Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Σάββατο 15 Μαΐου 1921

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Ο Τύπος προετοιμάζει την κοινή γνώμη για την ημέρα της μεγάλης επίθεσης, μετά τη μετάβαση του βασιλιά στο μέτωπο ‘’διά να οδηγήση τον στρατόν την Ελλάδος προς ΝΕΑΣ ΝΙΚΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣ ΝΕΑΣ ΔΟΞΑΣ’’. Στην εσωτερική πολιτική σκηνή, συνεχίζεται η σκληρή, διχαστική αντιπαράθεση βενιζελικών – αντιβενιζελικών, ενώ το θέμα της γυναικείας ψήφου αποτελεί αντικείμενο έντονων συζητήσεων. Κατά μία άποψη ‘’η γυναίκα έχει μίαν υψηλήν αποστολήν, να είνε μητέρα και σύζυγος καλή και όχι μαινάς πολιτικών διαδηλώσεων’’. Και μία μαγνητική καταιγίδα, δημιουργεί σοβαρά προβλήματα, καθώς ‘’τα καλώδια τα συνδέοντα την Αμερικήν μετά της Ευρώπης δεν ηδυνήθησαν να μεταβιβάσουν κανέν τηλεγράφημα της Ευρώπης’’…

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• ΕΠΙ ΤΟΥ ΘΕΣΜΟΥ ΤΟΥ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ

«Το δημοψήφισμα θα συμπληρώση την λαϊκήν εξουσίαν και θα δημιουργήση νόμιμον, αναμφισβητήτου κύρους και εννοίας μέσον εκδηλώσεως της λαϊκής θελήσεως, ήτις όταν διαφωνεί προς την απόφασιν της πλειοψηφίας της Βουλής θα έχη την σημασίαν άρσεως της εμπιστοσύνης της ανακλήσεως της εντολής και θα οδηγή εις την φυσιολογικήν διάλυσιν αυτής, άνευ ουδενός κινδύνου προστριβής μεταξύ των διαφόρων πολιτειακών παραγόντων»

ΑΣΤΡΑΠΗ

• ΙΣΟΤΙΜΟΣ Η ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΝΙΚΗ

«Εγγίζει η ημέρα της ενάρξεως της επιθέσεως. […] Η νίκη του στρατού μας είνε βεβαία. Ουδείς εν Ελλάδι δύναται να διανοηθή, έστω και καθ’ υπόθεσιν, αντίθετον αποτέλεσμα. […] Η εθνική συνείδησις δεν θ’ ανεχθή ποτέ να ίδη διακινδυνεύον το έργον του στρατού εξ οιασδήποτε κυβερνητικής απρονοησίας και ολιγωρίας. Πιστεύομεν ότι η κυβέρνησις αναλογίζεται τας βαρυτάτας ευθύνας της. Η διπλωματική νίκη πρέπει να είνε ισότιμος προς την βεβαίαν στρατιωτικήν νίκην»

• ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΙΣ

«Πολλάκις πράγματι οι όροι ανατρέπονται και νέα ζητήματα ανακύπτουν, εφ’ ων δεν είνε δεδηλωμένη η γνώμη της λαϊκής κυριαρχίας. Τουναντίον μάλιστα συμβαίνει συχνά να είνε όλως αντίθετος η λαϊκή θέλησις. […] Ήτο καιρός να καθιερωθή εις το σύνταγμα τοιαύτη διάταξις (δημοψήφισμα). Πρέπει να ομολογήσωμεν ότι η πολιτική αρετή σπανίζει εν Ελλάδι. Δυστυχώς η ηθικότης κατά το πλείστον του πολιτικού κόσμου δεν εμπνέει εμπιστοσύνην. Είνε γνωστόν οποίαν πάλην μετέρχονται τα κόμματα όπως λάβωσι την διάλυσιν της Βουλής και ενεργήσουν εκλογάς»

ΕΘΝΟΣ

• ΤΟ ΜΟΝΟΝ ΜΕΛΗΜΑ Η ΝΙΚΗ

«Οι αιώνιοι καλλιεργηταί της εσωτερικής διαιρέσεως, οι ιεροφάνται της θρησκείας του μίσους, συνεχίζουν το έργον των. […] Δεν σκέπτονται ότι τα ύψιστα των συμφερόντων της Πατρίδος, επιβάλλουν σήμερον την εκκεχειρίαν μεταξύ των κομματικών διαιρέσεων, την παραμέρισιν παντός πολιτικού πάθους. […] Ας παύση η τυραννολογία, η προδοτολογία, η τακτική της συκοφαντήσεως κατά την μεγάλην αυτήν στιγμήν. […] Το αποκλειστικόν μέλημα παντός Έλληνος πρέπει να είνε σήμερον η Νίκη»

• ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΙΡΟΣ

«Ας τεθή τέλος πάντων άπαξ διά παντός τέρμα εις την αγωνίαν των Χειμαρριωτών και εις τους ευλόγους φόβους ολοκλήρου του Ελληνικού Λαού, εις τον οποίον είνε ιδιαιτέρως προσφιλής η ηρωική γωνιά»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ ΑΝΗΣΥΧΟΥΝ ΔΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗΝ ΕΠΙΘΕΣΙΝ

«Σημαντική κίνησις σημειούται εις το κεμαλικόν μέτωπον. Τα στρατιωτικά νοσοκομεία του Εσκή Σεχήρ και του Αφιόν Καραχισσάρ, εν τη προσδοκία ταχείας επιθέσεως, εξεκενώθησαν, των ασθενών και τραυματιών των μεταφερθέντων εις Ικόνιον»

• ΠΕΡΙ ΓΕΦΥΡΩΣΕΩΣ Ο ΛΟΓΟΣ

«Δυστυχώς το εξάμηνον που διέρρευσε δεν μας παρέχει καμμίαν ελπίδα συνεννοήσεως. Όλα τα σημεία των καιρών μας πείθουν περί αυτού. Ευρισκόμεθα εις δύο αντιθέτους πόλους. Είμεθα δύο διάφοροι κόσμοι, μη έχοντες καμμίαν συγγένειαν και καμμίαν επαφήν. Η Κυβέρνησις μας βλέπει ως μίασμα και ζητεί ν’ αποκαθάρη την χώραν από ημάς»

• Η ΣΥΝΘΕΣΙΣ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΙΤΑΛΙΚΗΣ ΒΟΥΛΗΣ – ΝΙΚΗ ΤΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΤΑΞΕΩΣ

ΕΜΠΡΟΣ

• Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΑΠΕΡΧΕΤΑΙ ΟΡΙΣΤΙΚΩΣ ΕΙΣ ΤΟ ΜΕΤΩΠΟΝ
• Η ΓΑΛΛΙΑ ΑΠΟΚΡΟΥΕΙ ΝΕΑΣ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΕΙΣ ΜΕ ΤΗΝ ΑΓΚΥΡΑΝ
• Ο ΑΓΓΛΙΚΟΣ ΣΤΟΛΟΣ ΕIΣ ΣΜΥΡΝΗΝ ΚΑΙ ΑΤΤΑΛΕΙΑΝ

«Η Αγγλία δεν είπεν ακόμη την τελευταίαν της λέξιν. Αλλ’ η επίδειξις της πολεμικής της σημαίας εις Σμύρνην και εις Αττάλειαν, μας παρέχουν μίαν σαφή ένδειξιν της κατευθύνσεως της πολιτικής της, ήτις δεν είνε δυσμενής διά την Ελλάδα. […] Ο κατάπλους του Αγγλικού πολεμικού εις την Αττάλειαν, παρεκτός της προστασίας των Αγγλικών και χριστιανικών συμφερόντων, ην εγγυάται πανίσχυρον, θέλει αποτελέσει και ένα φραγμόν εις τον πολεμικόν ανεφοδιασμόν του Μουσταφά Κεμάλ»

• ΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΚΑΤΑΙΓΙΣ

«Μαγνητικαί διαταράξεις εκτάκτου δυνάμεως παρημπόδισαν πάσαν τηλεγραφικήν συγκοινωνίαν κατά την νύκτα της 14^ης προς την 15^ην Μαΐου. […] Μαγνητική καταιγίς σημαμντικής εντάσεως υπήρξεν η αιτία των φαινομένων τούτων. Ταυτοχρόνως περίλαμπρον βόρειον σέλας εφώτισε τον ουρανόν των Παρισίων»

 

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• ΖΗΤΩ ΤΟ ΕΘΝΟΣ – Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΑΝΑΧΩΡΕΙ ΔΙΑ ΤΟ ΜΕΤΩΠΟΝ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΝΙΚΗΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΔΟΞΑΝ

«Αι μεγάλαι στιγμαί της Φυλής, είνε εγγύταται. Διά των Μικρασιατικών και των Θρακικών πεδιάδων θα αντηχήση πάλιν μυριόστομος η πολεμική κραυγή της ΑΙΩΝΙΑΣ Φυλής μας και θα υψωθή αστραπηβόλον το Στέμμα του Βασιλέως των Ελλήνων διά να εδραιωθή ακλόνητον το ΣΤΕΜΜΑ ΤΩΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΩΝ ΕΠΙ ΤΗΣ ΑΙΩΝΙΑΣ ΠΟΛΕΩΣ ΤΩΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΩΝ. […] Ο Βασιλεύς Κωνσταντίνος αναχωρεί διά το μέτωπον, διά να οδηγήση τον στρατόν την Ελλάδος προς ΝΕΑΣ ΝΙΚΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣ ΝΕΑΣ ΔΟΞΑΣ. Ας ανακράξωμεν όλοι Ζήτω το Έθνος. Ζήτω ο Βασιλεύς. Ζήτω ο Ελληνικός Στρατός!»

• ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΑΤΑΙ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΑΙ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΑΙ ΑΠΟΚΑΛΥΨΕΙΣ – ΑΠΟΡΡΗΤΑ ΕΓΓΡΑΦΑ ΚΑΙ ΤΗΛΕΓΡΑΦΗΜΑΤΑ

ΕΣΤΙΑ

• Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ ΕΝ ΕΥΡΩΠΗ

«Με δριμύτητα εκφράσεων ασυνείθιστον εις τα διπλωματικά χρονικά ο Λόϋδ Τζωρτζ κατεδίκασε το κίνημα της Άνω Σιλεσίας, υπεστήριξε τα Γερμανικά δικαιώματα και ωμίλησεν ήκιστα ευμενώς περί της Πολωνίας. Οι Γάλλοι εθεώρησαν τας εκφράσεις ως έμμεσον επίθεσιν της Γαλλίας και ο Παρισινός Τύπος σχολίασε με ακόμη δριμυτέρας εκφράσεις τας δηλώσεις του Λόϋδ Τζωρτζ. […] Το σοβαρώτερον είνε ότι αν ο κ. Λόϋδ Τζωρτζ επέτρεπεν εις την Γερμανίαν ν’ αποστείλη στρατεύματα εις την Άνω Σιλεσίαν διά την αποκατάστασιν της τάξεως, ο Μπριάν δηλώνει ότι θα θεωρήση κάθε τοιαύτην επιχείρησιν ως αιτίαν πολέμου και θα προβή εις κατάληψιν της Άνω Σιλεσίας»

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• ΜΕΤΑ ΕΞΗ ΜΗΝΑΣ

«Μας χωρίζει ένα εξάμηνον από της 1^ης Νοεμβρίου και τον απολυθέντα τύραννον αντικατέστησε η πολυτυραννία […] Ούτε οι πολιτικοί ρωμαντισμοί, και τα φίμωτρα, ούτε η ένοχος σιγή, ούτε αι απειλαί των τυραννομάχων είναι δυνατόν να αποσοβήσουν την διαπύησιν της πολιτικής φλεγμονής ήτις εξεδηλώθη από της πρώτης Νοεμβρίου επάνω εις την μεγάλην Ελλάδα ως κόμμα δεκαεξακέφαλον! […] Αργά ή γρήγορα, πάντως όμως πολύ γρήγορα τον λόγον θα έχη ο λαός, Αυτός, και μόνος αυτός, και προ αυτού και μόνου θα λογοδοτήσουν και πάλιν οι υπέρμαχοι της αυτοτελείας, οι καταλυταί της Τυραννίας και αναστηλωταί των ελευθεριών αίτινες μας κατεπλημμύρισαν μέχρι αποπνιγμού από της πρώτης Νοεμβρίου…»

• ΠΕΡΙ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ – Η ΜΕΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΤΩΝ ΤΟΥΡΚΩΝ – Ο ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΔΙΑ ΤΑΣ ΣΥΝΕΝΝΟΗΣΕΙΣ ΚΕΜΑΛ-ΜΠΟΛΣΕΒΙΚΩΝ

ΠΑΤΡΙΣ

• ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ

«Ο εις κατόπιν του άλλου οι υποβαλόντες επερώτησιν επί των Θρακικών ζητημάτων πληρεξούσιοι ανήλθον προχθές επί του βήματος και με εννοουμένην συγκίνησιν διεξετραγώδησαν την οικτράν κατάστασιν της θράκης, υποδείξαντες τα μέτρα των οποίων η άμεσος εφαρμογή θα ηδύνατο να βελτιώση την δεινήν θέσιν των κατοίκων»

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• ΤΟ ΕΘΝΙΚΟΝ ΜΑΣ ΖΗΤΗΜΑ

«Η ώρα της τελικής νίκης δεν απέχει πλέον πολύ. Και ο στρατός γνωρίζει πόσον αναπόφευκτος ήτο ο πόλεμος αυτός και πόσον αναγκαία είναι η οριστική του εχθρού κατασυντριβή. […] Η διά των όπλων τελική λύσις του ζητήματος της Ανατολής επιβάλλεται λοιπόν υπό του ιδίου ημών συμφέροντος, υπό της ανάγκης της χώρας, να ζήση μακράν ειρηνικήν ζωήν, εκμεταλλευομένη και αναπτύσσουσα τας υλικάς και ηθικάς αυτάς δυνάμεις»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• ΑΙ ΠΕΡΙΦΗΜΟΙ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ

«Όπως ολόκληρος η πολιτεία του μέχρι σήμερον υπήρξε πολιτεία ψεύδους και απάτης του λαού εις όλα τα επίπεδα της πολιτικής του δράσεως, έτσι και εν τω συντακτικώ έργω εφάνη κινούμενος από την ιδίαν πολιτικήν μέθοδον»

• ΑΙ ΒΑΣΙΛΙΚΑΙ ΦΑΛΑΓΓΕΣ ΕΙΣ ΕΝΙΣΧΥΣΙΝ ΤΟΥ κ. ΛΕΒΙΔΗ ΕΝ ΙΣΤΟΡΙΚΟΝ ΕΓΓΡΑΦΟΝ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΙΝ

ΣΚΡΙΠ

• ΕΤΟΙΜΟΙ

«Σήμερον το σιδηρούν μέτωπον της Μικράς Ασίας συνεπληρώθη τελείως. Τριακόσιαι χιλιάδες εμπειροπολέμων μαχητών αποτελούν την χαλυβδίνην γραμμήν […] Σήμερον δυνάμεθα πλέον να ομιλήσωμεν. Να ομιλήσωμεν διά να τονίσωμεν την εμπράγματον πεποίθησίν μας, ότι η σιδηρά στρατιά μέλλει εντός ολίγου να γράψη τας σελίδας εκείνας της δόξης, αι οποίαι θα αποτελέσουν τον επίλογον των δεκαετών θριάμβων, τους οποίους μία τυραννική παρένθεσις ολίγου δειν κατέστρεψε τελείως»

• Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΛΟΫΔ ΤΖΩΡΤΖ

ΣΦΑΙΡΑ

• ΙΔΙΟΚΤΗΤΑΙ-ΜΙΣΘΩΤΑΙ
• Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΕΙΣ ΤΟ ΜΕΤΩΠΟΝ

«Η παρουσία και μόνη του Άνακτος εν μέσω του ανυπομονούντος να συντρίψη την Κεμαλικήν υπεροψίαν στρατού μας είνε ο κάλλιστος οιωνός της προβλεπομένης βεβαίας και ασφαλούς νίκης, διά της οποίας θα επέλθη η σταθερά και διαρκής ειρήνη εις την Ανατολήν»

• ΨΗΦΟΝ ΕΙΣ ΤΑΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ;

«Και διά να τελειώνωμεν η γυναίκα έχει μίαν υψηλήν αποστολήν, αποστολήν να είνε μητέρα και σύζυγος καλή και όχι μαινάς πολιτικών διαδηλώσεων. […] Οι τασσόμενοι με τόσον ζήλον υπέρ της γυναικείας ψήφου ασφαλώς είναι εχθροί και όχι φίλοι της γυναικός»