Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Παρασκευή 31 Δεκεμβρίου 1921

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Τέλος μιας περιπετειώδους χρονιάς. Ο απολογισμός, βαρύς και μία η ευχή για τον καινούργιο χρόνο. ‘’Είθε το 1922 ουδόλως να είνε όμοιον προς το 1921’’…

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• Ο ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΔΙΧΑΣΜΟΣ

«Ο εσωτερικός διχασμός ο από πενταετίας δημιουργηθείς και εξακολουθών ακόμη, αποτελεί αναμφισβητήτως τον απειλητικώτερον των κινδύνων εξ όσων περιστοιχούσι το Ελληνικόν Έθνος, το διεξάγον απεγνωσμένον και δυσανάλογον προς τας δυνάμεις του αγώνα υπέρ της πολιτικής του αποκαταστάσεως. […] Μόνη η αφατρίαστος και αμερόληπτος εφαρμογή του νόμου απέναντι πάντων ανεξαιρέτως των πολιτών, θα ωδήγει εις την εξάλειψιν των αδιαλλάκτων παθών»

ΑΣΤΡΑΠΗ

• 1921-1922

«Εκπνέει σήμερον το 1921. Υπήρξε γόνιμος εις γεγονότα ο διαρρεύσας ενιαυτός. Η τύχη δεν ηθέλησε μαζύ με την δύσιν του να κλείση και η ιστορία των γεγονότων, τα οποία συγκρατούν εν αγωνία την εθνικήν ψυχήν. […] Παρά ταύτα ελπίζομεν. […] Και χαιρετίζομεν το 1922 ως άγγελον ειρήνης δικαίας, μονίμου και πραγματικής»

ΕΘΝΟΣ

• ΕΝ ΕΤΟΣ, ΜΕΤΑ ΕΝ ΕΤΟΣ

«Έν έτος : Το 1921. Μετά έν έτος : Το 1920. Τι εκληροδότησε τούτο; Και τι μας κληροδοτεί εκείνο; Δεν θα θρηνήσωμεν επί ερειπίων Ιερουσαλήμ. Αλλά και δεν έχομεν –ομολογούμεν- την δύναμιν να πανηγυρίσωμεν ελπίδας. […] Και εάν υπάρχη αισιωτέρα τις προσδοκία διά τον Λαόν αύτη συνίσταται εις τον απολυτρωμόν του από κυβερνήσεως απεχθούς και καταστρεπτικής. Πάντως ας ευφημήσωμεν. Είθε το 1922 ουδόλως να είνε όμοιον προς το 1921»

ΕΜΠΡΟΣ

• ΑΙ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΑΙ ΤΟΥ ΥΠΟΜΝΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΛΟΫΔ ΤΖΩΡΤΖ
• Ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΑΝΤΙΓΑΛΛΙΣΜΟΣ

«Ο αντιγαλλισμός είνε την σήμερον εν φαινόμενον παγκόσμιον. […] Διότι οι Γάλλοι βεβαίως επροκάλεσαν την κοινήν αυτήν όλων σχεδόν των άλλων λαών εναντίον των καταφοράν. Οι Γάλλοι, διά της πολιτικής των και διά της εν γένι στάσεώς των. Διά του τρόπου με τον οποίον αποβλέπουν εις την μεταπολεμικήν οργάνωσιν του κόσμου»

• ΜΙΑ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΙΣ ΜΕ ΤΟΝ κ. ΠΑΠΟΥΛΑΝ

ΤΟ ΥΠΕΡΟΧΟΝ ΗΘΙΚΟΝ ΤΟΥ ΜΕΤΩΠΟΥ. ΟΙ ΤΟΥΡΚΙΚΟΙ ΠΛΗΘΥΣΜΟΙ ΗΣΥΧΟΙ

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• ΜΑΣ ΕΥΡΙΣΚΕΙ ΨΥΧΡΑΙΜΟΥΣ

«Η παραίτησις της Κυβερνήσεως του κ. Μπριάν, ήτις ανηγγέλθη την νύκτα της χθές, ουδένα παρακολουθούντα και γνωρίζοντα τα πράγματα, εξέπληξεν. Ήτο μία φυσική συνέπεια της άκρως τολμηράς αντιθέσεως προς την Αγγλικήν πολιτικήν, από της οποίας επήγασεν εν Γαλλία ο σφοδρός ιμπεριαλισμός, όστις εδημιούργησε τας πεπλανημένας ελπίδας και τας χιμαίρας των εν τη Βουλή και τη Πολιτεία σωβινιστικών ομάδων»

• ΧΑΙΡΕΤΕ ΕΛΛΗΝΕΣ ΗΜΙΘΕΟΙ

ΕΣΤΙΑ

• ΕΜΕΙΣ ΚΑΙ Η ΓΑΛΛΙΑ

ΑΠΕΡΙΚΕΨΙΑΙΑ ΚΑΙ ΜΩΡΙΑΙ. Η ΔΡΑΣΙΣ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥ

«Είνε εύκολον να λέγωμεν ότι διά την χαλάρωσιν των Γαλλοελληνικών σχέσεων πταίει η Γαλλία, η οποία εστράφη προς τους Κεμαλικούς εν Ανατολή, εγκαταλείψασα την Ελλάδα. Αλλ’ ηρώτησαν ποτέ οι κύριοι του Κυβερνητικού Τύπου των Αθηνών διατί η Γαλλία ήλλαξε πολιτικήν; Έμαθαν ότι κατά την χθεσινήν συνεδρίασιν της Γερουσίας ο Γάλλος πρωθυπουργός εξηγών την χρεωκοπίαν της συνθήκης των Σεβρών, απέδωκεν αυτήν αφ’ ενός μεν εις την ισχυράν εναντίον της αντίδρασιν του Κεμάλ, αφ’ ετέρου δε εις τα επελθόντα εν Ελλάδι γεγονότα κατά τον Νοέμβριον και εις την ανατροπήν Κυβερνήσεως εις την οποίαν οι Σύμμαχοι είχον εμπιστοσύνην;»

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• ΠΕΡΙ ΤΗΝ ΣΥΜΜΑΧΙΑΝ ΑΓΓΛΙΑΣ ΚΑΙ ΓΑΛΛΙΑΣ

Η ΑΓΓΛΙΑ ΗΞΙΩΣΕ ΠΡΟΚΑΤΑΒΟΛΙΚΗΝ ΛΥΣΙΝ ΤΩΝ ΕΚΚΡΕΜΩΝ ΖΗΤΗΜΑΤΩΝ. ΠΙΘΑΝΗ ΠΑΡΑΙΤΗΣΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΜΠΡΙΑΝ

• Η ΑΡΠΑΓΗ ΤΩΝ ΟΙΚΟΠΕΔΩΝ

ΝΕΑ ΗΜΕΡΑ

• Η ΓΑΛΛΙΑ ΥΠΟΧΩΡΕΙ;

«Δέον να τονισθή ότι μεταξύ Αγγλίας και Γαλλίας υφίστατι σήμερον μία παράδοξος συμφωνία άγραφος και ακαθόριστος. Ο κοινός κίνδυνος ο εκ Γερμανίας προερχόμενος κατά τον πόλεμον και απειλήσας εξ ίσου σοβαρώς το Λονδίνον όσον και τους Παρισίους κατέστησε συμμάχους προσκαίρους και συμπτωματικούς τους Άγγλους και τους Γάλλους. […] Υφίσταται όμως σήμερον ο κίνδυνος εξ ίσου σοβαρός δι’ αμφότερα τα Κράτη; Είνε προφανές ότι ο γερμανικός κίνδυνος, εάν υπάρχη τοιούτος, στρέφεται αποκλειστικώς εναντίον της Γαλλίας και αφίνει την Αγγλίαν εντελώς αδιάφορον. Επομένως η διατήρησις της αγγλογαλλικής συνεννοήσεως αποτελεί κυρίως ζήτημα γαλλικού συμφέροντος»

ΝΕΟΛΟΓΟΣ ΠΑΤΡΩΝ

• ΕΥΛΟΓΟΣ ΕΛΠΙΣ

«Η Αγγλογαλλική συμφωνία, εάν πραγματοποιηθή εις την έκτασιν, την οποίαν αγγέλλουν αι ειδήσεις, αίρει εκ του μέσου πάντα φόβον ή κίνδυνον μελλούσης επιθέσεως της Γερμανίας κατά της Γαλλίας […] Αλλ’ οπωσδήποτε και αν έχη το πράγμα η Ελλάς είνε υποχρεωμένη να ελπίζη στηριζομένη εις τα αναμφισβήτητα δίκαιά της, και τας μεγάλας θυσίας της, τας οποίας υπέστη, πολεμήσασα κατά τον μέγαν πόλεμον παρά το πλευρόν των μεγάλων Συμμάχων της, και ενισχύσασα αρκούντως αυτάς, αλλά και συνεχίσασα τον αγώνα μόνη κατόπιν εν Μ. Ασία»

ΠΑΤΡΙΣ

• ΑΦΕΣ ΑΥΤΟΙΣ…

«Περιμένει ο αλύτρωτος Ελληνισμός τον μελέτιον εις την Βασιλεύουσαν διά να ανάψη τα εσβεσμένα φώτα, περιμένει ο ενθουσιώδης πατριωτισμός εκεί τον Μελέτιον διά να σώση ζωήν και να σώση, αν είνε καιρός. Εις τοιαύτας ελπίδας, εις τοιαύτας προσπαθείας ήλπισε μία μερίς του Ελληνικού Κλήρου να αντιδράση; Τι άλλο δύναται να περιμένη από αποτυχίαν;»

• Η ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ. ΠΩΣ ΤΗΝ ΠΕΡΙΓΡΑΦΟΥΝ ΟΙ ‘’ΤΑΪΜΣ’’

«Στερηθείσα συνεπεία της πτώσεως του Κρητός της αρχηγού των συμμαχιών των Δυτικών Κρατών και της δυτικής οικονομικής υποστηρίξεως, την οποίαν τόσον επιπόνως εκέρδισεν, εμπλακείσα εις αγώνα εν τη Ανατολία και κατάχρεως η Ελλάς, ευρίσκεται σήμερον εις λίαν δυσχερή θέσιν. […] Η αυξάνουσα δυσφορία κατά της Κυβερνήσεως Γούναρη οφείλεται εις πολλαπλά αίτια, αλλά κυρίως εις το αδιέξοδον το δημιουργηθέν εκ της εν Ανατολία καταστάσεως»

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• ΦΑΝΗΤΕ ΑΞΙΟΙ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ

«Ίσως διότι εις τα ημερήσια δελτία του Μετώπου επαναλαμβάνεται συνήθως κατ’ αυτάς η τυπική λέξις ‘’ηρεμία’’, λησμονείται υπό τινων εντεύθεν του Αιγαίου ότι το άνθος των Ελλήνων, η εθνική νεότης, η πολύτιμος εθνική αλκή, μάχεται εις τα πέραν του Αιγαίου χιονοσκεπή υψίπεδα ακμαία, αδάμαστος, πλήρης υγείας ηθικής, πιστεύουσα αυτή, δημιουργούσα αυτή, αποτελούσα αυτή την πραγματικήν Μεγάλην Ελλάδα. […] Ο στρατός αυτός έχει μίαν δικαίαν αξίωσιν : να συντονισθή η εντεύθεν του Αιγαίου ψυχική διάθεσις προς την ηθικήν του ανάτασιν»

ΠΡΩΙΝΗ

• ΑΙ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΑΙ ΤΗΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΙ ΙΤΑΛΙΑΣ
• ΘΑ ΕΛΘΗ Η ΣΤΙΓΜΗ ΤΟΥ ΚΑΘΑΡΜΟΥ

«Πλησιάζει ο καιρός που οι γενναίοι μας στρατιώται θα εισέλθουν εις την Πόλιν των ονείρων μας. Και τότε θα επέλθη η ένωσις και η αδέλφωσις του ελληνισμού. Διότι οι ολίγοι εγκληματίαι του βενιζελισμού θα σπεύσουν να εξαφανισθώσι και να σωθώσι μαζύ μαε τους Τούρκους. Αυτή θα είνε η τύχη των. Ας σημείωσουν τα όσα γράφομεν διά να ίδουν εάν αι προρρήσεις μας αύται δεν επαληθεύσουν και εάν θα δυνηθή πλέον να τους σώση η Γαλλία, η οποία δεν ήτο δυνατόν χάριν προσωπικών πεισμάτων και κακώς εννοουμένων συμφερόντων να χάση την φιλίαν και την συνεργασίαν της Αγγλίας»

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ

• Η ΠΑΡΑΙΤΗΣΙΣ ΤΟΥ κ. ΜΠΡΙΑΝ

«Ο κ. Μπριάν, πεπεισμένος ως είπομεν, περί της ανάγκης όπως η Αγγλογαλλική συνεργασία αποκατασταθή πλήρως δεν αντετάχθη τουλάχιστον κατ’ αρχήν εις το πρόγραμμα του Άγγλου συναδέλφου του. Αλλ’ οι αντίπαλοί του δεν συνεχώρησαν εις τον κ. Μπριάν ότι επανεύρισκεν εαυτόν και ότι έθετεν εις εφαρμογήν όχι την ιδικήν των αλλά την ιδικήν του πολιτικήν, και ο κ. Μπριάν ηναγκάσθη να καταλίπη τας Κάννας διά να επανέλθη εις Παρισίους. Του εχρειάζετο νέον κοινοβουλευτικόν βάπτισμα»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• Η ΤΑΠΕΙΝΗ ΑΠΟΠΕΙΡΑ

«Ο σύνδεσμος των βιοτεχνών και βιομηχάνων εψήφισε δραχμάς 10.000, τας οποίας προσέφερεν εις τον υπουργόν των Ναυτικών ως αμοιβήν διά τους ηλεκτροτεχνίτας του ναυστάθμου, τους εργασθέντας εις το Ηλεκτρικόν εργοστάσιον κατά την περίοδον της τελευταίας απεργίας. […] Δεν θα δεχθούν λοιπόν να πωλήσουν την συνείδησίν των αντί ολίγων αργυρίων. Αλλά θα τα πετάξουν με περιφρόνησιν πίσω στα μούτρα εκείνων που εφαντάσθησαν ότι τόσον εύκολα και αδιάντροπα εξαγοράζονται αι εργατικαί συνειδήσεις»

• ΤΟ ΠΡΩΤΟΝ ΣΥΝΕΔΡΙΟΝ ΤΟΥ ΓΑΛΛΙΚΟΥ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ

ΣΚΡΙΠ

• ΑΙ ΑΓΓΛΙΚΑΙ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΔΙΑ ΤΗΝ ΑΓΓΛΟΓΑΛΛΙΚΗΝ ΣΥΜΦΩΝΙΑΝ
• ΔΙΚΑΙΟΥΤΑΙ ΝΑ ΖΗΣΗ

«Ναι, γνωρίζομεν τας δοκιμασίας του παρόντος. Αλλά εις την ατέρμονα του χρόνου στροφήν, μέσα εις την αχανή κονίστραν των εθνών, το παρόν είναι μόριόν τι αόρατον και ασύλληπτον. Μας ενδιαφέρει το παρελθόν και το μέλλον! Από το έν αντλούμεν διδάγματα, από το άλλο αναμένομεν την επιβράβευσιν των αγώνων ενός λαού, όστις κατέδειξε και εντός των συνόρων του και εκτός αυτών ότι δικαιούται να ζήση»