Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Δευτέρα 17 Ιανουαρίου 1922

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Καθώς πλησιάζει η έναρξη της Διάσκεψης, όπου στο πλαίσιο του Ανατολικού ζητήματος αναμένεται να συζητηθεί η εκκένωση της Σμύρνης από ελληνικά στρατεύματα και η αλλαγή των συνόρων στη Θράκη, εντείνεται τόσο η κριτική κατά των χειρισμών της κυβέρνησης Γούναρη όσο και η συζήτηση ‘’επί της εκκαθαρίσεως του βενιζελισμού’’…

ΑΘΗΝΑΙ

• ΠΩΣ ΘΑ ΕΣΩΖΕΤΟ Η ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ

«Επί του ζητήματος της Βορείου Ηπείρου είχαμεν την απόφασιν των τριών Δυνάμεων, διά της οποίας η χώρα εκείνη επεκυρώνετο εις την Ελλάδα, είχε δε ορισθή ν’ ανακοινωθή η απόφασις αυτή μετά την λύσιν του Αδριατικού ζητήματος. Η συνθήκη του Ραπάλλο υπεγράφη τας πρώτας ημέρας του Νοεμβρίου, επομένως τότε έπρεπε ν’ ανακοινωθή και η απόφασις. Δεν μέμφομαι βεβαίως την Κυβέρνησιν ότι δεν επεδίωξε την ανακοίνωσιν. Είνε πάντοτε εις καιρόν να το πράξη και αυτό. Μόνον ζητούμεν παρ’ αυτής ν’ αξιώση την εκτέλεσιν ανειλημμένης ήδη αποφάσεως»

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• ΕΠΙ ΤΗΣ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΕΩΣ ΤΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΙΣΜΟΥ

«Η δε δυσπιστία της κοινής γνώμης προς το κόμμα των φιλελευθέρων, το διατελούν ακόμη υπό την ακλόνητον κυριαρχίαν των ενόχων, παραμένει αμείωτος και θα παραμένη εφ’ όσον η πολιτική αύτη μερίς δεν κατορθώνει να εξιλεωθή διά μιας γενναίας και ειλικρινούς αποκηρύξεως και των προσώπων και των πράξεων, αίτινες ωδήγησαν εις την καταδίκην της 1^ης Νοεμβρίου»

ΕΘΝΟΣ

• ΔΙΨΑ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΣ

«Καθ’ ην στιγμήν η Ελλάς παρατάσσει στρατόν 300.000 ανδρών, είνε δ’ εστεφανωμένη με νωπάς δάφνας νικών, που τας προσέφεραν εις την μητέρα πατρίδα μυριάδες αιματοκυλισμένων τέκνων της, ιδού, η Ευρώπη ομιλεί περί αφαιρέσεως απ’ αυτής των Μικρασιατικών εδαφών, περί ακρωτηριασμού της Θράκης, περί ενδυναμώσεως και αποκαταστάσεως, ως αυτοκρατορίας, του Τουρκικού κράτους […] Και οι κυβερνήται μας ίστανται απαθείς. Και όλη των η τέχνη συνίσταται εις την εξακολούθησιν της εγκληματικής εξαπατήσεως του λαού»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• Η ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΗ ΠΑΡΑΠΟΜΠΗ ΤΟΥ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΘ ΕΙΣ ΤΗΝ ΔΙΑΣΚΕΨΙΝ ΤΗΣ ΓΕΝΟΥΗΣ. ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ ΑΠΟΚΡΟΥΟΥΝ ΤΗΝ ΠΡΟΤΑΣΙΝ ΤΑΥΤΗΝ
• ΑΙ ΠΤΕΡΥΓΕΣ ΣΥΜΠΤΥΣΣΟΝΤΑΙ – ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΥΠΤΙΑΚΗΝ ΕΞΕΓΕΡΣΙΝ

«Κατά τα τελευταία ραδιοτηλεγραφήματα, μεγάλαι ταραχαί εγένοντο και πάλιν εις την Αίγυπτον. Υπάρχουσιν εκατοντάδες νεκρών και τραυματιών. Η νέα αύτη έκρηξις επήλθε, φαίνεται, μετά το αποτυχόν πείραμα της εν Αιγύπτω εφαρμογής του ινδικού συστήματος της επαναστάσεως διά ‘’της μη συνεργασίας’’, αποτελούντος γενικόν κατά του κρατούντος καθεστώτος μποϋκοτάζ»

ΕΜΠΡΟΣ

• ΑΓΓΛΙΚΑΙ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΔΙΑΣΚΕΨΕΩΣ ΤΩΝ ΠΑΡΙΣΙΩΝ
• Η ΜΙΚΡΑ ΑΝΤΑΝΤ ΚΑΙ Η ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΤΩΝ ΣΥΝΘΗΚΩΝ

«Αλλ’ επιτρέπεται να ερωτήσωμεν, ποίαν άραγε ειρήνην και ποίον εκ των ιδικών των ζωτικών συμφερόντων εξυπηρετούν και ποίαν αμοιβήν επιφυλάσσουν εις τα Κράτη, τα οποία επολέμησαν μετ’ αυτών και έπαθον χάριν αυτών, και της φιλίας των οποίων και υποστηρίξεως έχουν και θα έχουν πάντοτε ανάγκην η Γαλλία και η Αγγλία, επιδιώκουσαι την ανατροπήν των Συνθηκών υπέρ των εχθρών αυτών και κερδίζουσαι την έχθραν των έως χθες συμμάχων των, χωρίς να κερδίσουν την φιλίαν των έως χθες και αύριον εχθρών των;»

• ΓΑΛΛΟΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΥΣ ΠΕΡΙ ΕΛΛΑΔΟΣ. Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΜΑΣ ΚΑΙ ΤΑ ΕΘΝΙΚΑ ΜΑΣ ΟΝΕΙΡΑ!

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• Η ΔΥΝΑΜΙΣ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ ΜΑΣ

«Εις την ψυχήν του Ελληνισμού υπερεπληρώθη σήμερον το ποτήριον της πικρίας και της αγανακτήσεως και είνε αποφασισμένος να κραυγάση προς τους εχθρούς του, ό,τι και άλλοτε είπεν, αλλά και έπραξε. Θέλετε να με αδικήσετε, ορίστε να το πράξετε. Θέλετε να με εκβάλλεται των εδαφών μου, ορίστε να το επιχειρήσετε. […] Έχω φρουρόν την λόγχην μου και την εθνικήν ψυχήν μου. Διά της βίας και των αγώνων έζησα διά μέσου τεσσαράκοντα αιώνων, διά της βίας των αγώνων θα κατακτήσω την αύριον, όπως κατέκτησα την χθες»

ΕΣΤΙΑ

• ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ

«Και απέναντι της Αγγλικής πολιτικής η ιδία εσκεμμένη και επιπολαία, αν μη δολία, παρεξήγησις. Επί δεκαπέντε μήνας διετυμπανίσθη υπό του Κυβερνητικού Τύπου της Ελλάδος ότι η Αγγλία είνε εις το πλευρόν μας, ότι συνεταύτισε τα συμφέροντά της με τα ιδικά μας […] Όλα αυτά ολίγον κατ’ ολίγον διεψεύδοντο διά των πραγματικών γεγονότων. Αλλά η προκατειλημμένη φαντασία έσπευδε ν’ αντικαθιστά κάθε προφητείαν διαψευδομένην δι’ άλης, προωρισμένης επίσης εις διάψευσιν. Τι εκερδίσαμεν εκ της μεθόδου αυτής της παιδαριώδους και κωμικής; Τίποτε. Εχάσαμεν όμως σημαντικώς»

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• Η ΔΙΑΣΚΕΨΙΣ ΔΙΑ ΤΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΝ ΖΗΤΗΜΑ

Ο ΚΩΡΖΟΝ ΜΕΤΑΒΑΙΝΕΙ ΑΥΡΙΟΝ ΕΙΣ ΠΑΡΙΣΙΟΥΣ. Η ΣΤΑΣΙΣ ΤΗΣ ΑΓΓΛΙΑΣ ΚΑΙ Η ΠΙΕΣΙΣ ΑΠΟ ΙΝΔΙΑΣ

• Ο ΝΟΩΝ ΝΟΕΙΤΩ

Η Μ. ΒΡΕΤΤΑΝΙΑ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΝ. ΘΑ ΕΧΩΜΕΝ ΟΛΗΝ ΤΗΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΙΝ ΤΗΣ. Η ΔΥΣΤΥΧΕΣΤΕΡΑ ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ. Ο ΛΟΫΔ ΤΖΩΡΤΖ ΔΙΑ ΤΟΝ ΕΛΕΥΘ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΝ

ΝΕΑ ΗΜΕΡΑ

• ΜΙΑ ΕΥΛΟΓΟΣ ΕΚΔΗΛΩΣΙΣ ΑΝΗΣΥΧΙΑΣ

«Είνε η πρώτη φορά κατά την οποίαν προαναγγελλόμενον διάβημα διαμαρτυρίας των αλυτρώτων Ελλήνων δεν δύναται να θεωρηθή ως αποτελούν απλήν φιλολογίαν. […] Η εκδήλωσις της ανησυχίας ταύτης των ομοεθνών εκείνων, οίτινες δεν πρόκειται να τύχωσιν απαλλαγής από του ζυγού, είνε λίαν ευνόητος. […] Γνωρίζομεν ότι η παρά του ελληνικού στρατού κατεχομένη σήμερον πολεμικώ δικαίω εδαφική έκτασις δεν έχει την τύχην βεβαίαν. […] Οποία θα είνε η τύχη των πληθυσμών αυτών; […] Δεν θα δυνηθώσι πάντες να εύρωσιν άσυλον εις την αυτονομιακώς διοικηθησομένην έκτασιν, ουδ’ είνε δυνατή η εν Ελλάδι διακομιδή νέου αριθμού προσφύγων. […] Ιδού διατί το επικείμενον διάβημα των Αλυτρώτων αποτελεί πασιφανώς εύλογον εκδήλωσιν ανησυχίας»

ΝΕΟΛΟΓΟΣ ΠΑΤΡΩΝ

• Ο ΛΟΫΔ ΤΖΩΡΤΖ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΝ

«Ο Βενιζέλος, είπεν ο Λόϋδ Τζωρτζ είχεν όλον τον κόσμον μαζύ του και ήξευρε να λύη τα ζητήματά του, όπως ήθελε προς το συμφέρον της Ελλάδος. Τώρα τα πράγματα μετεβλήθησαν και η Ελλάς ούτε εις την Μικρασίαν θα δυνηθή να μείνη, ούτε ουσιαστικήν χρηματικήν βοήθειαν θα εύρη»

• ΤΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΝ
• Η ΑΓΓΛΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΗΝ

ΠΑΤΡΙΣ

• ΛΟΫΔ ΤΖΩΡΤΖ – ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ – ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ
• ΑΝ ΕΙΧΕ ΦΙΛΟΠΑΤΡΙΑΝ
• Ο ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ

Η ΤΥΡΑΝΝΙΚΗ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ – ΤΟ ΜΕΤΡΟΝ ΤΗΣ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΕΩΣ

«Σήμερον διεξάγεται η περί εκκαθαρίσεως πρωτοφανής συζήτησις διά κόμμα διατελούν εν τη αντιπολιτεύσει. Αλλά ποίον το μέτρον, το οποίον θα ετηρείτο διά την εκκαθάρισιν, και αν ακόμη υπήρχεν ο εκκαθαριστής; Διότι άλλοι μεν φρονούν, ότι πρέπει να εκκαθαρισθούν όσοι δεν είχον πυγμήν εν τη ασκήσει της εξουσίας των, άλλοι δε όσοι δεν εμικροπολιτεύθησαν, και άλλοι όσοι επέβαλλον το αξίωμά των απέναντι φίλων και εχθρών»

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• Η ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

«Εκφράζονται ήδη ορθόταται αμφιβολίαι εις τας στήλας του συμμαχικού τύπου περί του δυνατού της εξευρέσεως μέσων επιβολής των αποφάσεων της Διασκέψεως εν περιπτώσει δυστροπίας της Αγκύρας διά την αποδοχήν των. […] Η Ελλάς, εν πάση περιπτώσει, δεν δύναται να εγκαταλείψη εις την τύχην των, ή υπό την σκέπην μιας Τουρκικής υπογραφής ομαίμονας και Χριστιανούς, τους οποίους αυτή απηλευθέρωσε και οι οποίοι ελευθερωθέντες συνεπολέμησαν μετά του Ελληνικού στρατού προς περιφρούρησιν της κτηθείσης ελευθερίας των, υπεσχημένης εις αυτούς διά της υπογραφής όλων των Δυνάμεων»

ΠΡΩΙΝΗ

• Η ΑΠΟΜΟΝΩΣΙΣ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΑΣ

«Δεν θα σώση τότε την Γαλλίαν, ούτε η φιλία της Αγκύρας, ούτε η κοινή γνώμη των Τούρκων. Η απομόνωσις, από την οποίαν απειλείται η Γαλλία, θα σώση πρωτίστως αυτήν ταύτην από μιάς νόσου, ήτις την φέρει εις την καταστροφήν, και τότε βεβαίως θα κρύψη το πρόσωπον από εντροπήν διά τα εγκλήματα, τα οποία διέπραξεν, ιδίως κατά των λαών της Ανατολής, και τας εκατοντάδας χιλιάδων θυμάτων, τα οποία εξήπλωσε νεκρά ο ανερμάτιστος ιμπεριαλισμός της και η ωμή κεφαλαιοκρατία της»

• ΠΟΥ ΕΙΝΕ Η ΘΕΣΙΣ ΤΟΥ κ. ΓΟΥΝΑΡΗ

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ

• ΟΥΔΕΙΣ ΘΑ ΕΧΕΙΡΟΚΡΟΤΕΙ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΛΗΨΙΝ

«Ολίγας, πολύ ολίγας ελπίδας έχομεν διά την επιτυχίαν της Διασκέψεως των υπουργών των Εξωτερικών. Οιαδήποτε όμως και αν είνε τα αποτελέσματα ταύτης, εν προ πάντων δεν είνε δυνατόν ν’ αμφισβητηθή. Η θέλησις των Ελλήνων απάντων, ανεξαρτήτως κομματικής χροιάς όπως αποκρούσουν οιανδήποτε λύσιν αφισταμένην του δικαίου. […] Ουδείς άλλως τε θα εχειροκρότει την επανάληψιν της Κιλικιανής ιστορίας»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• Η ΝΕΑ ΠΛΕΚΤΑΝΗ

«Το γεγονός, ότι κατά τόσον απρεπή και βάναυσον τρόπον η υπό την κυβερνητικήν έμπνευσιν δρώσα Λογοκρισία επετσόκοψε το χθεσινόν άρθρον του ‘’Ριζοσπάστη’’, είνε ακόμη μία απόδειξις της συνενοχής της υπευθύνου Κυβερνήσεως εις το σκηνοθετούμενον εν τοις παρασκηνίοις παραξικόπημα. […] Το συνέδριον που οργανώνεται εις την Σμύρνην, ως και η αναγγελλομένη κίνησις των Θρακών πληρεξουσίων είνε αι πρώται επίσημοι εκδηλώσεις των παρασκηνιακών τούτων μηχανορραφιών»

ΣΚΡΙΠ

• ΟΙ ΟΡΟΙ ΤΗΣ ΚΕΜΑΛΙΚΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΔΙΑ ΤΗΝ ΕΙΡΗΝΗΝ
• ΕΙΣ ΤΟ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟΝ ΤΟΥ

«Εστάθη προ των αιμοσταγών δημίων εκείνων του Στρατοδικείου. […] Και ο Κωνσταντίνος Έσσλιν αψηφών τον θάνατον, ον επροκάλει επί της κεφαλής του, αψηφών πολυφίλητον σύζυγον και τέκνα, ηννόησε να διακηρύξη εν τω μέσω των δημίων του την πίστιν του προς τον Βασιλέα Κωνσταντίνον και να προασπίση υβριζόμενον το πρόσωπον Αυτού. […] Ο Ελληνικός λαός ήντλησεν από την ζωοποιόν δύναμιν της ψυχής του»

ΣΦΑΙΡΑ

• Η ΝΕΑ ΦΑΣΙΣ

«Το ενδεικτικόν είνε, ότι ενώ ο Γαλλικός τύπος επέμενεν, ότι εις την Διάσκεψιν των Παρισίων δεν θα εκαλούντο οι δύο εμπόλεμοι –Έλληνες και Τούρκοι- όπως εκθέσουν τας αξιώσεις των, αλλά θα τους επεβάλλετο η απόφασις της Διασκέψεως, καλείται ήδη –και μονομερώς μάλιστα- ο Έλλην πρωθυπουργός ν’ αναπτύξη τας Ελληνικάς αξιώσεις. Και μόνον το γεγονός τούτο είνε αρκετά χαρακτηριστικόν της ευμενεστέρας τροπής των Γαλλικών αντιλήψεων επί των Ελληνικών βλέψεων»

• ΚΙΝΗΣΙΣ ΓΑΛΛΙΚΩΝ ΛΙΜΕΝΩΝ