Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Δευτέρα 7 Μαρτίου 1922

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Καθώς η κυβερνητική κρίση θεωρείται λήξασα, η αρθρογραφία αρχίζει να ασχολείται και με τις επερχόμενες εξελίξεις στα μείζονα θέματα. Με δεδομένο ότι η κυβέρνηση Γούναρη έχει εκ των προτέρων αποδεχθεί την όποια απόφαση των Συμμάχων για το Ανατολικό, η εκκένωση της Μικράς Ασίας από τα ελληνικά στρατεύματα είναι το πρώτο που αναμένεται. Την ίδια ώρα δεν λείπουν οι απόψεις στον αντιπολιτευόμενο κυρίως Τύπο, ότι η κυβέρνηση είναι ασταθής, επομένως ο κίνδυνος της ακυβερνησίας είναι ορατός…

ΑΘΗΝΑΙ

• ΤΑ ΑΓΑΘΑ ΜΙΑΣ ΑΚΥΒΕΡΝΗΣΙΑΣ

«Η Ελλάς δικάζεται εντω εθνικώ κριτηρίω άνευ ουδεμιάς εκπροσωπήσεως. Παρέδωκε τα συμφέροντα και την τιμήν αυτής εις κυβερνήσεις εκπροσωπούσας εχθρικωτάτην κατά των ελληνικών διεκδικήσεων διάθεσιν. Ανεμένει δε την κρίσιν υποσχεθείσα να υποταγή, διότι οι άνθρωποι της ‘’Ηνωμένης’’ αποδεχόμενοι την ασκηθείσαν πολιτικήν της απομονώσεως δεν έχουσι τα εφόδια της παραστάσεώς των ως συνηγόρων ενός αγώνος ούτινος υπήρξαν ξένοι και καθ’ ου αντέδρασαν θετικώς οι μεν αρνητικώς οι άλλοι»

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• ΘΑ ΕΥΡΕΘΩΜΕΝ ΑΚΥΒΕΡΝΗΤΟΙ

«Η Ελλάς θα ευρεθή ακυβέρνητος την στιγμήν ακριβώς κατά την οποίαν θα έχη υπερτάτην ανάγκην κυβερνήσεως ισχυράς και περιβαλλομένης δι’ ανεπιφυλάκτου εμπιστοσύνης παρ’ όλων ει δυνατόν των Ελλήνων. Εις την εξωτερικήν αποτυχίαν θα προστεθή και η εσωτερική αναρχία. Ούτε θα δυνηθή να την προλάβη η συμμετοχή εις την Κυβέρνησιν οσωνδήποτε και οιωνδήποτε εκ των προαλειφομένων υπουργησίμων, διά την οποίαν αποκλειστιώς απασχολείται ο κ. Γούναρης τυφλώς αισιοδοξών»

• Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΜΑΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ – ΤΑ ΧΡΕΗ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ – ΑΙ ΠΟΛΕΜΙΚΑΙ ΔΑΠΑΝΑΙ – ΠΩΣ Θ’ ΑΝΟΡΘΩΘΩΜΕΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΣ

ΕΘΝΟΣ

• ΕΙΣ ΤΑΣ ΠΑΡΑΜΟΝΑΣ ΤΗΣ ΔΙΑΣΚΕΨΕΩΣ

«Ενώ οι Τούρκοι αφέθησαν ελεύθεροι εις τας αποπείρας των να υπεισέλθουν εις την εύνοιαν και της Αγγλίας, η Ελλάς, κατατριβομένη εις τας σμικρότητας της εσωτερικής κρίσεως, ουσιαστικώς ακυβέρνητος και εν αποσυνθέσει διατελούσα, δεν εφρόντισε ποσώς ν’ αποτρέψη τον κίνδυνον τον απειλούντα τον τελευταίον εναπομείναντα φιλικόν δεσμόν με μίαν Μεγάλην Δύναμιν, ήδη δε αναμένει ν’ αποδεχθή άνευ όρων την ετυμηγορίαν των ισχυρών της γης περί της τύχης της»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• ΟΥΔΕΜΙΑ ΔΙΑΦΩΝΙΑ ΜΕΤΑΞΥ ΥΨΗΛΗΣ ΠΥΛΗΣ ΚΑΙ ΚΕΜΑΛ – ΕΠΙΣΗΜΟΣ ΔΗΛΩΣΙΣ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΒΕΖΥΡΟΥ
• ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΤΗΣ ΝΗΟΨΙΑΣ

«Αι υπό του πολεμικού ημών στόλου συλλήψεις του ‘’Εσπουάρ’’ και της ‘’Αμπάτζιας’’ και αι κατασχέσεις του φορτίου των, θεωρηθέντος ως λαθρεμπόριον πολέμου, προεκάλεσαν τας εντόνους διαμαρτυρίας των ενδιαφερομένων Δυνάμεων, αποτέλεσμα των οποίων υπήρξεν η δήλωσις της Κυβερνήσεως ότι δεν θα ασκήση του λοιπού νηοψίας επί των πλοίων των. Η δήλωσις αύτη προξενεί αληθή κατάπληξιν, διότι αποδεικνύει άπαξ έτι ότι η Κυβέρνησις η οποία τόσον παταγωδώς υπεστήριξε το δόγμα της ‘’αυτοτελείας’’, εγένετο Κυβέρνησις της ‘’πλήρους υποτελείας’’ του Έθνους και του Κράτους, δεχθείσα αξιώσεις αντιτιθεμένας εις την εθνικήν κυριαρχίαν, ήτις καθημερινώς μειούται ηθικώς και κολοβούται εδαφικώς»

ΕΜΠΡΟΣ

• ΠΛΗΡΗΣ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΙΣ ΕΔΟΘΗ ΕΙΣ ΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑΝ
• ΕΝΩ Η ‘’ΑΜΠΑΤΖΙΑ’’ ΠΛΕΕΙ…

«Αλλά από την Κυβέρνησιν της γενικής χρεωκοπίας, ήτις παρέδωκεν ήδη τα πάντα, άνευ επιφυλάξεως, και τιμήν και ζωήν της Ελλάδος, εις χείρας των Δυνάμεων, ήτις είνε ετοίμη να εισηγηθή προτάσεις εκκενώσεως της Μικρασίας, δεν εδικαιούτο κανείς ν’ αναμένη διάφορον συμπεριφοράν. Ο κατά θάλασσαν αφοπλισμός της ελλάδος, όστις επιτρέπει τον εξοπλισμόν του εχθρού, είνε σύμφωνος με την θλιβεράν κατεύθυνσίν της, της κατεύθυνσιν της εγκαταλείψεως. […] Εν τω μεταξύ η ‘’Αμπάτζια’’, φέρουσα το πολεμικόν της φορτίον, διασχίζει ελεύθερα τας Ελληνικάς θαλάσσας διά τον εχθρικό λιμένα. Ας ελππίσωμεν ότι τούτο είνε το τελευταίον κατόρθωμα του ενδόξου βίου της Κυβερνήσεως, της οποίας αι ημέραι είνε πλέον μετρημέναι»

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• ΤΟ ΕΡΓΟΝ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ

«Εφ’ όσον δε ουδείς άλλος πλην του κ. Γούναρη είνε δυνατόν να σχηματίση κοινοβουλευτικήν Κυβέρνησιν και να διαχειρισθή τα ζητήματα ταύτα και εφ’ όσον αποκλείεται επί του παρόντος η καταφυγή εις την διάλυσιν, η μανιώδης κατά της Κυβερνήσεως του κ. Γούναρη επίθεσις τίποτε άλλο δεν αποκαλύπτει ή αλόγιστον κομματικήν εμπάθειαν. […] Την Κυβέρνησιν του κ. Γούναρη ο Ελληνικός Λαός προσβλέπει μετά πεποιθήσεως και περιβάλλει μετ’ εμπιστοσύνης, προς το πρόσωπον δε του κ. Πρωθυπουργού τρέφει την εκτίμησιν την οποίαν οφείλει να τρέφη»

ΕΣΤΙΑ

• ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟΝ ΧΡΕΟΣ – ΠΟΣΟΝ ΗΤΟ ΚΑΙ ΠΟΣΟΝ ΕΙΝΕ
• ΤΟ ΠΟΛΕΜΙΚΟΝ ΛΑΘΡΕΜΠΟΡΙΟΝ
• Η ΛΟΓΟΚΡΙΣΙΑ

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• Ο ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΚΡΙΣΕΩΣ
• ΟΙ ΣΥΜΜΑΧΟΙ ΔΙΑ ΤΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΝ ΖΗΤΗΜΑ

ΜΕΤΑΣΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΓΓΛΙΚΩΝ ΑΝΤΙΛΗΨΕΩΝ ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ – ΘΑ ΖΗΤΗΘΗ Η ΑΜΕΣΟΣ ΣΥΝΑΨΙΣ ΤΗΣ ΑΝΑΚΩΧΗΣ

• ΡΑΠΙΣΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ – ΤΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ ‘’ΕΣΠΟΥΑΡ’’ ΚΑΙ ‘’ΑΜΠΑΤΖΙΑΣ’’ – ΚΑΙ ΕΞΕΥΤΕΛΙΣΜΟΥΣ ΚΑΙ ΥΛΙΚΑΣ ΘΥΣΙΑΣ

ΝΕΑ ΗΜΕΡΑ

• ΠΕΡΙΤΤΑΙ ΑΙ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΑΝΕΥ ΜΕΤΡΩΝ ΒΙΑΣ

«Έχομεν όλην την καλήν διάθεσιν να πιστεύσωμεν ότι θα επιτευχθή όντως αγγλογαλλική συμφωνία και ότι η συμφωνία αύτη θα καταλήξη όντως εις αποφάσεις. Αλλ’ ημείς μεν έχομεν δηλώσει προκαταβολικώς ότι αποδεχόμεθα εκ των προτέρων και ασυζητητεί πάσαν συμμαχικήν απόφασιν. Αντιθέτως όμως, κατά την παραμονήν έτι της Πρεσβευτικής Συνδιασκέψεως, ο Κεμαλικός απεσταλμένος δηλοί ότι η Άγκυρα αδυνατεί να αποδεχθή τας συμμαχικάς αποφάσεις εάν αύται είνε διάφοροι προς τους όρους του λεγομένου ‘’Εθνικού Συμβολαίου’’»

ΝΕΟΛΟΓΟΣ ΠΑΤΡΩΝ

• Ο ΑΘΗΝΑΪΚΟΣ ΤΥΠΟΣ ΠΩΣ ΕΣΧΟΛΙΑΣΕ ΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ
• ΤΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΝ
• ΑΙ ΝΗΟΨΙΑΙ

ΠΑΤΡΙΣ

• ΣΑΣ ΑΝΗΚΕΙ ΟΛΟΚΛΗΡΟΣ κ. ΓΟΥΝΑΡΗ !

«Αν θα είχεν ο κ. Γούναρης την τόλμην να ερωτήση σήμερον τον Ελληνικόν λαόν περί του πώς διοικείται εσωτερικώς και πώς αισθάνεται εαυτόν οικονομικώς, θα ελάμβανεν αγρίαν την απάντησιν. Αλλά δεν θα αποτολμήση να τον ερωτήση πολύ συντόμως, διά να έχη πρόχειρον την αόριστον δικαιολογίαν, ότι δεν πταίει αυτός, αλλ’ ο ‘’Ού τις’’ πάντοτε! Θα έλθη όμως και η ώρα του καταλογισμού των πράξεων του καθενός. Και τότε θα αποδειχθή υπό το φως του ηλίου πράγματι, ότι η ‘’εσωτερική αποσύνθεσις’’ (…) όπως και η εξωτερική της Ελλάδος εξουθένωσις, είνε αποκλειστικόν έργον του κ. Γούναρη και ουδενός άλλου!»

• Η ΝΙΚΗ ΤΗΣ ΙΤΑΛΙΑΣ
• Ο ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ΚΑΙ Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Απαισιοδοξία και δυσθυμία εις το χάος – Οικονομικά χάλια – Πώς θα ελύετο το Κρητικόν ζήτημα – Τολμηραί αποφάσεις και σχέδια

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• ΤΟ ΚΑΘΗΚΟΝ ΤΗΣ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΣ

«Το Μέτωπον, αγνοούν τας κομματικάς διαλέκτους, λαλεί καθαρωτάτην ελληνικήν. Συμφέρον έχουν να την ενωτισθούν και οι πληρεξούσιοι εν τη Συνελεύσει – διότι ο λαός της ελλάδος την αισθάνεται προ πολλού. Η Συνέλευσις οφείλει να καλέση την Κυβέρνησιν να λύση την σιωπήν της επί των μόνων ζητημάτων, τα οποία απασχολούν σήμερον ολοκληρωτικώς τον Ελληνισμόν. Άλλως, το Έθνος δεν δύναται ν’ αναμείνη μοιρολατρικώς το αποβησόμενον διά να περιορισθή εις την ζήτησιν των ευθυνών, όταν τούτο θα είναι πλέον μάταιον»

ΠΡΩΪΝΗ

• Η ΟΥΣΙΑ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ Η ΑΥΤΗ

«Δεν παραμένει η Κυβέρνησις Γούναρη εις την Αρχήν μόνον διά της χθεσινής ψήφου της Εθνοσυνελεύσεως. Παραμένει, διότι συγκεντρώνει περί αυτήν και την πλειοψηφίαν του Ελληνικού Λαού. […] Η Κυβερνητική κρίσις έληξεν. Οφείλει να διευθετηθή και η πολιτική κατάστασις. Ό,τι επιβάλλεται εις τους κ.κ. πληρεξουσίους, είνε η εργασία. Αρκετόν καιρόν εχάσαμεν. […] ‘’ΕΠΙ ΤΑ ΕΡΓΑ ΣΑΣ ΚΥΡΙΟΙ ΠΛΗΡΕΞΟΥΣΙΟΙ’’. Τερματίσατε το ταχύτερον το Συντακτικόν σας έργον, διότι μετά τούτο θα παραστή ανάγκη να ΕΡΩΤΗΘΗ και πάλιν ο Ελληνικός λαός διά να υποδείξη τον Κυβερνήτην του μέλλοντος»

• ΣΟΒΑΡΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΣΜΟΥ

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ

• ΔΕΥΤΕΡΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΜΕΙΟΨΗΦΙΑΝ

«Συνιστώμεν εις την μειοψηφίαν να προσαρμοσθή εις την αντίληψιν ότι το καθεστώς καλώς έχει. Και να παύση να σαλεύη τα θεμέλια της Ελληνικής κοινωνίας. Διότι το μαχαίρι έφθασεν εις το κόκκαλο. Και διότι ουδείς Γούναρης και ουδείς πολιτικός αρχηγός θα δυνηθή ν’ αποτρέψη την λαϊκήν εξέγερσιν, η οποία είνε τώρα υπόκωφος αλλ’ η οποία ενδέχεται να εκδηλωθή όχι εναντίον ωρισμένων προσώπων μόνον, αλλ’ εναντίον όλων όσοι ακολουθούν τας κυνικώς ανελευθέρους αντιλήψεις των»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΚΟΜΜΑΤΙΣΜΟΥ

«Η Κυβέρνησις δεν απολαύει της εμπιστοσύνης της Εθνοσυνελεύσεως, ως δεν απολαύει της εμπιστοσύνης της χώρας. από πολιτικόν άνδρα κάθε άλλον παρά τον κ. Γούναρην πας τις έδει να αναμένη την παραίτησίν του και την λύσιν της κυβερνητικής κρίσεως διά της αναδείξεως άλλης κυβερνήσεως οικουμενικής ίσως εκ των τριών άλλων κομμάτων. Αλλά ο κ. Γούναρης δεν εννοεί να εγκαταλείψη την αρχήν, ήτις ειδικάς φαίνεται, ευχαριστήσεις, παρέχει εις αυτόν και το κόμμα του»

ΣΚΡΙΠ

• ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΩΝ ΝΗΟΨΙΩΝ ΔΙΑΚΑΝΟΝΙΖΕΤΑΙ ΦΙΛΙΚΩΣ
• ΑΜΕΤΑΒΛΗΤΟΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΛΟΙΩΤΟΣ

«Αν δε η υπό τον κ. Γούναρην Κυβέρνησις εκπροσωπή σήμερον την λαϊκήν δύναμιν και την λαϊκήν θέλησιν, η δύναμις αύτη και η θέλησις του Ελληνικού λαού είναι μία και αδιαίρετος, ως ήτο κατά την 1^ην Νοεμβρίου 1920. Ουδεμίαν υπέστη μείωσιν και ουδεμίαν αλλοίωσιν. Και την δύναμιν ταύτην και θέλησιν χρειαζόμεθα διά να λύσωμεν όλα τα ζητήματά μας. Και αισθανόμεθα ότι την έχομεν»

• Η ΘΡΑΚΗ ΥΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗΝ ΔΙΟΙΚΗΣΙΝ