Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Παρασκευή 26 Αυγούστου 1922

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Οι αρνητικές εξελίξεις στο Μικρασιατικό Μέτωπο, οδηγούν τελικά στην παραίτηση της κυβέρνησης Πρωτοπαπαδάκη. Η εντολή σχηματισμού νέας κυβέρνησης δίνεται από τον βασιλιά στον Καλογερόπουλο. Η υποχώρηση, ‘’η σύμπτυξις’’, των ελληνικών στρατευμάτων συνεχίζεται, ενώ ο Στεργιάδης ‘’παρέδωκε την πόλιν της Σμύρνης διά πρωτοκόλλου εις τους εκεί αντιπροσώπους των ξένων Δυνάμεων’’…

ΑΘΗΝΑΙ

• ΜΕ ΤΗΝ ΑΔΕΙΑΝ ΤΗΣ ΑΣΧΗΜΟΣΥΝΗΣ

«Μόνον το γεγονός του διορισμού, ως αρχιστρατήγου, ενός ατυχήσαντος τιμίου και γενναίου στρατηγού περιελθόντος πρό του διορισμού του, αιχμαλώτου του εχθρού, αποδεικνύει, ότι παράφρονες διέπουσι τας τύχας της πατρίδος κατώτεροι και του τραγικώς γελοίου και του ανθρωπίνως ανεκτού. Οι πανικόβλητοι δικτάτορες της σήμερον τρέμουσι να αφίσωσιν από τας χείράς των την εξουσίαν εκ μόνης προφανώς της ψοροδεούς εμπνεύσεως να περιφρουρήσωσιν εαυτούς από της λαΪκής οργής, ήτις ογκούται ολονέν»

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ-ΤΡΙΑΝΑΤΦΥΛΛΑΚΟΥ-ΜΠΟΥΣΙΟΥ ΟΡΚΙΖΕΤΑΙ ΟΡΙΣΤΙΚΩΣ ΑΥΡΙΟΝ ΤΗΝ ΠΡΩΙΑΝ
• Η ΝΕΑ ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ

«Η νέα κυβέρνησις θα έχη να διαχειρισθή εξόχως δυσχερή ζητήματα. Ζήτημα εσωτερικής τάξεως και το οικονομικόν και το διπλωματικόν. Πρέπει διά τούτο να συγκεντρώση πάντας τους πολιτικούς παράγοντας τους απηλλαγμένους των ευθυνών του παρελθόντος και δυναμένους να εμπνεύσωσιν ελπίδας διά το μέλλον»

ΑΣΤΡΑΠΗ

• ΑΠΟΧΩΡΗΣΙΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΧΡΟΝΟΝ ΕΥΤΑΚΤΟΣ

«Δεν αρκεί μόνον ν’ αποχωρήσωμεν εκ Μ. Ασίας. Πρέπει η αποχώρησις να γίνη, ως ερρέθη, ευτάκτως. Τούτο σημαίνει ότι δέον να γίνη όχι μόνον κατά τρόπον κανονικόν, αλλά και πρωτίστως, κατά χρόνον κατάλληλον και αρμόζοντα […] Διότι η διατήρησις γραμμής αμύνης, προ της οποίας ν’ ανακοπή η εχθρική προέλασις, θα ματαιώση πάσαν προσπάθειαν ανακινήσεως Θρακικού ζητήματος. Η αποχώρησις τότε θα γίνη κατ’ ακολουθίαν των όρων της ειρήνης»

ΕΘΝΟΣ

• Η ΝΕΑ ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ

«Η απαισία Κυβέρνησις του εθνικού θανάτου έπεσεν υπό τας αράς του λαού, εμβροντήτου ακόμη από το μέγεθος της συμφοράς. Αλλ’ οι άνθρωποι αυτοί, οι οποίοι από τον κολοφώνα της δόξης και της ισχύος κατέρριψαν την Ελλάδα εις ερεβώδη άβυσσον καταστροφών, εξακολουθούν να νομίζουν, ότι δύνανται εκ των παρασκηνίων να διευθύνουν ακόμη τα κοινά»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΣΩΤΗΡΙΑΣ

«Το στάδιον της πολεμικής δράσεως έληξε. Το στάδιον της πολιτικής, της διπλωματικής ενεργείας ανοίγεται διά τας προσπαθείας όπως αι απώλειαί μας αποβούν ολιγώτερον οδυνηραί. Και εις το στάδιον τούτο τίποτε δεν έχει να προσφέρη καμμία παλιοκομματική ομάς. Ο ελληνικός λαός, αδιάφορος προς τους ανταγωνισμούς των (…) πρέπει να ζητήση Κυβέρνησιν γενικής εκκαθαρίσεως, Κυβέρνησιν έξω των υπευθύνων διά την κατάστασιν παλαιοκομματικών ομάδων, Κυβέρνησιν εθνικής σωτηρίας»

• ΟΙ ΤΡΑΥΜΑΤΙΑΙ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΜΑΧΩΝ – ΠΟΙΟΙ ΕΤΟΠΟΘΕΤΕΘΗΣΑΝ ΕΙΣ ΤΟ Β’. ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΝ ΚΑΙ ΕΙΣ ΤΟΝ ‘’ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΝ’’

ΕΜΠΡΟΣ

• Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ ΠΑΡΗΤΗΘΗ ΧΘΕΣ – ΠΡΟΣΚΛΗΣΙΣ ΤΟΥ κ. ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ
• ΕΜΠΡΟΣ Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΔΡΑΣΕΩΣ ΚΑΙ ΣΩΤΗΡΙΑΣ!

«Προτού κλίνη σήμερον ο ήλιος εις την δύσιν του, η Ελλάς οφείλει ν’ αποκτήση την Κυβέρνησιν της Εθνικής Δράσεως και Σωτηρίας. Πρώτον δε έργον αυτής η άμεσος αναστολή των διαταγών της εκκενώσεως, ας εξέδωκεν η πεσούσα πανικόβλητος Κυβέρνησις και η ανασυγκρότησις του Μικρασιατικού Μετώπου. […] Χρειάζεται επί κεφαλής κυβέρνησιν αξίαν της Ελλάδος, και της αρετής και των θυσιών και των τέκνων της, αξία των περιστάσεων. Και κυβέρνησιν τοιαύτην καθήκον είναι του Βασιλέως να δώση εις το Έθνος»

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• Η ΝΕΑ ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ ΚΑΙ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

«Επί του παρόντος χρειάζεται Κυβέρνησις κύρους και επιβολής, διά να επιβάλη την τάξιν και ΕΞΥΓΙΑΝΗ την εσωτερικήν Διοίκησιν. Τούτο προέχει και εις τούτο πρέπει να επιδοθή το Στέμμα. Οι άνθρωποι του παρελθόντος δεν εμπνέουν ουδεμίαν εμπιστοσύνην εις τον Λαόν. Την δε Κυβέρνησιν του κ. Καλογεροπούλου την αποδέχεται ο Ελληνικός Λαός ως προσωρινήν τοιαύτην με την προϋπόθεσιν, ότι τώρα που εξέλιπεν η Μικρά Ασία είνε ΔΥΝΑΤΟΝ ΤΑΧΥΤΑΤΑ να προβώμεν εις την οργάνωσιν του Εσωτερικού μετώπου»

• ΔΙΑΤΙ Ο ΣΤΕΡΓΙΑΔΗΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΘΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• ΒΑΣΙΛΕΥ, ΩΜΙΛΗΣΟΝ !
• Ο ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΣ ΑΠΟ ΤΑΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ ΤΩΝ ΚΕΜΑΛΙΚΩΝ

‘’ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΛΕΟΝ ΖΗΤΗΜΑ ΣΜΥΡΝΗΣ, ΑΛΛΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ’’ – ΟΙ ΑΓΓΛΟΙ ΑΡΧΙΖΟΥΝ ΝΑ ΦΟΒΟΥΝΤΑΙ ΤΑΣ ΣΥΝΕΠΕΙΑΣ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ

• Η ΣΤΡΑΤΙΩΤ. ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ

ΔΙΑΨΕΥΔΕΤΑΙ Η ΚΑΤΑΛΗΨΙΣ ΤΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ – Ο ΣΤΡΑΤΟΣ ΑΠΕΧΕΙ 70 ΧΙΛΙΟΜΕΤΡΑ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ

ΝΕΑ ΗΜΕΡΑ

• ΤΗΝ ΚΕΦΑΛΗΝ ΤΩΝ ΕΠΙ ΠΙΝΑΚΙ

«Αλλ’ ο λαός ζητεί σήμερον την κεφαλήν των επί πίνακι. Και δεν δύναται να ανεχθή σχηματισμόν Κυβερνήσεως επί της οποίας θα επέδρων κυριαρχικώς οι άνθρωποι τους οποίους έχει αμειλίκτως καταδικάσει εις πολιτικόν θάνατον. Ιδού διατί είνε αδύνατος ο σχηματισμός Κυβερνήσεως εκ προσώπων κοινοβουλευτικών. Διότι εάν συνέβαινε τούτο θα ήτο απόπειρα φενάκης και εμπαιγμού εναντίον του Λαού. ΚΑΙ Ο ΛΑΟΣ ΔΕΝ ΘΑ ΤΟ ΗΝΕΙΧΕΤΟ»

ΝΕΟΛΟΓΟΣ ΠΑΤΡΩΝ

• Η ΕΝ ΑΓΓΛΙΑ ΕΝΤΥΠΩΣΙΣ ΕΚ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ – ΤΙ ΗΛΠΙΖΟΝ ΚΑΙ ΤΙ ΦΟΒΟΥΝΤΑΙ
• Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ ΑΓΕΤΑΙ ΕΙΣ ΠΑΡΑΙΤΗΣΙΝ

ΠΑΤΡΙΣ

• Η ΚΗΔΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

«Αλλά κατά τας στιγμάς αυτάς τας τραγικάς ο αλλοφρονών εκ της οδύνης Ελληνισμός, στρέφει τους δακυσμένους οφθαλμούς του προς το σεπτόν σκήνος της κηδευομένης Ελλάδος και αισθάνεται φρίκης τιναγμούς. Βλέπει να κρατούν τας ταινίας του φερέτρου αποτρόπαιοι άνθρωποι, οι ίδιοι οι δολοφόνοι της δολοφονηθείσης Ελλάδος. Και τρίβει τους οφθαλμούς του και δεν θέλει να το πιστεύση. Και όμως αυτοί είνε. Είνε οι νικηταί της 1^ης Νοεμβρίου. […] Κατώρθωσαν το αφάνταστον. Κατώρθωσαν να αποστρατεύσουν τον Ελληνικόν στρατόν ενώπιον του εχθρού και να τον μεταφέρουν ηττημένον εις την Ελλάδα. Ηττημένον όχι από τον Κεμάλ, αλλ’ από την πολιτικήν των»

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΙΤΗΣΙΝ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ

«Η παραιτηθείσα χθες ‘’κυβέρνησις’’, ως απεδείχθη, είχεν ήδη εφαρμόσει εις την Μικρασίαν τα ‘’ριζικά μέτρα’’ διά την εγκατάλειψίν της. Η διαδεχθησομένη αυτήν θα θα έχη να κρίνη τι είνε δυνατόν να περισυλλέξη διά να καταστήση τους όρους μιας Διασκέψεως ολιγώτερον οδυνηρούς. […] Θα έχη ακόμη να αντιμετωπίση μίαν Διάσκεψιν, ή άλλης οιασδήποτε φύσεως συζήτησιν, εις την οποίαν θα καθορισθούν αι τύχαι του Έθνους, φέρουσα το βάρος της θλιβεράς των προκατόχων της κληρονομιάς»

• ΤΑ ΟΝΟΜΑΤΑ ΤΩΝ ΠΡΟΧΘΕΣ ΔΙΑΚΟΜΙΣΘΕΝΤΩΝ ΤΡΑΥΜΑΤΙΩΝ

ΠΡΩΪΝΗ

• Η ΕΝΤΥΠΩΣΙΣ ΕΝ ΕΥΡΩΠΗ ΕΚ ΤΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ

ΑΝΑΜΕΝΟΥΝ ΑΚΟΜΗ ΝΑ ΙΔΟΥΝ ΤΙ ΘΑ ΚΑΜΩΜΕΝ – ΤΟ ΠΑΝ ΘΑ ΕΞΑΡΤΗΘΗ ΕΚ ΤΗΣ ΑΝΤΟΧΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

«Εάν ο Ελληνικός στρατός δυνηθή να κρατηθή εις μίαν ισχυράν γραμμήν πρό της Σμύρνης, τότε το σχέδιον του Κεμάλ ασφαλώς ΑΠΕΤΥΧΕ και η κατάστασις μεταβάλλεται και πάλιν υπέρ της Ελλάδος. Εδώ έγκειται το ζήτημα και δι΄ αυτό καλούνται να ασχοληθούν οι Έλληνες στρατηγοί. Το παν να περιστραφή εις το πώς να κρατηθή ο Ελληνικός στρατός πρό της Σμύρνης. Κατόπιν τα πράγματα θα στραφούν υπέρ της Ελλάδος»

• ΙΕΡΑΡΧΗΣ ΒΕΒΑΙΩΝ ΟΤΙ Ο ΣΤΕΡΓΙΑΔΗΣ ΘΑ ΕΙΝΕ Ο ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ ΤΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ

• ΤΑΧΥΝ ΤΕΡΜΑΤΙΣΜΟΝ ΤΗΣ ΚΡΙΣΕΩΣ

«Η διάσωσις του αποχωρούντος εκ Μικρασίας στρατού, η περίθαλψις και η κατανομή ανά την Ελλάδα τόσων χιλιάδων προσφύγων, η εκτέλεσις της αποστρατεύσεως κατά τρόπον μη μέλλοντα να γεννήση κοινωνικάς ανωμαλίας, η εξεύρεσις εργασίας διά τους αποστρατευομένους, η περιφρούρησις των Θρακικών μας συνόρων –πάντα ταύτα θα είνε το έργον της νέας κυβερνήσεως. Διά το έργον τούτο τρία τινα απαιτούνται. Πατριωτισμός, εργατικότης και κοινούς νους»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• ΗΝΩΜΕΝΗ ΚΑΙ ΣΥΜΠΑΓΗΣ

«Ενώπιον της επελθούσης συμφοράς, την οποίαν μόνον το κόμμα της οργανωμένης εργατικής τάξεως προείδε και προείπεν ως αναπόφευκτον συνέπειαν της πολιτικής που ο Βενιζέλος εγκαινίασεν και οι διάδοχοί του εσυνέχισαν όλοι οι συνυπεύθυνοι των επελθουσών συμφορών οι ως χθές αλλαλάζοντες και αγωνιζόμενοι να υπερθεματίσουν υπέρ πολιτικής ξένα μόνον και όχι Ελληνικά εξυπηρετούσης συμφέροντα, σπεύδουν να χωρίσουν πρό του λαού, πρό του οποίου είνε αλληλεγγύως δοσίλογοι, τας ευθύνας των»

ΣΚΡΙΠ

• Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ ΠΑΡΗΤΗΘΗ. ΕΚΛΗΘΗ Ο κ. ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΣ
• ΥΠΕΡ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑΤΟΣ. ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΤΑΞΕΩΣ
• ΤΡΙΤΗ ΕΚΔΟΣΙΣ

Η ΑΠΟΤΥΧΙΑ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ ΜΑΣ ΑΠΟΔΙΔΕΤΑΙ ΕΙΣ ΤΗΝ ΓΝΩΣΙΝ ΤΩΝ ΣΥΜΜΑΧΙΚΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΤΩΝ ΑΦΟΡΩΣΩΝ ΤΗΝ ΕΚΚΕΝΩΣΙΝ ΤΗΣ Μ. ΑΣΙΑΣ – ΑΙ ΕΠΙΣΗΜΟΙ ΑΓΓΛΙΚΑΙ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ

«Η εξέλιξις των γεγονότων εν τη Ανατολή είναι μάλλον σκοτεινή λόγω των αντιφατικών πληροφοριών. Πάντως η Ελληνική σύμπτυξις εξακολουθεί προς την Σμύρνην. Εις τινα σημεία του μετώπου οι Έλληνες προβάλουν αντίστασιν. […] Θεωρείται εκτός πάσης αμφιβολίας ότι η αποτυχία του Ελληνικού στρατού οφείλεται εκ της γνώσεως του γεγονότος, ότι είχεν αποφασισθή οριστικώς η εκκένωσις της Μικράς Ασίας. Η αντίληψις αύτη εξησθένισε το ηθικόν του μαχομένου στρατού»

• ΕΛΗΦΘΗΣΑΝ ΜΕΤΡΑ ΔΙΑ ΤΟΥΣ ΕΝ ΣΜΥΡΝΗ ΑΓΓΛΟΥΣ ΥΠΗΚΟΟΥΣ – ΔΙΕΤΑΧΘΗ Η ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΩΝ ΕΙΣ ΚΥΠΡΟΝ

ΣΦΑΙΡΑ

• Η ΔΙΕΞΟΔΟΣ

«Αλλ’ η παρούσα κατάστασις, η δημιουργηθείσα εκ της συμπτύξεως του στρατού μας, δεν επιτρέπει πλέον ούτε δισταγμούς, ούτε αναβολάς. Ο σχηματισμός της νέας Κυβερνήσεως επιβάλλεται ταχύς και άμεσος, άνευ της ελαχίστης χρονοτριβής, καθ’ όσον έχει ν’ αντιμετωπίση πολλά και μεγάλα, λίαν δ’ επείγοντα ζητήματα εξωτερικά και εσωτερικά»

• ΠΙΝΑΚΕΣ ΜΙΣΘΟΔΟΣΙΑΣ ΤΩΝ ΠΛΗΡΩΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΚΥΡΙΩΤΕΡΩΝ ΝΑΥΤΙΚΩΝ ΚΡΑΤΩΝ