Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Κυριακή 18 Σεπτεμβρίου 1922

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Τελευταίο φύλλο της εφημερίδας ‘’Αθήναι’’, η οποία αναστέλλει την κυκλοφορία της, με την ελπίδα να επανακυκλοφορήσει μετά από ένα μήνα. ‘’Έκαστος οφείλει μίαν θυσίαν υπέρ της Πατρίδος’’. Σύμφωνα με μερίδα του Τύπου, η επιμονή αδιάλλακτων βενιζελικών στοιχείων να προσδώσουν στο Επαναστατικό Κίνημα κομματικό χρώμα, δυσχεραίνει το συμφιλιωτικό και ενωτικό έργο του. Μόνη λύση, η διενέργεια εκλογών…

ΑΘΗΝΑΙ

• ΕΚΑΣΤΟΣ ΜΙΑΝ ΘΥΣΙΑΝ ΥΠΕΡ ΠΑΤΡΙΔΟΣ

«Οφείλει ο πολιτικός ούτος κόσμος ν’ αποβή ο κήρυξ της Επαναστατικής αληθείας, ως έργου εθνικού κεχωρισμένου πάσης κομματικής μερίμνης […] Εν τη εκπληρώσει όμως καθήκοντος τοιούτου, οι πολιτικοί άνδρες, ών τας γνώμας εξεπροσώπησεν η εφημερίς αύτη, δεν δύνανται να διαθέσωσιν και χρόνον προς σύνταξιν ή επίβλεψιν του πολιτικού μέρους των ‘’Αθηνών’’ […] Έκαστος οφείλει μίαν θυσίαν υπέρ Πατρίδος»

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΟΜΙΛΕΙ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΛΑΟΝ ΔΙΑ ΤΗΣ ‘’ΑΘΗΝΑΪΚΗΣ’’

ΟΡΙΣΤΙΚΩΣ ΚΑΙ ΑΝΥΣΤΕΡΟΒΟΥΛΩΣ ΠΑΡΗΤΗΘΗ ΤΟΥ ΘΡΟΝΟΥ ΤΟΥ – ΖΗΤΕΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΛΑΟΝ ΝΑ ΑΓΑΠΗΣΗ ΤΟΝ ΥΙΟΝ ΤΟΥ – ΠΩΣ ΕΞΕΦΡΑΣΘΗ ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΖΩΗΡΩΝ ΑΓΩΝΩΝ ΤΗΣ ‘’ΑΘΗΝΑΪΚΗΣ’’

ΑΣΤΡΑΠΗ

• ΥΠΕΡΜΑΧΟΙ ΤΟΥ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΟΣ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΔΟΣ

«Η ιδέα της συμφιλιώσεως είνε ιερά. Διότι εξ αυτής, εκ της πραγματοποιήσεώς της, εξαρτάται η εθνική σωτηρία. Μία νέα τάξις πραγμάτων εδημιουργήθη συμβιβάζουσα αμφοτέρας τας απόψεις. […] Πάσα αντίδρασις, ακόμη και ανεπιγνώτως προβαλλομένη είνε και ανοσιούργημα κατά της Πατρίδος […] Την διάνοιάν μας μία μόνη σκέψις πρέπει ν’ απασχολή. Η ψυχική και υλική ανασυγκρότησις»

ΕΘΝΟΣ

• ‘’ΠΑΝΤΩΝ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ’’

«Αυλικός τις ομιλών περί προσώπου τινός εις τον νέον Βασιλέα ενεθυμήθη τας έως χθές συνηθείας και προσέθεσεν ότι είνε ‘’βενιζελικός’’. Ο Βασιλεύς εθύμωσε και απήντησεν : ‘’Οφείλετε να μάθετε, ότι ΕΙΜΑΙ ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΠΑΝΤΩΝ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ’’ […] Την στιγμήν ταύτην ο Θρόνος δεν έχει εχθρούς. Δύναται να έχη ΟΛΟΥΣ τους Έλληνας φίλους. Από την πολιτείαν του νέου Βασιλέως Γεωργίου Β’ εξαρτάται το τοιούτον. Ούτος αποβή το θεμέλιον της εθνικής ενότητος, επιφέρη δε την αδέλφωσιν. Οι λόγοι, ούς είπεν εις τον θρασύν αυλικόν, ας είνε η θεμελιώδης αρχή του Θρόνου : ‘’ΕΙΜΑΙ ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΠΑΝΤΩΝ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ’’»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• ΕΛΗΦΘΗ Η ΑΠΑΝΤΗΣΙΣ ΤΟΥ κ. ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ – ΤΙΘΕΤΑΙ ΕΙΣ ΤΗΝ ΔΙΑΘΕΣΙΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
• Η ΑΠΑΝΤΗΣΙΣ ΤΟΥ κ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ

«Αναγνωρίζομεν ότι το έδαφος, επί του οποίου πρόκειται να βαδίση, είνε εστρωμένον με ακάνθας και ότι θα συναντήση δεινάς αντιδράσεις, αι οποίαι εσχηματίσθησαν κατά την τελευταίαν διετίαν […] Δεν δύναται τίποτε να προσδοκά κανείς εφ’ όσον μίση και πάθη αθεράπευτα σχηματίζουν απλήρωτον χάσμα. Αλλά με τα μίση και με τα πάθη αυτά ημπορεί η Ελλάς να αντικρύζη, αντί του θόλου της Αγίας Σοφίας, τους λόφους της Ελασσόνος»

ΕΜΠΡΟΣ

• Η ΝΕΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ

«Συνεπώς και μόνον το επισήμως διαπιστούμενον γεγονός της παραβιάσεως των ουδετέρων ζωνών υπό του Κεμάλ, ήτις αίρει, την προϋπόθεσιν εκείνην της αποδόσεως της Θράκης, καθιστά αυτομάτως άκυρον την διακοίνωσιν των Δυνάμεων που απαλλάσσει αυτάς πάσης προς αυτόν υποχρεώσεως. Την σπουδαιότητα της μεταβολής ταύτης τόσον ευνοϊκής δι’ ημάς, ελπίζομεν ότι δεν παρείδεν η Κυβέρνησις, θα σπεύση δε να εκμεταλλευθή ο κ. Βενιζέλος […] Αλλά το έργον του κ. Βενιζέλου θα καταστήση απείρως ευχερέστερον η εμφάνισις μιάς Ελλάδος πανόπλου εν Θράκη αποφασισμένης να κρατήση αυτήν διά πάσης θυσίας»

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• ΠΩΣ ΕΞΗΓΕΙΤΑΙ Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΣΤΑΣΙΣ ΤΗΣ ΙΤΑΛΙΑΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟΚΡΑΤΙΚΟΣ ΠΥΡΕΤΟΣ Ο ΟΠΟΙΟΣ ΘΑ ΠΑΡΕΛΘΗ ΤΑΧΕΩΣ – Ο ΦΟΒΟΣ ΤΗΣ ΣΕΡΒΙΑΣ ΚΑΙ Η ΕΛΛΗΝΟ-ΙΤΑΛΟ-ΡΟΥΜΑΝΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΙΣ

• ΑΙ ΔΙΑΘΕΣΕΙΣ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ

«Δεν θα σταματήσουν δε μέχρι της Θράκης οι Τούρκοι. Ενούμενοι με τους δολίους Βουλγάρους και έξαλλοι, ως συνήθως, και από τας μικροτέρας επιτυχίας, ΘΑ ΚΑΤΑΛΗΦΘΟΥΝ ΥΠΟ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΟΜΑΝΙΑΣ των παλαιών Τούρκων κατακτητών και θα βαδίσουν κατά της Ευρώπης. Η Αγγλία διαβλέπει τους κινδύνους αυτούς. Η Γαλλία και αν τους διαβλέπη αδιαφορεί, διότι οι Τούρκοι δεν θα φθάσουν ποτέ μέχρι Παρισίων»

ΕΣΤΙΑ

• Η ΠΕΠΟΙΘΗΣΙΣ ΕΠΑΝΕΡΧΕΤΑΙ

«Πώς θα ενεργήση και τι θα επιτύχη ο Βενιζέλος; Πώς θα ενεργήση το γνωρίζομεν. Αλλά δεν γνωρίζομεν τι θα επιτύχη. […] Αρκεί ότι ο Βενιζέλος έχει πάλιν εις το πλευρόν του διά να τον ενισχύση εις τας ενεργείας του όχι τον άψυχον και ανειδοποίητον και τυφλώνοντα, και αποκαρδιωμένον και εστερημένον πάσης πεποιθήσεως λαόν του Πρωτοπαπαδάκη και του Γούναρη, αλλ’ έναν λαόν ανακτώντα ολίγον κατ’ ολίγον το σημαντικόν στοιχείον της επιτυχίας : την πεποίθησιν»

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• ΣΑΝ ΤΟΝ ΠΡΩΤΟΜΑΣΤΟΡΑ ΤΟΥ ΓΕΦΥΡΙΟΥ ΤΗΣ ΑΡΤΑΣ…

«Εάν υπάρχουν πλείστοι Έλληνες, οίτινες πιστεύουν, ότα τα αποτελέσματα εκ των ενεργειών του Βενιζέλου θα είνε ανώτερα των λογικώς αναμενομένων, υπαίτιος είνε αυτός ο Βενιζέλος, όστις εσυνήθισε την Ελλάδα με μεγαλουργούς εκπλήξεις. Αλλ’ ας είνε. Της τύχης του είνε γραφτό να μοιάζη τον πρωτομάστορα του γεφυριού της Άρτας, αυτός να φτειάνη η Λάμια να χαλνά, και στο τέλος να στεριώνη ασάλευτο κι’ ατράνταχτο το εθνικό γιοφύρι. Και θα το στεριώση»

• ΕΙΣ ΑΓΟΝΟΝ ΕΔΑΦΟΣ
• ΣΩΣΩΜΕΝ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΦΥΓΑΣ!

ΝΕΑ ΗΜΕΡΑ

• ΘΑ ΠΛΗΡΩΣΩΜΕΝ ΚΑΙ ΠΑΛΙΝ ΜΟΝΟΙ ΤΑ ΕΞΟΔΑ ;

«Ο κεμαλικός στρατός απειλεί τα Στενά, την Κωνσταντινούπολιν, την Θράκηνκαι η κεμαλική πολιτική αποκρούει πάσαν ιδέαν ειρηνεύσεως. Κατά τίνα τρόπον, ανάλογον πάντως προς το υφιστάμενον ενδιαφέρον της διανοείται να αντιμετωπίση τον κίνδυνον της κεμαλικής απειλής η αγγλική πολιτική; Εάν δι’ αυτήν τα Στενά και η Κωνσταντινούπολις αποτελούσι ζητήματα ουχί πρώτης τάξεως, δι’ ημάς η Θράκη είνε σήμερον ζήτημα ζωής και θανάτου διά την Ελλάδα. Εάν καμφθώμεν εν Θράκη θα ευρεθώμεν πλέον πρό κινδύνου απειλούντος αυτάς τας ρίζας της πρακτικής μας υποστάσεως. Τι θα συμβή λοιπόν; Θα αφεθώμεν μόνοι και μάλιστα αβοήθητοι όπως αντιμετωπίσωμεν ημείς το όλον του επαπειλουμένου κινδύνου και θα πληρώσωμεν ημείς μόνοι τα έξοδα της όλης περιπετείας, ως συνέβη εις το Μικρασιατικόν Μέτωπον;»

ΝΕΟΛΟΓΟΣ ΠΑΤΡΩΝ

• ΤΟ ΕΡΓΟΝ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ
• Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΠΡΟ ΤΗΣ Α.Μ. ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΩΣ

Ο ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ΕΔΕΧΘΗ ΤΗΝ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΑΝ – Η ΣΤΑΡΤΙΑ ΘΡΑΚΗΣ ΥΠΕΡ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ

ΠΑΤΡΙΣ

• ΑΙ ΕΥΘΥΝΑΙ ΤΟΥ ΤΕΩΣ ΒΑΣΙΛΕΩΣ

«Ο παραιτηθείς Βασιλεύς πρέπει να αισθάνεται τύψεις συνειδήσεως διότι τόσας συμφοράς επεσώρευσεν εις την πατρίδα του, ήτις τόσον τον ετίμησεν. […] Όλαι αι περιπέτειαι και όλαι αι συμφοραί θα προελαμβάνοντο εάν οι πολιτικοί άνδρες της Χώρας έθετον το συμφέρον του Έθνους υπεράνω παντός άλλου συμφέροντος, εάν δεν επανήρχετο ο Βασιλεύς και μάλιστα διά δημοψηφίσματος ή εάν τουλάχιστον εγκαίρως παρητείτο. Οπωσδήποτε τα μεσολαβήσαντα γεγονότα έχουν και μίαν αγαθήν άποψιν. Ημπορούν να γίνουν διδάγματα πολύτιμα και διά τον νέον Βασιλέα και διά τους πολιτικούς άνδρας της Χώρας, τους οποίους πάντας πρέπει να διδάξουν ότι υπεράνω του συμφέροντος της πατρίδος ουδέν άλλο ημπορεί να τίθεται συμφέρον και ότι η παραβίασις των λαϊκών δικαιωμάτων έχει πάντοτε τον αντίκτυπον αυτής αργά ή γρήγορα»

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• Η ΑΠΑΝΤΗΣΙΣ ΤΟΥ κ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ

«Η Επανάστασις, εν τη εκδηλώσει της, εξεμηδένισε κατά τον οριστικώτερον τρόπον τας αιτίας της εσωτερικής πολιτειακής διαμάχης. […] Αι υπηρεσίαι του κ. Βενιζέλου προς την ελληνικήν υπόθεσιν δύνανται να προσθέσουν εις τας πιθανότητας της επικρατήσεως του κόμματος τούτου, όσον η προσωπική του αποχή από του εκλογικού αγώνος θα συντελέση εις την ομαλωτέραν αποκατάστασιν της πολιτικής ηρεμίας της Χώρας»

ΠΡΩΪΝΗ

• ΑΝΑΓΚΗ ΕΠΙΤΑΚΤΙΚΗ ΝΑ ΑΠΟΚΤΗΣΩΜΕΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΙΤΑΛΙΚΗΝ ΦΙΛΙΑΝ

ΤΟ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΟΝ ΜΕΤΩΠΟΝ ΝΑ ΕΝΙΣΧΥΘΗ ΕΞ ΙΣΟΥ ΜΕ ΤΟ ΠΟΛΕΜΙΚΟΝ ΜΕΤΩΠΟΝ

ΣΟΒΑΡΩΤΑΤΗ ΚΑΙΑΠΟΚΑΛΥΠΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ ΛΑΟΝ ΔΙΑΠΡΕΠΟΥΣ ΙΤΑΛΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΥ

• ΕΥΡΙΣΚΟΜΕΘΑ ΠΡΟ ΜΕΓΑΛΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ

«Απώλεια της Θράκης θα εσήμαινεν ανυπολογίστους ΚΙΝΔΥΝΟΥΣ, ΕΚ ΠΛΕΙΣΤΩΝ ΜΕΡΩΝ ΕΠΙΚΡΕΜΑΜΕΝΟΥΣ και κατ’ αυτής της Μακεδονίας. Οι παρακολουθούντες τα κατ’ αυτάς γραφόμενα υπό του τύπου των γειτόνων Κρατών θα συμμερισθώσιν ανεπιφυλάκτως την γνώμην μας. Διότι πλην της Βουλγαρίας, ήτις εξακολουθεί ζητούσα ήση, όχι μόνον διέξοδον εις το Αιγαίον διά του Δεδεαγάτς, αλλά και ολόκληρον την Δυτικήν Θράκην, έρχονται δηλώσεις εν τη Σερβική Σκουψίνα και τω Σερβικώ Τύπω, διά των οποίων ανεπιφυλάκτως ζητείται και ΠΑΡΑ ΤΩΝ ΣΕΡΒΩΝ ΔΙΕΞΟΔΟΣ ΕΙΣ ΤΟ ΑΙΓΑΙΟΝ»

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ

• ΥΠΟ ΟΙΩΝΟΥΣ ΑΙΣΙΟΥΣ

«Σπουδαία ενίσχυσις εις τας πατριωτικάς προσπαθείας της Επιτροπής έρχεται και η απάντησις του κ. Ελ. Βενιζέλου. Δηλούντος ότι αποδέχεται άνευ επιφυλάξεων την αντιπροσωπείαν εις το εξωτερικόν της Ελλάδος, προς διαχείρισιν της εθνικής υποθέσεως και ανανεούντος την παλαιάν του δήλωσιν, καθ’ ην είνε αποφασισμένος να μη επανέλθη επ’ ουδενί λόγω εις τον ενεργόν πολιτικόν βίον […] Η Επανάστασις χωρεί εις το έργον της υπό καλούς οιωνούς. Ας προσέξη μόνον να κατορθώση ό,τι και ο ίδιος ο Βενιζέλος. Να χειραφετηθή δηλαδή όσον δύναται περισσότερον από την μονομερή επίδρασιν του κόμματος»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ ΟΦΕΙΛΕΙ ΝΑ ΣΠΕΥΣΗ ΝΑ ΣΥΝΕΝΝΟΗΘΗ ΜΕ ΤΗΝ ΡΩΣΣΙΑΝ – ΕΙΝΕ Η ΜΟΝΗ ΔΙΕΞΟΔΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΗΜΕΡΙΝΗΝ ΚΡΙΣΙΝ – Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ ΟΦΕΙΛΕΙ ΝΑ ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΗ ΒΑΡΥΤΑΤΑ ΤΑ ΕΚ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΚΕΡΔΗ ΔΙΑ ΤΗΝ ΣΥΝΤΗΡΗΣΙΝ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΙΝ ΤΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ – ΟΙ ΕΡΑΝΟΙ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΚΟΡΟΪΔΙΑΝ – ΟΧΙ ΕΛΕΗΜΟΣΥΝΗ ΕΙΣ ΤΑ ΘΥΜΑΤΑ ΑΛΛΑ ΕΚΠΛΗΡΩΣΙΝ ΤΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ ΣΑΣ ! ΑΥΤΑ ΕΙΝΕ ΤΑ ΣΥΝΘΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥ ΛΑΟΥ
• Η ΡΩΣΣΙΑ Ο ΚΥΡΙΩΤΕΡΟΣ ΠΑΡΑΓΩΝ ΤΟΥ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΥ

ΣΚΡΙΠ

• Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΑΝΕΧΩΡΗΣΕ ΧΘΕΣ ΤΗΝ 6^ΗΝ Μ.Μ. ΕΞ ΩΡΩΠΟΥ
• Η ΑΔΕΛΦΩΣΙΣ

«Ο Βασιλεύς Κωνσταντίνος εξηναγκάσθη εις παραίτησιν θεωρηθείς ως εμπόδιον καλών σχέσεων προς τους Συμμάχους μας, ουχί ως προάγων εις μίση και πάθη, ως ωθών τον λαόν εις διαίρεσιν. Όταν ούτω κρίνωμεν πρέπει ν’ αποδεχθώμεν ότι εις την αδέλφωσιν του λαού πάντες έχουν καθήκον να εισφέρουν πων ό,τι δύνανται να εισφέρουν εις ηθικήν και ψυχικήν ειλικρίνειαν»

• ΔΕΥΤΕΡΑ ΕΚΔΟΣΙΣ

Η ΑΓΓΛΙΚΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΔΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΝ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ – Η ΓΑΛΛΙΑ ΑΠΕΚΔΥΕΤΑΙ ΠΑΣΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ – ΑΙ ΦΙΛΟΠΟΛΕΜΟΙ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΑΓΓΛΙΑΣ ΠΡΟΥΚΑΛΕΣΑΝ ΤΗΝ ΔΥΣΠΙΣΤΙΑΝ ΤΩΝ ΚΕΜΑΛΙΚΩΝ