Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Κυριακή 5 Δεκεμβρίου 1921

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Παραμονή της αγγλο-γαλλικής συνάντησης κορυφής, το ενδιαφέρον της ελληνικής πλευράς εστιάζεται στα αποτελέσματα που θα μπορούσαν να προκύψουν από αυτήν για την πορεία του Ανατολικού ζητήματος, καθώς ‘’πυκνά νέφη συρρέουσι πανταχόθεν εις τους ελληνικούς ορίζοντας’’…

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• ΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑ

«Η πυρκαϊά του εμφυλίου σπαραγμού υποβόσκει. Και αν δεν εξερράγη ακόμη, τούτο οφείλεται εις την ακαταλληλότητα των περιστάσεων και εις τα πρόχειρα και εντελώς προσωρινής χρησιμότητος κατασταλτικά μέτρα, τα οποία ελήφθησαν. Η γεφύρωσις του χάσματος ουδαμού επετεύχθη […] Οι δε διαχειριζόμενοι οιανδήποτε εξουσίαν και ενδιαφερόμενοι διά την παγίωσιν της καθιερωμένης πολιτειακής τάξεως τούτο πρέπει να έχωσι πρωτίστως υπ’ όψιν των. Ότι μόνον διά της πιστής, της ευόρκου και αμερολήπτου απέναντι πάντων ανεξαιρέτως των πολιτών ασκήσεως των καθηκόντων των θα κρατύνωσι την πίστιν προς το καθεστώς»

ΑΣΤΡΑΠΗ

• ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΩΝ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΩΝ

«Ο εν Ελλάδι βενιζελισμός φθάνει τώρα εις την σειράν του. Το ‘’δημοκρατικόν κόμμα’’ του Κονδύλη και της λοιπής σπείρας επανεύρε τον εν Αμερική αρχηγόν του. Εντός ολίγου θα επανεύρη αυτόν και το εδώ βενιζελικόν κόμμα, μεταμορφούμενον εις δημοκρατικόν και αναλαμβάνον υπό την προστασίαν της ελευθερίας, της σκέψεως απροκαλύπτως πλέον τον αγώνα εναντίον του καθεστώτος. Ο Ελληνικός λαός οφείλει να είνε έτοιμος. Το καθήκον της κυβερνήσεως και όλου του αντιβενιζελικού κόσμου είνε πλέον σαφώς διαγεγραμμένον. Οι δισταγμοί δεν επιτρέπονται πλέον»

ΕΘΝΟΣ

• ΟΜΙΛΗΣΑΤΕ ΚΑΙ ΔΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

«Αφήσατε τον Βενιζελισμόν. Μετά την 1^ην Νοεμβρίου ετάφη, όπως λέγετε. […] Ασχοληθήτε ολίγον και διά την Ελλάδα. […] Δεν το βλέπετε, τάχα, ότι ΕΝ ΕΘΝΟΣ ΑΓΩΝΙΑ διά την αύριόν του; Πατάξατε, βομβαρδίσατε, καύσατε, εξοντώσατε τον ‘’Βενιζελισμόν’’ λέπραν, χολέραν, τυραννίαν, κίνδυνον, έστω, αφού έτσι θέλετε. Αλλά και ομιλήσατε, επί τέλους, διά την Ελλάδα. Την Ελλάδα, που οδηγείτε εις τον ΘΑΝΑΤΟΝ και ΤΗΝ ΑΤΙΜΩΣΙΝ!»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• ΕΙΣ ΤΑΣ ΠΑΡΑΜΟΝΑΣ ΤΗΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΩΣ ΤΩΝ κ.κ. ΛΟΫΔ ΤΖΩΡΤΖ ΚΑΙ ΜΠΡΙΑΝ. ΤΟ ΓΕΡΜΑΝΙΚΟΝ ΚΑΙ ΤΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΝ ΖΗΤΗΜΑ
• ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

«Πυκνά νέφη συρρέουσι πανταχόθεν εις τους ελληνικούς ορίζοντας. Πάσα νέα ημέρα, προσθέτει νέας απειλάς εις τας ήδη υπαρχούσας, νέους κινδύνους εις τους ήδη υπάρχοντας. Και οι κυβερνώντες την Ελλάδα αγωνίζονται κατά της γενικής ταύτης καταδρομής, κατά τον αυτόν τρόπον καθ’ ον και η στρουθοκάμηλος, ήτις καταδιωκομένη κρύπτει την κεφαλήν υπό την πενιχράν της πτέρυγα, πεπεισμένη ότι αποσοβεί διά της μωράς αυτής πράξεως την δίωξιν»

ΕΜΠΡΟΣ

• Ο ΜΙΛΛΕΡΑΝ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΕΙ ΤΡΑΧΕΙΑΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΝ ΔΙΑ ΤΗΝ ΓΕΡΜΑΝΙΑΝ
• ΑΙ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΗΣ Α.Μ. ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΩΣ

«Αλλ’ όσον αφορά τας Ελληνοϊταλικάς σχέσεις, ο Βασιλεύς, εκφράσας την επιθυμίαν περί στενής οικονομικής συνεργασίας μεταξύ των δύο φίλων Κρατών και υποδείξας ότι επί του εδάφους τούτου οι Ιταλοί ευκολώτερον δύνανται να συνεννοηθούν με τους Έλληνας παρά με τους Τούρκους, εγένετο ο υψηλός διερμηνεύς της γνώμης και των πόθων όλων των Ελλήνων και διεκήρυξε πολιτικήν αλήθειαν αναμφισβήτητον»

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• ΝΑ ΑΜΥΝΘΩΜΕΝ ΩΣ ΕΘΝΟΣ

«Όχι μόνον ο χείριστος, αλλ’ ο ισχυρότερος εχθρός της Ελλάδος, είνε η Γαλλία […] Αφού, λοιπόν, επί υλικών και μόνον συμφερόντων στηρίζεται η πολιτική της Γαλλίας, είνε καταφανές, ότι η εκδήλωσις αγάπης προς την Γαλλίαν, δεν είνε δυνατόν να επιδράση επί της Γαλλικής πολιτικής […] Εις το συμπέρασμά μας λοιπόν. Μποϋκοτάρισμα άγριον παντός του Γαλλικού. Έκαστος Έλλην να αποφεύγη συστηματικώς παν το Γαλλικόν. Όχι μόνον να μην αγοράζη πράγματα Γαλλικής κατασκευής, αλλ’ ούτε εις κατάστημα φέρον Γαλλικήν επιγραφήν να μην εισέρχεται»

ΕΣΤΙΑ

• ΤΙ ΘΑ ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΚΑΜΗ

«Εάν ο ελθών εις την εξουσίαν διά να καταλύση την τυραννίαν και ν’ αναστηλώση τους θεσμούς και την λαϊκήν κυριαρχίαν κ. Γούναρης, ήθελε να είνε συνεπής προς τας αρχάς του, ώφειλε, μετά το πρώτον ατυχές στάδιον των ενεργειών του, να επιστρέψη εις τας Αθήνας, να ομολογήση την αποτυχίαν του και να παραιτηθή. Και η Εθνοσυνέλευσις θα ηδύνατο ίσως ακόμη και εκ των κόλπων της να δώση την Κυβέρνησιν, η οποία θα ανελάμβανε τον άθλον όχι να κερδίση, αλλά τουλάχιστον να ελαττώση τας ζημίας»

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• Η ΔΙΑΣΚΕΨΙΣ ΛΟΫΔ ΤΖΩΡΤΖ – ΜΠΡΙΑΝ. ΠΟΤΕ ΘΑ ΣΥΝΕΛΘΗ ΤΟ ΑΝΩΤΑΤΟΝ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΝ ΔΙΑ ΤΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΝ. ΤΙ ΘΑ ΕΠΙΔΙΩΞΟΥΝ ΟΙ ΔΥΟ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΙ ΕΙΣ ΤΟ ΛΟΝΔΙΝΟΝ

«Οι Αγγλικοί πολιτικοί κύκλοι αποδίδουν μεγάλην σημασίαν εις τας συνδιαλέξεις μεταξύ Λόϋδ τζωρτζ και Μπριάν, αρχομένας την Δευτέραν εν Λονδίνω. Οι Αγγλικοί κύκλοι θεωρούν την συνάντησιν ταύτην ως προοίμιον γενικωτέρας διασκέψεως, καθ’ ην αι σύμμαχοι κυβερνήσεις θ’ ανασκοπήσουν από κοινού το σύνολον της πολιτικής και οικονομικής καταστάσεως της Ευρώπης»

• ΑΙ ΤΟΥΡΚΟΒΟΥΛΓΑΡΙΚΑΙ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕΙΣ

ΝΕΑ ΕΛΛΑΣ

• Η ΤΑΚΤΙΚΗ ΤΟΥ ΠΑΛΑΙΟΚΟΜΜΑΤΙΣΜΟΥ
• Η ΛΥΣΙΣ ΤΟΥ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ

«Μήπως αι Μ. Δυνάμεις δεν διαβλέπουσι την επιβεβλημένην ταύτην ανάγκην της διακανονίσεως της τύχης της Κωνσταντινουπόλεως; […] Διά της παραχωρήσεως όμως της Κωνσταντινουπόλεως εις την φυσικήν αυτής κληρονόμον υπό τινας βεβαίως όρους και συνθήκας, αι Μ. Δυνάμεις όχι μόνον θα εξετέλουν πράξιν δικαίαν και σύμφωνον προς τον σκοπόν του τελευταίου πολέμου, αλλ’ ήθελον προλάβει τας περαιτέρω προστριβάς και διαταράξεις διά της οριστικής λύσεως του οχληρού προβλήματος τούτου»

• ΤΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΝ ΣΥΝΕΔΡΙΟΝ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥ

ΝΕΑ ΗΜΕΡΑ

• ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΙ ΑΝΕΠΙΔΕΚΤΟΙ ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΕΩΣ

«Και αν ακόμη η σύγχυσις μεταξύ Καθεστώτος και Κυβερνήσεως δεν οφείλεται εις λάθος ιδικόν των, να σκεφθούν επειγόντως και ωρίμως, αλλά προ παντός επειγόντως, τι δύνανται να πράξουν ώστε να καταστή πασίδηλον ότι το πολυθρύλλητον και τοσάκις αναμασσηθέν και ακουσθέν ‘’χάος’’ θα επήρχετο πράγματι άνευ του σημερινού Καθεστώτος αλλ’ όχι άνευ της σημερινής Κυβερνήσεως. Να σκεφθούν επειγόντως τι δύνανται να πράξουν ώστε να καταστή πασίδηλον ότι η λαϊκή δυσθυμία, επί της οποίας τόσον υπολογίζουν οι έξω, είνε φαινόμενον αντικυβερνητικόν»

ΠΑΤΡΙΣ

• Ο ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ΚΑΙ Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

«Η όλη Κυβερνητική σας εμφάνισις ακριβώς τούτο αποδεικνύει ότι δεν ήλθατε να κυβερνήσετε την χώραν, αλλά να εκδικηθήτε τους αντιπάλους σας δι’ όσα πιστεύετε ότι επάθατε εις το παρελθόν. Έτσι βέβαια ανοίγετε τον δρόμον της επανόδου του Βενιζέλου. Κάμνετε τον Λαόν να ποθή τον εξόριστον. Όχι ημείς. Αλλά σεις, τα έργα σας, τα κοσμοϊστορικά σφάλματά σας, τα άσβεστα πάθη σας. Ημείς δεν ευχόμεθα την επάνοδόν του. Αλλ’ εις τι θα αρκέση η ιδική σας ευχή, όταν σεις, που εις τας χείρας σας πλάσσετε το Ελληνικόν μέλλον δεν συνετισθήτε εγκαίρως;»

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• ΤΟ ΚΑΘΗΚΟΝ ΤΟΥ

«Διακηρύττον τας σημερινάς του πεποιθήσεις, το κόμμα των Φιλελευθέρων, θα προβή εις πράξιν εντιμότητος και ειλικρινείας, ήτις θα τω αναγνωρισθή δεόντως εκ μέρους του λαού. Αποφεύγον όμως να διασαφηνίση τα καθ’ εαυτό, θα δόση το δικαίωμα εις τον ελληνικόν λαόν να το θεωρήση αλληλέγγυον μετά του κ. Βενιζέλου, και συνυπεύθυνον των όσων, ο έξω του Βασιλείου βενιζελισμός κατεργάζεται κατά της γαλήνης της χώρας»

ΠΡΩΪΝΗ

• ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΣΥΛΛΟΓΟΙ ΚΑΙ ΑΙ ΛΑΪΚΑΙ ΔΥΝΑΜΕΙΣ

«Οφείλει δε να οργανωθή ο Ελληνικός Λαός. Οφείλει να πράξη τούτο διά πολλούς λόγους, αι δε οργανώσεις αυτού μακράν από του να αποτελούν απειλήν κατά της Πολιτείας, οφείλουν να διενεργούν τον έλεγχον των πράξεων αυτής και να υπάρξουν υποστηρικταί της Πολιτείας, αλλά και ελεγκταί αυτής. Αλλ’ οφείλουν αι Λαϊκαί οργανώσεις να αντιμετωπίσουν και τους κινδύνους, τους εκ του Βενιζελισμού, οίτινες και πολλοί είνε και υποβόσκουν πανταχόθεν, και εσωτερικώς και εξωτερικώς»

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ

• ΕΠΙ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΗΣ ΚΡΙΣΕΩΣ

«Οι Ιεράρχαι οι κατευθύνοντες τα της Μεγάλης Εκκλησίας κάλλιον ημών αναμετρούσι τα πράγματα, υπευθύνως διαχειριζόμενοι αυτά. […] Κρατεί παρά πολλοίς η γνώμη, ότι εν τοις περί ακυρότητος λόγοις παρέλκει ο του κλίματος, δεδομένου, ότι πλείστα κατά παρελθόν υπάρχουσι παραδείγματα, ως το του από Αντιοχείας γενομένου Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως Αγίου Χρυσοστόμου, μαρτυρούντα ότι δεν ετηρήθη η του κλίματος διάκρισις»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΙ ΤΥΡΑΝΝΙΑ

«Η εργατική τάξις εδοκίμασεν αρκετά τας συνταγματικάς ελευθερίας του κ. Βενιζέλου και λαμβάνει πικράν πείραν των ελευθεριών του κ. Γούναρη. Και οι δύο μολονότι μεταχειρίζονται τα πλέον σκληρά μέτρα προς κατάπνιξιν της φωνής της εργατικής τάξεως εν τούτοις εμφανίζονται ως φιλεργάται. […] Αλλ’ επί τέλους ημείς ιστάμεθα πάντοτε εις το αυτό ηθικόν επίπεδον των υποχρεώσεών μας απέναντι της εργατικής τάξεως και των συμφερόντων της»

ΣΚΡΙΠ

• Η ΣΥΝΑΝΤΗΣΙΣ ΛΟΫΔ ΤΖΩΡΤΖ – ΜΠΡΙΑΝ ΘΑ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΗ ΑΥΡΙΟΝ
• Ο ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟΝ ΤΟΥ
• Ο ΑΓΓΛΟΣ ΛΑΝΔΡΥ ΣΜΙΤ – ΠΩΣ ΕΠΝΙΓΕ ΤΑ ΘΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΙΣ ΛΟΥΤΡΩΝΑ