Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Τετάρτη 14 Ιουλίου 1921

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Η Τουρκία των δύο πρωτευουσών, αλλά της μίας πολιτικής, συνεχίζει παρά τις ελληνικές στρατιωτικές επιτυχίες στο μικρασιατικό Μέτωπο να αποτελεί για τους Συμμάχους βασικό παράγοντα των αποφάσεων. Με διαλυμένα τα δύο τρίτα του στρατού του, ο Κεμάλ εκμεταλλευόμενος την ανυπαρξία ελληνικών διπλωματικών κινήσεων, συνεχίζει ακάθεκτος την προπαγάνδα του στη Δύση…

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• ΤΡΙΤΗ ΕΚΔΟΣΙΣ. Η ΡΩΜΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΕΙΤΑΙ ΔΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΧΩΡΗΣΙΝ ΤΟΥ κ. ΓΟΥΝΑΡΗ. ΘΑ ΕΥΡΙΣΚΕΤΑΙ ΕΙΣ ΛΟΝΔΙΝΟΝ ΚΑΤΑ ΤΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΕΩΣ. ΑΙ ΑΓΓΛΙΚΑΙ ΚΑΙ ΙΤΑΛΙΚΑΙ ΔΙΑΘΕΣΕΙΣ

«Υπολογίζεται ότι ο Έλλην Πρωθυπουργός κατά τας εργασίας της συνδιασκέψεως της Βουλώνης θα ευρίσκεται εις Λονδίνον. Δεν αποκλείεται, εφόσον κατ’ αυτήν ήθελε συζητηθή το ανατολικόν ζήτημα, ο κ. Γούναρης να ζητήση όπως προφορικώς ενώπιον αυτης προβή εις ανακοινώσεις διά την Ελληνουρκικήν διαφοράν. Κατά τας πληροφορίας, ας έχω προσωπικώς, τόσον αι Αγγλικαί όσον και αι Ιταλικαί διαθέσεις ήρχισαν να αποκλίνουν υπέρ των Ελληνικών δικαίων»

• Η ΜΕΓΑΛΗ ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΕΣΚΗ-ΣΕΧΗΡ. ΤΟ ΣΧΕΔΙΟΝ ΤΟΥ ΚΕΜΑΛ. Η ΚΡΟΥΣΙΣ ΕΓΙΝΕ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ. Η ΑΝΤΕΠΙΘΕΣΙΣ. Η ΥΠΟΧΩΡΗΣΙΣ

ΑΣΤΡΑΠΗ

• ΑΙ ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑΙ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ

«Αλλ’ αι εθνικαί αξιώσεις ημών υπέστησαν, κατόπιν του στρατιωτικού θριάμβου, ανάλογον προς το μέγεθος αυτού τροποποίησιν. Σήμερον δεν δύναται να γείνη λόγος περί της συνθήκης των Σεβρών. Το καθεστώς της συνθήκης ταύτης ανήκει πλέον εις την ιστορίαν. Επομένως η κυβέρνησις είνε υποχρεωμένη ν’ αποβλέψη εις την εξασφάλισιν των εκτραφεισών εν τη συνειδήσει του Έθνους νέων πολιτικών απόψεων εν σχέσει προς το ειρηνικόν καθεστώς της Ανατολής αίτινες είνε δίκαιαι και ανάλογοι προς τας νέας θυσίας, ας υπέστημεν»

ΕΘΝΟΣ

• Η ΠΟΙΝΙΚΗ ΡΗΤΡΑ

«Ο κ. Βενιζέλος εφρόντισεν, όπως εις την συνθήκην των Σεβρών περιληφθή εν είδει ποινικής ρήτρας, ο όρος, ότι οι Σύμμαχοι επιφυλάσσονται να μεταβάλουν αποφάσεις όσον αφορά την τύχην της Κων/πόλεως, εν η περιπτώσει η Τουρκία δυστροπήση περί την εκτέλεσιν της συνθήκης. […] Και η Ελλάς κατασυντρίψασα την ενιαίαν Τουρκίαν, εκμηδενίσασα την δύναμιν την αντιδρώσαν κατά της εκτελέσεως της συνθήκης των Σεβρών, δικαιούται να αξιώση, όπως εφαρμοσθή η ποινική ρήτρα»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• Η ΚΕΜΑΛΙΚΗ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΙΣ ΜΕΤΑΦΕΡΤΑΙ ΕΞ ΑΓΚΥΡΑΣ ΕΙΣ ΣΕΒΑΣΤΕΙΑΝ. ΤΗΛΕΓΡΑΦΗΜΑ ΤΟΥ ΚΕΜΑΛ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΥΨΗΛΗΝ ΠΥΛΗΝ – ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΗΤΤΑΝ Ο ΕΜΦΥΛΙΟΣ ΣΠΑΡΑΓΜΟΣ
• Ο ΠΡΟΣΕΧΗΣ ΑΓΩΝ

«Η τρωτή πτέρνα της Ελλάδος, η Αχίλλειος πτέρνα της, είνε κατά την στιγμήν ταύτην η διπλωματική θέσις της. […] Υπάρχει αμφιβολία, ότι η Γαλλία, δεσμία της στάσεως εν ήδη εχάραξε, θα εξαναγκασθή υπ’ αυτής της περιφρουρήσεως του γοήτρου της να εμμείνη εις αυτήν, ΕΠΙΒΑΛΛΟΥΣΑ, ΑΝ ΔΥΝΗΘΗ ΤΑΣ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΗΣ; Τι θ’ αντιτάξωμεν εις την δυσμένειαν αυτήν, ην ουδέν επράξαμεν όπως δυσωπήσωμεν;»

ΕΜΠΡΟΣ

• ΠΛΗΡΗΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΜΕΓΑΚΗΣ ΝΙΚΗΣ ΤΟΥ ΕΣΚΗ-ΣΕΧΗΡ. Ο ΑΠΕΣΤΑΛΜΕΝΟΣ ΤΟΥ ‘’ΕΜΠΡΟΣ’’ ΕΙΣ ΤΟ ΠΕΔΙΟΝ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ
• ΤΟΥΣ ΟΡΟΥΣ ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ ΜΕ ΤΟ ΟΠΛΟΝ ΑΝΑΧΕΙΡΑΣ

«Αι Ρουμανικαί εφημερίδες σχολιάζουσαι τας περιλάμπρους νίκας ετόνιζον μετά δικαίου θαυμασμού ότι ο Ελληνικός στρατός ανεδείχθη ο καλλίτερος διπλωμάτης εις την λύσιν του Ανατολικού ζητήματος. Αυτός ως το ήρχισεν και θα συμπληρώση το μέγιστον απελευθερωτικόν έργον του. Δεν υπάρχει δύναμις στρατιωτική εις τον κόσμον, ήτις θα το ανακόψη. Και δεν υπάρχει διπλωματία, ήτις θα το ανατρέψη»

• ΑΠΟ ΤΟ ΝΕΟΝ ΜΕΤΩΠΟΝ. Ο ΕΧΘΡΟΣ ΥΠΟΧΩΡΕΙ ΕΣΠΕΥΣΜΕΝΩΣ. ΕΠΙΣΗΜΟΝ ΑΝΑΚΟΙΝΩΘΕΝ

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• ΕΞΑΣΦΑΛΙΣΩΜΕΝ ΤΑΣ ΝΙΚΑΣ ΤΑΧΕΩΣ ΚΑΙ ΑΠΟΦΑΣΙΣΤΙΚΩΣ

«Δεν θέλομεν να είπωμεν ότι η Ελλάς οφείλει να αποστρέψη το πρόσωπον από πάσαν πρότασιν ειρηνευτικήν. Τουναντίον οφείλει να τείνη το ους ευήκοον προς πάσαν πρότασιν ειρήνης, αλλά τότε μόνον, ότι θα έχη συμπληρώσει το έργον της και θα έχη αποβή άτρωτος υπό των βελών του δόλου και της κακοπιστίας. […] Δυνάμεθα βεβαίως να κρατήσωμεν τας ας κατέχωμεν χώρας δικαιώματι ανακτήσεως και δικαιώματι πολέμου, να αντλήσωμεν εξ αυτών δικαίους οικονομικούς πόρους, αλλ’ ουδεμία εγγύησις παρέχει ημίν την ασφάλειαν της ειρήνηςκαι της μελλοντικής σταδιοδρομίας εφ’ όσον παραμένει έστω και ως οικτρά σκιά εν Κων/πόλει όρθιον το πολιτικόν κράτος της Τουρκίας»

ΕΣΤΙΑ

• Ο ΗΝΙΟΧΟΣ ΤΩΝ ΔΕΛΦΩΝ

«Ομολογούμεν ότι, εξετάζοντες την Κυβέρνησιν, βυθομετρούντες τα εφόδιά της, υπολογίζοντες την ικανότητά της, δεν βλέπομεν ούτε ταχείαν ούτε, τουλάχιστον, ασφαλή την θεραπείαν. […] Η έννοια του Κράτους διαρρέει από χιλίας οπάς. Η εξουσία, αι αρχαί, δεν ανετράπησαν. Είνε εις την θέσιν των. Αλλ’ είνε εις την θέσιν των όπως ο περίφημος Ηνίοχος του Μουσείου των Δελφών. Όρθιος εις το στηθαίον του άρματος και με τα χέρια παρατεταμένα. Ηνίαι όμως δεν υπάρχουν εις τα χέρια του»

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• Η ΕΠΟΠΟΙΪΑ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ. Ο ΕΧΘΡΟΣ ΘΕΩΡΕΙΤΑΙ ΠΛΕΟΝ ΩΣ ΕΚΜΗΔΕΝΙΣΜΕΝΟΣ. ΝΕΑΙ ΝΙΚΑΙ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ. ΠΡΟΕΛΑΣΙΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΑΔΑ ΠΑΖΑΡ

«Αι ήτται, τας οποίας υπέστη ο εχθρός εις τα σημεία ταύτα αποτελούν καίρια πλήγματα δι’ αυτόν, κλονίσασαι εκ βάθρων τα λείψανα της αμύνης. Κατόπιν τούτου η ανασύνταξις του κεμαλικού στρατού αποσυντεθέντος και καταδιωκομένου κατά πόδας προς διαφόρους κατευθύνσεις καθίσταται απολύτως αδύνατος»

• ΤΙ ΛΕΓΕΤΑΙ ΜΑΡΑΣΜΟΣ

«Μαρασμώδης υπήρξεν η Ελλάς του Βενιζέλου; Αλλά πώς την εύρε την Ελλάδα ο Βενιζέλος τω 1910 και πώς την αφήκε τω 1920; […] Αν όλα αυτά τα θαύματα αποτελούν μαρασμόν τότε σημαίνει ότι αι λέξεις έχουν χάση την σημασίαν των εις τον τόπον αυτόν και απέκτησαν ακριβώς της αντίθετον»

ΠΑΤΡΙΣ

• ΤΑ ΣΤΕΝΑ

«Αι περί των Στενών διατάξεις της Συνθήκης των Σεβρών αποβλέπουσι κυρίως την διεθνή ρύθμισιν της ελευθέρας ναυσιπλοΐας. Επειδή όμως εις τα εκατέρωθεν αυτών εδάφη κατοικούσι μάζαι συμπαγούς Ελληνικού πληθυσμού, η Ελλάς απ’ αρχής της Συνδιασκέψεως της Ειρήνης ενεργόν έλαβε μέρος εις τας περί του καθεστώτος των Στενών συζητήσεις»

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• Ο ΚΕΜΑΛ ΜΕΤΑΦΕΡΕΙ ΤΗΝ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑΝ ΕΙΣ ΣΕΒΑΣΤΕΙΑΝ
• ΑΙ ΔΥΟ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑΙ
• ΜΕΣ’ ΑΠΟ ΤΗΝ ΦΩΤΙΑΝ. ΜΕ ΤΗΝ ΜΕΡΑΡΧΙΑΝ ΤΟΥ ΠΡΙΓΚΗΠΟΣ ΑΝΔΡΕΟΥ. ΔΙΑ ΜΕΣΟΥ ΕΝΟΣ ΔΑΣΟΥΣ ΔΡΥΩΝ – Η ΤΕΤΡΑΦΩΝΙΑ ΤΗΣ ΦΡΟΥΡΑΣ ΤΗΣ ΣΗΜΑΙΑΣ – ΚΑΙ ΜΑΝΔΟΛΙΝΑ – ΤΑ ΛΑΘΗ ΤΟΥ ΧΑΡΤΟΥ ‘ ‘’ΓΙΑ ΝΑ ΞΕΡΗΣ ! ΚΑΙ ΣΤΟ ΑΡΑΡΑΤ ΘΑ ΤΟΝ ΚΥΝΗΓΗΣΟΥΜΕ’’ – Η ΕΠΑΦΗ ΜΕ ΤΑΣ ΕΧΘΡΙΚΑΣ ΠΕΡΙΠΟΛΟΥΣ – ‘’ΧΑΙΡΕΤΟΥΡΕΣ– – ΑΙ ΑΡΧΑΙΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΑΙ ΠΛΑΚΕΣ ΤΟΥ ΑΧΑΤ ΚΙΟΪ – ΓΑΪΔΟΥΡΑΚΙΑ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΙ ΤΩΝ ΚΑΜΗΛΩΝ

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ

• ΜΟΝΟΝ ΤΟΥΣ ΤΟΥΡΚΟΥΣ ΓΝΩΡΙΖΟΜΕΝ

«Με τους Συμμάχους μας συνδέουν αναμφιβόλως παλαιοί και νέοι δεσμοί. Μας συνδέει ο κοινός μας πολιτισμός, τέκνον του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, τα συγγενή ιδεώδη από τα οποία οδηγούμεθα. Επιθυμούμεν να ζήσωμεν και θα ζήσωμεν εν ειρήνη και αδισπάστω αλληλεγγύη μαζί των. Αλλά δεν δυνάμεθα να λησμονήσωμεν τον τρόπον τον αναβλητικόν και αναποφάσιστον, τον αλλοπρόσαλλον και αμερόληπτον, καθ’ ον επελήφθησαν της επιλύσεως του Ανατολικού προβλήματος»

ΣΚΡΙΠ

• Ο ΕΧΘΡΟΣ ΥΠΟΧΩΡΩΜΝ ΑΤΑΚΤΩΣ ΠΥΡΠΟΛΕΙ ΤΟ ΥΛΙΚΟΝ ΤΟΥ
• Η ΠΡΟΝΟΙΑ ΕΙΡΓΑΣΘΗ ΚΑΙ Ο ΣΤΡΑΤΟΣ ΕΘΡΙΑΜΒΕΥΣΕΝ!

«Ο Μουσουλμανισμός αποσύρεται εις την φυσικήν του κοιτίδα. Συνεπώς τω είνε και ανωφελές και επικίνδυνον να μένη επί της Κωνσταντινουπόλεως. Ώστε επέρχεται αυτόματος και φυσική η λύσις του Ανατολικού ζητήματος, κατόπιν της οποίας την Κωνσταντινούπολι δεν είνε δυνατόν να την φυλάξη ούτε εις εκ των συμμάχων, μεμονωμένως»

• ΑΙ ΠΕΡΑΝ ΤΟΥ ΕΣΚΗ ΣΕΧΗΡ ΜΑΧΑΙ. ΑΛΗΘΗΣ ΘΡΙΑΜΒΟΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΟΠΛΩΝ. ΔΥΟ ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΝΕΚΡΟΙ ΚΑΙ ΕΞ ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΑΙΧΜΑΛΩΤΟΙ

ΣΦΑΙΡΑ

• Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΙΚΗ ΚΑΙ Η ΞΕΝΗ ΑΝΤΙΛΗΨΙΣ

«Η ραγδαία προέλασις του στρατού μας και αι περίλαμπροι νίκαι του δεν διαφεύγουν την αντίληψιν των ξένων στρατιωτικών κύκλων, οι οποίοι ομολογούν εν ειλικρινεία την υπεροχήν του ελληνικού επιτελείου και την στρατηγικώτητα του Βασιλέως μας. Μολονότι δε επιδεικνύουν πνεύμα ουδετερότητος, αφήνουν όμως να υπονοηθή, ότι η τελειωτική συντριβή του κεμάλ, ευχάριστος εις τους μεν, δυσάρεστος εις τους άλλους εκ των Μεγάλων Δυνάμεων, δεν είνε δυνατόν παρά να ασκήση πολύ μεγάλην επήρειαν επί της λύσεως του Ανατολικού ζητήματος»

• ΑΙ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΙ ΝΑΥΠΗΓΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ 30 ΙΟΥΝΙΟΥ 1921. Συγκριτικοί πίνακες. Η Αγγλία και πάλιν κατέχει την πρώτην θέσιν