Εξερευνώντας τον Μυστρά…

Είναι η πιο κατάλληλη εποχή για να γνωρίσει κανείς τα μυστικά αυτής της υπέροχης βυζαντινής καστροπολιτείας. Μιλάμε για την πολιτεία του Μυστρά, δηλαδή την καλύτερα σωζόμενη βυζαντινή πολιτεία στον ελλαδικό χώρο.

Στις βόρειες πλαγιές του Ταϋγέτου, σε απόσταση 6 χλμ. βορειοδυτικά της Σπάρτης, υψώνεται ένας απότομος λόφος ξεκομμένος από το κύριο σώμα της οροσειράς: ο Μυστράς, με την κορυφή του να φτάνει τα 621 μ., μια τοποθεσία εξαιρετικά ισχυρή και απροσπέλαστη από τη νότια-νοτιοανατολική πλευρά.

Η αρχική ονομασία του ήταν Μυζηθράς, από το κωνικό σχήμα του βουνού ή από το όνομα προηγούμενου ιδιοκτήτη της περιοχής, και στη συνέχεια συντμήθηκε σε Μυστράς.

Ανεβαίνοντας τον λόφο, φτάνετε στη μεσαιωνική πολιτεία που έχει δύο εισόδους: η πρώτη που θα συναντήσετε οδηγεί στο νότιο τμήμα, όπου θα αφήσετε το αυτοκίνητό σας και θα αρχίσετε την περιήγηση. Πίσω από τα τείχη ορθώνονται οι εκκλησίες, τα μοναστήρια και τα δίπατα ή τρίπατα σπίτια. Δίπλα από την μητρόπολη, τον Άγιο Δημήτριο, βρίσκεται το βυζαντινό μουσείο. Πέρα από τις ιστορικές γνώσεις που θα αποκομίσετε κατά τη διάρκεια αυτής της περιήγησης, θα έχετε την αίσθηση ότι περπατάτε σε ένα ολοζώντανο μνημείο, το οποίο αυτή την εποχή ευωδιάζει από τα λουλούδια και την πυκνή βλάστηση. Φυσικά ξεχωρίζουν τα παλάτια, ενώ το βλέμμα σας στρέφεται στην κορυφή όπου βρίσκεται το κάστρο.

Για να φτάσετε εκεί, θα πρέπει να επιστρέψετε στην κεντρική είσοδο και να οδηγήσετε πέντε λεπτά μέχρι την επάνω είσοδο του αρχαιολογικού χώρου, την πύλη του κάστρου. Μπορείτε όμως να ανεβείτε και με τα πόδια, ακολουθώντας το μονοπάτι και απολαμβάνοντας την όμορφη θέα.

Αυτή η φυσική θέση ήταν ιδανική για αμυντική οχύρωση που να έχει κεντρικό ρόλο σε ολόκληρο τον Μοριά. Οχυρώθηκε από τους Φράγκους και περιφρούρησε για διακόσια ολόκληρα χρόνια την καρδιά του τελευταίου μεσαιωνικού ελληνισμού.

Από αυτήν τη μεσαιωνική πολιτεία μπορείτε να δείτε σήμερα το κάστρο, μεγάλα τμήματα από τα τείχη, τα μοναστήρια, τις εκκλησίες, τα παλάτια, τους δρόμοι και τα καλντερίμια, που σε ορισμένα σημεία καλύπτονται με καμάρες, και τα ερείπια από πολλά σπίτια.

Η ίδρυση του κάστρου του Μυστρά το 1249 από τον Γουλιέλμο Β΄ Βιλεαρδουίνο

ολοκλήρωσε την κυριαρχία των Φράγκων στην Πελοπόννησο μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους. Τα θεμέλια της ελληνικής παρουσίας με τη μορφή οργανωμένου κράτους έβαλε ο Μανουήλ Καντακουζηνός (1348-1380). Για να έλθει η εποχή των Παλαιολόγων, οι οποίοι επεξέτειναν τα όρια του δεσποτάτου καταλαμβάνοντας ολόκληρη την Πελοπόννησο. Αναπτύχθηκαν άρρηκτοι δεσμοί με τη Βασιλεύουσα σε μια περίοδο ευημερίας και δόξας, που συνεχίστηκε μέχρι τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο. Ο τελευταίος αυτοκράτορας του Βυζαντίου στέφθηκε στη μητρόπολη του Μυστρά, τον Άγιο Δημήτριο, στις 6 Ιανουαρίου 1449.

Στην Τουρκοκρατία, ο Μυστράς δεν έχει πρωτεύουσα θέση και το 1687 καταλαμβάνεται από τον Ενετό Μοροζίνι. Με την ελληνική Επανάσταση ελευθερώνεται και πάλι, αλλά καταστρέφεται από τους Αιγύπτιους του Ιμπραήμ και κατοικείται τελικά μέχρι το 1830.

Ο Μυστράς αποτελεί το κύκνειο άσμα για τη βυζαντινή αρχιτεκτονική και ζωγραφική. Το κάστρο, το τριπλό τείχος, οι πύλες, τα παλάτια, τα αρχοντικά, οι δρόμοι και οι ναοί αποτελούν εξαιρετικά δείγματα ενός πολιτισμού που άνθησε από τα μέσα του 13ου έως και τα μέσα του 15ου αιώνα. Ιδιαίτερα οι ναοί του αποτελούν πρότυπα της βυζαντινής τέχνης, ιδιαίτερα με την εντοίχια ζωγραφική τους.

Αφήνοντας την Καστροπολιτεία, ο δρόμος θα σας φέρει στην πλατεία του ομώνυμου χωριού που βρίσκεται στους πρόποδες του λόφου. Εκεί, όπως και στα γύρω χωριουδάκια, Πικουλιάνικα, Παρόρι, Ταϋγέτη και Άγιο Ιωάννη, θα βρείτε ταβέρνες με σπιτικά εδέσματα και προσεγμένους ξενώνες για τη διαμονή σας.

Πώς θα φτάσετε:

Ακολουθώντας την εθνική οδό Αθηνών-Κορίνθου-Τρίπολης. Αφού περάσετε τη σήραγγα του Αρτεμισίου και φτάσετε στην Τρίπολη, συνεχίζετε για τη Σπάρτη ακολουθώντας τις σχετικές πινακίδες. Η συνολική απόσταση από την Αθήνα είναι 255 χλμ.
Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τα λεωφορεία του ΚΤΕΛ Λακωνίας, που έχουν τακτικά δρομολόγια από Αθήνα για Σπάρτη, και να πάρετε το τοπικό λεωφορείο για Μυστρά.

Ποιον θα ρωτήσετε:

• Δήμος Μυστρά: 27310-22.025
• Αστυνομικό τμήμα: 27310-83.315
• Αρχαιολογικός χώρος: 27310-83.377
• Βυζαντινό Μουσείο: 27310-83.377
• ΚΤΕΛ Ν. Λακωνίας: 27310-26.441

Αξίζει να δείτε:

• Τις φημισμένες επτά εκκλησίες του Μυστρά.
• Τη Μητρόπολη του Αγίου Δημητρίου που κτίστηκε το 1292, με πλούσιο γλυπτό διάκοσμο και το οικόσημο των Παλαιολόγων στο κέντρο του δαπέδου.
• Την Ευαγγελίστρια, που βρίσκεται κοντά στη Μητρόπολη και κτίστηκε στα τέλη του 14ου με αρχές του 15ου αιώνα, με θαυμάσιο γλυπτό διάκοσμο.
• Τους Αγίους Θεοδώρους, κτίσμα του 1298, οκταγωνικού τύπου, με αντίστοιχα παρεκκλήσια στις τέσσερις γωνίες του.
• Την Παναγία Οδηγήτρια που κτίστηκε με σχέδιο από την Κωνσταντινούπολη το 1310.
• Την Αγία Σοφία που κτίστηκε τον 13ο αιώνα από τον Μανουήλ Καντακουζηνό, με αρκετές από τις αρχικές της τοιχογραφίες.
• Την Περίβλεπτο, που είναι σταυροειδής δικιόνιος ναός με τρούλο. Σημαντικότερο στοιχείο οι τοιχογραφίες που ανήκουν στην περίοδο των Παλαιολόγων.
• Την Παντάνασσα, που είναι νεότερη καθώς κτίστηκε το 1428, με βυζαντινά, δυτικά και ισλαμικά στοιχεία στην αρχιτεκτονική δομή της.