Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σκοπεύει να καλύψει τα μεγαλύτερα κενά στο σύστημα καταπολέμησης της διαφθοράς σε ολόκληρη την Ένωση. Οι νέοι αυστηρότεροι κανονισμοί πρόκειται να εισάγουν κοινές απαιτήσεις για την άρση της ασυλίας.
Η νέα δέσμη μέτρων κατά της διαφθοράς, την οποία πρότεινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την Τετάρτη, βασίζεται σε μια οδηγία που θα εγκριθεί κατ’ αρχήν χωρίς βέτο, δηλαδή με την πλειοψηφία των ψήφων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των χωρών της ΕΕ στο Συμβούλιο της ΕΕ. Αν όλα πάνε σύμφωνα με το σχέδιο, οι νέοι κανόνες για τον τρόπο καταπολέμησης της διαφθοράς στην Ένωση θα τεθούν σε ισχύ σε δύο έως τρία χρόνια.
Από την άλλη πλευρά, πολύ νωρίτερα, ίσως αργότερα φέτος, το Συμβούλιο της ΕΕ θα μπορούσε να υιοθετήσει που επίσης προτάθηκε σήμερα πρόσθετους κανόνες για την επιβολή κυρώσεων για τη διαφθορά, οι οποίοι θα επιτάχυναν την επέκταση των «μαύρων λιστών» της ΕΕ (απαγορεύσεις εισόδου, δέσμευση περιουσιακών στοιχείων εντός της ΕΕ από, μεταξύ άλλων, ολιγάρχες από χώρες που γειτνιάζουν με την ΕΕ.
«Η διαφθορά είναι σαν καρκίνος. Αν εξαπλωθεί, θα πνίξει τη δημοκρατική μας κοινωνία και θα καταστρέψει τους θεσμούς της. Όπως και με τη θεραπεία του καρκίνου, πρέπει να βελτιώσουμε την πρόληψη. Πρέπει επίσης να έχουμε ισχυρά μέσα καταστολής και τιμωρίας της διαφθοράς όχι μόνο σε εθνικό επίπεδο, αλλά και σε επίπεδο ΕΕ», υποστήριξε η Βέρα Γιούροβα, αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η μεταρρύθμιση που υποβλήθηκε σήμερα αποσκοπεί στο να ανεβάσει τον πήχη των ορισμών και των ποινών για τα αδικήματα διαφθοράς σε επίπεδο ΕΕ, ώστε να βοηθήσει στη σύλληψη και την τιμωρία των εγκληματιών τόσο του δημόσιου όσο και του ιδιωτικού τομέα σε περίπου ίση βάση σε ολόκληρη την ΕΕ. Οι Βρυξέλλες επισημαίνουν ότι για τη δωροδοκία στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, οι ισχύουσες ελάχιστες και μέγιστες παραγραφές κυμαίνονται από 3 έτη στην Τσεχική Δημοκρατία ή τη Λιθουανία έως 25 έτη στην Πολωνία.
Το σχέδιο διευρύνει τον κατάλογο των υφιστάμενων αδικημάτων διαφθοράς της ΕΕ ώστε να περιλαμβάνει την υπεξαίρεση, τη διακίνηση επιρροής, την κατάχρηση εξουσίας, καθώς και την παρακώλυση της δικαιοσύνης και τον παράνομο πλουτισμό που σχετίζονται με αδικήματα διαφθοράς, εκτός από τα «κλασικά» αδικήματα δωροδοκίας.
Το σχέδιο ορίζει επίσης κοινά εύρη ποινών (και ελάχιστες προθεσμίες παραγραφής) και ορίζει τις επιβαρυντικές και ελαφρυντικές περιστάσεις, ώστε να διευκολυνθεί η δίωξη της διαφθοράς σε ολόκληρη την Ένωση – μεταξύ άλλων σε διεθνείς έρευνες ή σε περιπτώσεις ατόμων που αλλάζουν χώρα διαμονής εντός της Ένωσης. Επιβαρυντική περίσταση σε όλες τις χώρες της ΕΕ θα είναι το γεγονός ότι ο δράστης είναι υψηλόβαθμος αξιωματούχος ή είναι υπεύθυνος για την επιβολή του νόμου.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε στις χώρες της ΕΕ να διασφαλίσουν ότι τα προνόμια και οι ασυλίες μπορούν να καταργηθούν κατά τη διάρκεια ερευνών για διαφθορά «μέσω μιας αποτελεσματικής και διαφανούς διαδικασίας που καθορίζεται εκ των προτέρων από το νόμο και εγκαίρως». Το σχέδιο οδηγίας περιλαμβάνει επίσης εναρμονισμένους κανόνες σχετικά με τις δηλώσεις περιουσιακών στοιχείων και τις δραστηριότητες άσκησης πίεσης για τη σύλληψη συγκρούσεων συμφερόντων στον δημόσιο τομέα. «Η σημερινή δέσμη μέτρων αποτελεί μέρος των συνολικών μας προσπαθειών για την προστασία του κράτους δικαίου», δήλωσε η Γιούροβα.
Θα είναι αρκετή η νέα μεταρρύθμιση για την Ένωση
Η ΕΕ δεν μπορεί να συνεχίσει να αποτελεί καταφύγιο για εγκληματίες, διεφθαρμένους αξιωματούχους και τις απάτες τους. Ως εκ τούτου, είναι ευπρόσδεκτο το γεγονός ότι η Επιτροπή λαμβάνει μέτρα για την πάταξη της διαφθοράς σε μετρητά στην Ευρώπη. Ωστόσο, αν η Επιτροπή εννοεί σοβαρά την καταπολέμηση της διαφθοράς, θα πρέπει επίσης να κάνει πολύ μεγαλύτερη χρήση του μηχανισμού του κράτους δικαίου και να εξοπλίσει καλύτερα την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, σχολίασε ο Γερμανός ευρωβουλευτής Ντάνιελ Φράιντ της ομάδας των Πρασίνων.
Η αυστηροποίηση της ενσωμάτωσης κατά της διαφθοράς μέσω κοινών νομικών ορισμών των εγκλημάτων, κοινών επιπέδων τιμωρίας, παραγραφών, η οποία πιθανώς θα χρειαστεί πολλούς μήνες για να διαπραγματευτεί λεπτομερώς, πιθανώς θα συναντήσει αντίσταση «κυριαρχίας» σε ορισμένες χώρες της ΕΕ. Ούτε η Πολωνία ούτε η Ουγγαρία έχουν ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, επικαλούμενες την «υπεράσπιση της κυριαρχίας έναντι της αρπαγής εξουσίας από τις Βρυξέλλες». Το περασμένο φθινόπωρο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε ότι η Πολωνία σε αντίθεση με την Ουγγαρία – δεν εμπίπτει στη νομοθεσία «χρήματα για το κράτος δικαίου», η οποία αποσκοπεί στην προστασία των κονδυλίων της ΕΕ από απάτες που διαδίδονται από επιθέσεις κατά του κράτους δικαίου.
Το ουγγρικό κοινοβούλιο ενέκρινε σήμερα – σε προσωρινή συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή – ένα σχέδιο δικαστικού νόμου που θα βοηθήσει την κυβέρνηση του Βίκτορ Όρμπαν να ξεμπλοκάρει τα κονδύλια KPO και συνοχής της Ουγγαρίας που έχουν δεσμευτεί με βάση τα χρήματα για το κράτος δικαίου”. Ωστόσο, η Jourova υπενθύμισε ότι ο νόμος αυτός δεν είναι ο μόνος όρος που απομένει να εκπληρώσει η Βουδαπέστη.
Το πρόβλημα με το διπλό αξίωμα του Ζιόμπρα
Οι Βρυξέλλες διαπιστώνουν τους κινδύνους διαφθοράς στην ΕΕ στο πλαίσιο των ετήσιων εκθέσεων για το κράτος δικαίου και για τις 27 χώρες της ΕΕ. Σε μια έκθεση του περασμένου Ιουλίου, η Επιτροπή τόνισε ότι στην Πολωνία «εξακολουθούν να υφίστανται κίνδυνοι για την αποτελεσματικότητα της καταπολέμησης της διαφθοράς σε υψηλό επίπεδο, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που σχετίζονται με την επιλεκτική εφαρμογή του νόμου και την ατιμωρησία που προκαλείται από τη διαφορετική αντιμετώπιση των υποθέσεων διαφθοράς για πολιτικούς λόγους». Η ανεξαρτησία των κύριων θεσμικών οργάνων καταπολέμησης της διαφθοράς παραμένει πρόβλημα, ιδίως λόγω, όπως επισήμανε η Επιτροπή, της υπαγωγής του Κεντρικού Γραφείου Καταπολέμησης της Διαφθοράς στην εκτελεστική εξουσία και του γεγονότος ότι ο Υπουργός Δικαιοσύνης (σήμερα ο Ζμπίγκνιεφ Ζιόμπρο) είναι επίσης Γενικός Εισαγγελέας.
Το πρόβλημα της ευρείας ασυλίας των ανώτατων εκτελεστικών λειτουργών που είναι επίσης μέλη του κοινοβουλίου, η οποία τους εμποδίζει να θεωρηθούν ποινικά υπεύθυνοι για αδικήματα διαφθοράς, ανεξάρτητα από το αν σχετίζονται με τα επίσημα καθήκοντά τους, δεν αντιμετωπίστηκε, τόνισε η Επιτροπή στην τελευταία της έκθεση για την Πολωνία. Η έρευνα του Ευρωβαρόμετρου του 2022 για τη διαφθορά δείχνει ότι το 55% των ερωτηθέντων στην Πολωνία θεωρεί ότι η διαφθορά είναι ευρέως διαδεδομένη στη χώρα τους (ο μέσος όρος της ΕΕ είναι 68%) και το 39%. των ερωτηθέντων δηλώνει ότι επηρεάζεται προσωπικά από τη διαφθορά στην καθημερινή του ζωή (ο μέσος όρος της ΕΕ είναι 24%).
Πηγή: DW
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος