Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Κυριακή 1 Αυγούστου 1921

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Η Συνδιάσκεψη αποκαλύπτει με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο, τις προθέσεις των Συμμάχων έναντι της Ελλάδας. ‘’Το Συμβούλιον επελήφθη και του Ανατολικού κατά τρόπον αρκετά χαρακτηριστικόν των διαθέσεων εκάστης των τριών Δυνάμεων’’.  Η Ελλάδα επιμένει ότι δικαιούται να έχει ελευθερία κινήσεων στο μικρασιατικό Μέτωπο, αδιαφορώντας προφανώς για τις συμμαχικές προθέσεις. Στα πεζοδρόμια της Αθήνας ‘’οι συκοπώλαι είναι επίφοβοι συναγωνισταί των κουλουράδων’, ενώ κατά μία περίεργη σύμπτωση στο διάβα των αιώνων ‘’έρχεται και εδώ το μέγα κύμα της ζέστης’’ φέρνοντας  ‘’οδυνηράς αναμνήσεις αποπνικτικού λίβα, από τον ελληνικόν Αύγουστον’’. Χωρίς την κλιματική αλλαγή…

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ

«Παρ’ όλους δε τους πανηγυρικούς, οίτινες διά κομματικούς καθαρώς λόγους απηγγέλθησαν, πρέπει να ομολογηθή ότι διά την Ελλάδα αι αποφάσεις της Συμμαχίας, μηδ’ αυτής της πολυϋμνήτου Συνθήκης των Σεβρών εξαιρουμένης, δεν υπήρξαν ποτέ σύμφωνοι προς τας επαγγελθείσας αρχάς και ότι ακριβώς εις την ύαρξιν της Συμμαχίας αυτής και των λανθανουσών ατιζηλιών μεταξύ των Συμμάχων οφείλεται η βαρυτάτων θυσιών εκστρατεία μας εν τη Μικρά Ασία, ήτις ακόμη εξακολουθεί»

• ΤΡΙΤΗ ΕΚΔΟΣΙΣ. Η ΤΟΥΡΚΙΑ ΕΖΗΤΗΣΕ ΤΗΝ ΓΑΛΛΙΚΗΝ ΜΕΣΟΛΑΒΗΣΙΝ. Ο ΚΕΜΑΛ ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ. ΥΠΟΧΩΡΕΙ ΑΛΛ’ ΟΧΙ ΠΕΡΑΝ ΤΗΣ ΣΥΝΘΗΚΗΣ ΤΩΝ ΣΕΒΡΩΝ

«Υπάρχουν ενταύθα οι πιστεύοντες, κατόπιν της προτάσεως εκ μέρους της Τουρκίας περί μεσολαβήσεως της Γαλλικής κυβερνήσεως, ότι δεν είμεθα μακράν της καταπαύσεως των εχθροπραξιών»

ΑΣΤΡΑΠΗ

• Ο ΓΑΛΛΙΚΟΣ ΣΩΒΙΝΙΣΜΟΣ

«Ας ελπίσωμεν ότι οι Γάλλοι πολιτικοί θα εννοήσουν το ολίσθημα και θα προφυλάξουν την πατρίδα των από τον κίνδυνον της απομονώσεως. Κανείς δεν αξιοί από αυτούς να λησμονήσουν τα δικαιώματά των ως νικητών. Αλλά πρέπει συνάμα να μη λησμονούν και τα υποχρεώσεις των προς τους συμμάχους των, αίτινες είνε κυρίως υποχρεώσεις προς την ιδέαν της ειρήνης. […] Ο σωβινισμός δεν είνε συνετή πολιτική. Φρόνιμον δε είνε να μη παρασύρουν εις τας ακρότητας αυτού τον Γαλλικόν λαόν, όστις ούτε τον συμμερίζεται ούτε τον συμπαθεί»

ΕΘΝΟΣ

• ΤΟ ΔΑΣΜΟΛΟΓΙΟΝ

«Οι διάδοχοι των Φιλελευθέρων πιστοί εις την πολιτικήν παράδοσιν των Κυβερνήσεων, αίτινες πορηγήθησαν της Επαναστάσεως του 1909, και συνεχισταί της πολιτικής του εμπειρισμού ον ήλεγχον, δεν ευρήκαν τίποτε προχειρότερον, διά ν’ αυξήσουν τα έσοδα του δημοσίου ταμείου, ειμή τον διπλασιασμόν του τιμολογίου των τελωνειακών δασμών, αδιαφορούντες διά τον αντίκτυπον τον οποίον το μέτρον τούτο θα έχη, επί της ακριβείας του βίου»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• ΤΟΥΡΚΙΚΑΙ ΣΥΜΜΟΡΙΑΙ ΕΙΣ ΤΑ ΧΩΡΙΑ ΤΗΣ ΓΡΑΜΜΗΣ ΤΣΑΤΑΛΤΖΑΣ. ΦΟΝΟΙ ΚΑΙ ΑΙΧΜΑΛΩΣΙΑΙ
• ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΝΕΑΝ ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΙΝ

«Το επιβεβλημένον συμπέρασμα είνε, ότι Η ΕΛΛΑΣ ΕΧΕΙ ΑΠΟΛΥΤΟΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΣΤΙΓΜΗΝ ΤΑΥΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΝ ΔΡΑΣΕΩΣ […] Η ταχίστη οδός προς επίτευξιν ειρήνης ασφαλούς ΕΙΝΕ Η ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΙΝ. Μας αποκλείεται. […] Η Μικρά Ασία ανοίγει προ ημών ευρείς τους πυλώνας των τολμηρωτέρων πολιτικών και οικονομικών συλλήψεων. Αλλ’ όπως υψωθή μέχρις αυτών, η Ελλάς οφείλει να ενθυμηθή ότι έπαυσε να είνε η μικρά και εμβρυώδης και αρχέγονος ‘’συνοικιακή’’ Ελλάς της κομματικής εμπαθείας και αλληλοεξοντώσεως»

• ΑΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑΙ ΒΟΛΑΙ ΤΙΜΗΣ ΕΙΣ ΤΟΝ ΤΑΦΟΝ ΕΝΟΣ ΜΕΓΑΛΕΙΟΥ

ΕΜΠΡΟΣ

• Η ΑΓΓΛΙΑ ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΜΕΓΕΘΥΝΣΕΩΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
• Η ΚΡΙΣΙΣ ΤΗΣ ΑΝΤΑΝΤ

«Αλλά υπάρχει πλέον Αντάντ εν τη πραγματικότητι, όταν οι εταίροι αυτής καταφεύγουν εις τρίτον προς λύσιν της διαφοράς των με τους γρόνθους των εσφιγμένους; […] Η Ελλάς, παρά τας αντιθέσεις μεταξύ Αγγλίας και Γαλλίας, τας οποίας ειλικρινώς ευχόμεθα να ίδωμεν εξομαλυνομένας επ’ αγαθώ της ανθρωπότητος, θα εξακολουθήση ατάραχος και αποφασιστική τον δρόμον της εν τη Ανατολή. Θα είνε ευτυχής εάν εις το έργον, όπερ επιτελεί της ελευθερίας, της ειρηνεύσεως και του πολιτισμού εν Μικρασία είχε την πολύτιμον συνδρομήν της Γαλλίας […] Αλλ’ εάν ήθελε συνεχισθή η αυτή εμπαθής και άδικος πολιτική της Γαλλίας κατά της Ελλάδος, τόσον το χειρότερον διά το γόητρον και τα συμφέροντα της Γαλλίας εις την Ανατολήν»

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• Ο ΕΧΘΡΟΣ ΕΙΝΕ Ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

«Αλλ’ η νίκη αυτή δεν έχει καμμίαν αξίαν διά τον Βενιζελισμόν, διότι η συντριβή του Κεμάλ δεν είνε νίκη δι’ αυτόν. Νίκη διά τον Βενιζελισμόν θα είνε η συντριβή και η ανατροπή του Βασιλέως Κωνσταντίνου και η εξουθένωσις της Ελλάδος»

• Η ΑΛΗΘΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ ΚΑΙ Η ΕΞΕΛΙΞΙΣ ΤΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ

«Αλλ’ η Ελλάς δεν εξήλθε της Διασκέψεως με εντελώς ελευθέρας τας χείρας, όπως ώφειλε και ήτο δίκαιον να εξέλθη. Θα εξήρχετο με εντελώς ελευθέρας τας χείρας εκ της Διασκέψεως η Ελλάς εάν παρείχετο εις αυτήν η ελευθερία να πλήξη τον αντίπαλον αυτής προς πάσαν διεύθυνσιν, προς την οποίαν αυτή έκρινεν αναγκαίον να πλήξη»

ΕΣΤΙΑ

• ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΤΩΠΟΝ. Η ΣΤΥΛΙΔΑ ΚΑΙ ΤΟ ΤΟΚΙΟ. ΤΟ ‘’ΤΑΓΜΑ ΤΩΝ ΠΕΛΑΡΓΩΝ’’
• Η ΣΥΜΜΑΧΙΚΗ ΑΡΜΟΝΙΑ

«Η Ελλάς, ελαχίστη μεταξύ των Συμμάχων, αλλά ουδενός ολιγώτερον και εγκαρδιώτερον εργασθείσα υπέρ του ιερού σκοπού του Αγώνος, τον οποίον τελευταία συνεχίζει, μίαν ευχήν και έναν πόθον έχει κατά την δύσκολον αυτήν στιγμήν : Την αποκατάστασιν της διαταραχθείσης Συμμαχικής αρμονίας εις το ακέραιον»

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• ΑΝΑΓΚΑΙΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

«Εν τέλει διαβεβαιούμεν τον κ. Γενικόν Διοικητήν, ότι εις την άσκησιν του ελέγχου μας, ουδέποτε είχομεν άλλο ελατήριον ή την εξυπηρέτησιν των γενικών συμφερόντων και διά τούτο δεν εφείσθημεν ούτε προσωπικών ούτε πολιτικών δεσμών, ως μαρτυεί το παρελθόν και αι καταδιώξεις μας και όταν ακόμη ευρισκόμεθα εν πλήρει πολιτική επικρατήσει»

• ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΝΑΧΩΡΗΣΙΝ ΤΟΥ ΛΟΫΔ ΤΖΩΡΤΖ ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΚΟΜΗ ΕΛΠΙΣ ΝΑ ΕΠΙΤΕΥΧΘΗ ΚΑΠΟΙΑ ΛΥΣΙΣ ΤΟΥ ΣΙΛΕΣΙΑΝΟΥ. Ο ΚΟΡΖΟΝ ΕΜΕΙΝΕ 24 ΩΡΕΣ ΑΚΟΜΗ ΕΙΣ ΠΑΡΙΣΙΟΥΣ ΧΩΡΙΣ ΕΞΟΥΣΙΟΔΟΤΗΣΙΝ

ΝΕΑ ΕΛΛΑΣ

• ΣΥΝΘΗΚΗ ΣΕΒΡΩΝ – 1 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ

«Η Συνθήκη των Σεβρών, τίτλος ισχυρός διά τον Βενιζέλον εσχίσθη την ημέραν καθ’ ην ούτος εκάλεσε τον ελληνικόν λαός εις τας κάλπας […] Αποφασίσαντες οι νικηταί της 1^ης Νοεμβρίου να πολεμήσουν, απεφάσισαν να σώσουν και το έργον των τελευταίων τεσσάρων ετών. Ούτε ο Βενιζέλος ενίκησε κατ’ αυτά τα τέσσαρα έτη, ούτε ο Βασιλεύς εις την Κιουτάχειαν και το Εσκή Σεχήρ. Ενίκησε παντού η Ελληνική ψυχή και η Εθνική φιλοτιμία»

• ΣΠΕΥΣΩΜΕΝ ΕΙΣ ΤΑ ΣΩΚΙΑ ΚΑΝ ΕΙΜΕΘΑ ΑΝΔΡΕΣ

«Το Συμβούλιον επελήφθη και του Ανατολικού κατά τρόπον αρκετά χαρακτηριστικόν των διαθέσεων εκάστης των τριών Δυνάμεων. Οι Γάλλοι εξακολουθούν δεικνύοντες την αυτήν εχθρότητα. Οι Ιταλοί ωρύονται κατά πάσης ιδέας μεγεθύνσεως της Ελλάδος. Και ο Λόϋδ Τζωρτζ βάζει τα πράγματα εις την θέσιν των. […] Αλλ’ ενώ ο Κεμάλ συντρίβεται, εξοντώνεται και ο υπόλοιπος ελληνισμός. Τι ωφελεί να καταλάβωμεν την Μ. Ασίαν, όταν δεν θα υπάρχουν πλέον Έλληνες;»

ΠΑΤΡΙΣ

• ΠΑΛΗ ΔΥΟ ΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ

«Μόνον που εκ της Συνδιασκέψεως των Παρισίων εξήλθε μειωμένον το σύστημα της λύσεως των διεθνών προβλημάτων, το κρατήσαν μετά την ειρήνην, το σύστημα δηλαδή των Συνδιασκέψεων, ή της φανεράς λεγομένης διπλωματίας, διά του οποίου επιτρέπεται εις τους ερεθισμούς της Κοινής Γνώμης να παρεμβαίνουν εις τας διαπραγματεύσεις και να επιδρούν επί της εξελίξεώς των επικινδύνως. Αλλά το κακόν δεν είνε, ούτε σπουδαίον, ούτε αδιόρθωτον, παρ’ όλον ότι δεν θα ήτο ευχάριστον διά τους Λαούς να πέσουν και πάλιν εις της μυστικής διπλωματίας τα δίκτυα»

• ΣΙΛΕΣΙΑΝΟΝ ΚΑΙ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΝ

«Εν πάση περιπτώσει η υπό της Μ. Βρεττανίας εκδήλωσις της επιθυμίας όπως πάση θυσία διατηρήση την μετά της Γαλλίας συμμαχίαν δύναται να διδάξη τους κυβερνώντας την Ελλάδα ότι η αγγλική ευγένεια και αν ακόμη ήτο ανεπιφύλακτος –διότι δεν είναι- δεν θα επήρκει εις την Ελλάδα προς επίτευξιν ευνοϊκών αποτελεσμάτων εκ του διεξαγομένου πολέμου άνευ της Γαλλικής συγκαταθέσεως»

• ΑΠΟ ΕΣΚΗ ΣΕΧΗΡ ΕΙΣ ΚΙΟΥΤΑΧΕΙΑΝ. ΕΠΙ ΤΑ ΙΧΝΗ ΤΗΣ ΕΧΘΡΙΚΗΣ ΦΥΓΗΣ

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΝΑΧΩΡΗΣΙΝ

«Η Αγγλία, γνωρίζουσα να εκτιμά την πραγματικήν κατάστασιν, πιστεύει, ότι η ηττηθείσα Τουρκία δεν δύναται ν’ αναρρώση ποτέ, ως η Γερμανία, αλλ’ είναι τουναντίον προωρισμένη να φθίνη συνεχώς […] Εγγύησις λοιπόν μακράς ειρήνης είναι η εθνική των αποκατάστασις»

• ΤΟ ΚΥΜΑ ΤΗΣ ΖΕΣΤΗΣ

«Έρχεται και εδώ το μέγα κύμα της ζέστης, το οποίον εβασάνισεν τας ευρωπαϊκάς χώρας; Αλλοίμονόν μας, διότι έχομεν ένα ολόκληρον Αύγουστον ενώπιόν μας. Και οδυνηράς αναμνήσεις αποπνικτικού λίβα έχομεν από τον ελληνικόν Αύγουστον. Μας ήτο μαρτύριον την εποχήν, όπου ο πάγος ήτο άφθονος και φθηνός. Τι θα μας είνε τώρα, όπου ο πάγος φθάνει μόνον εις τα σπίτια των πλουσίων και των υπουργικών ανεψιών;»

ΠΡΩΙΝΗ

• Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΜΙΑΣ ΣΥΝΘΗΚΗΣ

«Σήμερον η συνθήκη των Σεβρών απέθανε διά του Ελληνικού ξίφους. Ο οικτρός αυτής οργανισμός, ο οποίος εδημιούργει μίαν νόθον κατάστασιν εις την Μικράν Ασίαν ενεταφιάσθη οριστικώς και επί του πτώματος της φονευθείσης συνθήκης θα αναθάλη ο υγιής ελληνικός οργανισμός […] Ό,τι κατέχομεν σήμερον, το κατέχομεν δικαιώματι ισχύος και θα παγιώσωμεν την ισχύν ημών κατά την δύναμίν μας και το συμφέρον μας, διότι και τούτο αποτελεί το συμφέρον της ειρήνης και της προόδου των Λαών της Ανατολής»

• ΤΑ ΤΟΛΜΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ

• ΔΙΚΑΙΟΥΜΕΘΑ ΝΑ ΑΝΑΜΕΝΩΜΕΝ ΗΜΕΡΑΣ ΚΑΛΛΙΤΕΡΑΣ

«Ο συμμαχικός συνασπισμός διέσωσε βέβαια, την τυπικήν υπόστασιν. Αλλά εις την συνείδησιν των λαών, τους οποίους αντεπροσώπευεν έως τώρα, εύρε τον οριστικόν του θάνατον. Μαζύ του θα εκλείψη βέβαια, και το ελεεινότερον και αντεθνικώτερον έργον του βενιζελισμού […] Από τούδε και εις το εξής έχομεν να αναμείνωμεν καλλιτέρας ημέρας»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• Ο ‘’ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ’’ ΣΤΟ ΚΟΜΜΑ. ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΣΥΝΤΡΟΦΟΥΣ ΚΑΙ ΣΥΝΑΓΩΝΙΣΤΑΣ
• ΕΚΚΛΗΣΙΣ ΤΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΝΕΙΔΗΤΟ ΠΡΟΛΕΤΑΡΙΑΤΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΣΚΡΙΠ

• ΤΟ ΑΠΡΟΟΠΤΟΝ

«Αλλά σύμμαχοι οίτινες διαφωνούν προκειμένου περί μιάς βιομηχανικής λωρίδος της Σιλεσίας και προκαλούν τόσας συγκινήσεις ένεκα ολίγων εργοστασίων, είνε δυνατόν να συμφωνήσουν εις την διανομήν ή την φύλαξιν της Κων/πόλεως;΄ Ώστε η περίβλεπτος Πόλις, ούτε εις την Τουρκίαν δύναται να παραμείνη, ούτε μεταξύ των τριών Συμμάχων να κατανεμηθή, ούτε εις τον ένα εξ αυτών να περιέλθη! Τι θα γίνη; Ας αναμείνωμεν όλοι το απρόοπτον»