Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Τετάρτη 5 Μαΐου 1921

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Η αγγλο-γαλλική διένεξη ή κατ’ άλλους ‘’η μοιραία σύγκρουσις συμφερόντων των κεφαλαιοκρατών των δυο χωρών’’, συνεχίζει να δημιουργεί κλίμα ανησυχίας. Οι βενιζελικοί, όπου και αν βρίσκονται, είναι συνεχώς στο στόχαστρο του κυβερνητικού Τύπου στην Αθήνα, ενώ στο βορειοηπειρωτικό ‘’ενεφανίσθη η Αλβανική αξίωσις περί παραδόσεως της Ελληνικωτάτης Χειμάρρας’’. Την ελληνική κοινωνία φαίνεται πάντως να απασχολεί ένας νέος κίνδυνος, στο χώρο εργασίας … ‘’είνε η εργαζομένη εις την ιδίαν υπηρεσίαν γυναίκα’’.

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑ

«Και όμως δεν είνε δυνατόν να εξακολουθήσωμεν φορολογούμενοι κατά το ισχύον προϊστορικόν σύστημα, το άνισον και καταθλιπτικόν των απορωτέρων τάξεων. […] Οι άμεσοι φόροι πρέπει να μεταρρυθμισθούν συμφώνως με τας σύγχρονας δημοσιονομικάς αρχάς και κατά τρόπον ώστε δι’ αυτών να φορολογηθή το κεφάλαιον, το οποίον έως τώρα κατώρθωσε να διαφεύγη ή να μεταφέρη το φορολογικόν βάρος εις τους ώμους των ασθενεστέρων»

ΑΣΤΡΑΠΗ

• ΔΙΑ ΤΗΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗΝ

«Φαίνεται ότι πολύ ολίγη διάθεσις υπάρχει προς εργασίαν, ενώ αντιθέτως πολλήν δεικνύει όρεξιν προς αερολογίαν. […] Η μακαριότης με την οποίαν ρυθμίζει τας εργασίας της η συνταγματική επιτροπή παρέχει την θετικωτέραν μαρτυρίαν της επιχυθείσης νωθρότητος εις την αίθουσαν της Εθνοσυνελεύσεως και διαπιστοί οκνηρίαν σκέψεως, ήτις διακρίνει τους κυρίους πληρεξουσίους»

ΕΘΝΟΣ

• ΑΙ ΔΥΟ ΘΡΗΣΚΕΙΑΙ

«Η μόνη αλήθεια που είπατε, αφ’ ότου τυραννολογείτε, είνε αυτή. Ωμή, στυγνή, αλλά, τέλος πάντων, αλήθεια. Ότι το μίσος κατά του Βενιζέλου είνε η θρησκεία σας. Ιδού, λοιπόν, όπου το χάσμα που μας χωρίζει, προσδιορίζεται εις πλάτος και εις βάθος. Έχετε σεις την θρησκεία σας – το μίσος – κατά του Βενιζέλου. Έχομεν και εμείς τη θρησκεία μας – το θαυμασμό – προς τον Βενιζέλον. […] Ποια θρησκεία θα εξαπλωθή, θα επικρατήση στην ψυχή του Ελληνισμού; Η θρησκεία του μίσους; Ή η θρησκεία της αγάπης; Η θρησκεία της κολάσεως; Ή η θρησκεία του φωτός και της αληθείας;»

• ΕΦ’ ΟΣΟΝ ΕΙΝΕ ΚΑΙΡΟΣ

«Πρέπει άραγε να καταστραφή η Χειμάρρα, διά να εκτελέση η Κυβέρνησις ό,τι της επιβάλλει το καθήκον της απέναντι του ιδιαιτέρως προσφιλούς εις πάσαν Ελληνικήν καρδίαν προπυργίου του Βορειοηπειρωτικού Ελληνισμού;»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΗΣ ΣΙΛΕΣΙΑΣ ΚΑΙ Η ΑΓΓΛΟΓΑΛΛΙΚΗ ΕΝΤΑΣΙΣ

«Η Γαλλία δεν εγκατέλειψε τα σχέδια της δημεύσεως του ανθρακευτικού πλούτου του Keich. Προσεπάθησε διά παντοίων μέσων όπως η ανθρακοφόρος περιοχή της Άνω Σιλεσίας, περιέλθη εις την Πολωνίαν απλούν πολιτικόν της εξάρτημα. Οι πληθυσμοί της Σιλεσίας είνε αναμφισβητήτως πολωνικής καταγωγής, αλλά μακρά κατοχή γερμανική, ανεπίληπτος διοίκησις, αδιάλειπτος γερμανικών στοιχείων διείσδυσις, μετέβαλον την εθνολογικήν των εμφάνισιν. Αλλ’ ο καθορισμός της εθνικής συνειδήσεως των αμφισβητουμένων συνεκρούετο θεμελιωδώς προς την προτεινομένην υπό των Άγγλων και των Ιταλών.[…] Οι Πολωνοί και όπισθεν αυτών οι Γάλλοι, ήσαν κύριοι του Σιλεσιανού άνθρακος. Αλλ’ η Αγγλία, ήτις, καθά βεβαιούται, είχε δώσει ωρισμένας υποσχέσεις εις τους Γερμανούς, εξηγέρθη κατά των μεθόδων τούτων, διεμαρτηρήθη, ηπείλησεν»

ΕΜΠΡΟΣ

• ΑΙ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ κ. ΜΠΡΙΑΝ ΕΞΟΡΓΙΖΟΥΝ ΤΟ ΛΟΝΔΙΝΟΝ
• ΟΙ ΑΓΓΛΟΙ ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΣΥΝΘΗΚΩΝ ΤΩΝ ΒΕΡΣΣΑΛΛΙΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΕΒΡΩΝ
• ΤΟ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΟΝ ΜΕΤΩΠΟΝ ΤΟΥ ΕΧΘΡΟΥ

«Αλλ’ ενώ αι Συμμαχικαί Επιτροπαί προβαίνουν ήδη εις εξέτασιν των συκοφαντικών Τουρκικών καταγγελιών, αίτινες απεδόθησαν εις Ελληνικά τμήματα, ηθέλομεν να ερωτήσωμεν διά ποίων ενεργειών η Ελληνική Κυβέρνησις αντεπεξήλθε κατά της συστηματικής πολιτικής της ραδιουργίας και του ψεύδους, την οποίαν με τόσον ακαταπόνητον δραστηριότητα μετέρχεται η Τουρκική Κυβέρνησις όπως επιρρίψη εναντίον μας μομφάς δι’ ανυπάρκτους βιαιοπραγίας; […] πώς δύναται να χαρακτηρισθή η προς την κατεύθυνσιν ταύτην Κυβερνητική αδράνεια, ήτις συνεχίζεται ακόμη και σήμερον διά της ερημίας πάσης προπαγάνδας, διά της ελλείψεως οιασδήποτε διπλωματικής ενεργείας;»

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• Ο ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ ΕΓΚΛΗΜΑΤΕΙ ΚΑΘ’ ΕΑΥΤΟΥ ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΔΟΣ

«Τα συμβαίνοντα εν Κωνσταντινουπόλει αποδεικνύουν, ότι οι εκεί συγκεντρωθέντες επίορκοι και φυγάδες, είνε οι χείριστοι των εχθρών του Ελληνισμού. […] Όταν ο εν Κωνσταντινουπόλει Ελληνισμός προαχθή εις πολιτικήν ανατροφήν και κοινωνικήν ελευθερίαν, τότε θα εννοήση τι έγκλημα διαπράττει σήμερον κατά της πατρίδος του και πόσον ηθικώς μειούται και πίπτει απέναντι του όλου Ελληνισμού φυγοστρατών, ως φυγοστρατεί, και απομακρυνόμενος, όπως απομακρύνεται, της τιμής και του καθήκοντος προς εαυτόν και την πατρίδα του»

• ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΑΤΑΙ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΑΙ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΑΙ ΑΠΟΚΑΛΥΨΕΙΣ

ΕΣΤΙΑ

• ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΘΡΙΑΜΒΟΙ

«Διά την Εθνικήν λοιπόν Τράπεζαν δεν επιτρέπεται η επέμβασις του Κράτους, καίτοι το Κράτος έχει μερίδιον εις ωρισμένα κέρδη αυτής, διά τας άλλας όμως Τραπέζας καλούνται οι κατάδικοι του παλαιού Στρατώνος ως οι αρμόδιοι ελεγκταί. Με τοιούτους υπουργούς και με τοιαύτην Κυβέρνησιν κυβερνάται η Μεγάλη Ελλάς, αλοίμονον! Και απορούμεν έπειτα διατί η δραχμή σπεύδει να συναντήση το μάρκον και την κορώναν και να φθάση εις το ρούβλιον»

• ΤΟ ΒΟΡΕΙΟΗΠΕΙΡΩΤΙΚΟΝ

«Ευχόμεθα και ημείς να συμβούν όσα ελπίζει και επιθυμεί μετά της Κυβερνήσεως πάσα Ελληνική ψυχή. Αλλά αι Κυβερνήσεις δεν υπάρχουν διά να ελπίζουν μόνον. Υπάρχουν και διά να ενεργούν εν καιρώ»

• ΤΑ ΔΑΝΕΙΑ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ

«’’Η Αμερική –λέγει η ανακοίνωσις- προσέφερε την υλικήν της βοήθειαν εις τον Συμμαχικόν αγώνα, αλλά, διά ν’ ανταποκριθή εις τας αξιώσεις των περιστάσεων, απεστραγγίσθη εις βαθμόν επικίνδυνον. […]’’ Η ανακοίνωσις αφίνει να υπονοηθή ότι βεβαίως διά τον κανονισμός των χρεών θα ληφθούν υπ’ όψιν αι δυσκολίαι, εναντίον των οποίων παλαίουν οι Σύμμαχοι. Αλλ’ αι Ηνωμέναι Πολιτείαι περιμένουν ότι θα επιδειχθή όλη η καλή θέλησις των οφειλετών»

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• ΑΥΤΟΙ ΠΤΑΙΟΥΝ;

«Διατί, λοιπόν, η τόση μήνις κατά του κ. Βενιζέλου και της Αμύνης; Διατί ο κυβερνητικός τύπος δεν βλέπει τας παντοειδείς πληγάς, που ήνοιξεν εις την ράχιν του λαού η κυβερνητική πολιτεία διά να μη είπωμεν πολιτική ερασιτεχνία του κ. Γούναρη, και βλέπει μόνον τον Βενιζέλον και την Άμυναν της Κωνσταντινουπόλεως;»

• ΤΟ ΘΛΙΒΕΡΟΝ ΘΕΑΜΑ ΤΗΣ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΣ – ΤΑ…..ΝΩΤΑ ΤΩΝ ΚΥΡΙΩΝ ΚΑΙ ΑΙ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑΙ ΤΩΝ ΠΛΗΡΕΞΟΥΣΙΩΝ – ΠΟΙΑΙ ΑΙ ΣΟΒΑΡΩΤΑΤΑΙ ΑΣΧΟΛΙΑΙ ΤΩΝ ΕΘΝΟΠΑΤΕΡΩΝ

ΠΑΤΡΙΣ

• Ο ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΟΥ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ Η ΠΤΩΣΙΣ ΤΗΣ ΔΡΑΧΜΗΣ

«Έχει γείνη αντιληπτός από τους κατέχοντες την αρχήν ο φαύλος κύκλος εις τον οποίον έχομεν εισέλθει; Το νομοσχέδιον περί ελέγχου έπρεπε να δώση αφορμήν εις εξέτασιν αμερόπληπτον της οικονομικής μας καταστάσεως καθόλου, η οποία είνε συνυφασμένη με την διεθνή μας θέσιν; Υπεστηρίχθη ήδη ότι η μόνη απομένουσα οδός σωτηρίας είνε η αποκατάστασίς μας αντί πάσης θυσίας εις την παλαιάν συμμαχικήν μας θέσιν, η οποία και τα οικονομικά θα καλλιτερεύση και εις την ευτυχή διεξαγωγήν του πολέμου θα μας ενισχύση. Είμαι πεπεισμένος ότι σιδηρά ανάγκη θα μας επιβάλη εντός όχι μακρού χρόνου να βαδίσωμεν τον σωτήριον αυτόν δρόμον»

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• Η ΗΘΙΚΗ ΒΑΣΙΣ ΤΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ ΑΓΩΝΟΣ

«Αν δεν ήθελε γεννηθή τάσις αναθεωρήσεως της συνθήκης των Σεβρών, η Ελλάς δεν θα ήτο σήμερον ηναγκασμένη να καταβάλλη νέας θυσίας διά να εξασφαλίση τα δίκαια και τα συμφέροντα αυτής. Αν η Γαλλία και η Ιταλία δεν είχον συνάψει ιδιαιτέρας συμφωνίας μετά του εν Αγκύρα αντάρτου κατά της συνθήκης των Σεβρών, δεν ήθελεν ούτος ενθαρρυνθή εις την εμμονήν του, όπως θεωρή άγραφον την συνθήκην. […] Την ηθικήν ταύτην βάσιν έτεινον να παρίδωσί τινες και να λησμονήσουν, ίδια προβάλλοντες συμφέροντα οικονομικά και πολιτικά»

• Η ‘’ΑΜΥΝΑ’’ ΕΠΑΝΑΛΑΜΒΑΝΕΙ ΣΦΟΔΡΟΤΕΡΟΝ ΤΟΝ ΑΝΤΙΚΑΘΕΣΤΩΤΙΚΟΝ ΑΓΩΝΑ – ΕΙΣ ΠΑΡΑΜΟΝΑΣ ΕΚΡΗΞΕΩΣ ΗΦΑΙΣΤΕΙΟΥ – ΟΙ ΔΙΑΛΛΑΚΤΙΚΟΙ ΕΚΚΑΘΑΡΙΖΟΝΤΑΙ – ΕΜΠΟΔΙΖΟΥΝ ΤΗΝ ΠΡΟΣΕΛΕΥΣΙΝ ΕΦΕΔΡΩΝ

«Δοθέντος ούτω του οικονομικού προβλήματος, οι περί την εθνικήν άμυναν, στρατιωτικοί και μη, επεδόθησαν μετά ζήλου εις την εντατικήν καλλιέργειαν της εξεγέρσεως του λαϊκού φρονήματος. […] Η Άμυνα είναι αποφασισμένη να φθάση εις τα έσχατα, στηριζομένη πάντοτε εις την κομματικήν εμπάθειαν της παμψηφίας σχεδόν της εδώ λαϊκής μάζης. Πάντα τα μη ακραιφνώς και αδιαλλάκτως φιλελεύθερα στοιχεία, απεμακρύνθησαν εκ της Αμύνης»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• ΤΑ ΚΕΡΔΗ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ

«Έτσι το αστικόν καθεστώς δανειζόμενον και ζων από αυτάς τας Τραπέζας, διοικείται και κυβερνάται παρ’ αυτών, αίτινας διατάσσουν και υπουργούς και βασιλείς, αυταί ούσαι οι πραγματικοί βασιλείς, οι βασιλείς του χρήματος»

• Η ΑΓΓΛΟΓΑΛΛΙΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ ΔΙΑΣΠΑΤΑΙ – Η ΜΟΙΡΑΙΑ ΣΥΓΚΡΟΥΣΙΣ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ ΤΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟΚΡΑΤΩΝ ΑΓΓΛΙΑΣ ΚΑΙ ΓΑΛΛΙΑΣ

ΣΚΡΙΠ

• ΠΡΟΣΟΧΗ ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΙΓΥΠΤΟΝ

«Οι βενιζελικοί οργιάζουν αηδιαστικώς πλέον εις την Αίγυπτον. […] Όλα τα βενιζελικά όργια ταύτα συντελούνται τη ανοχή αν μη τη συνενοχή απολύτως των Ελληνικών προξενικών αρχών, αι οποίαι καλύπτουσαι τον βενιζελισμόν των υπό την λεοντήν της αφοσιώσεως και της πίστεώς των δήθεν προς το καθεστώς, το οποίον και τας διατηρεί εις τας θέσεις των και τας πληρώνει γενναίως, ούτως υποθάλπουν τους φυγάδας και τους αμύντορας της καταλυθείσης τυραννίας»

• Η ΧΘΕΣΙΝΗ ΤΗΣ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΣ ΣΥΖΗΤΗΣΙΣ ΕΠΙ ΑΝΑΦΟΡΩΝ ΚΑΙ ΣΥΖΗΤΗΣΕΩΝ – ΑΘΡΟΑ ΨΗΦΙΣΙΣ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΩΝ
• ΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

«Απέναντι παντός ανθρώπου εργαζομένου έχει τοποθετηθή εις το βάθος παντός γραφείου ένας πειρασμός. Είνε η εργαζομένη εις την ιδίαν υπηρεσίαν γυναίκα. […] Πού υπάρχει πλέον η ασφάλεια κατά την ώραν της εργασίας. Ποίος σύζυγος διατελών υπό τας υποψίας της συζύγου του δύναται ν’ απολογηθή ότι δεν ήτο πουθενά αλλού παρά εις το γραφείον του και τούτο να είνε επαρκές;»

ΣΦΑΙΡΑ

• ΤΟ ΒΟΡΕΙΟΗΠΕΙΡΩΤΙΚΟΝ

«Μετά τας αιματηράς σκηνάς αι οποίαι εσημειώθησαν εις την Κορυτσάν και εις άλλας περιοχάς της Ελληνικής ταύτης χώρας, ενεφανίσθη η Αλβανική αξίωσις περί παραδόσεως της Ελληνικωτάτης Χειμάρρας εις τας ορδάς αι οποίαι τελευταίον επέπρωτο να ενθουσιασθώσι και να ενθαρρυνθώσιν από παρορμήσεις ξένων ισχυρών παραγόντων, οι οποίοι άγνωστον είνε μέχρι της ώρας τουλάχιστον τι επιδιώκουσιν»

• ΑΙ ΕΠΙΣΚΕΥΑΙ ΤΩΝ ΥΠΕΡΩΚΕΑΝΙΩΝ ‘’ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΟΥΑΣΙΝΓΚΤΟΝ’’ ΚΑΙ ‘’ΑΜΕΡΙΚΗ’’