Ο αριθμός των ατόμων που διαγνώστηκαν με καρκίνο το 2020 έφτασε τα 19,3 εκατομμύρια, ενώ εκείνων που πέθαναν εξαιτίας της νόσου διαμορφώθηκε στα 10 εκατομμύρια τον ίδιο χρόνο. Τα ιδιαίτερα ανησυχητικά αυτά στοιχεία έδωσε σήμερα στην δημοσιότητα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, σημειώνοντας ότι ο καρκίνος αποτελεί την δεύτερη κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως με έναν στους 5 ανθρώπους να αναπτύσσει καρκίνο κατά τη διάρκεια της ζωής του, ενώ ένας στους 8 άνδρες και μία στις 11 γυναίκες πεθαίνουν από την ασθένεια. Το 70% των ανθρώπων που πεθαίνουν από καρκίνο, ζουν επι του παρόντος σε χώρες με χαμηλό και μεσαίο εισόδημα.
Σύμφωνα με τα στατιστικά δεδομένα του Π.Ο.Υ, ο καρκίνος του μαστού είναι ο πιο συχνά εμφανιζόμενος καρκίνος παγκοσμίως με 11,7% των νέων περιπτώσεων, ακολουθούμενος από τον καρκίνο του πνεύμονα με 11,4%, τον καρκίνο του παχέος εντέρου με 10,0% και τον καρκίνο του προστάτη με 7,3%. Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι ο τέταρτος πιο κοινός καρκίνος στις γυναίκες. Ο καρκίνος είναι επίσης η κύρια αιτία θανάτου για παιδιά και εφήβους, με περίπου 400.000 παιδιά να διαγιγνώσκονται με καρκίνο κάθε χρόνο. Ο οικονομικός αντίκτυπος του καρκίνου είναι σημαντικός και αυξανόμενος. Το συνολικό ετήσιο οικονομικό κόστος του καρκίνου το 2010 εκτιμάται σε περίπου 1,16 τρισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ.
Αύξηση κατά 47% μέχρι το 2040
Ο Π.Ο.Υ εκτιμά πως ο αριθμός των νέων κρουσμάτων καρκίνου αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά τις επόμενες δεκαετίες παγκοσμίως και το 2040 να διαμορφωθεί κατά 47% υψηλότερος από το 2020, ενώ οι μεγαλύτερες αυξήσεις θα είναι σε χαμηλού ή μεσαίου εισοδήματος χώρες.
Πριν από την πανδημία, περισσότερο από το 90% των χωρών υψηλού εισοδήματος ανέφεραν ότι είχαν διαθέσιμες υπηρεσίες θεραπείας σε σύγκριση με λιγότερο από το 30% των χωρών χαμηλού εισοδήματος.
Μια έρευνα του ΠΟΥ που διεξήχθη το 2020 έδειξε ότι η θεραπεία για τον καρκίνο είχε διακοπεί σε περισσότερες από το 40% των χωρών, τα άτομα που ζουν με μη μεταδοτικές ασθένειες, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο σοβαρής ασθένειας και θανάτου που σχετίζεται με το COVID-19, ενώ πολλοί καρκίνοι έχουν υψηλές πιθανότητες θεραπείας εάν διαγνωστούν νωρίς και αντιμετωπίζονται κατάλληλα.
Καρκίνος του μαστού
Ο καρκίνος του μαστού ξεπέρασε τον καρκίνο του πνεύμονα ως την κύρια αιτία της παγκόσμιας εμφάνισης καρκίνου το 2020, με περίπου 2,3 εκατομμύρια νέες περιπτώσεις, που αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 12% όλων των περιπτώσεων καρκίνου. Μεταξύ των γυναικών, ο καρκίνος του μαστού είναι ο πιο συχνά διαγνωσμένος καρκίνος και η κύρια αιτία θανάτου από καρκίνο παγκοσμίως. Ο ΠΟΥ συνεργάζεται επί του παρόντος με τον Διεθνή Οργανισμό Έρευνας για τον Καρκίνο και τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας για μια νέα παγκόσμια πρωτοβουλία για τον καρκίνο του μαστού, η οποία θα επικεντρωθεί στην έγκαιρη διάγνωση και την ολοκληρωμένη θεραπεία. Η νέα πρωτοβουλία αναμένεται να ξεκινήσει τον Μάρτιο του 2021.
Καρκίνος του τραχήλου της μήτρας
Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι ο τέταρτος πιο κοινός καρκίνος μεταξύ των γυναικών παγκοσμίως, με περίπου 604.000 νέες περιπτώσεις το 2020. Η επιβάρυνση της νόσου επηρεάζει δυσανάλογα ανθρώπους από φτωχότερες χώρες – το 2020, σχεδόν το 90% των παγκόσμιων θανάτων λόγω καρκίνου του τραχήλου της μήτρας εμφανίστηκαν σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος. Σε παγκόσμιο επίπεδο ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας προβλέπεται να συνεχίσει να αυξάνεται, με 700.000 νέες περιπτώσεις και 400.000 θανάτους το 2030. Αυτό αντιπροσωπεύει αύξηση κατά 21% στον αριθμό των περιπτώσεων και αύξηση κατά 27% στον αριθμό των θανάτων.
Στρατηγική εξάλειψης
Η στρατηγική εξάλειψης περιλαμβάνει τη διαθεσιμότητα εμβολίων, προσεγγίσεις χαμηλού κόστους για τον έλεγχο και τη θεραπεία του προ-καρκίνου πριν προχωρήσει σε επεμβατικό καρκίνο και νέες προσεγγίσεις στη χειρουργική εκπαίδευση. Για να προχωρήσει η εξάλειψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, πρέπει να επιτευχθεί οπωσδήποτε το 90% των κοριτσιών να έχουν εμβολιαστεί πλήρως με το εμβόλιο HPV έως την ηλικία των 15 ετών.
Παράγοντες κινδύνου
Περίπου το ένα τρίτο των θανάτων από καρκίνο οφείλονται σε χρήση καπνού, τον υψηλό δείκτη μάζας σώματος, την χαμηλή πρόσληψη φρούτων και λαχανικών, έλλειψη σωματικής δραστηριότητας και χρήση αλκοόλ. Η χρήση καπνού είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας κινδύνου για τον καρκίνο και ευθύνεται για περίπου 22% των θανάτων από καρκίνο. Οι λοιμώξεις που προκαλούν καρκίνο, όπως η ηπατίτιδα και ο ιός του ανθρώπινου θηλώματος, ευθύνονται για έως και το 25% των περιπτώσεων καρκίνου σε χώρες με χαμηλό και μεσαίο εισόδημα. Περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως η ατμοσφαιρική ρύπανση (εσωτερική και εξωτερική) και η ρύπανση των υδάτων, είναι παράγοντες κινδύνου για ορισμένους καρκίνους, όπως οι καρκίνοι του πνεύμονα, της ουροδόχου κύστης και του παχέος εντέρου. Η υπεριώδης ακτινοβολία, που οφείλεται κυρίως στην έκθεση στον ήλιο, είναι η κύρια αιτία καρκίνου του δέρματος.
Πρόληψη
Υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορούν να γίνουν για να μειωθεί ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου. Έτσι ο Π.Ο.Υ συνιστά να αποφεύγεται η χρήση καπνού, να ασκούμαστε τακτικά, να ακολουθούμε υγιεινή διατροφή και αποφεύγουμε την επιβλαβή χρήση αλκοόλ. Παράλληλα καλούμαστε να εμβολιαστούμε κατά της ηπατίτιδας Β και επίσης κατά του HPV εάν ανήκουμε στην προτεινόμενη κατηγορία και να μειώσουμε την έκθεση μας σε έντονο ηλιακό φως για παρατεταμένο διάστημα.
Ανταπόκριση Στρασβούργο Κώστας Δαβάνης