Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Δευτέρα 10 Ιανουαρίου 1922

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Η έναρξη των διαπραγματεύσεων Αγγλίας – Γαλλίας, με στόχο τη σύναψη μεταξύ τους συμμαχίας, δημιουργεί νέες ελπίδες για την εξεύρεση λύσης στο Ανατολικό. Η δημοσίευση των επιστολών του Γ. Ράλλη, γιου του Δ. Ράλλη, για τα μέσα που χρησιμοποίησε ο Δ. Γούναρης ώστε να κατακτήσει την εξουσία, αποδεικνύονται άκρως αποκαλυπτικές…

ΑΘΗΝΑΙ

• ΔΙΑΤΙ ΕΣΙΩΠΗΣΕΝ Ο ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΡΑΛΛΗΣ

«Όταν ο Δημήτριος Ράλλης επανήρχετο ενταύθα εκ Παρισίων, μίαν μόνον σκέψιν και μίαν επιθυμίαν είχε : Να εισέλθη εις την Βουλήν διά ν’ αποκαλύψη τα στοιχεία εφ ών εβάσισε την πολιτικήν του, να ελέγξη την πολιτείαν της κυβερνήσεως και ν’ αναφωνήση προς αυτήν : Απέλθετε εφ’ όσον είνε ακόμη καιρός. Ατυχώς άλλως ηθέλησεν η ειμαρμένη και απέπτη του κόσμου τούτου πριν ή ομιλήση. Εις μνήμην του όμως, οι ακολουθούντες τας αρχάς του θα επιτελέσωσι το προς την Πατρίδα καθήκον»

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• ΝΑ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΟΥΝ ΤΑΣ ΜΕΘΟΔΟΥΣ

«Η οξεία και αμερόληπτος παρατήρησις του ανταποκριτού των ‘’Τάιμς’’ περί των αιτίων της εκ νέου εξάψεως των πολιτικών παθών οφείλει να χρησθμεύση εις τους φιλελευθέορυς, τους επιθυμούντας ν’ αποκατασταθούν εις την συνείδησιν του λαού. Ας λησμονήσουν το παρελθόν και ας το αφίσουν εις την κρίσιν της ιστορίας. Ας λησμονήσουν ακόμη και ας εγκαταλειψουν τας μεθόδους, αίτινες εχρησιμοποιήθησαν μεν επιτυχώς (…) αλλά αι οποίαι σήμερον είνε ανεπίδεκτοι εφαρμογής»

ΕΘΝΟΣ

• Η ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΙΣ ΤΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΩΝ

Η ΔΙΕΥΘΥΝΣΙΣ – Ο ΕΛΕΓΧΟΣ – Η ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΠΟΨΙΣ – ΤΟ ΕΡΓΟΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

• Η ΔΕΥΤΕΡΑ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΟΥ κ. Γ. Δ. ΡΑΛΛΗ

«Ο Δημήτριος Ράλλης λοιπόν, τίποτε περισσότερον, τίποτε ολιγώτερον, εθεώρει τον κ. Γούναρην ανεπιθύμητον, ολέθριον διά την ευόδωσιν της εθνικής υποθέσεως, ανίκανον να την αγάγη εις αίσιον πέρας»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• ΤΟΥΡΚΟΙ ΚΑΙ ΒΟΥΛΓΑΡΟΙ ΠΡΟΣΠΑΘΟΥΝ Ν’ ΑΝΑΚΙΝΗΣΟΥΝ ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ. ΕΝΤΟΝΟΣ ΑΛΛ’ ΑΚΑΡΠΟΣ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ
• ΚΟΜΜΑ ΚΑΙ ΛΑΟΣ

«Υπάρχουσιν όθεν δύο αντικειμενικά δεδομένα: Μία λαϊκή δυσπιστία, ήτις συνέτριψεν εις τας εκλογάς εν κόμμα, όπερ κατά γενικήν ομολογίαν εμεγαλούργησεν εις βαθμόν ον ουδείς εφαντάζετο. Και είς φόβος, όστις συγκρατεί εις την Αρχήν κόμματα αποτυχόντα εν τη πολιτική αυτών δράσει κατά τρόπον τον οποίον ουδείς πάλιν εφαντάζετο τόσον οικτρόν και καταστρεπτικόν διά τε το Κράτος και το Έθνος»

ΕΜΠΡΟΣ

• ΣΥΝΕΝΝΟΗΣΕΙΣ ΣΕΡΒΟ-ΡΟΥΜΑΝΙΚΗΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗΣ ΣΥΜΜΑΧΙΑΣ
• ΚΑΙ ΕΠΙ ΓΗΣ ΕΙΡΗΝΗ!

«Ευχόμεθα ειλικρινώς να μην αποβούν άκρποι αι προσπάθειαι των δύο Δυνάμεων προς συνεννόησιν. Διότι η Ελλάς θέλει να επέλθη ταχέως ειρήνη δικαία και έντιμος. Παρά πάσαν όμως αντίθετον πρόβλεψιν, φοβούμεθα ότι το έργον των Δυνάμεων θα είνε επίπονον και βραδύ. Το κατέστησαν δυσκολώτερον, εκείνοι οίτινες απεθράσυναν τον Κεμάλ διά της ‘’ατυχούς’’, ως την καταγγέλλουν οι ‘’Τάϊμς’’, συμφωνίας της Αγκύρας, επιδιώκοντες να μεταβάλουν την Μικρασίαν εις Γαλλικόν προτεκτοράτον με τους Χριστιανικούς πληθυσμούς σκλάβους των Τούρκων και είλωτας της κεφαλαιοκρατίας των»

• ΑΙ ΑΘΗΝΑΙ ΕΤΟΙΜΟΡΡΟΠΟΙ !

Η ΠΟΛΙΣ ΚΤΙΖΕΤΑΙ ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΩΣ. ΥΠΟ ΣΤΕΓΗΝ … ΚΑΙ ΥΠΟ ΘΑΝΑΤΟΝ. ΑΙ ΝΕΑΙ ΟΙΚΙΑΙ ΧΕΙΡΟΤΕΡΑΙ ΤΩΝ ΠΑΛΑΙΩΝ

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• ΚΑΝΕΙΣ ΔΕΝ ΣΑΣ ΠΙΣΤΕΥΕΙ

«Ουδείς διέπραξεν, αλλά και ουδείς εζήτησεν εκδίκησιν κατά των τυραννησάντων και υποκλεψάντων, διότι το Κράτος το νόμιμον, το στηριζόμενον επί της βουλήσεως του λαού, ΔΕΝ ΕΚΔΙΚΕΙΤΑΙ, ΤΙΜΩΡΕΙ. Και το νόμιμον καθεστώς εν Ελλάδι, εναντίον του οποίου διατυπώνει μομφάς ο κ. Δαγκλής, δεν ετιμώρησε, συνεχώρησε. […] Η Κυβέρνησις της θελήσεως και της εκλογής του Ελληνικού Λαού, δεν έχει πλέον θέσιν εις την συνείδησιν και το έργον του Βενιζελισμού πρέπει να απέλθη και να σχηματισθή Κυβέρνησις έχουσα διεθνές κύρος!»

• ΜΟΝΟΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΙΝ

«Τοιουτοτρόπως η νέα στροφή των πραγμάτων αποτελεί πλήγμα ταυτόχρονον τόσον κατά της Γαλλικής, όσον και κατά της Κεμαλικής πολιτικής, και καθιστά πιθανήν μίαν άμεσον βελτίωσιν της καταστάσεως της Ανατολής διά της επιβολής ειρήνης παγίας και διαρκούς, η οποία διά να είνε τοιαύτη, πρέπει να υπαγορευθή διά της λόγχης του Ελληνικού στρατού, όστις κατ’ αναπόδραστον ανάγκην οφείλει να εισέλθη εις την Κωνσταντινούπολιν»

ΕΣΤΙΑ

• ΜΕΛΕΤΙΟΣ Ο Δ’
• Η ΨΥΧΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ

«Εν γνώσει του ανεπιθύμητος υπό των περιστάσεων, εν γνώσει του επιζήμιος διά τα εθνικά συμφέροντα, εν γνώσει του ολέθριος διά την έκβασιν της μεγάλης υποθέσεως της Πατρίδος του (…) ο κ. Γούναρης μετήλθε παν θεμιτόν και αθέμιτον μέσον διά να αναρριχηθή δίς εις την Αρχήν. […] Ο κ. Γ. Δ. Ράλλης μας έδωκε πράγματι μίαν πολιτικήν ψυχογραφίαν αξίαν να μείνη»

ΝΕΑ ΗΜΕΡΑ

• ΕΙΣ ΑΠΑΝΤΗΣΙΝ ΤΩΝ ΓΑΛΛΙΚΩΝ ΔΗΛΩΣΕΩΝ

«Όσον αφορά το Ανατολικόν, ο Άγγλος πρωθυπουργός εμιμήθη σχεδόν την αοριστίαν των γαλλικών δηλώσεων. Υπήρξεν άκρως επιφυλακτικός. Αλλ’ ως έχουσι σήμερον τα ευρωπαΪκά πράγματα, το Ανατολικόν δεν αποτελεί βεβαίως το προέχον ζήτημα εις την αγγλογαλλικήν διαφοράν. Εάν διακανονισθή αύτη κατά τα λοιπά, βεβαίως δεν θα είνε δι’ αυτήν σοβαρός σκόπελος το Ανατολικόν»

ΝΕΟΛΟΓΟΣ ΠΑΤΡΩΝ

• ΤΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΝ
• ΑΙ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΟΑΝΚΑΡΕ
• ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΕΙΣ ΑΓΓΛΙΑΣ – ΓΑΛΛΙΑΣ

«Το ‘’Εξέλσιορ’’ πληροφορείται ότι η Γαλλική Κυβέρνησις διατελούσα εν γνώσει της Αγγλικής απόψεως επί του Ανατολικού ζητήματος θα διαβιβάση ως οίον τε τάχιον εις τον εν Λονδίνω Γάλλον Πρέσβυν ρητάς οδηγίας προς επίσπευσιν των σχετικών διαπραγματεύσεων»

ΠΑΤΡΙΣ

• Η ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΙΣ ΤΟΥ ΧΑΣΜΑΤΟΣ

«Έν έτος παρήλθεν από της Ηροστρατείου ημέρας της 1^ης Νοεμβρίου και μάτην προσπαθούμεν να συλλάβωμεν μίαν χίμαιραν, να γεφυρώσωμεν τουτέστι το υφιστάμενον χάσμα. […] Όλοι πιστεύουν, ότι το χάσμα τούτο εδημιουργήθη συνεπεία του διχασμού του Κράτους. […] Το χάσμα είνε προβενιζελικόν δημιούργημα και ο κ. Βενιζέλος μάτην προσεπάθησε να το γεφυρώση προς εξυπηρέτησιν της μεγαλουργίας του, διά της οποίας και εφάνη προς στιγμήν γεφυρωθέν. […] Αλλ’ αν το χάσμα τούτο είνε αδύνατον να γεφυρωθή, διότι πρόκειται περί διαστάσεως ιδεών εκ διαμέτρου αντιθέτων τρέμομεν αληθώς και μόνον σκεπτόμενοι, ότι η νέα και Μεγάλη Ελλάς κυβερνάται διά μεθόδων, αι οποίαι και αυτήν την ομοιογενή παλαιάν Ελλάδα είχον ρίψει εις το βάραθρον»

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• ΥΨΗΛΟΤΕΡΟΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΙ ΤΟΝΟΙ

«Είναι ευτύχημα ότι εν μέσω των παρασκηνιακών ψιθύρων και των δημοσίων πατάγων μιας συνωφρυωμένης πολιτικής, δυσκολευομένης ακόμη ν’ απαλλαγή παλαιών έξεων και παραδόσεων, αι οποίαι εκ των αποτελεσμάτων των κατεδείχθησαν ολέθριαο διά πάντας, ακούεται ενίοτε ο διαυγής και υψηλός τόνος της φωνής φωτισμένης νοήσεως. Παρέχει ούτος εις την ανθρωπότητα νέαν πίστιν και νέας δυνάμεις διά τον υπέρ της παγιώσεως της ειρήνης αγώνα»

ΠΡΩΙΝΗ

• ΤΙ ΕΥΧΕΤΑΙ ΟΛΟΨΥΧΩΣ Η ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΣ

«Ό,τι δε εξασφαλίζει η Γαλλία διά της πολιτικής ταύτης, είνε η απομόνωσις. Αλλ’ η πολιτική απομόνωσις σημαίνει πλήρη ερημίαν και φίλων και συμμάχων, ό,τι δε προ παντός έχει ανάγκην η Γαλλία σήμερον, είνε φίλων και συμμάχων. Ίσως όταν ευρεθή η Γαλλία προ της σκληράς πραγματικότητος, και θα ευρεθή ταχέως ως εξελίσσονται τα γεγονότα, θα συνέλθη της πλάνης. Οι πάντες εύχονται, τούτο να μη συμβή αργά, διότι όσον ταχύτερον συμβή τόσον το καλλίτερον και διά την Γαλλίαν και διά τα μεγάλα συμφέροντα των λαών της Ευρώπης και της Ανατολής»

• ΤΑ ΣΧΕΔΙΑ ΤΩΝ ΤΥΡΑΝΝΩΝ

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ

• ΥΠΟΤΑΓΗΝ ΕΙΣ ΤΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ

«Πρέπει να δηλώση υποταγήν εις το νόμιμον καθεστώς της χώρας. Ούτω μόνον πολιτευόμενον το κόμμα των ‘’Φιλελευθέρων’’ θα συντελέση εις την γεφύρωσιν, την οποίαν οι Φαρισαίοι αρθρογράφοι του ζητούν. Άλλως η γεφύρωσις δεν θα επέλθη ποτέ και η οργή του πλήθους την οποίαν η κυβέρνησις αυτή συνεκράτησε, γνωρίζομεν ημείς μετά πόσης δυσκολίας, θα εκσπάση κάποτε κατ’α της κεφαλής των ζητούντων την παραίτησιν του Βασιλέως ή την ανατροπήν του πολιτεύματος ενώ καλώς γνωρίζουν ότι τον Βασιλέα και το Πολίτευμα περιφρουρεί ο πατριωτισμός του Ελληνικού Λαού»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• Η ΑΗΔΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑ

«Η κατάστασις αυτή, που διαρκώς παρατείνεται, κρατεί εις αγωνίαν τον λαόν, του οποίου η δυστυχία και η αθλιότης καταντά όλο έν αφόρητος. Τον τερματισμόν της καταστάσεως αυτής ζητεί ο λαός. Υπομονήν δεν έχει πλέον άλλην να πιστώση εις τον κ. Γούναρην, διότι έγινε κατάχρησις της υπομονής του. […] Οφείλει να εννοήση λοιπόν ο κ. Γούναρης, ότι δεν απολαμβάνει όχι πλέον της εμπιστοσύνης, αλλ’ ούτε αυτής της ανοχής του λαού»

ΣΚΡΙΠ

• ΣΗΜΕΡΟΝ ΑΡΧΙΖΟΥΝ ΑΙ ΑΓΓΛΟΓΑΛΛΙΚΑΙ ΣΥΝΕΝΝΟΗΣΕΙΣ
• ΠΡΟΣΟΧΗ ΕΙΣ ΤΗΝ ΔΙΑΛΥΣΙΝ !

«Ο λαός θα παρακολουθήση αγρύπνως την κίνησιν ταύτην των Βενιζελικών, είτε αίνιγμα είναι αύτη είτε κωμωδία. […] Πολύ φοβούμεθα μήπως η αναβάπτισις του Βενιζελικού κόμματος αποτελεί τέχνασμα παρόμοιον των διαλύσεων των παλαιών καταστημάτων και επιζητείται κατάλληλος μεταμφίεσις διά να καλύψη τα βενιζελικά ράκη εις τας μελλούσας εκλογάς! Λοιπόν! Προσοχή εις την διάλυσιν»

ΣΦΑΙΡΑ

• Η ΕΝΑΡΞΙΣ ΤΩΝ ΑΓΓΛΟΓΑΛΛΙΚΩΝ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΕΩΝ

«Μολονότι δε εκφράζεται πολλή απαισιοδοξία διά την εξέλιξιν των διαπραγματεύσεων τούτων, εν τούτοις δεν υπέλιπον αι ελπίδες μιας συνδιασκέψεως ήτις θα έδιδε τέρμα εις τας μεταξύ των δύο χωρών αντιθέσεις. […] Συνεπώς και το Ανατολικόν ζήτημα δεν είνε δυνατόν παρά να τύχη μιας λύσεως δικαίας και λογικής, λύσεως ήτις δεν φαίνεται ότι ευρίσκεται ακόμη πολύ μακράν»