Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Σάββατο 8 Μαΐου 1921

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Το δημοσιογραφικό ενδιαφέρον είναι στραμμένο στην εσωτερική πολιτική σκηνή και τα περισσότερα πρωτοσέλιδα του ημερήσιου Τύπου φιλοξενούν άρθρα με έντονη κριτική στην κυβέρνηση. ‘’Η τυραννολογία’’ και ‘’οι τυραννομάχοι’’ έχουν αρχίζει να κουράζουν ακόμη και τους εχθρούς του βενιζελισμού, καθώς τα προβλήματα είναι πολλά και η Εθνοσυνέλευση διέρχεται περίοδο ‘’καταπτώσεως’’.

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• ΕΠΙ ΤΟΥ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΟΥ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΕΩΣ ΤΩΝ ΠΑΘΟΝΤΩΝ

«Η απογοήτευσις ην εγέννησε το κυβερνητικόν νομοσχέδιον περί αποζημιώσεως των παθόντων επί Βενιζελισμού, προυκάλεσε την σύγκλησιν της αυριανής συνελεύσεως αυτών […] Οι παθόντες δεν ζητούν καμμίαν αμοιβήν διά τας υπηρεσίας τας οποίας προσέφεραν εις τον αγώνα κατά της τυραννίας […] Θα ήτο εν τούτοις προτιμότερον, αντί να γίνεται απόπειρα όπως ριφθή ‘’στάχτη εις τα μάτια’’ των παθόντων, να δηλώση η Κυβέρνησις τιμίως και απεριφράστως, ότι είτε ένεκα οικονομικής αδυναμίας του κράτους, είτε διά τούτον ή διά τον άλλον λόγον, δεν εχει σκοπόν να δώση αποζημιώσεις»

ΑΣΤΡΑΠΗ

• ΑΙ ΑΚΡΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΕΝ ΑΓΚΥΡΑ

«Αν ο όρος περί μη συνομολογήσεως ειρήνης μεταξύ Αγκύρας και Συμμάχων αποδειχθή ακριβής, πρόκειται περί πλήρους υποταγής της Επαναστατικής Τουρκικής κυβερνήσεως εις τα κελεύσματα των Σοβιέτ, τα οποία ούτω καθίστανται κύρια της καταστάσεως εν Αγκύρα. […] Δεδομένου δε ότι η επικράτησις των αδιαλλάκτων εν τη Εθνοσυνελεύσει της Αγκύας προκύπτει οριστική, η πολιτική των δύο Συμμάχων μας εν τη Ανατολή, εφόσον εστηρίχθη εις τας διαθέσεις της κυβερνήσεως του Κεμάλ, απογυμνούται και της τελευταίας πιθανότητος περί ευοδώσεώς της»

• ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΤΩΠΟΝ – ΑΝΑΜΕΝΟΥΝ ΤΟ ‘’ΕΜΠΡΟΣ!’’

«Βρίσκομαι από δεκαημέρου εις την γραμμήν του πυρός πενήντα περίπου χιλιόμετρα ανατολικώς της Νικομηδείας […] Αν ρωτάτε περί της στρατιωτικής καταστάσεως δεν περιμένουμε τίποτε άλλο παρά το σύνθημα ‘’Εμπρός’’. Είναι τόσος ο ενθουσιασμός του στρατού και η νευρική υπερδιέγερσις που τον έχει καταλάβει με τους ψευτολεονταρισμούς του Κεμάλ, ώστε άμα δοθή το σύνθημα θα τους σαρώσουμε σαν παληοσκουπίδια»

ΕΘΝΟΣ

• ΚΑΤΑ ΤΟ ΕΞΑΜΗΝΟΝ

«Και αντί να επιτύχητε, όπως ισχυρίζεσθε, την πολιτικήν εξυγίανσιν της χώρας, ηυρύνατε το χάσμα το οποίον υπήρχε μεταξύ υμών και ημών, ρίψαντες εις τους δρόμους χιλιάδας βιοπαλαιστών, τιμίως υπηρετούντων την πατρίδα, εξευτελίσαντες αξιωματικούς, προτάξαντας τα στήθη αυτών υπέρ του μεγαλείου της Πατρίδος, και καταλύσαντες το πολίτευμα διά των εν τη Συνελεύσει μεθόδων σας και της προς τους πολιτικούς σας αντιπάλους συμπεριφοράς υμών»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• ΚΕΝΤΡΟΝ ΑΠΟΣΥΝΘΕΣΕΩΣ

«Όλα τα Κοινοβούλια εγνώρισαν περιόδους καταπτώσεως. Αλλά και όταν εκυλίοντο εις τον υπέρτατον εξευτελισμόν, ήρκεσεν εν μέγα γεγονός, είς εθνικός σπασμός, μία λαμπρά νίκη ή εν μέγα ατύχημα, όπως ανεύρουν τον προς εαυτά σεβασμόν […] Μάτην ανεμείνομεν παρ’ ωρισμένων ‘’πατέρων’’ του έθνους, την ανάνηψιν  […] Εν ονόματι της μαχομένης και κινδυνευούσης Πατρίδος, καλούμεν την Βουλήν των Ελλήνων όπως υψώση εαυτήν μέχρι των ωρών ας διερχόμεθα και παύση να είνε κέντρον ψυχικής του Έθνους αποσυνθέσεως και δηλητηριάσεως των πολυτιμοτέρων του ηθικών δυνάμεων!»

• Η ΧΘΕΣΙΝΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ΤΗΣ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΣ – ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΑΡΣΕΩΣ ΤΩΝ ΑΝΑΣΤΟΛΩΝ – ΤΟ ΣΥΝΔΙΚΑΤΟΝ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ. ΑΓΟΡΕΥΣΙΣ ΤΟΥ κ. ΣΤΡΑΤΟΥ

ΕΜΠΡΟΣ

• ΤΟ ΑΝΩΤΑΤΟΝ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΝ ΑΝΕΒΛΗΘΗ ΔΙΑ ΜΕΘΑΥΡΙΟΝ
• ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΩΝΙΚΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ
• ΟΙ ΔΥΟ ΑΝΤΑΡΤΑΙ

«Η ματαίωσις της προσωπικής συναντήσεως του κ. Λόϋδ Τζώρτζ μετά του κ. Μπριάν και αντ’ αυτής η επείγουσα σύγκλησις του Ανωτάτου Συμβουλίου (…) χαρακτηρίζουν την δυσμενή τροπήν του ζητήματος και εμφανίζουν απτήν την κολοσσιαίαν μεταβολήν ήτις επήλθεν εις τας σχέσεις μεταξύ Αγγλίας και Γαλλίας. […] Η μαχομένη Ελλάς, εξαντλουμένη εις θυσίας όπως εξασφαλίση τα δίκαι αυτής, τα οποία καθιέρωσεν η Συνθήκη των Σεβρών και με την λόγχην προτεταμένην κατά του εχθρού, στρέφει ουχ ήττον εναγώνιον το βλέμμα και εις την μακρυνήν εκείνην χώραν –την Σιλεσίαν- οπόθεν απειλείται η έκρηξις νέου και τρομερωτέρου πολεμικού ηφαιστείου»

• ΕΟΡΤΑΙ ΚΑΙ ΠΑΝΗΓΥΡΕΙΣ ΕΝ ΓΑΛΛΙΑ – ΠΟΙΟΙ ΚΥΒΕΡΝΟΥΝ ΤΗΝ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΝ – ΣΤΡΑΤΟΚΡΑΤΑΙ ΚΑΙ ΚΛΗΡΙΚΟΦΡΟΝΕΣ

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ ΕΝ ΑΓΚΥΡΑ – Η ΤΟΥΡΚΙΑ ΕΧΑΣΕ ΚΑΙ ΘΑ ΠΛΗΡΩΣΗ

«Οι Τούρκοι έσχισαν την Συνθήκην διά του ξίφους των και θα αναγκασθούν να υπογράψουν νέαν Συνθήκην, όχι διά της οδού της συνεννοήσεως, αλλά διά της αιχμής του ξίφους του Ελληνικού στρατού. […] Εάν σήμερον δεν ειρήνευσεν η Ανατολή και η Ελλάς ετράπη πανστρατιά προς την Μικράν Ασίαν και χύνει το αίμα των τέκνων της και δαπανά τον ιδρώτα του Λαού της, τούτο οφείλεται εις τους σωβινιστάς της Αγκύρας, οίτινες οφείλουν να πληρώσουν τας συνεπείας της πλάνης των ή της αφροσύνης των»

• ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΑΤΑΙ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΑΙ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΑΙ ΑΠΟΚΑΛΥΨΕΙΣ

ΕΣΤΙΑ

• ‘’ΕΙΣ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ’’

«Ενόσω οι άνθρωποι της 1^ης Νοεμβρίου ευρίσκονται εις την εξουσίαν, και διαχειρίζονται τα κοινά, και συνέρχονται εις το κτίριον της οδού Σταδίου, μόνον εις το παρελθόν θα βλέπουν. Η προσπάθειά των θα είνε να γυρίσουν την Ελλάδα προς τα οπίσω. Η τυραννολογία η επανερχομένη εις την Βουλήν τακτικώτατα με ακρίβειαν αστρονομικού φαινομένου είνε μία μόνον εκδήλωσις του όλου των ψυχικού και διανοητικού των καθεστώτος»

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• Ο ΕΝ ΜΙΚΡΑΣΙΑ ΠΟΛΕΜΟΣ ΘΑ ΕΙΝΕ ΜΑΚΡΑΣ ΔΙΑΡΚΕΙΑΣ
• Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ ΚΑΛΕΙΤΑΙ ΕΙΣ ΣΥΝΤΟΝΟΥΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΟΠΩΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΘΗ Η ΣΥΜΜΑΧΙΚΗ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ
• ΤΑ ΘΡΑΚΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΙΝ
• ΤΑ ΕΜΒΑΛΩΜΑΤΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΝ ΠΕΡΙ ΣΥΝΔΙΚΑΤΟΥ ΤΡΑΠΕΖΩΝ – Η ΑΓΟΡΕΥΣΙΣ ΤΟΥ κ. ΣΤΡΑΤΟΥ ΕΝ ΤΗ ΧΘΕΣΙΝΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΕΙ ΤΗΣ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΣ

ΠΑΤΡΙΣ

• ΑΘΕΡΑΠΕΥΤΟΣ ΛΕΠΡΑ

«Η πληγή της τυραννολογίας! Ζητούν επί τέλους την θεραπείαν της και αυτά τα όργανα των τυραννολόγων. […] Η τυραννολογία είνε η λέπρα της σημερινής καταστάσεως, το κακόν δε είνε εκ γενετής. Η παρούσα Εθνοσυνέλευσις πόθεν προήλθε; Μητέρα της φυσική υπήρξεν η τυραννολογία. […] Από της λέπρας αυτής δεν υπάρχει τρόπος απαλλαγής. Χούς ει και εις χούν απελεύσει. Ο δε χούς, από τον οποίον επλάσθη το μετεκλογικόν Ελληνικόν καθστεώς, είνε η τυραννολογία. Μόνον νέαι εκλογαί θα μας θεραπεύσουν από την φρικτήν ταύτην πληγήν, η οποία εξαντλεί εντελώς όλας τας δυνάμεις της Χώρας»

• Η ΝΕΑ ΦΑΣΙΣ ΤΟΥ ΒΟΡΕΙΟΗΠΕΙΡΩΤΙΚΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ

«Επιδείνωσις της καταστάσεως των εν Βορείω Ηπείρω Ελλήνων από Κορυτσάς μέχρι Χειμάρρας, όχι μόνον δεν πρόκειται να ωφελήση την Αλβανικήν άποψιν, αλλά να παραβλάψη αυτήν. […] Προφανές συνεπώς είνε ότι οι Αλβανοί, στραφέντες τελευταίως εναντίον των Ελλήνων της Β. Ηπείρου, ξένα και ουχί Αλβανικά συμφέροντα εξυπηρετούσιν»

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΜΑΣ ΘΕΣΙΣ

«Ούτε ήτο εξ άλλου δυνατόν να βασίζεται η Ελλάς αιωνίως επί δανείων και ν’ αποβλέπη συνεχώς εις ξένους κεφαλαιούχους, αν ήθελε να μη καταστή αφόρητος ο εν αυτή βίος και να μη αναγκασθή συν τω χρόνω να καταστή δούλη ξένων εκμεταλλευτών […] Την βελτίωσιν της οικονομικής μας καταστάσεως πρέπει να επιδιώξωμεν δι’ άλλου τρόπου. Διά της εντατικής καλλιεργείας, της αναπτύξεως της εσωτερικής παραγωγής, και της ταχείας και τελεσφόρου εκμεταλλεύσεως όλων των πλουτοπαραγωγικών παραγόντων της χώρας»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• ΝΑ ΔΙΑΛΥΘΗ

«Κατηντήσαμε Κράτος οπερέτα, με Κυβέρνησιν, με ταμεία, με Βουλήν πολύ κάτω του μετρίου. Ας παύση πλέον αυτή η κωμωδία. Ας θελήση η Συνέλευσις να διαλυθή επί τέλους. Είναι καιρός. Ας τεθούν τα ζητήματα προ του λαού, να αποφασίση ούτος οριστικώς πλέον περί της τύχης, να απαλλάξη και την Κυβέρνησιν από την ανιαράν θέσιν εις την οποίαν ευρίσκεται και ήτις την αναγκάζει να αντιμετωπίζη αυτήν με λέξεις και με αφόρητον σκοτεινήν και ασυνάρτητον υπερκαθαρευουσιάνικην ρητορείαν»

ΣΚΡΙΠ

• Ο ΣΤΑΜΠΟΛΙΝΣΚΥ ΚΑΙ ΑΙ ΣΥΜΜΟΡΙΑΙ ΤΩΝ ΚΟΜΙΤΑΤΖΗΔΩΝ

«Εν τη Βουλγαρία συνεπληρώθη η οργάνωσις των κομιτατζήδων. Δι’ εκάστην υποδιοίκησιν της χώρας μας προωρίσθησαν το ελάχιστον τρεις συμμορίαι, καλώς εφοδιασμέναι δι’ όπλων, πολεμοφοδίων, βομβών και φορεμάτων […] Η αυτή δράσις, αλλ’ εν περιωρισμένη κλίμακι, γίνεται και εις τα Ελληνικά και τα Ρουμανικά σύνορα. Η συμμορία ήτις παρά το Σουφλί, εν Ελλάδι, διεσκορπίσθη, είχε τον αυτόν σκοπόν, οίον και η συμμορία του βοεβόδα Γρηγόρ. Την δράσιν κατά της Ελλάδος διευθύνει ο βοεβόδας Τάνα Νικόλωφ»

ΣΦΑΙΡΑ

• ΤΗΝ ΥΠΟΓΡΑΦΗΝ ΤΩΝ

«Διατελούντες εις την ακμήν μιας στρατιωτικής προσπαθείας μεγάλης και προωρισμένης να παραχωρήση την νίκην εις την Ελλάδα, έχομεν την συναίσθησιν ότι πράττομεν τούτο, διότι περιήλθομεν εις την ανάγκην να αγωνισθώμεν διά να καταστήσωμεν σεβαστόν και εφαρμόσιμον εν συμβόλαιον το οποίον φέρει την υπογραφήν ουχί μόνον ημών και της Τουρκίας αλλά και όλων όσοι εκπροσωπούν τας μεγάλας Συμμάχους Δυνάμεις»

• Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ ΑΓΚΥΡΑΣ

«Οπωσδήποτε η παραίτησις της κυβερνήσεως της Αγκύρας σημαίνει αρχήν αποσυνθέσεως και τροπήν κάθε άλλο παρά ευχάριστον διά τας Κεμαλικάς βλέψεις»