Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Τετάρτη 23 Ιουνίου 1921

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Έντονο το διπλωματικό παρασκήνιο στην Ευρώπη, αισθητή η τουρκική παρουσία, εξίσου αισθητή η ελληνική απουσία. ‘’Ο κ. Γούναρης, ας αλλάξη τακτικήν, πριν ο καιρός και αι ενέργειαι των άλλων αποδείξουν, ότι είναι πλέον αργά προς διπλωματικήν δράσιν’’. Η ελληνική πλευρά βρίσκεται εν αναμονή της έναρξης της στρατιωτικής επίθεσης, ωστόσο σύμφωνα με τα δημοσιεύματα ‘’η χρονική έναρξις της επιθέσεως διέφυγε την ελληνικήν αυτοβουλίαν’’…

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΕΠΙΘΕΩΡΕΙ ΤΑ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑΤΑ
• ΕΙΣ ΤΑΣ ΠΑΡΑΜΟΝΑΣ ΤΗΣ ΕΠΙΘΕΣΕΩΣ – ΟΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΙ ΑΘΛΟΙ ΤΩΝ ΑΕΡΟΠΟΡΩΝ ΜΑΣ – ΡΙΠΤΟΥΝ ΒΟΜΒΑΣ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΕΠΙΣΚΕΠΤΗΡΙΑ – Η ΕΡΩΜΕΝΗ ΤΟΥ ΤΟΥΡΚΟΥ ΑΕΡΟΠΟΡΟΥ ΧΑΛΜΑ

«Άτρωτοι μέσα στην ταχύτητα της ενεργείας των οι αεροπόροι μας, ανέκρουσαν προς τας Ελληνικάς γραμμάς, κατοπτεύοντες εν τω μεταξύ τας κινήσεις και τας θέσεις των Τουρκικών στρατευμάτων […] Έρριψαν δε οι αεροπόροι μας, πλην των βομβών, τα μπιλλιέτα των τσακισμένα και τας φωτογραφίας των με την επιγραφήν ‘’επιθυμούμεν να γνωρίσετε τους ‘Ελληνας επισκέπτας σας, οι οποίοι σας περιμένουν να μετρηθήτε μαζύ τους, ένας προς ένα, οποτεδήποτε και οπουδήποτε θελήσετε»

ΑΣΤΡΑΠΗ

• ΔΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΘΕΣΙΝ

«(…) δυνάμεθα να τονίσωμεν ότι υφίσταται ήδη ζήτημα ‘’ελληνικής επιθέσεως’’ εις τας ανταλλασσομένας μεταξύ των συμμαχικών κυβερνήσεων συνεννοήσεις περί της εν τη Ανατολή καταστάσεως […] Τα πράγματα μετεβλήθησαν τόσον, ώστε η χρονική έναρξις της επιθέσεως διέφυγε την ελληνικήν αυτοβουλίαν, υπάρχει δε η απειλή της εκδηλώσεως πολιτικών γεγονότων, τα οποία ενδέχεται ν’ αποκλείσουν την στρατιωτικήν ημών δράσιν […] Αν η ιδέα της επεμβάσεως δεν φοβίζη είνε όπως τα συναισθήματα αυτής μεταδώση και την αγωνιώσαν κοινήν γνώμην. Αλλά εάν έχη και τον ελάχιστον φόβον το καθήκον αυτής είνε να επισπεύση την επίθεσιν»

ΕΘΝΟΣ

• ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΕΙ…

«Ο σύμμαχος των Σοβιέτ, ο υβριστής της Αγγλίας, ο καταδολιευτής των προς την Γαλλίαν και Ιταλίαν συνθηκών διαπραγματεύεται, ως ίσος προς ίσους! Βλέπει κανείς την Τουρκίαν, την χθες νεκράν και αποδιοπομπαίαν, πλήρη ζωής, ορμής, δράσεως. Η δ’ Ελλάς, η διαθέτουσα τους χθεσινούς αφθάστους θριάμβους και την περίλαμπρον πάντοτε ικανότητα του στρατού της, παρουσιάζει την εικόνα του κ. Γούναρη, την εικόνα της αυταπάτης, της αβουλίας […]  Αλλ’ οι άνθρωποι αυτοί δεν συναισθάνονται τας κολοσσιαίας ευθύνας των; Δεν βλέπουν, ότι δεν δύνανται επ’ άπειρον να απατούν τον λαόν διαβουκολούντες αυτόν με ελπίδας αστηρίκτους; […] Ας εννοήσουν, ότι δεν έχουν το δικαίωμα να καταστρέψουν με την μωρίαν και την ασυνειδησίαν των την ατυχή αυτήν χώραν!»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΓΡΑΦΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΣΥΡΜΑΤΟΥ ΤΟΥ ‘’ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΤΥΠΟΥ’’

ΑΦΙΞΙΣ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΙΣΣΗΣ ΤΟΥ ΒΕΛΓΙΟΥ ΕΙΣ ΤΟ ΛΟΝΔΙΝΟΝ – Η ΓΕΝΟΜΕΝΗ ΥΠΟΔΟΧΗ – ΧΩΡΙΣΤΗ ΕΙΡΗΝΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ ΚΑΙ ΑΜΕΡΙΚΗΣ – Η ΧΑΡΑ ΤΟΥ ΓΕΡΜΑΝΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ – ΑΝΑΚΟΙΝΩΘΕΝ ΤΟΥ ΡΩΫΤΕΡ ΔΙΑ ΤΟΝ ΑΦΟΠΛΙΣΜΟΝ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ – ΑΠΟΓΟΗΤΕΥΣΙΣ ΕΝ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΔΙΑ ΤΗΝ ΑΜΝΗΣΤΕΥΣΙΝ ΤΩΝ ΠΟΛΩΝΩΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΩΝ ΤΗΣ ΑΝΩ ΣΙΛΕΣΙΑΣ

• ΥΠΕΡΤΙΜΗΣΙΣ ΚΑΙ ΥΠΟΤΙΜΗΣΙΣ

ΕΜΠΡΟΣ

• ΕΝ ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΓΡΑΦΗΜΑ ΤΟΥ ΤΣΙΤΣΕΡΙΝ ΠΡΟΣ ΤΟΝ κ. ΓΟΥΝΑΡΗΝ. ΕΡΩΤΑ ΔΙΑΤΙ Η ΕΛΛΑΣ ΕΚΗΡΥΞΕ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟΝ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΣΟΒΙΕΤ !
• ΑΙ ΑΥΤΑΙ ΠΑΝΤΟΤΕ ΧΕΙΡΕΣ

«Εις την υπό της Αγγλίας και των άλλων Δυνάμεων προκηρυχθείσαν ουδετερότητα και εις τας φιλικάς επεμβάσεις επ’ ωφελεία των Τούρκων, ο Κεμάλ απαντά σήμερον (…) πλημμυρών τα Δαρδανέλλια με τορπίλλας […] Το έργον βέβαια του Ελληνικού στρατού δεν θα το ανακύψουν ούτε στγμήν πέραν της ωρισμένης ώρας διά την επίθεσιν, αι τορπίλλαι του Ευξείνου […] η ενθρόνισις του Τσιτσερίν εν Αγκύρα αποτελεί το λεπτότερον σημείον της όλης καταστάσεως εις την Ανατολήν. Η διασπορά των τορπιλλών αποδεικνύει ότι ο Τσιτσερίν δεν χάνει τον χρόνον του»

• ΤΟ ΑΚΑΤΑΜΑΧΗΤΟΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑ ΜΑΣ – Η ΕΚΚΕΝΩΣΙΣ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣΙΑΣ ΑΔΥΝΑΤΟΣ – Η ΤΥΧΗ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ
• ΑΙ ΠΥΓΜΑΧΙΑΙ ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗΝ ΚΑΙ Ο ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑΤΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΩΤΗΣ ΤΩΝ – Ο ΜΕΓΑΛΕΙΤΕΡΟΣ ΤΥΧΟΔΙΩΚΤΗΣ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• ΠΡΟ ΝΕΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ

«Η Τουρκική πολιτική έστησε το πολεμικόν της στραταρχείον εις το Παρίσι και εκεί κατεργάζεται διά του δόλου και της πλάνης την ανατροπήν των Ελληνικών δικαίων […] Τα σύννεφα, τα οποία συνεσώρευσε σήμερον εις την Ανατολήν η αδικία και η ωμότης της Γαλλικής πολιτικής, θα τα σχίσουν μετ’ ολίγον αι φλόγες των πυροβόλων, αλλά τα σύννεφα τα οποία συσσωρεύει κατά των Γάλλων η δικαία οργή και αγανάκτησις των γειτονικών της Λαών εγκυμονούν κατ’ αυτής τον σοβαρώτερον κίνδυνον»

ΕΣΤΙΑ

• ΟΠΩΣ ΠΡΟ ΠΕΝΗΝΤΑ ΕΤΩΝ

«Τώρα επανερχόμεθα εις την ευδαίμονα εποχήν, καθ’ ην από το καφενείον των ‘’Ευ φρονούντων’’ εξώρμα το σύνθημα της πολιτικής εναντίον της απίστου Αλβιόνος η ‘’Ωραία Ελλάς’’ εξεστράτευς κατά της Γαλλίας και μία εφημερίς εκδιδομένη άπαξ της εβδομάδος ηπείλει το Βατικανόν […] Επανερχόμεθα δε υπό όρους πολύ βαρυτέρους. Η Ελλάς δεν είνε πλέον ένας ασήμαντος μικρός τόπος, τον οποίον δεν λογαριάζει κανείς […] Και ο παλιοκομματισμός και ο Τύπος του έχουν πάντοτε υπ’ όψιν μίαν Ελλάδα ασήμαντον, η οποία εσωτερικώς πρέπει να νανουρίζεται με ψεύδη και εξωτερικώς ημπορεί να Λεονταρίζη ακινδύνως, διότι δεν ακούεται και δεν παρακολουθείται από κανένα»

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• ΔΙΑ ΤΗΝ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣΝ
• Η ΥΨΗΛΗ ΠΥΛΗ ΕΧΕΙ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΗΘΗ – ΜΙΑ ΙΚΕΤΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΚΟΙΝΩΣΙΣ ΤΗΣ ΠΡΟΣ ΤΑΣ ΜΕΓΑΛΑΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ – Ο ΑΓΓΛΙΚΟΣ ΣΤΟΛΟΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΝΕΤΑΙ ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΗΝ

«Κατά τας πληροφορίας των Αγγλικών πολιτικών κύκλων, η Πύλη διά της διακοινώσεως ταύτης ικετεύει τας Δυνάμεις να επέμβουν και προλάβουν την επίσημον και κατηγορηματικήν κήρυξιν του πολέμου εκ μέρους της Ελλάδος προς την Τουρκίαν, οπότε εις ακτίνα των ελληνικών στρατιωτικών επιχειρήσεων θα περιλαμβάνεται και η Κων/πολις»

ΠΑΤΡΙΣ

• ΜΙΑ ΝΕΟΤΕΥΚΤΟΣ ΑΝΑΚΑΛΥΨΙΣ

«Διά τούτο μετά σοβαροφανείας μας βεβαιώνει το νέον εφεύρημα της αγωνιώσης Γουναρικής λογικής ότι η Γαλλική δυσμένεια, η επιδεικνυομένη προς ημάς, δεν έχει την καταγωγήν της εις τα Νοεμβριανά γεγονότα, καθώς επιμένουν να διακηρύττουν τα Βενιζελικά όργανα, αλλ’ είναι συνέπεια μιας άλλης αιτίας, της υποκώφου Γαλλικής προς την Αγγλίαν εχθρότητος, γεννηθείσης αυτής εξ αφορμής της μακρυνής υποθέσεως της Αιγύπτου, ίσως δε και της συγχρόνου της Κωνσταντινουπόλεως […] Μεταξύ Λονδίνου και Παρισίων μεσολαβεί μόνον η διαφορά του χαρακτήρος των δύο πρώην συμμάχων μας Λαών»

• ΕΙΣ ΤΗΝ ΠΡΕΣΒΕΥΤΙΚΗΝ ΔΙΑΣΚΕΨΙΝ

«Αι Κυβερνήσεις των τριών Μ. Δυνάμεων παρέπεμψαν την εξέτασιν του Βορειοηπειρωτικού εις την Συνδιάσκεψιν των Πρεσβευτών. Το καθ’ ημάς, φοβούμεθα ότι η ενέργεια αύτη υποκρύπτει τάσεις νέου προσανατολισμού των Δυνάμεων ως προς το ζήτημα τούτο. Διότι ουδεμία παρίσταται ανάγκη εξετάσεως του Βορειοηπειρωτικό παρά της Πρεσβευτικής Συνδιασκέψεως»

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• ΑΣ ΑΛΛΑΞΗ ΤΑΚΤΙΚΗΝ

«Ο συμπαθέστατος εις τους Ευρωπαίους Μπεκήρ Σαμή ταξειδεύει προ καιρού ανά τα ευρωπαϊκά κέντρα. Πείθει ανθρώπους προθύμους να πεισθούν, και παρέχει υποσχέσεις εις πολιτικούς διατεθειμένους να τας θεωρήσουν ειλικρινείς […] Και τούτο το πρωτοφανές ηκούσθη από των κυβερνητικών κύκλων, ότι η μετάβασις του κ. Γούναρη εις την Ευρώπην θα έδιδε την εντύπωσιν ελληνικής αδυναμίας και εκλιπαρήσεως της βοηθείας των Μεγάλων Δυνάμεων! […] Ο κ. Γούναρης, ας αλλάξη τακτικήν, πριν ο καιρός και αι ενέργειαι των άλλων αποδείξουν, ότι είναι πλέον αργά προς διπλωματικήν δράσιν»

• Ο ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΣ ΑΣΥΡΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ‘’ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ’’ – Η ΧΘΕΣΙΝΗ ΠΡΟΣΚΛΗΣΙΣ ΤΩΝ κ.κ. ΥΠΟΥΡΓΩΝ

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• ΤΟ ΛΕΠΤΟΤΕΡΟΝ ΣΗΜΕΙΟΝ

«Και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το λεπτότερον σημείον της όλης πολιτικής εν Ανατολή είνε η θέσις των Μπολσεβίκων εν Αγκύρα […] Τα πάντα αφήνουν να κριθή ότι η νίκη της Ρωσίας εν Ανατολή δεν είνε μόνον νίκη κατά του Κεμάλ και παντός μη θέλοντος να ανακηρύξη αληθινήν δημοκρατ. ζωήν εις τους λαούς της Ανατολής. Ούτω και της Ελλάδος και πάσης εθνικότητος τα ζητήματα θέλουν λυθή αληθώς δημοκρατικώς με την επικράτησιν της Ρωσικής πολιτικής εν Ανατολή. Και όμως η μωρία της Ελλάδος έταξεν αυτήν κατά των Μπολσεβίκων!…»

ΣΚΡΙΠ

• ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΓΡΑΦΗΜΑ ΤΟΥ ΤΣΙΤΣΕΙΝ ΠΡΟΣ ΤΟΝ κ. ΓΟΥΝΑΡΗΝ
• ΑΘΡΟΑΙ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕΙΣ ΚΕΜΑΛΙΚΩΝ ΕΙΣ ΤΟ ΕΣΚΗ-ΣΕΧΗΡ
• ΤΕΤΑΡΤΗ ΕΚΔΟΣΙΣ – Η ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΙΣ ΤΗΣ ΚΩΝ/ΠΟΛΕΩΣ ΑΠΟΜΕΝΕΙ ΠΛΕΟΝ ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΣΥΜΜΑΧΟΥΣ. Η ΒΟΗΘΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΔΕΝ ΕΞΕΤΙΜΗΘΗ
• Η ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ ΒΕΒΑΙΟΙ ΟΤΙ ΕΚΤΕΛΕΙ ΤΗΝ ΣΥΝΘΗΚΗΝ ΤΟΥ ΝΕΪΓΥ ΚΑΙ ΤΗΡΕΙ ΟΥΔΕΤΕΡΟΤΗΤΑ
• ΤΟ ΚΥΡΟΣ ΤΩΝ ΣΥΝΘΗΚΩΝ

«Αφού δε πάντες οι τότε υπογράψαντες ανεγνώρισαν βεβαίως τα Ελληνικά δίκαια, δεν θα καθίστατο αναγκαίος ένας νέος πόλεμος και μία νέα νίκη της Ελλάδος σήμερον, εάν πάντες οι Σύμμαχοι έπραττον ό,τι υπαγορεύει η συνείδησίς των και έλεγον ομοφώνως προς την Τουρκίαν : ‘’Σεβάσθητι την συνθήκην, ην παρεδέχθης, διότι πας νέος πόλεμος θα επιφέρη εις Σε νέας απωλείας»

ΣΦΑΙΡΑ

• ΤΟΥΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕΝ

«Η αποτυχία της συμμαχικής μεσολαβήσεως, η μετάβασις του στρατηλάτου Βασιλέως εις το Μικρασιατικόν μέτωπον, ο ενθουσιασμός του στρατού και αι υπερτέλειαι πολεμικαί ετοιμασίαι, ήτο πολύ φυσικόν να χρησιμεύσουν διά τους εν Αγκύρα ως μία κατευναστική ψυχρολουσία, ήτις εξήτμισε πολύ τον ταρταρινισμόν των και ενέπνευσε λογικωτέρας σκέψεις. Εκ καθήκοντος ευγενείας τους ευχαριστούμεν διά τας καλάς και γενναιοδώρους διαθέσεις των, αλλά τούτο μόνον δεν μας αρκεί»

• ΟΙ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΟΙ ΕΜΠΟΡΙΚΟΙ ΣΤΟΛΟΙ ΣΦΑΙΡΑ – Η διαχείρισις της Αμερικανικής Εμπορικής Ναυτιλίας υπό του SHIPPING BOARD κατά την μεταπολεμικήν περίοδον – Ζημίαι αφάνταστοι – Τα ξύλινα πλοία