«Οι πρόσφυγες της Ουκρανίας είναι ευπρόσδεκτοι σε όλη την Ευρώπη» τόνισε μιλώντας στο Πρώτο Πρόγραμμα 91,6 και 105,8 και την εκπομπή «Το GPS της Επικαιρότητας» με τον Θάνο Σιαφάκα, ο Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Νότης Μηταράκης, επισημαίνοντας την πρωτοφανή αντίδραση του Συμβουλίου με την ενεργοποίηση μιας οδηγίας του 2001, η οποία ήταν ξεχασμένη και δεν είχε εφαρμοστεί ποτέ, καθώς αναγνωρίζει αυτόματα ως εκτοπισμένους πρόσφυγες όλους τους ουκρανούς υπηκόους που ζούσαν στην Ουκρανία.
«Βάσει αυτή της οδηγίας, αυτόματα οποιοσδήποτε Ουκρανός φτάσει νόμιμα στα σύνορα, μπαίνει νόμιμα στην χώρα με το διαβατήριό του, λαμβάνει άδεια παραμονής και εργασίας για 12 μήνες κατ’ ελάχιστο» εξήγησε ο κ. Μηταράκης. Αυτό θα εξεταστεί στο τέλος της περιόδου από την Ευρώπη συνολικά, κατά πόσο οι συνθήκες στην Ουκρανία επιβάλλουν παράταση του καθεστώτος αυτής της προσωρινής προστασίας, συμπλήρωσε. «Η Ελλάδα ήταν η πρώτη χώρα της Ε.Ε. που νομικά ενεργοποίησε αυτή την οδηγία, μετά την σχετική απόφαση του Συμβουλίου. Ήδη έχουν φτάσει στην χώρα μας πάνω από 10.000 Ουκρανοί υπήκοοι και προσφέρουμε φιλοξενία σε αυτούς που θέλουν. Πολύ μεγάλο ποσοστό μέχρι στιγμής φιλοξενείται από συγγενείς και φίλους ομοεθνείς, το οποίο είναι θετικό και για τους ίδιους σε σχέση με το να είναι σε μια απρόσωπη εγκατάσταση αυτές τις πρώτες εβδομάδες. Η μεγάλη αγωνία όλων αυτών των ανθρώπων είναι πώς θα γυρίσουν το ταχύτερο δυνατό πίσω. Οι πρώτες εμπειρίες που μας μεταφέρουν οι χώρες πρώτης υποδοχής, η Ουγγαρία, η Πολωνία, η Ρουμανία, η Σλοβακία, είναι ότι πρώτο που λένε όταν φτάνουν εκεί, είναι μην μας πάρετε μακριά από τα σύνορα γιατί θέλουμε να μπορούμε να γυρίσουμε. Άρα αυτή είναι η ελπίδα τους, να γυρίσουν» σημείωσε ο Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου.
Η Ελλάδα έχει ενεργοποιήσει όλες τις διαδικασίες, υπογράμμισε, ενώ σύμφωνα με τον σχεδιασμό, από τις 28 Μαρτίου θα ανοίξει η ηλεκτρονική πλατφόρμα αυτοκαταγραφής όσων είναι ήδη στην χώρα μας και θέλουν να πάρουν καθεστώς προσωρινής προστασίας και από τις 4 Απριλίου, σε ένα ραντεβού το οποίο θα κλείνεται ηλεκτρονικά, οι Ουκρανοί με φωτογραφία που θα βγαίνει επιτόπου, θα παίρνουν σε 20 λεπτά ταυτότητα, που θα έχει επάνω προεκτυπωμένα ΑΜΚΑ και ΑΦΜ, με αυτόματη διασύνδεση των υπολογιστών με το Υπ. Εργασίας και την ΑΑΔΕ. Άρα θα φεύγουν από το ραντεβού με όλα τα στοιχεία που απαιτούνται για να έχουν πρόσβαση στην αγορά εργασίας και στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη αν την χρειαστούν.
«Εμείς είμαστε ανοιχτοί αυτοί οι άνθρωποι να μείνουν στην χώρα μας όσο υπάρχει η κρίση στην Ουκρανία. Αυτή την στιγμή το εθνικό σύστημα υποδοχής έχει 30.000 κενά κρεβάτια. Αν εξαιρέσουμε τα κέντρα πρώτης υποδοχής που είναι στα σύνορα τα οποία αναγκαστικά πρέπει να μένουν άδεια ώστε να καλύψουν οποιοδήποτε έκτακτο γεγονός έχουμε εξ ανατολάς, καθώς το μεταναστευτικό είναι πάντα ένα αβέβαιο περιβάλλον, έχουμε αυτή την στιγμή 15.000 θέσεις φιλοξενίας. Αν υπάρξει έκτακτη χρηματοδότηση της Ε.Ε. που θεωρείται ιδιαίτερη πιθανή, αυτό σημαίνει ότι μπορεί να ενεργοποιηθούν πολλά προγράμματα φιλοξενίας και σε ξενοδοχεία και άλλες δομές για αυτούς τους ανθρώπους» τόνισε ο κ. Μηταράκης.
Σε σχέση με τις αντιδράσεις που προκάλεσε στην αξιωματική αντιπολίτευση, ο χαρακτηρισμός των Ουκρανών από τον κ. Μηταράκη, ως «πραγματικοί πρόσφυγες», ο Υπουργός απάντησε πως «η ίδια η Ε.Ε. έχει δώσει ποσοστό αναγνώρισης 100% αυτόματα στους Ουκρανούς. Άρα ως Ευρώπη έχουμε νομοθετήσει ότι οι προερχόμενοι από την Ουκρανία είναι αυτόματα πρόσφυγες. Από κει και πέρα το ποσοστό αναγνώρισης στην Ελλάδα είναι 30%. Από τους 100 ανθρώπους που περνάνε τα σύνορά μας, οι 70 σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία και την ευρωπαϊκή νομοθεσία, δεν είναι πρόσφυγες αλλά είναι αυτό που ονομάζουμε παράνομα εισελθόντες οικονομικοί μετανάστες. Η Ουκρανία είναι μια χώρα που συνορεύει με την Ευρώπη. Κατά συνέπεια με την ερμηνεία και της Συνθήκης της Γενεύης είναι άνθρωποι οι οποίοι φεύγουν από μια εμπόλεμη ζώνη, περνάνε νόμιμα τα σύνορα στην πρώτη ασφαλή χώρα που βρήκαν. Και είναι και θέση της Ελλάδος ότι η Ε.Ε. ως προς το προσφυγικό πρέπει να θεωρείται ένας ενιαίος χώρος προστασίας χωρίς την έννοια των εσωτερικών συνόρων. Με τα επίσημα στοιχεία του ελληνικού κράτους από τους 100 που περνούν στην χώρα μας κάθε χρόνο, οι 70 δεν είναι πρόσφυγες. Δεν το λέω εγώ, το λέει η ανεξάρτητη δικαιοσύνη και οι υπηρεσίες ασύλου. Άρα στατιστικά οι Ουκρανοί είναι 100% πρόσφυγες βάσει της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, οι υπόλοιποι που έρχονται στην χώρα μας είναι κατά 30%».
Αυτό που είναι σημαντικό, καθώς η έκβαση του πολέμου είναι απρόβλεπτη, είναι η χώρα μας να βρίσκεται προετοιμασμένη για οποιοδήποτε σενάριο, εξήγησε ο κ. Μηταράκης. «Σχεδιάζουμε λοιπόν πολλά εναλλακτικά σενάρια για μικρό, μεγάλο αριθμό προσφύγων για σύντομη ή μακροχρόνια παραμονή. Το κόστος για την ανάγκη κάλυψης μιας μαζικής μετακίνησης από την Ουκρανία μπορεί να φτάσει και τα 20 δις ευρώ για την Ε.Ε.. Η Ελλάδα επηρεάζεται λιγότερο από άλλες χώρες από αυτή την κρίση, είμαστε ένα μικρό ποσοστό αυτή την στιγμή των αφίξεων από την Ουκρανία. Το κόστος για εμάς θα είναι ίσως μερικές δεκάδες ή λίγες εκατοντάδες εκατομμύρια, αλλά αυτά αν χρειαστεί θα είναι κονδύλια τα οποία θα πρέπει η Ε.Ε. να μπορέσει τα καλύψει» είπε τέλος ο Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου.