματος τούτου είναι ήδη έτοιμα. Ας συνενωθούν αι τάξεις του Σοσιαλιστικού Εργατικού κόμματος. […] Η νίκη του πτωχού λαού κατά της πλουτοκρατίας θα είναι βεβαία. Και εάν δεν είναι επικράτησις, θα είναι χειραφέησις, που θα ανοίξη νέον μέλλον διά την Ελλάδα»

• ΤΟ ΑΓΡΟΤΙΚΟΝ ΖΗΤΗΜΑ ΕΝ ΡΩΣΙΑ – ΑΙ ΥΠΟ ΤΟΥ ΛΕΝΙΝ ΓΕΝΟΜΕΝΑΙ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ

ΣΚΡΙΠ

• ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΣ ΕΝΤΑΣΙΣ ΑΓΓΛΟΓΑΛΛΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΔΙΑ ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΗΣ ΣΙΛΕΣΙΑΣ

Ο κ. ΜΠΡΙΑΝ ΗΡΝΗΘΗ ΔΙΑΡΡΗΔΗΝ ΝΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΤΟΝ κ. ΛΟΫΔ ΤΖΩΡΤΖ ΠΡΟΣ ΣΥΖΗΤΗΣΙΝ

Η ΓΑΛΛΙΑ ΘΑ ΘΕΩΡΗΣΗ ΩΣ ‘’ΑΦΟΡΜΗΝ ΠΟΛΕΜΟΥ’’ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟΝ ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑΤΩΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΣΙΛΕΣΙΑΝ

• Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΑΓΓΛΙΑΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΗΝ

«Το καθεστώς της Μεσοποταμίας θα είνε το καθεστώς αραβικού βασιλείου, έχοντος επικεφαλής αυτού ιθαγενή πρίγκηπα. […] Το Κουρδιστάν θα αποτελέση χωριστήν αυτόνομον επαρχίαν. Η πέραν του Ιορδάνου χώρα καθίσταται ανεξάρτητον αραβικόν κράτος.[…] Η Παλαιστίνη θα παραμείνη υπό το γνωστόν καθεστώς, οι άγιοι τόποι θα ανατεθούν εις μίαν επτροπήν, προεδρευομένην υπό επιφανούς Άγγλου, παρ’ η θα υπάρχουν ως μέλη δύο Μουσουλμάνοι και δύο Εβραίοι αντιπρόσωποι. […] Τοιαύται είνε αι γενικαί γραμμαί του σχεδίου του κ. Τσώρτσιλ και του νέου γραφείου της Ανατολής»

• ΤΡΙΤΗ ΕΚΔΟΣΙΣ – ΝΕΑ ΔΙΑΣΚΕΨΙΣ ΣΥΝΕΡΧΕΤΑΙ ΕΙΣ ΤΗΝ ΒΟΥΛΩΝΗΝ – ΕΜΤΑΣΙΣ ΤΩΝ ΑΓΓΛΟΓΑΛΛΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ

ΣΦΑΙΡΑ

• ΔΙΑΦΩΝΙΑΙ;

«Μεταξύ της Γαλλίας επιδιωκούσης την καθ’ οιονδήποτε τρόπον επιβολήν αυτής απέναντι της ηττημένης Γερμανίας διά την αποσόβησιν νέας συρράξεως εν τω εγγύς ή τω απωτέρω μέλλοντι και της Μ. Βρεταννίας, υφίσταται μία διαφωνία ουσιώδης της οποίας την έκτασιν δεν είνε δυνατόν φυσικά να προΐδωμεν»

• Η ΑΝΕΛΚΥΣΙΣ ΤΗΣ ‘’ΛΟΥΖΙΤΑΝΙΑΣ’’ – ΑΠΟ ΤΑ ΔΡΑΜΑΤΑ ΤΟΥ ΩΚΕΑΝΟΥ