Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Τετάρτη 20 Οκτωβρίου 1921

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Εν όψει της μετάβασης της ελληνικής κυβερνητικής αντιπροσωπείας στη Ρώμη, τελευταίο σταθμό της διπλωματικής περιοδείας της στις συμμαχικές πρωτεύουσες, αρκετές είναι οι αναφορές στις φιλικές προς την Τουρκία σχέσεις της ιταλικής κυβέρνησης. Και όχι μόνον… Άλλωστε ‘’υπό την προστασίαν των ελληνικών όπλων διενεργούνται ανενοχλήτως αι διαπραγματεύσεις και υπογράφονται τα μυστικά συμβόλαια, δι’ ων η Μικρασία παραδίδεται υπό την δουλείαν της Ευρωπαϊκής κεφαλαιοκρατίας’’…

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• Η ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΗΣΙΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ

«Αλλά πρίν οδηγηθή και πάλιν η χώρα εις νέον πόλεμον και πρίν εμφανισθή πρό του λαού η απίτησις νέων θυσιών ασκόπων ή τουλάχιστον αμφιβόλου αποτελέσματος και η Κυβέρνησις, αλλά και οι αντιπροσωπεύοντες εν τη Εθνοσυνελεύσει το Έθνος οφείλουν να σκεφθούν τας συνεπείας, τας οποίας θα είχεν η περί τούτου απόφασίς  των. Να σκεφθούν ότι κανείς ούτε ο περιβεβλημένος με την εμπιστοσύνην της Εθνοσυνελεύσεως, ούτε και αυτή ακόμη η Εθνοσυνέλευσις δεν έχει το δικαίωμα να προβή εις αποφάσεις»

• ΤΑ ΣΚΑΝΔΑΛΑ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΤΩΝ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΩΝ

ΑΣΤΡΑΠΗ

• Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΓΑΛΛΟΤΟΥΡΚΙΚΗΣ

«Και οι Γάλλοι γνωρίζουν εκ των προτέρων ποία τύχη αναμένει την Γαλλοτουρκικήν συμφωνίαν, αν η στάσις αυτών εις το Ανατολικόν ρυθμισθή ουχί απολύτως φιλική προς τας βλέψεις της Αγκύρας. […] Και αν επίσης κατορθωθή να επέλθη συνεννόησις μεταξύ των Συμμάχων, αύτη θα πραγματοποιηθή μετά πολλού κόπου. Είς θα γείνη εν πάσει περιπτώσει ο οφειλέτης διά την πραγμάτωσιν της συμφωνίας ταύτης. Οι Γάλλοι θεωρούν ότι οφειλέτης είνε η Ελλάς. Αλλ’ η κατοχή των Μικρασιατικών εδαφών, είνε μία πραγματική κατάστασις, την οποίαν δεν είνε εύκολον εις ουδένα να παραγνωρίση»

ΕΘΝΟΣ

• ΕΠΙ ΤΩΝ ΔΗΛΩΣΕΩΝ ΤΟΥ κ. ΓΟΥΝΑΡΗ

«Εννοούμεν πολύ καλά την ζωηράν επιθυμίαν του κ. Γούναρη ν’ απαλλαγή της οχληράς πατρότητος του            πολέμου, τον οποίον τόσον ελαφρώς έσπευσε ν’ αναλάβη κατά την πρώτην του διπλωματικήν εξόρμησιν του παρελθόντος Μαΐου. Αλλ’ αν ο κ. Πρωθυπουργός φαντάζεται, ότι είνε η αποκήρυξις αύτη εύκολος και ότι θα δυνηθή να πείση περί αυτής έστω και τους αφελεστέρους ακόμη εκ των ψηφοφόρων του, λυπούμεθα, μη δυνάμενοι να συμμερισθώμεν τας ελπίδας του»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• Η ΑΓΚΥΡΑ ΔΕΧΕΤΑΙ ΕΙΡΗΝΗΝ ΠΡΟΣ ΟΛΟΥΣ, ΠΛΗΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ. ΠΟΙΟΥΣ ΟΡΟΥΣ ΔΙΕΤΥΠΩΣΕ
• ΤΟ ΕΓΚΛΗΜΑ

«Και ο  κ. Γούναρης και τα παλαιά κόμματα θ’ αντιληφθούν τάχιστα, ότι ο εξαπατηθείς υπ’ αυτών λαός δεν θα τοις συγχωρήση ποτέ, ποτέ, ποτέ, το μέγιστον έγκλημα κατά της ιστορικής του εξελίξεως. Διότι, πράγματι, αφ’ ης ο Ελληνισμός ήρχισε την ιστορικήν του σταδιοδρομίαν, ουδέποτε διεπράχθη στυγερώτερον έγκλημα, από το έγκλημα το οποίον επεχειρήθη παρά του παλαιοκομματισμού πρό μιάς εξαετίας και το οποίον τελεσιουργείται σήμερον»

• ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΩΝ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΩΝ. ΤΟ ΑΙΦΝΙΔΙΟΝ ΤΑΞΕΙΔΙΟΝ ΤΟΥ ΚΟΜΗΤΟΣ ΜΠΟΣΔΑΡΙ ΕΙΣ ΣΜΥΡΝΗΝ

ΕΜΠΡΟΣ

• ΣΗΜΑΝΤΙΚΑΙ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΒΟΥΛΗΝ ΤΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΔΙΑ ΤΟ ΔΑΝΕΙΟΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΦΟΜΟΙΩΣΙΝ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣΙΑΣ
• ΜΠΟΣΔΑΡΙ Ο ΚΕΜΑΛΙΣΤΗΣ

«Ο κ. Γούναρης, όταν μετά τινας ημέρας φθάση αισίως εις Ρώμην, υπάρχει ελπίς να ενθυμηθή ότι αιωρείται εις τον αέρα και εν ζήτημα Δωδεκανήσου, με τους τελευταίους άθλους του παλαιού γνωρίμου των Αθηνών κ. Μποσδάρι. Αλλά η Κυβέρνησις, ήτις ενόμισεν ότι έπρεπε να συμπνίξη εν Αθήναις την φωνήν των Δωδεκανησίων, ήτις θα διεσάλπιζεν εις όλον τον κόσμον το ανόσιον έργον της υποδουλώσεως εις νέον φρικτότερον ζυγόν ενός Ελληνικού λαού ελευθέρου, υπέχει ήδη βαρυτάτην την ευθύνην διά την ιδίαν αυτής σιγήν απέναντι των κατά των Δωδεκανησίων ακατονομάστων Ιταλικών Κεμαλισμών»

• Η ΕΛΛΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΒΑΤΙΚΑΝΟ

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• Ο ΠΡΩΤΟΣ ΔΙΑΞΙΦΙΣΜΟΣ

«Ουδείς δε γνωρίζει ποίον θα υπάρξη το όριον της ενδοτικότητος της Αγγλίας και επί ποίου χαρακώματος θα υψωθή ανέκκλητος. Ό,τι όμως διαβλέπει τις ασφαλώς επί του προκειμένου, είνε το αδύνατον της εφαρμογής της Γαλλο-κεμαλικής Συνθήκης, την οποίαν η Γαλλία θα απολέση, όπως απώλεσε μετά της υπογραφής και τα ίχνη του γοήτρου αυτής μεταξύ του πολιτισμένου κόσμου. Τα δε σύννεφα, τα οποία συσωρεύει καθ’ ημών η Γαλλία θα διαλυθούν θάττον ή βράδιον, ίσως υπό του ανέμου ίσως υπό του πυρός»

• Η ΑΠΟΦΑΣΙΣ ΤΩΝ ΗΠΕΙΡΩΤΩΝ

ΕΣΤΙΑ

• Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΥΠΟΔΟΧΗΣ

«Όσον όμως δυσάρεστος και αν υπήρξεν η υποδοχή του κ. Γούναρη εις Παρισίους, δεν ήτο και απροσδόκητος. Από τον παρελθόντα Μάρτιον, ότε και πάλιν εξέδραμεν εις την Ευρώπην, εγνώριζεν ότι αι διαθέσεις των Συμμάχων δεν ήσαν διόλου ευνοϊκαί. […] Τι έκαμεν επί επτά ολοκλήρους μήνας ο κ. Γούναρης, αν όχι διά να μετατρέψη το πνεύμα των Δυνάμεων, τουλάχιστον διά να πληροφορηθή τόσον καλά περί αυτού, ώστε να μη επιχειρήση μίαν εκστρατείαν άσκοπον και μάλιστα προσβλητικήν διά την Ελλάδα; Τίποτε. Απολύτως τίποτε […] Αλλ’ άραγε μόνον ο κ. Γούναρης είνε ο ευδαίμων θεριστής αυτής της σποράς, ή η Ελλάς ολόκληρος υφίσταται μίαν δοκιμασίαν των συμφερόντων και της φιλοτιμίας της, δοκιμασίαν της οποίας δεν ήτο αξία;»

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΝ ΑΔΙΕΞΟΔΟΝ

«Ευθύς δε ως εγνώσθη εν Λονδίνω ότι προσπάθεια καταβάλλεται όπως νανουρισθή η κοινή γνώμη εν Ελλάδι με την σύναψιν δανείου εν Λονδίνω, το ημιεπίσημον πρακτορείον Ρώϋτερ ετέθη και πάλιν εις ενέργειαν διά να μας είπη σαφώς και κατηγορηματικώς ότι ‘’ουδεμία ελπίς υπάρχει συνάψεως δανείου εν Αγγλία υπό της Ελληνικής αποστολής παρά τας εντόνους και αόκνους ενεργείας, τας οποίας οι αντιπρόσωποι αυτής καταβάλλουν προς εξεύρεσιν τοιούτου’’»

• Η ΑΓΓΛΟΚΕΜΑΛΙΚΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ. ΤΑ ΕΝΘΟΥΣΙΩΔΗ ΣΧΟΛΙΑ ΤΩΝ ΠΑΡΙΣ. ΕΦΗΜΕΡΙΔΩΝ ΟΠΟΥ ΓΙΝΕΤΑΙ ΚΑΙ ΠΑΛΙΝ ΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙ ΘΡΑΚΗΣ ΚΑΙ ΣΜΥΡΝΗΣ

ΠΑΤΡΙΣ

• ΦΩΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΞΟΡΙΑΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΦΥΛΑΚΙΣΙΝ ΤΟΥ ΝΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΡΟΔΟΥ

«Το ζήτημα του Μητροπολίτου της Ρόδου δεν είνε προσωπικόν του Ιεράρχου ζήτημα, αλλ’ είνε εθνικόν και υψίστης πολιτικής σημασίας. Ο Ελληνικός Λαός ας μη απατάται, ούτε και να καθεύδη πρέπει, γνωρίζων ότι το ζήτημα της Δωδεκανήσου είνε εθνικώς ζωτικώτατον, περιλαμβάνον ύψιστα συμφέροντα, διότι η απώλεια της Β. Ηπείρου και της Ρόδου, η ενσφληνωσις της Ιταλίας εις την κλείδα του Αιγαίου και η Ιταλική κυριαρχία επί της απέναντι Μικρασίας θα καταστήση τον βίον αβίωτον ουχί μόνον εις την μαρτυρικήν Δωδεκάνησον, μίαν των πρώτων θυγατέρων της Ελλάδος, αλλά και εις όλην την Ασιατικήν Ελλάδα»

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• ΤΟ ΑΓΓΛΙΚΟΝ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ

«Πάντως δύναται να θερηθή βέβαιον ότι την πρωτοβουλίαν της συγκλήσεως της διασυμμαχικής διασκέψεως διά την λύσιν του Ανατολικού θα έχη η Αγγλία. […] Ο κ. Γούναρης θα ευρίσκεται εις Αθήνας συντόμως, ως φαίνεται λίαν πιθανόν. Αλλά και πρό της επανόδου του ακόμη δεν φαίνεται απίθανον να υπάρξουν χαρακηριστικαί Αγγλικαί ανακοινώσεις, δίδουσαι τον τόνον της προς την λύσιν εξελίξεως των πραγμάτων»

• ΑΙ ΣΥΝΘΗΚΑΙ ΑΓΚΥΡΑΣ ΚΑΙ ΚΑΡΣ. ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΙΚΑΙ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ ΓΑΛΛΟΥ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΟΥ ΠΡΑΚΤΟΡΟΣ

ΠΡΩΪΝΗ

• ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΚΗΣ ΕΧΘΡΟΤΗΤΟΣ

«Η Ελλάς σήμερον ευρίσκεται απέναντι της σταθεράς Γαλλικής εχθρότητος, την οποίαν εχθρότητα μόνον μωροί και ανιάτως ηλίθιοι δύνανται να αποδώσουν εις άλλους λόγους ή εις την πλάνην της Γαλλίας να δημιουργήση Ανατολικήν πολιτικήν στηριζομένην επί της Τουρκίας, κατά πρότυπον της μεγάλης, αλλ’ οικτρώς καταρρευσάσης Γερμανικής πολιτικής. Η Ελλάς, είνε ανίσχυρος να ανατρέψη την εχθρότητα της πολιτικής ταύτης, αλλ’ η ανατροπή αυτής, είνε μοιραία και θα αποβή μετ’ ολίγον αναπόδραστος υπό της δυνάμεως αυτών τούτων των πραγμάτων»

• ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΟΥ ΑΦΟΠΛΙΣΜΟΥ

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ

• ΑΙ ΔΥΟ ΛΥΣΕΙΣ

«Ο κ. Γούναρης πρέπει, κατά την κρίσιν της Κοινής Γνώμης, να επανέλθη κομίζων εις την πατρίδα μίαν λύσιν των προβλημάτων, τα οποία μας απασχολούν από την επαύριον της υπογραφής της γνωστής συνθήκης. Την βάσιμον ελπίδα δηλαδή μιας δικαίας ειρήνης ασφαλιζούσης τους πληθυσμούς δι’ ους εχύσαμεν το αίμα των τέκνων μας εν Μ. Ασία. Μία λύσις. Ή τα μέσα διά την εξακολούθησιν του πολέμου μέχρις υποταγής οριστικής του εχθρού. Ή ετέρα λύσις. Άπρακτος δεν θα επανέλθη ο κ. Γούναρης εις τον οποίον το Κοινοβούλιον και η Κοινή Γνώμη παρέσχε και παρέχει την εμπιστοσύνην του»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• ΕΡΓΑΤΕΣ, ΒΙΟΠΑΛΑΙΣΤΑΙ ΚΑΙ ΧΩΡΙΚΟΙ ΒΟΗΘΗΣΤΕ ΤΗΝ ΠΑΣΧΟΥΣΑΝ ΡΩΣΣΙΑΝ
• ΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟΝ ΤΗΣ ΓΕΝΕΥΗΣ

«Η εργατική τάξις δεν έχει παρά να κάμει και αυτή το καθήκον της. Ας πετάξει από τις οργανώσεις της τους κιτρίνους και τους προδότας που συμπράττουν με την αστικήν τάξη για το κακό των εργατών. Ας διώξη όλους εκείνους που υποκρινόμενοι τους ιδεολόγους προσπαθούν να καταστρέψουν προσπαθούν να καταστρέψουν την επιρροήν του Κομμουνιστικού μας Κόμματος, το οποίον, μόνον αυτό, είπε την αλήθεια στην εργατική τάκη και της έδειξε τον δρόμον προς την κατάκτηση των δικαιωμάτων της»

• ΟΙ ΤΡΑΥΜΑΤΙΑΙ ΑΠΑΝΤΟΥΝ ΕΙΣ ΤΟ ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ. ΕΝΑΣ ΜΠΑΤΣΟΣ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΦΑΤΡΙΑΖΟΝΤΟΣ ΥΠΟΥΡΓΟΥ

ΣΚΡΙΠ

• ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΒΟΥΛΗΝ ΤΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΔΙΑ ΤΟ ΕΛΛΗΝ. ΔΑΝΕΙΟΝ
• ΝΕΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΙΣ ΤΟΥ κ. ΓΟΥΝΑΡΗ ΜΕΤΑ ΤΟΥ ΚΩΡΖΟΝ
• Ω ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, ΠΟΣΑ ΕΠ’ ΟΝΟΜΑΤΙ ΣΟΥ ΔΙΑΠΡΑΤΤΟΝΤΑΙ!!

«Η διπλωματία δύναται να καυχάται ότι έπαιξε πολύ καλά το μέρος της εις το ζήτημα της Μικρασίας και απέναντι των Τούρκων και απέναντι των Ελλήνων. Εάν δε ποτέ η Ιστορία σκεφθή να βραβεύση την διπροσωπίαν, την υπόκρισιν, την παλιμβουλίαν και την δολιότητα, ασφαλώς θα απονείμη το βραβείον εις την διπλωματίαν της τραγικής αυτής περιόδου από του 1914 μέχρι σήμερον! […] Υπό την προστασίαν των ελληνικών όπλων διενεργούνται ανενοχλήτως αι διαπραγματεύσεις και υπογράφονται τα μυστικά συμβόλαια, δι’ ων η Μικρασία παραδίδεται υπό την δουλείαν της Ευρωπαϊκής κεφαλαιοκρατίας»

ΣΦΑΙΡΑ

• ΠΛΗΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ!

«Νέαι θυμήρεις δηλώσεις του αρχιταρταρίνου Κεμάλ αγγέλλονται εκ Ρώμης. Η Εθνοσυνέλευσις της Αγκύρας εψήφισεν απόφασιν όπως συνάψουν ειρήνην μεθ’ όλων των άλλων Δυνάμεων, πλην της Ελλάδος. Εννοείται όμως ότι και εις τας Μεγάλας Δυνάμεις εννοεί προκαταβολικώς να επιβάλη τους όρους της, ως αν τας είχεν όλας υπό την αιχμήν της απάθης της»

• ΤΟ ΦΟΡΤΗΓΟΝ ΠΛΟΙΟΝ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ