Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Σάββατο 12 Ιουνίου 1921

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Η απάντηση στο συμμαχικό διάβημα αναμένεται αρνητική, η σχετική επιχειρηματολογία στον Τύπο είναι ασαφής και δύο εφημερίδες κυκλοφορούν έντονα λογοκριμένες. Μεγάλο μέρος του πρωτοσέλιδου τους είναι κενό…

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• ΤΡΙΤΗ ΕΚΔΟΣΙΣ – ΔΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΡΝΗΤΙΚΗ Η ΑΠΑΝΤΗΣΙΣ – Η ΑΝΑΚΩΧΗ ΘΑ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΟΝ ΚΕΜΑΛ – Η ΠΙΣΤΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΕΠΙ ΤΗΝ ΝΙΚΗΝ

«’’Ήτο αδύνατον διά την Ελλάδα να δεχθή συμμαχικήν μεσολάβησιν με βάσιν την εκ των προτέρων αποδοχήν ανακωχής. Διότι υπό τοιούτους όρους θα εγίνετο υποβοήθησις εκ μέρους ημών της ενισχύσεως του Μουσταφά Κεμάλ, δίδοντες ούτω εις αυτόν τον χρόνον όπως συκεντρώση περισσοτέρας δυνάμεις και παρασκευάση καταλληλότερον την αντίστασιν αυτού’’»

• ΕΠΙ ΤΩΝ ΔΗΛΩΣΕΩΝ ΤΟΥ κ. ΤΣΑΜΠΕΡΛΑΙΝ

«’’Εδηλώθη εις την Ελληνικήν Κυβέρνησιν, είπεν ο κ. Τσάμπερλαιν, ότι, αν απεδέχετο την συμμαχικήν επέμβασιν, βραδύτερον δε και τους υποβληθησομένους όρους, οι σύμμαχοι ανελάμβανον να απευθυνθούν προς την Τουρκικήν Κυβέρνησιν και να μεσολαβήσουν διά την αναστολήν των εχθροπραξιών και την έναρξιν διαπραγματεύσεων προς συνομολόγησιν της ειρήνης» 

ΑΣΤΡΑΠΗ

• ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΦΥΣΙΚΗΝ ΕΞΕΛΙΞΙΝ

«Ευκταίον ήτο να μη εσημειούτο το συλλογικόν διάβημα. Διότι, εφόσον τούτο εγένετο μονομερώς προς την Ελληνικήν κυβέρνησιν, εδημιούργησε κατάστασιν ετερομερή, ήτις έθεσε την Ελλάδα εις δίλημμα προκειμένου ν’ αποδεχθή την πρότασιν της μεσολαβήσεως ή ν’ απορρίψη αυτήν. Κατ’ αμφοτέρας τας περιπτώσεις η θέσις ημών ήτο δυσχερής. […] Βεβαίως δεν επετρέπετο δισταγμός προκειμένου να εκλέξη μεταξύ των δύο τούτων κακών. Αι συνέπειαι, αίτινες προκύπτουν εκ της μη αποδοχής της μεσολαβήσεως των Συμμάχων, είνε ασυγκρίτως μικραί, παραβαλλόμεναι προς το ανεπανόρθωτον ατύχημα, όπερ θα υφίσταντο τα εθνικά δίκαια εκ της αποδοχής συμβιβασμού κατά πάντα ατιμωτικού» 

ΕΘΝΟΣ

Χωρίς πρώτο θέμα το ΕΘΝΟΣ, καθώς το 1/3 της πρώτης σελίδας είναι κενό, δηλαδή λογοκριμένο…

• ΝΑ ΚΑΤΑΓΓΕΙΛΗ ΥΠΕΥΘΥΝΩΣ

«Εις όσας μωρίας εξακολουθούν να αναμασούν οι επαγγελματίαι συκοφάνται κατά του κ. Βενιζέλου, δεν αξίζει τον κόπον να δοθή απάντησις. Εφ’ όσον όμως αι ‘’καταγγελίαι’’ προέρχονται εκ μέρους οργάνων κυβερνητικών, πρέπει, νομίζομεν, να εκδηλωθή η επ’ αυτών γνώμη της Κυβερνήσεως, αν αύτη έχει στοιχειώδη τινά συναίσθησιν ιδίας αξιοπρεπείας»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• Ο ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΙΣΚΕΤ-ΠΑΣΑΣ ΑΡΧΙΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΤΟΥ ΚΕΜΑΛΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ – Η ΑΜΥΝΑ ΤΩΝ ΑΚΤΩΝ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ
• ΤΟ ΤΑΞΕΙΔΙΟΝ ΤΟΥ ΛΟΡΔΟΥ ΚΩΡΖΟΝ ΑΦΗΝΕΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΝ ΑΜΕΤΑΒΛΗΤΟΝ – Η ΕΠΙΘΕΣΙΣ ΘΑ ΓΙΝΗ – ΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΕΚ ΤΗΣ ΜΑΤΑΙΩΣΕΩΣ ΑΥΤΗΣ – Ο ΜΟΝΟΣ ΟΡΙΖΩΝ ΠΡΟΣ ΟΝ ΘΑ ΣΤΡΑΦΗ Η ΕΛΛΑΣ ΕΙΝΕ Ο ΠΟΛΕΜΙΚΟΣ

«Ούτω η επίθεσις θα διεξαχθή, ουχί μόνον διότι άλλως θα εσφαγιάζοντο υπέρτατα ελληνικά δικαιώματα και συμφέροντα, ουχί μόνον διότι ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΜΕΤΑΒΑΣΙΝ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΕΙΣ ΣΜΥΡΝΗΝ ΘΑ ΕΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙΤΟ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΩΣ ΠΕΡΙΠΛΚΟΚΣ, ουχί μόνον διότι αν απεχώρει ο ελληνικός στρατός εκ Μικράς Ασίας η χώρα θα εξετίθετο, δεδομένων των παραδόσεων των Τούρκων, εις νέαν διηνεκή ‘’αλυτρωτικήν’’ συντάραξιν (…) αλλά και διότι διά της ανακλήσεως των ειλημμένων αποφάσεων περί δράσεως θα επήρχετο πλήρης του κράτους γελωτοποίησις»

ΕΜΠΡΟΣ

• ΕΠΙΚΕΙΤΑΙ ΕΠΙΘΕΣΙΣ ΤΩΝ ΚΕΜΑΛΙΚΩΝ – ΠΙΘΑΝΟΛΟΓΕΙΤΑΙ ΝΕΟΝ ΑΓΓΛΙΚΟΝ ΔΙΑΒΗΜΑ – ΒΟΥΛΓΑΡΙΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΕΙΣ ΙΝΕΠΟΛΙΝ ΚΑΙ ΑΓΚΥΡΑΝ
• Η ΕΛΛΑΣ Ο ΜΟΝΟΣ ΦΡΟΥΡΟΣ

«Η Ελλάς δεν αγωνίζεται διά μόνα τα Ελληνικά συμφέροντα, αλλά διά τα συμφέροντα όλων των Συμμάχων και της ανθρωπότητος. Και το έργον, το οποίον πρόκειται ήδη να επιτελέσουν λάμπουσαι και άθραυστοι υπό την ακατανίκητον πνοήν του δικαίου, ήτις εμπνέει τα στήθη των Ελλήνων μαχητών, αι Ελληνικαί λόγχαι θα συμπληρώση και θα επεκτείνη το έργον της Συνθήκης των Σεβρών, μέχρι των ορίων τα οποία επιβάλλει το δικαίωμα της αμύνης του πολιτισμού κατά της βαρβαρότητος»

• ΤΟ ‘’ΕΜΠΡΟΣ’’ ΕΙΣ ΤΟ ΜΕΤΩΠΟΝ – ΠΑΡΑΜΟΝΑΙ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΓΩΝΟΣ – ΑΝΑΠΝΕΟΜΕΝ ΤΗΝ ΣΥΓΚΙΝΗΣΙΝ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ Ο ΤΟ ΜΩΣΑΪΚΟΝ ΤΟΥ ΤΟΜΕΩΣ ΤΗΣ ΝΙΚΟΜΗΔΕΙΑΣ

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• Ο ΚΕΜΑΛ ΠΡΠΕΙ ΝΑ ΣΥΝΤΡΙΒΗ ΚΑΙ ΝΑ ΣΥΝΤΡΙΒΗ ΤΑΧΕΩΣ

«Η Ελλάς δεν είνε δυνατόν να υποχωρήση πλέον. Υπεχώρησεν απέναντι των φιλικών παραινέσεων αυτών και έφθανε μέχρι του σημείου να ίδη τας χείρας αυτάς αδρανούσας εις εποχάς της ειργάζοντο προσκομίζοντες τα όπλα, διά των οποίων ήλπιζον να ανατρέψουν τα Ελληνικά δίκαια. Εις ουδεμίαν νέαν υποχώρησιν, είνε δυνατόν πλέον να συγκατατεθή η Ελλάς»

ΕΣΤΙΑ

• ΕΙΣ ΤΑΣ ΠΑΡΑΜΟΝΑΣ ΤΗΣ ΕΠΙΘΕΣΕΩΣ

«Εν πάση περιπτώσει, είτε περιμείνη την Ελληνικήν επίθεσιν ο Κεμάλ, είτε προσπσθήση να την προλάβη, το αποτέλεσμα θα είνε το αυτό. Ο Κεμάλ θα υποχωρήση. Ούτε το ποσόν, ούτε η ποιότης του στρατού του είνε τοιαύτη, ώστε να του εξασφαλίζη πιθανότητες επιτυχίας […] Θλιβερόν είνε μόνον ότι εις το μεταξύ και άλλοι Ελληνικοί πληθυσμοί προσφέρονται θυσία εις την αγριότητα τακτικών και ατάκτων στρατιωτών του, και ότι έρχονται ακόμη καταστροφαί όταν είχαμεν πλέον το δικαίωμα να νομίζωμεν ότι ευρισκόμεθα εις τας παραμονάς της τελειωτικής εκκαθαρίσεως»

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• ΕΜΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ
• Η ΑΠΑΝΤΗΣΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΑΡΝΗΤΙΚΗ – ΕΓΚΡΙΝΟΜΕΝΗ ΥΠΟ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΒΣ ΕΠΙΔΙΔΕΤΑΙ ΣΗΜΕΡΟΝ – ΣΟΒΑΡΑ ΣΥΝΟΜΙΛΙΑ ΠΡΕΣΒΕΥΤΟΥ ΜΕ ΕΛΛΗΝΑ ΥΠΟΥΡΓΟΝ

«Οι ενταύθα διπλωματικοί κύκλοι δεν στηρίζουν μεγάλας ελπίδας επί της απτελεσματικότητος του Συμμαχικού διαβήματος. Λαμβανομένου υπόψη του πνεύματος το οποίον υπηγόρευσε το διάβημα τούτο, αναμένεται ότι η Ελληνική κυβέρνησις θα στηρίξη όχι απλώς την απάντησίν της αλλά την πορείαν της επί της πεποιθήσεως, ότι η ενέργεια των Δυνάμεων δεν πρόκειται να επιτύχη του σκοπού, τον οποίον έθεσεν»

ΠΑΤΡΙΣ

Χωρίς πρώτο θέμα και η ΠΑΤΡΙΣ, με το πρωτοσέλιδό της λευκό, δηλαδή λογοκριμένο, κατά τα τρία τέταρτα

• Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΩΝ ΕΡΓΩΝ…

«Το ότι ο Ελληνικός λαός δεν παρέσχε την εμπστοσύνην του εις τον Βενιζέλον, τούτο είνε γνωστόν εκ των αποτελεσμάτων των εκλογών της 1^ης Νοεμβρίου. Αλλ’ είνε επίσης εκτός αμφισβητήσεως ότι η προκύψασα έκτοτε κατάστασις δεν ανταποκρίνεται εις τας προσδοκίας του Ελληνικού λαού. Εύλογος συνεπώς η σκέψις μήπως εις τας κρισίμους ταύτας στιγμάς του Έθνους θα ηδύνατο και ο αποδοκιμασθείς πολιτικός να χρησιμεύση ίσως διά το εθνικόν ζήτημα»

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• ΟΙ ΔΥΟ ΑΝΤΙΠΑΛΟΙ ΜΑΣ

«Είναι ανάγκη λοιπόν να συνεχίσωμεν τον αγώνα μας, καίτοι γνωρίζομεν, ότι εις το σκληρόν τούτο έργον δεν έχομεν μόνον αντίπαλον τον Κεμάλ, αλλά και την νευρικότητα της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης. Εναντίον του πρώτου θ’ αντεπεξέλθη νικηφόρως ο ελληνικός στρατός, εναντίον της νευρικότητος όμως εκείνης έπρεπε να είχεν ήδη πολεμήσει επιτυχώς η διπλωματία μας. Δεν το έκαμεν όμως, και είχομεν ως συνέπειαν το συλλογικόν διάβημα. Τώρα δε κατ’ ανάγκην θ’ αναλάβη μόνος πλέον ο στρατός την κατανίκησιν και των δύο αντιπάλων»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• Κε Δ. ΓΟΥΝΑΡΗ

«Εάν λοιπόν δεν θέλετε να γίνετε πολύ γρήγορα και σεις αυτοεξόριστος, όπως ο προκάτοχός σας, εάν δεν θέλετε οι Γασπαραίοι του καθεστώτος σας να συναντηθούν πολύ σύντομα με τους Γυπαραίους του πρώην καθεστώτος εις την Νίκαιαν. ΣΤΑΜΑΤΗΣΑΤΕ ΤΑΣ ΚΑΤΑΔΙΩΞΕΙΣ, αφήσατε να επανέθουν οι εξόριστοι εργάται εις τας πατρίδας των και αποφυλακίσατε τους αδίκως συλληφθέντας και κρατουμένους εις τας φυλακάς εργάτας»

ΣΚΡΙΠ

• Η ΑΠΑΝΤΗΣΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΘΑ ΕΙΝΕ ΑΠΟΛΥΤΩΣ ΑΡΝΗΤΙΚΗ. ΘΑ ΕΠΙΔΟΘΗ ΣΗΜΕΡΟΝ ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΠΡΕΣΒΕΙΣ ΤΩΝ ΣΥΜΜΑΧΩΝ

«(…) ολόκληρος αυτή η ιστορία τείνει αν όχι μέχρι τέλους προς την ματαίωσιν της επιθέσεως πάντως προς την αναβολήν –εφ’ όσον αύτη καταστή δυνατή- η οποία θα επιτρέψη εις τον εχθρόν να συμπληρώση τας παρασκευάς του. Οι πολεμισταί μας, οι οποίοι ζουν με την αναμονήνμόνον, οι πολεμισταί μας, οι οποίοι τηλεγραφούν εις τον αρχιστράτηγον διά τον Βασιληά ‘’Στείλτον μας να πη το εμπρός’’ διείδον αμέσως τον σκοπόν, τον σκοπόν τον κακόν, όστις τους θλίβει αλλά και τους κινεί και την αγανάκτησιν»

• ‘’ΝΑ ΕΡΩΤΗΘΗ ΚΑΙ Ο ΣΤΡΑΤΟΣ’’ – ΔΥΣΦΟΡΙΑ ΚΑΙ ΕΞΕΓΕΡΣΙΣ ΤΩΝ ΠΟΛΕΜΙΣΤΩΝ ΜΑΣ. ‘’ΟΥΔΕΙΣ ΔΥΝΑΤΑΙ ΝΑ ΜΑΣ ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΝΑ ΣΤΕΓΑΣΩΜΕΝ ΤΟ ΟΙΚΟΔΟΜΗΜΑ’’

ΣΦΑΙΡΑ

• ΚΑΘΗΚΟΝ ΤΙΜΗΣ

«Θέλομεν να πιστεύομεν, ότι το ανακοινωθέν του υπουργείου το οποίον δεν είνε άλλο, παρά ευγενική επίκλησις της πατρίδος προς τα φιλότιμα τέκνα της, είνε αδύνατον να μη εύρη πρόθυμον απήχησιν εις την ψυχήν των –τις οίδε υπό ποίας ατυχείς αυνθήκας- λιποτακτών και ανυποτάκτων»

• ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΟΙ ΚΑΙ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ ΤΗΣ ΚΙΝΗΣΕΩΣ ΤΩΝ ΑΙΓΥΠΤΙΑΚΩΝ ΛΙΜΕΝΩΝ