Ανησυχία έχουν προκαλέσει στην παγκόσμια κοινότητα τα νέα στελέχη του SARS-CoV-2, εξαιτίας της πιθανής τους δυνατότητας να διαφύγουν από την ανοσία που εξασφαλίζουν τα εμβόλια. Καθώς τα εμβόλια έχουν βασιστεί σε ένα συγκεκριμένο αντιγόνο, αλλά ο ιός μεταβάλλεται συνεχώς (και ως εκ τούτου είναι πιθανό ένα στέλεχος του, κάποια στιγμή, να γίνει ανθεκτικό απέναντι στην προστασία των εμβολίων) η παραπάνω ανησυχία θεωρείται εύλογη. Δεδομένου ότι πολλοί άνθρωποι δεν έχουν ακόμη εμβολιαστεί κατά του κορονοϊού –και επομένως ενδέχεται να νοσήσουν- σημειώνεται ότι όσοι περισσότεροι μολυνθούν, τόσο περισσότερες φορές ο ιός θα πολλαπλασιαστεί και θα έχει περισσότερες πιθανότητες να μεταλλαχθεί σε ένα ανθεκτικότερο στέλεχος.
Οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Πάνος Μαλανδράκης, Γιάννης Ντάνασης και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ) συνοψίζουν τα νεότερα δεδομένα, όπως δημοσιεύτηκαν σε άρθρο του επιστημονικού περιοδικού JAMA Network, με τίτλο: «COVID-19 Vaccines vs Variants—Determining How Much Immunity Is Enough».
Σύμφωνα με στοιχεία που έχουν στη διάθεσή τους οι επιστήμονες, οι μεταλλάξεις του ιού που αφορούν την πρωτεΐνη spike μπορούν να καταστήσουν τον ιό πιο εύκολο στη μετάδοση και πιο θανατηφόρο, καθώς η εν λόγω πρωτεΐνη αποτελεί το μέσο «εισόδου» του ιού στα ανθρώπινα κύτταρα. Λαμβάνοντας υπόψη τις μελέτες των εμβολίων Novavax, Janssen και AstraZeneca στη Νότια Αφρική- από τις οποίες έχει φανεί η μειωμένη αποτελεσματικότητά τους ενάντια στο στέλεχος Β.1.351, το οποίο ενδημεί εκεί- οι ανησυχίες των ειδικών μοιάζουν να επιβεβαιώνονται.
Σύμφωνα με πρόσφατη δημοσίευση, σε άτομα που είχαν λάβει και τις δύο δόσεις του εμβολίου της Pfizer η αδρανοποίηση του ιού ήταν μικρότερη κατά δύο τρίτα για το στέλεχος Β.1.351, σε σχέση με ένα από τα πρώτα στελέχη του ιού. Σε ό,τι αφορά το εμβόλιο της Moderna αντίστοιχα, μία εβδομάδα μετά τη δεύτερη δόση, ο τίτλος των εξουδετερωτικών αντισωμάτων των συμμετεχόντων για το στέλεχος Β.1.351 ήταν 6 φορές μικρότερος σε σχέση με τον τίτλο για το πρώτο στέλεχος που εμφανίστηκε στη Wuhan (Κίνα). Εντούτοις, οι τίτλοι των αντισωμάτων αυτοί μπορεί να είναι αρκετοί ώστε να προφυλάξουν από τη λοίμωξη Covid-19, ή από τη σοβαρή μορφή αυτής. Όπως επισημαίνεται, εκτός των εξουδετερωτικών αντισωμάτων, η αποτελεσματικότητα των εμβολίων mRNA είναι μεγάλη και μέσω της ενεργοποίησης των Τ βοηθητικών κυττάρων και των Τ κυτταροτοξικών κυττάρων.
Οι επιστήμονες υπογραμμίζουν ότι μόνο με δεδομένα από την καθημερινή πράξη είναι δυνατόν να αποδειχθεί η αποτελεσματικότητα των εμβολίων, ενάντια στη λοίμωξη Covid-19 και στον θάνατο εξαιτίας αυτής. Ένα σημαντικό ερώτημα –αναφέρουν οι ειδικοί- είναι το αν στο μέλλον θα νοσηλεύονται ασθενείς οι οποίοι έχουν εμβολιαστεί πλήρως κατά του κορονοϊού. Πράγματι, τα εμβόλια της Janssen και Novavax έχουν δείξει μειωμένη αποτελεσματικότητα ενάντια στο στέλεχος της Νότιας Αφρικής. Ωστόσο η ανόσια που επάγουν ήταν επαρκής για να μειώσει την πιθανότητα νοσηλείας. Αντίστοιχα μειωμένη προστασία παρέχει το εμβόλιο της AstraZeneca, πιθανώς όμως να είναι αρκετή. Έτσι και αλλιώς, ο στόχος είναι η μείωση νοσηλειών και θανάτων εξαιτίας του SARS-CoV-2. Σημειώνεται ότι το Ισραήλ, με τα υψηλότερα ποσοστά εμβολιασμού παγκοσμίως, μείωσε τις νοσηλείες κατά 36% και τη σοβαρή νόσο κατά 29%, παρότι το στέλεχος του κορονοϊού που επικρατεί εκεί είναι το Β.1.1.7, που εμφανίστηκε αρχικά στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν ακόμη εάν, για τη διατήρηση της ανοσίας απέναντι στον ιό, θα χρειάζονται ετήσιες δόσεις των εμβολίων. Σε κάθε περίπτωση, όπως αναφέρουν, θα πρέπει να υπάρξει προετοιμασία για την τροποποίηση των υπαρχόντων εμβολίων, ώστε αυτά να προστατεύουν από πιο ανθεκτικά στελέχη του κορονοϊού. Οι εταιρείες Pfizer, Moderna και Novavax έχουν ήδη ανακοινώσει ότι δουλεύουν σε τροποποιημένα εμβόλια προκειμένου να ενισχύσουν την ανοσία για τα νεότερα στελέχη. Το επόμενο, δύσκολο βήμα ως προς την αντιμετώπιση της πανδημίας είναι το πότε θα επιστρατεύσουμε τα εμβόλια 2.0, δηλαδή τη δεύτερη γενιά εμβολίων, αναφέρουν οι ειδήμονες. Στην περίπτωση του νέου κορονοϊού επισημαίνεται ότι δεν θα λειτουργήσει το πρότυπο της γρίπης, όπου τα επικρατούντα στελέχη του Νοτίου ημισφαιρίου καθορίζουν τα στελέχη που θα στοχεύσουν τα εμβόλια στο Βόρειο ημισφαίριο.
Το σημαντικό είναι, τονίζουν οι επιστήμονες, να υπάρξει η δυνατότητα να εμβολιαστεί ολόκληρος ο πληθυσμός με τα πρωτότυπα εμβόλια και ακολούθως να λάβει δόσεις ενίσχυσης για τα νεότερα στελέχη. Τα σοβαρότερα ερωτήματα -που αναμένεται να απασχολήσουν την επιστημονική κοινότητα τους επόμενους μήνες- αφορούν στο πώς θα εφαρμοστούν τα παραπάνω, ποιο είναι το κατάλληλο χρονικό σημείο για να επιστρατευτεί αυτή η στρατηγική, ποιο στέλεχος του ιού θα επιλεγεί και πόσο συχνά αλλάζει το στέλεχος αυτό. Σε κάθε περίπτωση, οι καθηγητές του ΕΚΠΑ επισημαίνουν ότι η εντατικοποίηση των εμβολιασμών, με τα μέχρι τώρα διαθέσιμα εμβόλια, είναι ο πλέον αποτελεσματικός τρόπος για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορονοϊού.
Πηγές: mdimop.gr/ ΑΠΕ-ΜΠΕ
Φωτογραφία: Associated Press
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος