Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Πέμπτη 22 Ιουλίου 1921

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Η παρατεταμένη παραμονή Γούναρη ‘’εις τα βάθη της Μικράς Ασίας’’ έχει ως αποτέλεσμα τη μη αντιμετώπιση σειράς εσωτερικών προβλημάτων, γεγονός που αποτελεί αφορμή για αυστηρή κριτική για τους αντικυβερνητικούς. Από την άλλη πλευρά, πάντα και για όλα τα δεινά, ευθύνεται ο βενιζελισμός! Κοινό πάντως το όνειρο για την πορεία προς την Άγκυρα και στη συνέχεια, στην Κωνσταντινούπολη…

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• ΤΡΙΤΗ ΕΚΔΟΣΙΣ. Η ΡΩΣΣΙΑ ΘΕΛΕΙ ΝΑ ΕΧΗ ΓΝΩΜΗΝ ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΟΥ ΝΑ ΑΠΟΣΠΑΣΘΗ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ Η ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΙΣ. Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΤΑΛΗΨΕΩΣ
• Η ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ

«Η Κυβέρνησις συνηθίζει να δικαιολογή την παρατηρουμένην χαλάρωσιν και ανωμαλίαν εν τη λειτουργία της κρατικής μηχανής με το γνωστόν και ανεπιτυχώς χρησιμοποιηθέν από τον Βενιζελισμόν επιχείρημα της απασχολήσεως αυτής εκ της εμπολέμου καταστάσεως και του εξωτερικού ζητήματος. […] Αλλ’ αι ευθύναι τας οποίας υπέχει η Κυβέρνησις διά την εσωτερικήν κατάστασιν ούτε εξαλείφονται, ούτε καν μειούνται ένεκα της διεξαγωγής του πολέμου […] Αι συνέπειαι της τοιαύτης καταστάσεως δεν είνε περιωρισμέναι. Και αυτήν την διεξαγωγήν του πολέμου είνε κίνδυνος να επηρεάσωσι, αλλά και το κράτος να εκθέσωσιν ως σπαρασσόμενον υπό εμφυλίων διχονοιών»

ΑΣΤΡΑΠΗ

• Η ΜΕΤΑΣΤΡΟΦΗ

«Πληροί εθνικής αγαλλιάσεως την ελληνικήν ψυχήν η συνεπεία των νικών του στρατού μας παρατηρουμένη μεταστροφή του ξένου τύπου έναντι των εθνικών ημών ζητημάτων. […] Η επελθούσα μεταστροφή είνε τοσούτον σημαντική, ώστε η ελληνική διπλωματία ευρίσκεται πλέον εις περιβάλλον ευνοϊκόν ν’ αναπτύξη έκτακτον και ευδόκιμον δραστηριότητα. […] Αλλά δυνάμεθα από τούδε να σημειώσωμεν ότι το μέγα αγαθόν, όπερ προέκυψεν εκ των επιτυχιών του στρατού μας, είνε η παραχθείσα πλέον εν Ευρώπη εντύπωσις, ότι η Ελλάς, ούσα κυρία της καταστάσεως, κρατεί εις χείράς της την ειρήνην και αποτελεί τον μόνον παράγοντα, προς ον θα στραφώσι προς επιτυχίαν της ειρηνεύσεως»

ΕΘΝΟΣ

• Η ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ

«Τούτο πρέπει να εννοήσουν καλώς οι Ευρωπαίοι. Η Ελλάς μάχεται σήμερον κυρίως διά την Κων/πολιν. Ο παρών πόλεμος δεν διεξάγεται διά να εξασφαλισθούν απλώς όσα εκτήθησαν διά της συνθήκης των Σεβρών. […] Η Κων/πολις Ελληνική και επισήμως, όπως υπήρξε τοιαύτη πάντοτε, την καρδίαν και τον χαρακτήρα. Αυτό είνε σήμερον το άλφα του προγράμματος της Ελλάδος»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• Ο ΑΝΘΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΔΙΩΓΜΟΣ. ΕΤΥΦΕΚΙΣΘΗΣΑΝ 28 ΘΡΑΚΕΣ ΚΑΙ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΑΙ. ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΙΣ ΤΡΙΩΝ ΣΤΡΑΤΟΔΙΚΕΙΩΝ

«Θεωρείται αφ’ ετέρου ενταύθα βέβαιον, ότι επίκειται, εν λίαν προσεχεί μέλλοντι, νέα επίτασις του ανθελληνικού διωγμού εν Ανατολία»

• Η ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΠΕΙΝΗΣ

«Και τώρα εργάτα, γεωργέ, μικροϋπάλληλε, και συ θλιβερά αφανής χορεία των νοικοκυραίων εισοδηματιών, συνταξιούχων της μακαρίας προπολεμικής ζωής (…) μη δυσφορήτε όταν ο μπακάλης της συνοικίας σας, σας αναγγείλη την νέαν αυτήν, μετά τόσας άλλας από του Νοεμβρίου, υπερτίμησιν των τροφίμων. Παρηγορηθείτε με την σκέψιν ότι ο πρόσθετος αυτός οβολός (…) θα περιέλθη κατ’ ευθείαν και ακέραιος εις τους αγαθούς και πλήρεις ευσπλαχνίας εκείνους τροφοδότας μας, οίτινες εν μέσω τόσων δυσκολιών προνοούν αφιλοκερδέστατα διά την ταπεινήν μας ζωήν»

• ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑΝ ΕΠΟΠΟΙΪΑΝ. ΜΙΑ ΣΥΝΟΜΙΛΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΝ ΦΕΫΔΕΡ

ΕΜΠΡΟΣ

• Ο ΑΓΓΛΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ ΠΕΡΙ ΚΑΤΑΛΗΨΕΩΣ ΤΗΣ ΚΩΝ/ΠΟΛΕΩΣ. Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΙΚΗ ΜΕΤΑΒΑΛΛΕΙ ΤΗΝ ΒΑΣΙΝ ΤΗΣ ΣΥΝΘΗΚΗΣ ΤΩΝ ΣΕΒΡΩΝ
• Η ΙΤΑΛΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

«Ο κ. Ντέλλα Τορέττα ωμίλησε περί του σεβασμού των υποχρεώσεων των απορρεουσών εκ των Συνθηκών –εκ μέρους όλων των άλλων, απέναντι της Ιταλίας-. Αλλ’ η Ιταλία δύναται να λησμονή τας ιδικάς της υποχρεώσεις απέναντι των άλλων και ειδικώς τας υποχρεώσεις της απέναντι της Ελλάδος και εις την Δωδεκάνησον και εις την Βόρειον Ήπειρον»

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• ΤΑ ΚΕΡΔΗ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

«Ουδέποτε κατά το παρελθόν, συνέβη ηττημένοι και φυγάδες να εμφανίζουν εαυτούς μετά τόσου πείσματος ως νικητάς, και μεθ’ εκάστην ήτταν να διατυμπανίζουν ότι κατήγαγον νίκην περιφανή, ή ότι ετοιμάζονται να καταγάγουν τοιαύτην. […] Ίσως όμως οι ταρταρινισμοί και οι εξευτελισμοί των Τούρκων δεν οφείλονται τόσον εις την αυτοβουλίαν των, όσον εις την προστασίαν των Γάλλων. Η Γαλλική πολιτική απεφάσισε να υποστηρίξη τους Τούρκους και δεν τους οδηγεί μόνον εις τας οικτροτέρας των καταστροφών, αλλά και εις τους φαιδροτέρους των εξευτελισμών»

ΕΣΤΙΑ

• ΚΑΤΑΛΗΦΘΕΙΣΑΙ ΔΥΟ ΝΕΑΙ ΠΟΛΕΙΣ. ΓΥΝΑΙΚΑΙ ΜΕ ΒΡΑΚΕΣ ΚΑΙ ΑΝΔΡΕΣ ΛΑΖΑΡΟΙ

«Οι νικηταί, ανεξίκακοι και υπερήφανοι, ελευθερωταί δι’ όλους, ανεξαρτήτως θρησκεύματος και φυλής, εδήλωσαν διά του αρχηγού των ότι κανείς δεν έχει να φοβήται τίποτε. Η πεπολιτισμένη Ελλάς έκαμνε την στιγμήν εκείνην φυσικήν, αλλ’ απροσδόκητον δι’ αυτούς, χειρονομίαν μέσα εις την καρδιαν της Μικράς Ασίας, εις τους υπηκόους του εχθρού, τους πανικοβλήτους και περιδεείς, οι οποίοι έτρεμον φοβεράν δήθεν εκδίκησιν…»

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ ΔΡΩΣΙ ΣΥΜΜΟΡΙΑΚΩΣ ΠΛΕΟΝ. ΑΙ ΑΡΧΑΙ ΤΗΣ ΑΓΚΥΡΑΣ ΘΑ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΘΟΥΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΣΕΒΑΣΤΕΙΑΝ

«Υπάρχουν εν Σμύρνη πληροφορίαι ότι η Άγκυρα κατόπιν των συνεχών καταστρεπτικών βομβαρδισμών υπό των αεροπλάνων μας εκκενούται. Αι τουρκικαί αρχαί θα εγκατασταθούν εις την Σεβάστειαν. […] Διεδόθη ότι ωρίσθη η ημέρα της ενάρξεως της νέας προελάσεως, η οποία θεωρείται προσεχεστάτη»

• ΚΑΤΩ ΛΟΙΠΟΝ Η ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΑ;

«Βεβαίως αγνώριζον οι μοιραίοι άνθρωποι καλώς ότι η Ελλάς δεν ηδύνατο να ζήση υπό την περίφημον ‘’αυτοτέλειαν’’ ουδέ τους εδίδαξε τούτο η ‘’μακρά πείρα’’ των ολίγων μηνών καθ’ ους κυβερνούν. Αλλ’ η αυτοτέλεια εφευρέθη υπ’ αυτών, ως εφευρέθη και η ‘’τυραννία’’, ως εφευρέθη η ‘’σπατάλη’’, ως εφευρέθησαν τόσαι και τόσαι λέξεις, αι οποίαι απετέλεσαν το προεκλογικόν των πρόγραμμα διά του οποίου εξηπάτησαν και παρέσυραν τον λαόν προς εαυτούς!»

ΠΑΤΡΙΣ

• ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΙΝ

«Η υπό του Ελληνικού στρατού κατάληψις της Αγκύρας ενδέχεται να έχη σημαντικήν στρατιωτικήν σημασίαν […] Η ευθύνη της Κυβερνήσεως της Κων/πόλεως διά τον παρόντα πόλεμον και η αλληλεγγύη αυτής προς το κίνημα του Κεμάλ είνε γεγονότα μη χρήζοντα αποδείξεως. Έχει συνεπώς αναντίρρητον δικαίωμα η Ελλάς όπως ωθήση τα εν Θράκη σταρτεύματά της εις την Κωνσταντινούπολιν και επιβάλη εις τον Σουλτάνον και την Κυβέρνησίν του τους όρους της ειρήνης»

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• ΑΙ ΠΟΛΕΜΙΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΑΝΑΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΙ ΕΚ ΝΕΟΥ. Ο ΕΧΘΡΟΣ ΘΑ ΕΞΑΝΑΓΚΑΣΘΗ ΕΙΣ ΑΜΥΝΑΝ ΔΙΑ ΝΑ ΥΠΟΣΤΗ ΤΗΝ ΤΕΛΕΙΩΤΙΚΗΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΝ. ΤΑ ΠΕΡΙ ΕΠΙΣΤΡΑΤΕΥΣΕΩΣ. ΑΛΛΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΙ

«Είμεθα εις θέσιν να γνωρίζωμεν, ότι από της (           ) επαναλαμβάνονται αι επιχειρήσεις εις το Μέτωπον. ‘’Επαναλαμβάνονται’’ δεν είναι η λέξις, διότι κυρίως ειπείν, αι επιχειρήσεις δεν έπαυσαν από της 24^ης παρελθόντος. Εχαλαρώθη απλώς η δίωξις του εχθρού, λόγω της εν γενικώ μέτρω αναπαύσεως, ήτις παρέστη ανάγκη να παρασχεθή εις τα στρατεύματα και ήτις λήγει ήδη»

• ΤΟ ΑΓΡΟΤΙΚΟΝ

«Το αγροτικόν δημιουργεί σήμερον ενοχλήσεις εις την Κυβέρνησιν και παρέχει την εντύπωσιν, ότι το Κράτος είναι ανίκανον να επιβληθή. Πταίουν άρα γε εις τούτο οι αγρόται; Θα ήτο παράλογον να το υποστηρίξη κανείς»

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ

• ΕΥΛΑΒΗΘΩΜΕΝ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ

«Τον υπουργόν και τον Πρωθυπουργόν δύναται η κοινή γνώμη να τον αποδοκιμάση, διότι και δύναται να τον αντικαταστήση. Αλλά τον δικαστήν όχι! Διότι μαζύ με αυτόν πλήττει αυτήν την ιδέαν της Δικαιοσύνης της οποίας είνε ο αντιπρόσωπος. Κύριοι σταθήτε ας μη καταλύσωμεν το Κράτος. Ημείς οι αντιβενιζελικοί ας δώσωσμεν πρώτοι το παράδειγμα της προς αυτό ευλαβείας»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• Ο ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΙ ΤΗΝ ΑΝΤΙΔΡΑΣΙΝ. ΟΙ ΒΟΥΛΓΑΡΟΙ ΣΥΝΤΡΟΦΟΙ ΜΑΣ ΚΑΙ ΗΜΕΙΣ

«Τα σύνορα της Θράκης και της Μακεδονίας θα τα διέλθουν βούλγαροι, οπλισμένοι παραβιάζοντες τας διακοινώσεις των εν Σόφια διπλωματών, όχι διά να κατακτήσουν ξένα εδάφη, αλλά διά να δώσουν χείρα βοηθείας εις τους στραγγαλιζομένους αδελφούς μας έλληνας Κομμουνιστάς»

• ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΑΙ ΑΠΟ ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ ΚΑΙ ΣΚΗΝΑΙ

ΣΚΡΙΠ

• ΘΑ ΗΤΟ ΕΓΚΛΗΜΑ

«Διότι εάν η Κυβέρνησις δεν είχε την ετοιμότητα και το σθένος να αντιτάξη αμέσως ισχυράν την χείρα του Νόμοου εναντίον παντός αδικούντος, θα ήτο λυπηρόν, πολύ λυπηρόν να παρίσταται σήμερον μία Ελλάς εξωτερικώς μεν ισχυρά και αήττητος, εσωτερικώς δε αδύνατος και ταλαντευομένη εκείνων, οίτινες ήθελον σκεφθή να εκμεταλλευθώσι τους δικαίους πόθους του αγροτικού πληθυσμού της Θεσσαλίας, χάριν σκοτεινών σκοπών εντελώς ξένων προς τα συμφέροντα των Θεσσαλών καλλιεργητών»

• ΟΙ ΞΕΝΟΙ ΔΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. Η ΝΕΑ ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

ΣΦΑΙΡΑ

• ΤΑ ΤΟΥ ΚΑΙΣΑΡΟΣ…

«Αλλά φαίνεται, ότι υπάρχουν ακόμη εν Ευρώπη φιλότουρκοι κύκλοι, πιστεύοντες εις τα θαύματα και τας νεκραναστάσεις. Εν πάση περιπτώσει όμως ο Ελληνικός στρατός δεν θα βραδύνη να εξαγάγη εκ της πλάνης τους εθελοτυφλούντες και να εξαναγκάση την επίσημον και την αντάρτιδα Τουρκίαν να ζητήσουν την ειρήνην διά πάσης θυσίας»

• ΤΟ ΟΜΟΛΟΓΟΥΝ

«Ο σοβαρώτερος αγγλικός τύπος, προεξαρχόντων των ‘’Τάιμς’’, ομολογούν μίαν μεγάλην αλήθειαν. Ότι η Ελλάς ευρισκομένη εις εμπόλεμον κατάστασιν προς την Τουρκίαν, δικαιούται να εισέλθη εις την Κων/πολιν, όπως επιβάλη τους όρους του νικητού»