Από το 1997 που ξεκίνησε το Πρόγραμμα Εκπαίδευσης των παιδιών της Μειονότητας (ΠΕΜ) μέχρι σήμερα έχουν αλλάξει πολλά στη Θράκη. Μια προσπάθεια αποτίμησης της εικοσάχρονης εκπαιδευτικής παρέμβασης έγινε από την κ. Νέλλη Ασκούνη, αναπληρώτρια καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών σε ειδική εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στην Ξάνθη με πρωτοβουλία του Διδασκαλικού Συλλόγου Ξάνθης παρουσία της κ. Άννας Φραγκουδάκη και της κ. Θάλειας Δραγώνα, επικεφαλής του Προγράμματος, αλλά και πλήθος κόσμου.
«Αυτές οι θεαματικές αλλαγές βέβαια δεν σημαίνουν ότι όλα τα προβλήματα λύθηκαν. Το ποσοστό της διαρροής παρά τη τεράστια μείωση, παραμένει πολλαπλάσιο του εθνικού μέσου όρου.» σημείωσε η κα Ασκούνη και προσέθεσε ότι « Η ελλιπής γνώση της ελληνικής εξακολουθεί να χαρακτηρίζει, σε μικρότερη έκταση βέβαια, ορατά πάντως, τις νέες γενιές. Όμως αυτά δεν αναιρούν τη μεγάλη πρόοδο που έχει συντελεστεί.» Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα που εικονογραφεί αυτή την εξέλιξη είναι οι νέοι και κυρίως οι νέες κοπέλες της μειονότητας, συχνά πρώην μαθήτριες στα ΚΕΣΠΕΜ, που τώρα, αφού τελείωσαν το ελληνικό πανεπιστήμιο, συνεργάζονται πια με το Πρόγραμμα ως εκπαιδευτικοί!
Η στήριξη της ελληνομάθειας έργο του ΠΕΜ
Στο ερώτημα δε τι πέτυχε το Πρόγραμμα, ποια είναι η δική του συμβολή σε αυτή τη θετική εξέλιξη, σε αυτές τις σημαντικές αλλαγές; Η κα Ασκούνη απάντησε πως έργο του ΠΕΜ είναι η στήριξη της ελληνομάθειας. Η παρέμβασή του στο σχολικό πλαίσιο (εκπαιδευτικά υλικά, επιμόρφωση εκπαιδευτικών, ενισχυτική διδασκαλία), αφορά μόνο το ελληνόγλωσσο πρόγραμμα του μειονοτικού σχολείου. Δεν έχει καμιά αρμοδιότητα για το τουρκόγλωσσο. «Αυτή η μονομερής επένδυση στο ελληνόφωνο πρόγραμμα αναγκαστικά δημιουργεί μια δομική ανισορροπία. Προφανώς είναι αποτέλεσμα των αγκυλώσεων του μειονοτικού σχολείου το οποίο, ενώ θεωρητικά προωθεί τη δίγλωσση εκπαίδευση, στην πραγματικότητα ακολουθεί δύο παράλληλες μονογλωσσίες: δύο προγράμματα που δεν έχουν σχεδιαστεί από κοινού και που δεν επικοινωνούν ουσιαστικά. Είναι προφανές ότι ένα τέτοιο διχοτομημένο εκπαιδευτικό πλαίσιο εξ αντικειμένου δεν μπορεί να δώσει ικανοποιητικά αποτελέσματα.» Μια αποτελεσματική παρέμβαση στο μειονοτικό σχολείο θα ήταν ακριβώς η υπέρβαση των δύο χωριστών προγραμμάτων και η διαμόρφωση ενός ενιαίου σχολικού πλαισίου.
Τέλος, σύμφωνα με την κα Ασκούνη οι μεγάλες αλλαγές, αυτή η θεαματική βελτίωση της εκπαιδευτικής εικόνας της μειονότητας είναι προϊόν της αλληλεπίδρασης πολλών παραγόντων, πολιτικών, κοινωνικών, παιδαγωγικών. Το Πρόγραμμα, είκοσι χρόνια μετά, γνωρίζουν όλοι στη Θράκη πως είναι μια από τις βασικές συνιστώσες αυτών των μεγάλων αλλαγών.
Φώτο: Μουσουλμάνες στη Θράκη Φωτογράφος: Μαρία Νικολάου