Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Παρασκευή 5 Αυγούστου 1922

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Ασκώντας έντονη κριτική στους κυβερνητικούς χειρισμούς, ο ημερήσιος Τύπος εστιάζει στις αρνητικές εξελίξεις στο Ανατολικό ζήτημα και κατ’ επέκταση στη μη επίλυση της ελληνοτουρκικής διαφοράς. Η προοπτική σύγκλησης νέας Διάσκεψης, στη Βενετία τώρα, δεν δίνει αισιοδοξία καθώς παραμένει το βασικό αγκάθι για την επίτευξη συμφωνίας. Η αγγλογαλλική διάσταση…

ΑΘΗΝΑΙ

• ΔΙΑ ΤΗΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΩΣ

«Μετά την κωμωδίαν της Κωνσταντινουπόλεως, ήτις διεπόμπευσε την σοβαρότητα του κράτους και παρέσχε συγχρόνως νέα όπλα εις τους εχθρούς της Ελλάδος εκθέτουσα εις κίνδυνον ύψιστα συμφέροντα, ιδού της Μικρασιατικής υποθέσεως δεινοτάτη τροπή […] Αλλ’ είνε ανάγκη να τερματισθή η κατάστασις […] Δεν είνε επιτετραμμένον να συντρίβεται εις λαός διότι οι κυβερνώντες αυτόν δεν ευρίσκουσιν εύσχημον τρόπον να απέλθωσι της αρχής»

• Η ΔΙΑΣΚΕΨΙΣ ΤΟΥ ΛΟΝΔΙΝΟΥ

ΑΙ ΔΥΟ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΠΕΡΙ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ – ΑΙ ΑΓΟΡΕΥΣΕΙΣ ΤΩΝ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΩΝ – ΤΙ ΕΔΩΚΕΝ Η ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΜΕΧΡΙ ΤΟΥΔΕ

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΤΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΟΣ

«Αι Συμμαχικαί κυβερνήσεις, δρώσαι συνολικώς και ανεξαρτήτως των ιδιαιτέρων τάσεων και των καθέκαστα διαθέσεων αυτών, αποδεικνύονται διατεθημέναι να διατηρήσουν εν εκκρεμότητι την Ελληνοτουρκικήν διαφοράν. Διότι ούτω μόνον δύναται να εξηγηθή η προστασία της Τουρκικής πρωτευούσης την οποίαν ανέλαβον οι σύμμαχοι προς τον σκοπόν όπως παρεμποδίσωσι το αποφασιστικόν κατά του εχθρού πλήγμα»

ΑΣΤΡΑΠΗ

• Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΩΝ ΕΠΙΚΡΙΤΩΝ

«Ιδού λοιπόν διατί δεν συνεννοείται μετά του εχθρού διά να αρπάση την ειρήνην. Οι δε διότι δεν στέλλει η Κυβέρνησις μερικά πρόσωπα, τα οποία να διαπραγματευθούν τα ζητήματα. Κατά τι λοιπόν έχομεν άδικον ισχυριζόμενοι ότι οι άνθρωποι αυτοί ενσαρκώνουν την άρνησιν και τίποτε περισσότερον από αυτήν! Ας συνεχίσουν λοιπόν αυτοί την πολιτικήν των και η Κυβέρνησις την ιδικήν της»

ΕΘΝΟΣ

• ΚΑΤΕΝΘΟΥΣΙΑΣΜΕΝΗ…

«Η Κυβέρνησις κατενθουσιασμένη από τα αποτελέσματα των ‘’μεγάλων αποφάσεών’’ της, φαίνεται ότι έχει παραδοθή εις την γνωστήν ασθένειαν του ύπνου, της νάρκης και της αυταπάτης, που μαστίζει την Ελλάδα από της 1^ης Νοεμβρίου 1920. Αλλ’ ο λαός διερωτάται εναγωνίως ποία θα είνε η εξέλιξις της καταστάσεως. Γνωρίζει πλέον κατά βάθος την ‘’αξίαν’’ των κυβερνητών του και δεν παρασύρεται αυτός από ροδίζουσαν αισιοδοξίαν και δεν αποπλανάται από στρουθοκαμηλισμούς»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΙΤΑΛΙΑΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΣΥΜΜΑΧΙΚΗΝ ΔΙΑΦΩΝΙΑΝ – ΘΑ ΕΚΒΙΑΣΗ ΤΗΝ ΑΓΓΛΙΑΝ
• Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΙΔΟΠΟΙΗΣΙΣ

«Και το αποτέλεσμα της αστείας κ’ εγκληματικής αυτής τακτικής; Η επίτασις της αδιαλλαξίας των αδιαλλάκτων συμμαχικών παραγόντων και η επίδοσις της ρηματικής διακοινώσεως!… Αλλ’ είνε ακόμη καιρός. Είνε καιρός να σωθούν τα πράγματα. Αρκεί να συναισθανθή ο παλιοκομματισμός το μέγεθος του διαπραττομένου εγκλήματος κατά του Έθνους και ν’ αποφασίση, έστω και κατά την δωδεκάτην ώραν, να άρη τα αίτια της δυσμενείας των Δυνάμεων»

• ΟΙ ΙΤΑΛΙΚΟΙ ΔΙΩΓΜΟΙ

ΕΜΠΡΟΣ

• ΜΟΝΗ ΑΠΑΝΤΗΣΙΣ Η ΠΡΟΣΑΡΤΗΣΙΣ

ΕΑΝ Η ΕΛΛΑΣ ΕΙΧΕ ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΝ

«Εάν η Ελλάς είχε Κυβέρνησιν, εις την προχθεσινήν διακοίνωσιν θα εδίδετο η εντονωτέρα των διαμαρτυριών και εις την κολοκυνθόσουπαν της αυτοδιοικήσεως θα ετινάσσετο η ουσία και το φως και η δύναμις της προσαρτήσεως. Το μεγαλείτερον δυστύχημα είναι ότι η Ελλάς εξακολουθεί να μην έχη Κυβέρνησιν, αλλά θίασον επιπολαίων, λιποψύχων, κωμικοτραγικών ανθρώπων, οίτινες θυσιάζουν εις την αψυχίαν των, εις την αμυαλωσύνην των, εις την εμπάθειάν των εις το κόμμα το παν, την πάσαν Ελλάδα»

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ ΟΦΕΙΛΕΙ ΝΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

«Η Κυβέρνησις οφείλει ν’ απαντήση διά να εξαγάγη της πλάνης τους διπλωμάτας της Δύσεως, οι οποίοι και σήμερον ακόμη νομίζουν, ότι είνε δυνατόν να λυθή το Ανατολικόν πρόβλημα άνευ αμέσου και πραγματικής συμμετοχής της Ελλάδος. Η Ελλάς είνε ο σπουδαιότερος παράγων σήμερον εν Ανατολή στρατιωτικώς, πολιτικώς και κοινωνικώς. Και αυτή θα λύση τας διεθνείς βλέψεις και διαφοράς διά του Στρατού της και αυτή μόνη θα παγιώση την ειρήνην»

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• ΤΙΠΟΤΕ ΤΟ ΘΕΤΙΚΟΝ ΔΙΑ ΤΗΝ ΝΕΑΝ ΔΙΑΣΚΕΨΙΝ

ΤΡΕΙΣ ΠΡΟΚΑΤΑΒΟΛΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΤΗΣ ΜΕΓ. ΒΡΕΤΤΑΝΙΑΣ – Η ΑΠΕΙΛΗ ΤΩΝ ΚΕΜΑΛΙΚΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ

• ΕΠΙ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΚΟΛΑΦΟΥ

«Η κυβέρνησις αναγνωρίζουσα, ότι η ‘’κυρία όψις του μικρασιατικού ζητήματος ήτο διεθνής’’, δεν ηδύνατο ν’ αγνοή ότι πάσα ενέργειά της ουδεμίαν έχει αξίαν, άνευ της διασυμμαχικής εγκρίσεως. Το τελευταίον ήτο απόρροια της πρώτης αληθείας. Αλλ’ η κυβέρνησις έπαιξε την φάρσαν χάριν των παραπλανητικών της σκοπών, διά να δεχθώμεν τον νέον κόλαφον, τον οποίον αναμένομεν, αλλά και διά να χαθή πολύτιμος καιρός, τον οποίον θα εχρησιμοποίουν οι Μικρασιάται, διά την οργάνωσίν των. Πικρά η αλήθεια»

ΝΕΑ ΗΜΕΡΑ

• ΠΟΤΕ ΘΑ ΛΥΘΗ ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΜΑΣ

«Η αγγλογαλλική διάστασις είνε ασυμφιλίωτος και αι αναβολαί βεβαίως δεν δύνανται να αποτελέσωσι θεραπείαν αυτής. Άρα η Βενετία θα είνε εξ ίσου ανωφελής όσον και αι προηγούμεναι Συνδιασκέψεις. […] Ο ελληνικός λαός πρέπει να έχη υπ’ όψιν του ότι το ζήτημά μας μόνον εξ ελληνικών χειρών δύναται να εύρη λύσιν. Είνε αληθές ότι αι σήμερον ιθύνουσαι χείρες είνε ανίκανοι. Υπόκεινται όμως εις αντικατάστασιν. Όταν η αντικατάστασις αύτη πραγματοποιηθή, τότε το ζήτημά μας θα τύχη της πρεπούσης λύσεως»

ΝΕΟΛΟΓΟΣ ΠΑΤΡΩΝ

• Η ΔΙΑΚΟΙΝΩΣΙΣ ΔΙΑ ΤΗΝ ΜΙΚΡΑΝ ΑΣΙΑΝ – ΡΗΤΑΙ ΕΠΙΦΥΛΑΞΕΙΣ
• Η ΡΩΣΣΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΙΣ (Απομνημονεύματα του Μαυρικίου Παλαιολόγου)

ΠΑΤΡΙΣ

• ΕΞ ΑΦΟΡΜΗΣ ΕΝΟΣ ΨΕΥΔΟΥΣ ΜΙΑ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• ΑΙ ΜΕΧΡΙ ΤΟΥΔΕ ΣΥΝΕΠΕΙΑΙ ΤΗΣ ΚΙΝΗΣΕΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΙΝ

Η ΚΑΤΑΠΛΗΞΙΣ ΕΚ ΤΗΣ ΤΑΧΕΙΑΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕΩΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ – ΑΙ ΣΥΜΜΑΧΙΚΑΙ ΑΠΟΡΙΑΙ ΔΙΑ ΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΑΙΤΙΑ ΤΟΥ ΕΓΧΕΙΡΗΜΑΤΟΣ – ΠΡΩΤΟΦΑΝΗΣ ΟΨΙΣ ΤΗΣ ‘’ΟΥΔΕΤΕΡΟΤΗΤΟΣ’’ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ

ΠΡΩΪΝΗ

• ΤΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΔΙΑ ΤΗΝ ΜΙΚΡΑΝ ΑΣΙΑΝ

«Αλλά το Σημείωμα δεν λέγει πότε θα γείνη τέλος πάντων αυτή η συνομολόγησις της ειρήνης, κατά την οποίαν θα λυθή οριστικώς και το Μικρασιατικόν ζήτημα. Και ποίαν ειρήνην εννοούν; […] Και μόνη η Ελλάς, με το πικρόν μειδίαμα της υπερηφάνου αλλ’ αδικουμένης Αμαζώνος, στηριζομένη επί του απελευθερωτικού ξίφους της θα προσμένη την κατάλληλον στιγμήν διά να είπη προς τους Συμμάχους : Με σημειώματα δεν λύνονται τα ζητήματα, τα οποία έλυσα ήδη εγώ διά του ξίφους μου»

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ

• ΑΙ ΔΗΜΟΤΙΚΑΙ ΚΑΙ ΚΟΙΝΟΤΙΚΑΙ ΕΚΛΟΓΑΙ

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• ΤΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΝ ΖΗΤΗΜΑ

«Άρθρον του ‘’Ημερησίου Κήρυκος’’ του Λονδίνου […] Οι πόλεμοι και αι σφαγαί δύνανται να παύσουν μόνον όταν οι Ανατολικοί λαοί εννοήσουν, πόσον ηπατήθησαν και απορρίψουν τους καραγκιόζηδες Σουλτάνους των, Εμίρηδες, Υπουργούς, ηγεμόνας των, και όταν πραγματοποιούντες την αλληλεγγύην των συμφερόντων των, κάμουν την μεταξύ των ειρήνην εις το πείσμα των μηχανορραφιών και των εξ υπολογισμού προκλήσεων της Δύσεως»

ΣΚΡΙΠ

• ΑΙ ΣΥΖΗΤΗΣΕΙΣ ΔΙΑ ΤΗΝ ΔΙΑΣΚΕΨΙΝ ΠΡΟΣ ΛΥΣΙΝ ΤΟΥ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ
• Η ΔΙΑΣΚΕΨΙΣ

«Όταν τα συμφέροντα αποκαλυφθούν, όταν οι εμπόλεμοι πεισθούν περί των απωτέρων αιτίων της εκκρεμότητος, όταν κατανοήσουν ότι συντρίβονται εις αγώνα, τότε το απρόοπτον δεν αποκλείεται και ο μετά την Διάσκεψιν χρόνος πολλά τα ενδεχόμενα να εμφανίση. Αλλά ταύτα πάντα θα προελαμβάνοντο εάν η Διάσκεψις συνεκαλείτο εις άλλον τόπον; Δεν θα προληφθούν όμως εν Βενετία, η οποία κείται, παρά την ωραιότητά της, επί Ιταλικού εδάφους»

ΣΦΑΙΡΑ

• Η ΧΑΩΔΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ

«Μετά την αποτυχίαν της Διασκέψεως του Λονδίνου η εν γένει Ευρωπαϊκή κατάστασις εξακολουθεί να θεωρείται χαώδης. Και είνε φυσικόν, ότι η μία αποτυχία έχει συνέπειαν και την δευτέραν τοιαύτην, την διαλαληθείσαν Διάσκεψιν διά το Ανατολικόν ζήτημα […] Η εξέλιξις των γεγονότων θα μας αποκαλύψη τας πραγματικάς λεπτομερεάς των μυστηριωδών διπλωματικών παρασκηνιακών ενεργειών των τριών Συμμάχων επί του Ανατολικού ζητήματος»