Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Κυριακή 12 Σεπτεμβρίου 1921

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Οι δηλώσεις Γούναρη αναφορικά με τα σχέδια της ελληνικής κυβέρνησης σχετικά με τις περιοχές που έχουν καταληφθεί από τα ελληνικά στρατεύματα, αν και ταυτίζονται από τον ίδιο με την ολοκλήρωση της επιθετικής φάσης του πολέμου, γίνονται δεκτές με αρκετές επιφυλάξεις. Αυτές ενισχύονται από την επικείμενη επιστροφή του βασιλιά από το Μέτωπο…

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• ΝΑ ΣΥΣΠΕΙΡΩΘΩΜΕΝ ΠΕΡΙ ΤΟΝ ΒΑΣΙΛΕΑ

«Η Ελλάς έχει συνταυτίση την τύχην της με την δυναστείαν, της οποίας ο Αρχηγός προσέφερε και την ζωήν του ακόμη εις τον βωμόν της Πατρίδος και της οποίας οι βλαστοί ηγωνίσθησαν εις την πρώτην γραμμήν του πυρός κατά τον τελευταίον ένδοξον αγώνα εις τα βάθη της Μικράς Ασίας»

• ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΩΜΩΔΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

ΑΣΤΡΑΠΗ

• Η ΥΠΟΔΟΧΗ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΩΣ

«Και θα ετοιμάση εξαιρετικήν την υποδοχήν, όχι διά να αποδείξη, ότι παραμένει αμειωτος η αγάπη του προς τον βασιλέα διότι ουδεμία υφίσταται περί του ούτε και η ελαχ΄΄ιστη αμφιβολία. Αλλά διά να δώση διά της αποθεωτικής του ταύτης υποδοχής την απάντησιν εις τας ύβρεις και τας λοιδωρίας, εις τας απειλάς και τας προκλήσεις των εχθρών της Δυναστείας και της πατρίδος»

• ΔΙΑ ΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΑΝ. ΕΙΣ ΑΠΑΙΣΙΟΣ ΥΠΟΚΡΙΤΗΣ

ΕΘΝΟΣ

• Η ΓΡΑΜΜΗ ΤΩΝ ΣΕΒΡΩΝ

«Βεβαίως λοιπόν δεν θα εξετιθέμεθα εις τοιαύτας θυσίας και εις οικονομικόν βάραθρον, εάν θα επρόκειτο να διεκδικήσωμεν μόνον την γραμμήν των Σεβρών. Ο από αιώνων αιματηρότατος και σκληρότατος πόλεμος του Ελληνικού Έθνους δεν είνε δυνατόν ν’ αποβή επί ματαίω […] Θα ελιθοβολείτο και θ’ απεκαλείτο εν τη ιστορία κατάπτυστος η Κυβέρνησις εκείνη, ήτις ήθελε πολιτευθή ούτως εγκληματικώς, παίζουσα με το αίμα και το μέλλον της Ελληνικής Φυλής»

• Η ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ ΚΑΙ Η ΤΥΡΑΝΝΙΑ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟΝ

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ ΖΗΤΟΥΝ ΤΗΝ ΚΕΦΑΛΗΝ ΤΟΥ ΤΟΠΟΤΗΡΗΤΟΥ ΕΠΙ ΠΙΝΑΚΙ. Ο ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ ΕΝ ΕΞΕΓΕΡΣΕΙ
• Η ΕΠΕΤΕΙΟΣ

«Και τίποτε δεν αντελήφθη καν ο αντίπαλος του Βενιζέλου πολιτικός κόσμος. Δεν αντελήφθη επίσης μίαν άλλην θεμελιώδη άποψιν : Ότι ο ευρωπαϊκός πόλεμος παρείχε την μόνην ευκαιρίαν της ολοκληρωτικής πραγματοποιήσεως του εθνικού προγράμματος και ότι προς τούτο δεν ήρκει η Βαλκανική μας συμμαχία. Έπρεπε να εισέλθωμεν εις την οικογένειαν των ευρωπαϊκών Κρατών. Δεν αντελήφθη τέλος, ότι εις ένα πόλεμον, εις τον οποίον συνεκρούοντο δύο πολιτισμοί, αντιθέτου ηθικής συστάσεως, η Ελλάς δεν εδικαιούτο να σκεφθή προκειμένου να εκλέξη»

• Η ΣΑΙΖΟΝ ΤΗΣ ΡΙΒΙΕΡΑΣ

ΕΜΠΡΟΣ

• Η ΓΑΛΛΙΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ ΕΙΣ ΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑΝ ΣΜΥΡΝΗΝ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΝ
• ΑΙ ΝΥΚΤΕΡΙΝΑΙ ΑΝΑΚΟΙΝΝΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ κ. ΓΟΥΝΑΡΗ.

ΕΛΗΞΕΝ Ο ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΣ ΑΓΩΝ – Η ΟΡΓΑΝΩΣΙΣ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ

• Η ΟΡΓΑΝΩΣΙΣ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ

«Πολιτικήν, ήτις παριστά την Κυβέρνησιν ότι έλαβε την απόφασιν να προβ΄λη εις την πολιτικήν εγκατάστασιν της Ελλάδος επί των κατεχομένων εδαφών και εις την εμπέδωσιν επ’ αυτών της τάξεως διά της Ελληνικής Διοικήσεως και της Ελληνικής ευνομίας, δεν θα την κακίσωμεν ημείς, οίτινες και επεδείξαμεν ήδη αυτήν προ δύο ολοκλήρων μηνών ως το πρώτιστον δικαίωμα αλλά και καθήκον της Ελλάδος»

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• ΜΙΑ ΣΥΝΘΗΚΗ ΑΜΦΙΒΟΛΟΥ ΑΞΙΑΣ

«Εάν η Γαλλία αγωνίζεται να μας εκδιώξη από την Σμύρνην και την Θράκην, με την ανόητον ελπίδα, ότι θα δυνηθή κατόπιν να εκμυζήση οικονομικώς την Τουρκίαν, ας είνε βεβαία, ότι δεν θα αντιμετωπίση μόνον ημάς […] Όσον δε και αν θελήση και αν αγωνισθή να υψώση το ανάστημα αυτής παρά το πλευρόν των Τούρκων, θα αποβή πάντοτε μικρά και ανίσχυρος απέναντι, όχι μόνον της ολοκληρωτικής εξεγέρσεως της Φυλής μας, αλλά και κολοσσιαίου συμμάχου όστις θα υψωθή παρά το πλευρόν μας»

• Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ

ΕΣΤΙΑ

• ΕΝΟΣΩ ΜΕΝΕΙ ΖΟΥΜΙ

«Οι Φιλελεύθεροι δεν θα είχαν τίποτε να κερδίσουν εκ της παραιτήσεως της σημερινής Κυβερνήσεως, διότι το μόνον κέρδος εκ μιας Κυβερνητικής μεταβολής επί του παρόντος θα ήτο απλώς και στενώς κομματικώς […] Η Κυβέρνησις πρέπει να μείνη μέχρι της τελευταίας δυνατής στιγμής, διά να διστηρήση και το τελευταίον αδιόρατον μόριον της ευθύνης, διά να μην έχη να αιτιάται κανένα»

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• Η ΕΙΡΗΝΕΥΤΙΚΗ ΚΙΝΗΣΙΣ. ΕΠΗΛΘΕ ΣΧΕΤΙΚΗ ΣΥΝΕΝΝΟΗΣΙΣ ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥ ΛΟΝΔΙΝΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ. ΠΟΤΕ ΘΑ ΣΥΝΕΛΘΗ Η ΔΙΑΣΚΕΨΙΣ ΔΙΑ ΝΑ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΤΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΝ

«Μολονότι δε αι ειδήσεις περί συγκλήσεως της διασυμμαχικής Διασκέψεως εν Λονδίνω ή εν Παρισίοις είναι πρόωροι, εν τούτοις κατ’ ανάγκην οι Σύμμαχοι θα διακανονίσουν εντός του χειμώνος το Ανατολικόν»

• ΑΣ ΕΝΙΣΧΥΣΟΥΝ ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ ΜΙΑΝ ΩΡΑΙΑΝ ΜΟΡΦΩΤΙΚΗΝ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑΝ

ΝΕΑ ΕΛΛΑΣ

• ΑΝΟΙΚΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ κ. ΓΟΥΝΑΡΗΝ
• Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ ΤΟΥ ΑΙΣΧΟΥΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΦΡΙΚΗΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΕΣΗ ΤΟ ΤΑΧΥΤΕΡΟΝ

«Πώς; Την επαύριον της υποχωρήσεως του Σαγγαρίου και των μυριονέκρων μαχών της Αλμηράς Ερήμου η Κυβέρνησις Γούναρη δεν υπέβαλεν ακόμη την παραίτησίν της; Πώς στέκει στα πόδια του ο υπουργός των Στρατιωτικών Θεοτόκης, όστις έδιδε ‘’ραντεβού’’ εις την Άγκυραν;»

• ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΥΡΟΝ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ. ΕΞΑΓΩΓΗ ΝΥΜΦΩΝ. ΚΑΤΑΔΟΛΙΕΥΣΙΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ

«Ό,τι ταράσσει το φορτίον των νυμφών, είνε το άγνωστον, όχι πλέον του νέου κόσμου, αλλά το άγνωστον του αναμένοντος μνηστήρος, όστις ουχί σπανίως έχει στείλει την φωτογραφίαν του, αλλ’ αύτη δυνατόν να ελήφθη πρό τόσων ετών, ώστε να επέρχεται απάτη εις την ηλικίαν τοιαύτη, ώστε να καταλαμβάνη απόγνωσις και απελπισία την νύμφην»

ΠΑΤΡΙΣ

• ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΟΥ ΚΡΗΜΝΟΥ

«Φρονεί σοβαρώς ότι δύναται να περιχαρακωθή και τώρα ακόμη εις το προεκλογικόν τυραννολόγημα της ‘’αυτοτελείας’’. Δεν αναγνωρίζει ακόμη το γελοίον του λεονταρισμού αυτού; […] ΆΝΕΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΣ ΥΠΟ ΛΟΓΙΚΟΥΣ ΟΡΟΥΣ, ΒΑΙΝΟΜΕΝ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΝ […] Ταύτα είνε κατάδηλα, δεν αποτελούν δα ‘’Βενιζελικάς ραδιουργίας’’!»

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• ΕΠΙ ΤΩΝ ΕΠΙΣΗΜΩΝ ΔΗΛΩΣΕΩΝ

«Διά της προσαρτήσεως δεν πρέπει να θεωρηθή ότι ο πόλεμος τερματίζεται. Τουναντίον χρονίζει. […] Βεβαίως, η ειρήνευσις της Ανατολής ενδιαφέρει απολύτως και την Ευρώπην. Δεν είναι εν τούτοις το κατάλληλον προς επίτευξίν της μέσον η ουδετερότης εν τη ελληνοτουρκική ρήξει –αποβαίνουσα προς όφελος του αντάρτου-, ουδέ η μετά του Κεμάλ σύναψις ειδικών συμφωνιών. […] Η Ελλάς, ως μόνον όπλον κατά της τοιαύτης καταστάσεως, έχει την δημιουργίαν τετελεσμένων γεγονότων. Προσαρτώσα τα κτηθέντα εδάφη, και ευρισκομένη εις θέσιν να κρατή αυτά ασφαλώς, ματαιώνει τα εκ της παρατάσεως της ανταρσίας έμμεσα ωφελήματα του εχθρού, και κατάγει ούτω κατ’ αυτού καίριον κτύπημα, εξασφαλίζον, βραδέως μεν αλλ’ οριστικώς, της Ανατολής την ειρήνευσιν»

ΠΡΩΪΝΗ

• ΠΟΙΑ ΕΙΝΕ Η ΑΛΗΘΕΙΑ

«Εάν ο Κεμάλ ενίκησεν, όπως γράφουν οι καλοθεληταί της Ελλάδος, διατί δεν προχωρεί διά να ρίψη εις την θάλασσαν τον Ελληνικόν στρατόν; Αλλά διά να απαντήσουν οι εχθροί της Ελλάδος εις το ερώτημα αυτό πρέπει πρωτίστως να είνε καλής πίστεως»

ΑΙ ΠΛΑΝΑΙ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ

• Η ΟΥΣΙΑ ΤΩΝ ΔΗΛΩΣΕΩΝ

«Από τον Σαγγάριον δεν επστρέψαμεν, διότι εκάμφθη η πολεμική ορμή του σταρτού μας, διότι ήρχισε κλονιζόμενον το ηθικόν του, διότι απέκτησεν ο εχθρός οιανδήποτε υπεροχήν απέναντί του, όπως εζήτησε να παραστήση ο Κεμάλ με την χαλιμάν των ανακοινωθέντων του εις την Ευρώπην και οι ομόφρονές του αντιδραστικοί εις τας Αθήνας και την Κωνσταντινούπολιν. Επεστρέψαμεν διότι, κατά την εξήγησιν του Έλληνος Κυβερνήτου, το κέρδος του υπολοίπου της επιχειρήσεως, μέχρις Αγκύρας, εκρίθη ότι δεν ανταποκρίνετο πλέον εις τας θυσίας ας θα συνεπήγετο αύτη»

ΣΚΡΙΠ

• Ο ΣΤΡΑΤΟΣ ΜΑΣ ΕΞΗΣΦΑΛΙΣΕ ΤΗΝ ΕΠΙΔΙΩΚΟΜΕΝΗΝ ΝΙΚΗΝ
• ΑΙ ΝΥΚΤΕΡΙΝΑΙ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ κ. ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ
• Η ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ ΜΑΣ ΕΙΣ ΤΑΣ ΝΕΑΣ ΤΟΥ ΓΡΑΜΜΑΣ. Ο ΑΓΩΝ ΕΞΗΣΦΑΛΙΣΕ ΤΗΝ ΝΙΚΗΝ. ΟΡΓΑΝΩΣΙΣ ΤΩΝ ΚΑΤΕΧΟΜΕΝΩΝ ΕΔΑΦΩΝ. ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ κ. ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ

«Ετερματίσθη ούτω ο επιθετικός αγών. Ο στρατός μας επανήλθεν εις την γραμμήν, ήτις αρχήθεν είχεν ορισθή ως όριον της κατοχής μας. […] Και ήδη ευρισκόμεθα επί της γραμμής, ήτις ανέκαθεν εκρίθη αρμοδία προς ασφαλή κάλυψιν της εν Μικρά Ασία κατοχής μας. […] Η δράσις του στρατού μας υπήρξε νικηφόρος. Η νίκη εξησφάλισεν εις ημάς πλεονεκτήματα σπουδαιότατα. Την χώραν, ην κατελάβομεν, οφείλομεν να οργανώσωμεν, ώστε να δυνάμεθα να ασφαλίσωμεν αυτήν δι’ όσον ένεστι μικροτέρων θυσιών και ολιγωτέρων βαρών»