Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Τετάρτη 4 Αυγούστου 1921

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Το πρώτο Ελληνικό ανακοινωθέν, αναφέρει σκοπός των νέων στρατιωτικών επιχειρήσεων είναι ‘’η αιχμαλωσία και η κατασύντριψις του εχθρού’’. Η υπόνοια που διατύπωσε ο Άγγλος πρωθυπουργός για υπερβολικές αξιώσεις εκ μέρους της Ελλάδας, ερμηνεύεται ποικιλοτρόπως, ενώ δεν λείπουν οι αιχμές για την κυβερνητική πολιτική. ‘’Η δε διπλωματική Ελλάς σταυρώσασα τας χείρας, περιμένει εν ανεξηγήτω απαθεία και αισιοδοξία την μεταβολήν των Συμμαχικών διαθέσεων’’. Δεν λείπουν όμως και άρθρα τα οποία, με… το βλέμμα στο μέλλον, θίγουν και το ζήτημα ‘’της αμέσου εγκαταστάσεως της Ελληνικής Διοικήσεως εις άπασαν την καταληφθείσαν Μικρασιατικήν χώραν’’.

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• ΕΠΙ ΤΩΝ ΔΗΛΩΣΕΩΝ ΤΟΥ ΑΓΓΛΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ

«Δεν είναι γνωστόν πώς εσχηματίσθη παρά τω Βρεταννώ πρωθυπουργώ η υπόνοια περί διατυπώσεως εκ μέρους της Ελλάδος υπερβολικών αξιώσεων […] Τονίζοντες τας επιφυλάξεις, τας οποίας φαίνεται έχουσα απέναντι των Ελληνικών διεκδικήσεων η Βρεταννική πολιτική, δεν επιζητούμεν να ενσπείρωμεν την απογοήτευσιν, αλλά να κεντρίσωμεν τους υπευθύνους προς διπλωματικήν δράσιν. Οι άλλοι σύμμαχοι επιδεικνύουν απέναντί μας απροκάλυπτον εχθρότητα. Η Μεγάλη Βρεταννία παρίσταται ακόμη διστακτική. Η δε διπλωματική Ελλάς σταυρώσασα τας χείρας, περιμένει εν ανεξηγήτω απαθεία και αισιοδοξία την μεταβολήν των Συμμαχικών διαθέσεων»

ΑΣΤΡΑΠΗ

• ΤΑ ΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

«Η Ελληνική Κυβέρνησις, της οποίας προΐσταται ανήρ του αναστήματος ενός Γούναρη, θα υπεραμυνθή του χυθέντος Ελληνικού αίματος και θα ζητήση ανάλογα προς τας γενομένας θυσίας και πλούσια τα ανταλλάγματα προς κάλυψιν αυτών. Επειδή δε προς τα Ελληνικά ταυτίζονται ευτυχώς και άλλα πολύ σπουδαιότερα συμφέροντα, έχομεν δι’ ελπίδος, ότι εκ του χυθέντος αίματος θα αναθάλη μία νέα μεγάλη Ελλάς»

• Η ΒΕΝΙΖΕΛΙΚΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΙΣ

«Αποτελούν αντίδρασιν τόσον όσον και οι αντάρται της Αγκύρας. Ελπίζομεν ότι όταν εκλείψουν εντελώς εκείνοι, θα ησυχάσουν και αυτοί. Αν όχι, είμεθα πρόθυμοι να τους κατασυντρίψωμεν όπως και εκείνους»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• Ο ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ ΣΦΑΔΑΖΕΙ ΥΠΟ ΤΗΝ ΠΤΕΡΝΑΝ ΤΟΥ ΚΕΜΑΛ. ΕΠΑΝΟΔΟΣ ΠΑΛΑΙΩΝ ΗΜΕΡΩΝ ΦΡΙΚΗΣ
• ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΕΝΟΤΗΣ ΚΑΙ ΑΜΝΗΣΤΙΑ

«Την 8^ην Νοεμβρίου Β.Δ. ημνήστευεν όλα τα μέχρι της ημέρας εκείνης διαπραχθέντα αδικήματα πολιτικής φύσεως. Η πραγματική ζωή όμως του ολιγοστίχου Διατάγματος διήρκεσε μόνον όσον και η εντύπωσις ότι η ένωσις και η γαλήνη θα ήτο το μόνον αντιστάθισμα του εκτελεσθέντος κατά την 1^ην Νοεμβρίου εξοστρακισμού. Και ο θάνατος του Β.Δ. αυτού επήλθε ταχέως και όχι φυσικώς. […] επήλθε διά της δικαστικής εξουσίας η οποία ερμηνεύουσα κατά την εφαρμογήν του μόνον ίσως το γράμμα του Διατάγματος, δεν ηρμήνευσεν ούτε την εθνικήν έννοιαν που περιείχε τούτο, ούτε την πραγματικήν έννοιαν και θέλησιν, η οποία υπήρχεν εις τας γραμμάς αυτού»

• ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑΝ ΕΠΟΠΟΙΪΑΝ. ΜΕ ΤΗΝ ΜΕΡΑΡΧΙΑΝ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ

ΕΜΠΡΟΣ

• Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ ΚΑΤΕΛΑΒΕ ΤΟ ΣΙΒΡΙ-ΧΙΣΣΑΡ
• Η ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΕΙΣ ΤΑ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΘΕΝΤΑ ΕΔΑΦΗ

«Το ζήτημα της αμέσου εγκαταστάσεως της Ελληνικής Διοικήσεως εις άπασαν την καταληφθείσαν Μικρασιατικήν χώραν, εθίξαμεν ήδη κατ’ επανάληψιν από της επιούσης της Νίκης τονίσαντες την ανάγκην και το κεφαλαιώδες πολιτικόν και οικονομικόν συμφέρον όπερ έχει η Ελλάς να επεκτείνη την Ελληνικήν Διοίκησιν, την οποίαν ασκεί σήμερον εις την Σμύρνην και την ζώνην αυτής εις ολόκληρον την πέραν αυτής χώραν, εις την οποίαν διήλθε και μένει νικητής και ελευθερωτής ο Ελληνικός στρατός. Διά της ενεργείας αυτής η Ελλάς περισσότερον και επιβλητικώτερον οιασδήποτε άλλης πανηγυρικής διατυπώσεως ήθελε διατρανώσει ενώπιον του εχθρού και ολοκλήρου του κόσμου την αμετάτρεπτον απόφασίν της, όπως μείνη οριστικώς εις τα απελευθερωθέντα εδάφη προσαρτώσα αυτά – αλλά και την ικανότητα αυτής να κυβερνήση και διοικήση ταύτα»

• ΟΙ ΣΩΜΑΤΑΡΧΑΙ ΣΤΡΑΤΗΓΟΙ ΔΙΗΓΟΥΜΕΝΟΙ ΤΑΣ ΛΑΜΠΡΑΣ ΝΙΚΑΣ ΤΩΝ ΜΕ ΤΑΣ ΑΣΤΡΑΠΑΣ ΤΗΣ ΣΠΑΘΗΣ ΤΩΝ

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• ΑΔΥΝΑΤΟΣ Η ΕΞΗΜΕΡΩΣΙΣ ΤΩΝ ΛΥΚΩΝ

«Σήμερον οι Τούρκοι ομοιάζουν τους λύκους, τους κλεισθέντας εντός κλωβού, του οποίου τας κιγκλίδας αποτελούν αι λόγχαι του στρατού μας. Οι εντός κλωβού ησυχάζουν, διότι είνε αδύνατον να πράξουν άλλως. Εάν όμως υπάρχουν Έλληνες φρονούντες ότι οι έγκλειστοι Τούρκοι ησυχάζουν διότι μετέβαλλον ήθος, ή εσχημάτισαν ενσυνείδητον αντίληψιν της καταστάσεως, πλανώνται. […] Η μόνη δύναμις, ήτις ίσχυσε κατά των Τούρκων διά μέσου των αιώνων, υπήρξεν η βία»

ΕΣΤΙΑ

• ΜΩΡΑΙΝΕΙ ΚΥΡΙΟΣ…

«Ο Κεμάλ αποδεικνύεται άνθρωπος, τον οποίον η Μοίρα προώρισεν εις απώλειαν. Και μωραίνεται από ημέρας εις ημέραν περισσότερον. […] Ει; Διάστημα δύο ετών ήμισυ σχεδόν εκατομμύριον Ελλήνων επλήρωσαν με την περιουσίαν των, με την τιμήν τωων και με την ζωήν των τα έξοδα του ρομαντικού κινήματος της Αγκύρας. Αλλ’ ουδείς εις την Ευρώπην συνεκινήθη. […] Ως χθες. […] Ολίγοι Άγγλοι αιχμάλωτοι κατορθώνουν ό,τι δεν κατώρθωσαν ως τώρα ένα εκατομμύριον Ελλήνων και Αρμενίων. Δεν παραπονούμεθα διά τούτο. Μας αρκεί ότι αποδεικνύεται πλέον καθαρά ότι ο Κύριος εμώρανεν εκείνον τον οποίον απεφάσισεν οριστικώς να καταστρέψη»

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• ΤΟ ΠΡΩΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ ΑΝΑΚΟΙΝΩΘΕΝ.

Ο ΣΚΟΠΟΣ ΜΑΣ ΕΙΝΑΙ Η ΑΙΧΜΑΛΩΣΙΑ ΚΑΙ Η ΚΑΤΑΣΥΝΤΡΙΨΙΣ ΤΟΥ ΕΧΘΡΟΥ. ΑΙ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΤΟΥ ΚΕΜΑΛ ΥΠΟΛΟΓΙΖΟΝΤΑΙ ΕΙΣ 45 ΧΙΛΙΑΔΑΣ ΑΝΔΡΩΝ

• ΑΙ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΤΙΚΑΙ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ

Κατά τας κρισίμους ταύτας στιγμάς (…) ο πρωθυπουργός ενεθυμήθη ότι είναι και κομματάρχης και ότι έχει και προς το κόμμα του υποχρεώσεις. Και συγκαλέσας ανωτάτους υπαλλήλους εφθέγξατο πολλά και ποικίλα περί υποσκαπτόντων το έργον της Κυβερνήσεως δημοσίων υπαλλήλων»

ΠΑΤΡΙΣ

• Η ΜΟΝΗ ΟΔΟΣ

«Διά τούτο δε είναι ανάγκη όπως η Κοινή Γνώμη των Μ. Δυνάμεων γνωρίση εγκαίρως το μέγεθος των Ελληνικών θυσιών και προπαρασκευασθή ευμενώς ως προς τας Ελληνικάς διεκδικήσεις. […] Εάν ο κ. Γούναρης αρνήται να ακολουθήση την ενδεδειγμένην και μοναδικήν ταύτην προς την λύσιν οδόν, δεν σημαίνει ότι πρέπει κατ’ ανάγκην να εφεύρωμεν φανταστικάς λύσεις μόνον και μόνον όπως δώσωμεν εξήγησιν εις την ανεξήγητον πολιτικήν της Κυβερνήσεως. Υπάρχουσιν άλλως τε μεταξύ των οπαδών της Ηνωμένης αξιόπιστα πρόσωπα, μαρτυρούντα ότι ο κ. Γούναρης λόγω δυσαρεσκειών, τας οποίας εξ εσφαλμένων πράξεών του έχει προκαλέση, ούτε ειρήνην δύναται να επιτύχει, ούτε πιστώσεις»

• ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΚΙΟΥΤΑΧΕΙΑ. ΜΙΑ ΠΟΛΙΣ ΚΤΙΣΜΕΝΗ ΜΕ ΠΟΡΣΕΛΑΝΗΝ

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• ΣΕΛΙΔΕΣ ΔΟΞΗΣ. Η ΔΡΑΣΙΣ ΤΗΣ ΠΡΩΤΗΣ ΜΕΡΑΡΧΙΑΣ. ΕΙΧΕ ΤΑΣ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΑΣ ΑΠΩΛΕΙΑΣ. ΣΥΝΕΛΑΒΕ ΤΟΥΣ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΥΣ ΑΙΧΜΑΛΩΤΟΥΣ

ΟΚΤΑΗΜΕΡΟΝ ΠΛΗΡΕΣ ΑΓΩΝΩΝ ΚΑΙ ΝΙΚΩΝ – Η ΕΞΟΡΜΗΣΙΣ – ΕΠΙ ΤΗΣ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΗΣ ΒΑΓΔΑΤΗΣ – ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ – ‘’ΑΡΧΙΖΕΙ Ο ΓΑΜΟΣ. ΧΥΜΑ ΚΟΥΦΕΤΑ ΔΕΝ ΕΧΕΙ – ΟΙ ΕΥΖΩΝΟΙ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΙΣΣΗΣ – ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΣΙΔΗΡΟΦΡΑΚΤΟΥ ΟΧΥΡΩΜΑΤΟΣ 1789 – ΚΑΤΑ ΔΥΟ, ΤΡΙΩΝ, ΤΕΣΣΑΡΩΝ ΕΧΘΡΙΚΩΝ ΜΕΡΑΡΧΙΩΝ – ΕΝΤΟΣ ΤΡΙΗΜΕΡΟΥ ΕΘΡΑΥΣΘΗ Η ΑΜΥΝΑ, ΥΠΟΛΟΓΙΖΙΜΕΝΗ ΕΙΣ ΤΡΙΜΗΝΟΝ – ΜΕ ΑΣΦΥΚΤΙΚΗΝ ΖΕΣΤΗΝ, ΑΠΟΠΝΙΚΤΙΚΗΝ ΣΚΟΝΗΝ ΚΑΙ ΧΩΡΙΣ ΝΕΡΟ – ΑΙ ΚΛΕΙΔΕΣ ΤΗΣ ΚΙΟΥΤΑΧΕΙΑΣ – Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ 8 ΙΟΥΛΙΟΥ – ΟΙ ΝΕΚΡΟΙ ΚΑΙ ΤΡΑΥΜΑΤΙΑΙ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΙ

ΠΡΩΙΝΗ

• Η ΤΡΑΓΙΚΗ ΧΡΕΩΚΟΠΙΑ ΕΝΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

«Ο νέος αυτός πολιτισμός της αγάπης, της γαλήνης, της ισότητος και της δικαιοσύνης επί των δικαιωμάτων της ζωής διά της εργασίας απέβη πολιτισμός του σπαραγμού και του ολέθρου. […] Διότι ο Μπολσεβικισμός τίποτε άλλο δεν επεδίωξεν εις την Ρωσσίαν ή πώς να κόψη κεφαλάς και να αναθέση την διοίκησιν πάντων εις τους πόδας. […] Η Ρωσσία, αφού κατέπεσε κατάκοπος από την αλληλοσφαγήν, τώρα αποθνήσκει από την πείναν. Τόσον το χειρότερον διά τον Ρωσσικόν λαόν, αλλά τόσον το καλλίτερον διά τους άλλους λαούς της Ευρώπης. Αντλούν διδάγματα και παραδείγματα σοφά και σωτήρια»

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ

• ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΑΡΟΝ Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΕΙ

«Δεν διενοήθη δε η Ελλάς ποτέ να παρίδη ούτε τα μεγάλα συμφέροντα της Αγγλίας, ούτε τα συμφέροντα της Ιταλίας εν τη Ανατολή. Δεν διενοήθη να παρίδη τα συμφέροντα της Γαλλίας. Αλλ’ η ευλάβεια αυτής προς τα συμφέροντα των Μ. Δυνάμεων δεν ήτο δυνατόν να ταυτισθή προς την λήθην των ιδίων της συμφερόντων. […] Δεν θα ζητήσωμεν τι πλέον του ανήκοντος εις ημάς όταν έλθη η ώρα. Διότι προς το παρόν ο πόλεμος εξακολουθεί και δεν ήλθεν η ώρα της διατυπώσεως αξιώσεων»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• ΟΙ ΝΑΥΤΙΛΛΟΜΕΝΟΙ ΚΑΙ ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΗΣ ΜΙΣΘΟΔΟΣΙΑΣ ΤΩΝ

«Τα πληρώματα των εμπορικών ατμοπλοίων ζητούν αύξηση μισθών για να καταφέρουν να ανταποκριθούν στη μεγάλη ακρίβεια της ζωής που έφερε ο εξακολουθητικός πόλεμος, και η αισχροκέρδεια των πλουσίων. Οι εφοπλισταί αντιθέτως προσπαθούν να ελαττώσουν τους μισθούς αυτούς προφασιζόμενοι την αιώνια πρόφασιν όλων των κερδοσκόπων ότι δεν βγαίνουν. Η κυβέρνηση –κυβέρνηση των εφοπλιστών και όχι των πληρωμάτων συνεκάλεσε μίαν επιτροπήν για να λύση το ζήτημα»

ΣΚΡΙΠ

• Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ ΚΑΤΕΛΑΒΕ ΤΟ ΣΙΒΡΙ ΧΙΣΣΑΡ. ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΕΙ Η ΠΟΡΕΛΑΣΙΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΓΚΥΡΑΝ
• ΘΑ ΗΤΟ ΑΝΑΞΙΟΣ ΖΩΗΣ

«Μόνον οι εκδιωχθέντες ως τύραννοι δεν επανέρχονται πλέον ποτέ! Διότι τότε θα ήτο ανάξιος ζωής ο λαός, όστις θα τους εδέχετο»

• Η ΜΑΧΟΜΕΝΗ ΕΛΛΑΣ ΚΑΙ Η ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΣ

«Τι είδους τροποποίησιν άραγε υποθέτει ο υπουργός επί των εξωτερικών της Ιταλίας κόμης Ντέλλα Τορέττα; Βεβαίως όχι και την παράδοσιν της Ρόδου, αφού εν τη Συμφωνία ρητώς αναφέρεται, ότι αύτη θα μείνη εν αυτονομία επί δεκαπενταετίαν, υπό Ιταλικήν κατοχήν κλπ, κλπ. Αλλά τότε τι; Μήπως χάριν της ζώνης της επιρροής ή των εξόδων της προς την Τουρκίαν επιθυμή να κατακυρωθή μονίμως η μεγαλόνησος εις τας Ιταλικάς κτήσεις;»

ΣΦΑΙΡΑ

• ΕΠΙ ΤΗΣ ΝΑΥΤΙΚΗΣ ΑΠΕΡΓΙΑΣ. ΥΣΤΑΤΗ ΣΥΣΤΑΣΙΣ

«Οι πλοιοκτήται της φυτοζωούσης Ακτοπολοΐας, ευρεθέντες προ του διλήμματος ή να πωλήσουν τα καράβια των πτωχεύοντες, αν απεδέχοντο εις τας παρούσας κρισιμωτάτας διά την ναυτιλίαν μας περιστάσεις τας περί αυξήσεως της μισθοδοσίας από 320 δραχμάς εις 500 μηνιαίως, πλην της τροφής, αξιώσεις των ναυτοθερμαστών, ή, προς πρόληψιν τούτου, να τα δέσουν, επροτίμησαν το δεύτερον. Και από της πρωΐας της χθες παροπλίζονται το εν μετά το άλλο τα πλοία της Ακτοπλοΐας, απολυομένων των πληρωμάτων αυτών, αφού διά της αποχωρήσεως των θερμαστών τα πλοία ετίθεντο εν αργία»