Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Πέμπτη 29 Ιουλίου 1921

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Το Ανατολικό βρίσκεται τελικά στην ατζέντα της Διάσκεψης των Συμμάχων, με την Ελλάδα απούσα και αιφνιδιασμένη από αυτήν την εξέλιξη να παρακολουθεί το συμμαχικό …αγώνα περί διατήρησης της ουδετερότητας. Στο εσωτερικό της χώρας, συνεχίζεται η πολιτική αντιπαράθεση συντηρώντας το κλίμα του διχασμού…

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• ΕΠΙ ΤΗ ΕΠΙΚΕΙΜΕΝΗ ΑΝΑΧΩΡΗΣΕΙ ΤΩΝ ΔΙΑ ΤΟ ΜΕΤΩΠΟΝ

«Εζητήσαμεν προ πολλού μίαν εξήγησιν των κατεσπευσμένων αυτών αναχωρήσεων και των αλλεπαλλήλων ταξειδίων. Οι δε ημιεπισήμως ερμηνεύοντες τας κυβερνητικάς σκέψεις, απήντησαν κατά τρόπον προσβάλλοντα την νοημοσύνην των αναγνωστών των, προτάξαντες την ανάγκην της συμπαραστάσεως του λογιωτάτου κ. Πρωθυπουργού και του δεξιού κρικετιστού κ. υπουργού των Στρατιωτικών εις τα πολεμικά συμβούλια. Τοιούτου είδους σύγχυσιν αρμοδιοτήτων άπαξ μόνον αναφέρει η ιστορία»

ΑΣΤΡΑΠΗ

• Η ΑΠΟΦΑΣΙΣ ΤΗΣ ΔΙΑΣΚΕΨΕΩΣ

«Εκ των πραγμάτων διεπιστώθη ότι παρά τοις Συμμάχοις υφίστανται ελαφραί τινες επιφυλάξεις ως προς την έκτασιν της Ελληνικής νίκης, τας οποίας και ημείς αποδεχόμεθα επιμένοντες εις την συνέχισιν των επιχειρήσεων μέχρις εντελούς εκμηδενίσεως του εχθρού. Και είνε φυσικόν ότι, εφόσον η Ελλάς δεν θεωρεί τερματισθείσαν την πολεμικήν προσπάθειαν και εκπληρωθέντας εις ακέραιον τους πολεμικούς σκοπούς, δεν ήτο δυνατόν η Διάσκεψις να θεωρήση εύθετον την περίστασιν και ώριμον την ιδέαν της μεσολαβήσεως»

ΕΘΝΟΣ

• Η ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΣ ΚΙΝΔΥΝΕΥΕΙ

«Εξ άλλου ο Υπουργός των Εξωτερικών κ. Ντέλλα Τορέττα ομιλών εις την Ιταλικήν Βουλήν (…) ηρνήθη την ισχύν της Ιταλοελληνικής συνθήκης και έθηκεν εν αμφιβόλω την αξίαν αυτής. […] Αγνοεί η Ιταλία ότι αρνουμένη την υπογραφήν της δολοφονεί την ιδίαν της τμήν και την διεθνή υπόληψιν. […] Αγνοεί τέλος η Ιταλία ότι το ζήτημα της Δωδεκανήσου δέον και οφείλει απρεγκλίτως να κανονίση οριστικώς, ταχέως και συμφώνως τη Ιταλοελληνική συνθήκη, διότι άλλως θα αποδειχθή αναμφισβητήτως, ότι η Ιταλία δεν έχει διεθνή ηθικήν»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• ΤΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΝ ΖΗΤΗΜΑ ΕΤΕΘΗ ΠΡΟΣ ΤΗΣ ΔΙΑΣΚΕΨΕΩΣ. Ο ΑΓΓΛΟΣ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΠΡΟΤΕΙΝΕ ΤΗΝ ΜΕΣΟΛΑΒΗΣΙΝ ΤΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΠΡΟΣ ΣΥΝΑΨΙΝ ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ
• ΑΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑΙ ΒΟΛΑΙ ΤΙΜΗΣ ΕΙΣ ΤΟΝ ΤΑΦΟΝ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΕΙΟΥ

ΤΟ ΕΥΖΩΝΙΚΟΝ ΤΣΑΡΟΥΧΙ ΜΕΤΑΒΑΛΛΕΙ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ. Ο ΤΡΑΓΙΚΟΣ ΗΡΩΣ. ΚΑΙ ΜΟΝΟΣ ΕΑΝ ΜΕΙΝΩ, ΔΕΝ ΘΑ ΔΕΧΘΩ ΤΟΝ ΑΚΡΩΤΗΡΙΑΣΜΟΝ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΔΟΣ ΜΟΥ. Ο ΑΙΦΝΙΔΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ. ΟΙ ΒΕΤΕΡΑΝΟΙ ΜΙΑΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ. Η ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΣ ΤΗΣ ΣΕΒΑΣΤΕΙΑΣ. ΑΙ ΕΠΙΤΥΧΙΑΙ ΤΗΣ ΚΙΛΙΚΙΑΣ. Η ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΙΣ ΚΙΝΔΥΝΕΥΕΙ. ΜΠΟΛΣΕΒΙΚΟΙ ΒΟΗΘΟΥΝ

ΕΜΠΡΟΣ

• Ο ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΕΙΣ ΤΟ ΑΝΩΤΑΤΟΝ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΝ

«Ατυχώς η επίσημος Ελλάς, ήτις υπέστη τον αιφνιδιασμόν αυτόν της εμφανίσεως της Ανατολής εις την ημερησίαν διάταξιν της Διασκέψεως λάμπει διά της απουσίας της και κατά την κρίσιμον ταύτην στιγμήν καθ’ ην, ανεξαρτήτως του ποία ζύμωσις γίνεται εις τα παρασκήνια και της ακαταβλήτου εχθρικής προπαγάνδας, καθαρά τίθεται το ζήτημα της στρατ. Καταστάσεως, το οποίον οφείλομεν να εκμεταλλευθώμεν όσον το δυνατόν ευνοϊκώτερον υπέρ ημών, συζήτησις δε αφ’ ετέρου γίνεται απροκάλυπτος επί των ορων της ουδετερότητος των Δυνάμεων»

• ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΕΤΟΥΣ ΤΗΣ ΠΡΟΥΣΗΣ. Η ΘΡΥΛΙΚΗ ΚΑΘΟΔΟΣ ΤΟΥ Γ’ ΣΩΜΑΤΟΣ. ΠΩΣ ΕΧΑΜΗΛΩΣΑΝ ΤΑ ΒΟΥΝΑ ΕΙΣ ΤΗΝ ΟΡΜΗΝ ΤΩΝ. ΚΑΝΕΙΣ ΑΛΛΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

«Η αναθεώρησις της συνθήκης των Σεβρών επί βλάβη της Τουρκίας δύναται να κριθή ως το πρώτον σταθερόν πολιτικόν βήμα προς οριστικήν έξωσιν της Τουρκίας από των Ελληνικών εδαφών»

• Η ΑΠΑΝΤΗΣΙΣ ΘΑ ΔΟΘΗ ΤΑΧΕΩΣ

«Οι διπλωμάται της Ευρώπης, οίτινες υποκρίνονται, ότι δεν βλέπουν τον πραγματικόν χαρακτήρα του Ελληνικού αγώνος, και οι άθλιοι εχθροί του Βασιλέως Κωνσταντίνου, οίτινες εις την Ελληνικήν προσπάθειαν βλέπουν μόνον την πολιτικήν άποψιν εφ’ όσον τυφλώττουν προ του ανθρωπιστικού χαρακτήρος της, έκαμαν ό,τι ηδύναντο διά να απογοητεύσουν το Ελληνικόν Έθνος»

ΕΣΤΙΑ

• ΑΓΩΝ ΜΕΣΑ ΕΙΣ ΧΑΡΑΔΡΑΝ. Η ΓΙΓΑΝΤΟΜΑΧΙΑ ΤΟΥ ΚΛΑΔΑ

«Οι Τούρκοι βέβαιοι περί της επιτυχίας των, ετοίμαζαν το φαγητό των. Πίσω από μίαν πτυχήν του εδάφους δεκαοκτώ καζάνια παρατεταγμένα εις την γραμμήν εκόχλαζαν. Μεγάλα κομμάτια βουβαλίσου κρέατος επερίμεναν εκεί έτοιμα. Οι στρατιώται μάγειροι παρεδόθησαν μαζή με το μαγείρευμά των. Το βουβάλι βραστόν, ανάλατον μάλιστα, όπως το τρώγουν οι Τούρκοι, δεν είνε βέβαια η ιδεώδης τροφή. Αλλά, μετά δέκα τεσσάρων ωρών πορείαν και μάχην, ούτε ο Λούκουλλος δεν θα έκανε νάζια»

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• Η ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΙΣ ΤΩΝ ΠΑΡΙΣΙΩΝ. Ο ΛΟΫΔ ΤΖΩΡΤΖ ΕΖΗΤΗΣΕ ΤΗΝ ΑΠΟΔΟΣΙΝ ΤΗΣ ΣΙΛΕΣΙΑΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΓΕΡΜΑΝΙΑΝ. ΤΙ ΑΠΗΝΤΗΣΕΝ Ο ΜΠΡΙΑΝ. ΕΖΗΤΗΣΕ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗΝ ΤΗΣ ΣΥΝΘΗΚΗΣ ΤΩΝ ΒΕΡΣΑΛΛΙΩΝ
• ΑΝΑΓΚΑΙΑΙ ΕΞΗΓΗΣΕΙΣ

«Ο λαός ευτυχώς είναι εις θέσιν μετά 9μηνον διάστημα να κάμη την σύγκρισιν μεταξύ της μιας διοικήσεως και της άλλης. Τότε εγένοντο ανωμαλίαι τινες, υπερβασίαι και καταχρήσεις ακόμη. Δεν το αρνούμεθα, το διεκηρύξαμεν πολλάκις. Ήσαν εξαιρετικαί τότε αι περιστάσεις. Σήμερον τα πάντα είναι κατάχρησις, τα πάντα ανώμαλα, ουδέν κανονικόν, αι τότε εξαιρέσεις εγένοντο σήμερον κανόνες δράσεως και ενεργείας των κυβερνητικών»

ΠΑΤΡΙΣ

• ΑΠΟ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ ΕΙΣ ΣΦΑΛΜΑΤΑ

«Αλλ’ ενώ σμήνη Τούρκων πρακτόρων θα πτερυγίζουν πέριξ της Συνδιασκέψεως και διά οτυ βόμβου αυτών θα διαδίδουν την ιδέαν μιας συμπαθούς, δυστυχούς και ιπποτικής Τουρκίας, αδίκως ταλαιπωρουμένης, αλλά αδαμάστου εν τη αποφάσει αυτής όπως εκδιώξη τους Έλληνας επιδρομείς και θα προσπαθούν, μειούντες την σημασίαν της περιφανούς νίκης του στρατού μας, ν’ αποδείξουν το αδύνατον της τελείας συντριβής των κεμαλικών δυνάμεων. […] Μόνον η Ελληνική Κυβέρνησις δεν θα έχη φροντίσει ν’ αποστείελει ούτε έναν άνθρωπον, όπως αντιδράση εις την μηχανορραφουμένην εν Παρισίοις κατά του Ελληνισμού συνωμοσίαν αθεμίτων συμφερόντων»

• ΠΟΙΑ Η ΑΚΡΙΒΗΣ ΘΕΣΙΣ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗΣ ΜΑΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ ΕΝ Μ. ΑΣΙΑ. ΣΤΙΓΜΑΙ ΜΟΝΟΝ ΜΑΣ ΧΩΡΙΖΟΥΝ ΑΠΟ ΤΗΣ ΕΠΙΔΡΟΜΗΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΓΚΥΡΑΝ. Η ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ ΤΩΝ ΒΑΣΕΩΝ ΑΝΕΦΟΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ Η ΕΞΟΡΜΗΣΙΣ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ ΜΑΣ

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• ΗΜΕΙΣ ΠΡΩΤΟΙ

«Αλλ’ είναι ανάγκη να χωρήσωμεν πρώτοι εις το διπλωματικόν πεδίον, χωρίς ν’ αναμείνωμεν προσκλήσεις, διότι, δυστυχώς, αι ιδικαί μας προθέσεις έχουν παρεξηγηθή και οι ιδικοί μας σκοποί αγνοούνται. Οφείλομεν δε να δεχθώμεν τούτο, ως γεγονός πραγματικόν, μη αρκούμενοι να καταρώμεθα τους προκαλέσαντας τας τοιαύτας παρεξηγήσεις, αλλ’ ασχολούμενοι εις την οριστικήν άρσιν αυτών»

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ

• ΑΙ ΕΚΠΛΗΞΕΙΣ ΤΟΥ ΦΟΣ

«Προφανώς αι εκπλήξεις τας οποίας υπαινίσσεται ο κ. Φος είνε πολεμικαί. Και πρέπει να συμπεράνωμεν ότι κάτι περισσότερον ημών θα γνωρίζη οπωσδήποτε περί των σχεδίων του αντιπάλου μας, διά να ομιλή με αυτήν την αυθεντίαν. Ο Κεμάλ απολέσας πάσαν ελπίδα να αντιταχθή εις μάχην εκ παρατάξεως εναντίον της προελεύσεως του στρατού μας μετά το πάθημα της 8^ης Ιουλίου, ανέθηκεν ίσως πάσας αυτού τας ελπίδας εις τον κλεφτοπόλεμον»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• Η ΑΝΤΙΔΡΑΣΙΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΒΑΛΚΑΝΙΚΗΝ
• ΠΩΣ ΡΟΣΠΑΘΟΥΝ ΝΑ ΔΙΑΣΠΑΣΟΥΝ ΤΟΥΣ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΟΥΣ. ΕΝΑ ΝΕΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ ΠΟΥ ΒΓΑΖΕΙ ΣΤΗ ΜΕΣΗ ΤΑ ΑΠΛΥΤΑ ΤΩΝ ΑΝΤΕΡΓΑΤΩΝ

ΣΚΡΙΠ

• ΤΟ ΑΝΩΤΑΤΟΝ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΝ ΗΣΧΟΛΗΘΗ ΧΘΕΣ ΜΕ ΤΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΝ ΖΗΤΗΜΑ
• ΑΣ ΑΡΚΕΣΘΟΥΝ ΕΙΣ ΑΥΤΟ!

«Εάν επρόκειτο να τονίσωμεν ύμνους προς μίαν ημερομηνίαν, μα την αλήθειαν δεν θα εξελέγομεν τας περυσινάς ημέρας του Ιουλίου, αλλά τας εφετεινάς. Διότι κατά μεν τας περυσινάς εγράφη μία συνθήκη, αλλά με μελάνην, δυστυχώς, εξίτηλον και με γραφίδας, αίτινες έμελλον ευθύς κατόπιν να λυγίσουν… […] Θαυμάζουν οι ολίγοι αυτοί το περυσινόν μεγαλούργημα! Οι πολλοί όμως, ο λαός ολόκληρος αποθαυμάζει το εφετεινόν, και λησμονεί όλα τα άλλα! Όλα… Αυτή η λήθη των πολλών είνε το μεγαλείτερον κέρδος διά τους ολίγους, και ας αρκεσθούν εις αυτό…»

ΣΦΑΙΡΑ

• ΓΥΡΩ ΤΟΥ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΥ

«Ο Θεός της Ελλάδος μας επιφυλάσσει φαίνεται πολλάς ακόμη ευχαρίστους εθνικάς εκπλήξεις. Αυτός δε φαίνεται ότι ετύφλωσε τους εχθρούς της Ελλάδος και αυτόν ακόμη τον Κεμάλ θέλοντα και επιμένοντα με συντετριμμένον το ηθικόν του στρατού του, να παίξη το τελευταίον του ατού εις τας όχθας του Σαγγαρίου ποταμού»