Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Πέμπτη 27 Ιανουαρίου 1922

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Πληθαίνουν οι φήμες περί κυβερνητικής κρίσης. Αρθρογραφία αναφέρεται σε σκέψεις για παραίτηση Γούναρη από την πρωθυπουργία και σχηματισμό νέου κυβερνητικού σχήματος με τη συμμετοχή και άλλων κομμάτων, ακόμη και των Φιλελευθέρων…

ΑΘΗΝΑΙ

• Η ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΩΝ ΣΕΒΡΩΝ. ΤΟ ΠΕΡΙ ΙΩΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ

ΔΙΑΤΙ ΕΠΙΒΑΛΛΕΤΑΙ Η ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΙΣ ΤΩΝ ΑΡΘΡΩΝ

«Να αναγνωσθή και να αναλυθή ενώπιον της δημοσίου συνειδήσεως. Να εξονυχισθώσι πάσαι αι λεπτομέρειαι αυτού ίνα μη γίνεται σύγχυσις αυτονομίας και Συνθήκης των Σεβρών, σύγχυσις δηλονότι κινδύνου και ασφαλείας, νίκης και ατιμώσεως»

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• ΔΕΝ Θ’ ΑΝΕΧΘΗ ΤΗΝ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΙΝ

«Η εκ των προτέρων μοιρολατρική υποταγή εις μίαν αποτυχίαν, μη βεβαιωθείσαν καν εισέτι, αποτελεί δίδαγμα ανάξιον έθνους, το οποίον επέδειξε θαυμαστήν ζωτικότητα. Ούτε άλλως τε εξαρτάται παρ’ ημών μόνον, έστω και διατεθειμένων να επιδείξωμεν πάσαν δυνατήν υποχωρητικότητα, η συνομολόγησις της ειρήνης. Ούτε είνε δυνατόν να γίνη συζήτησις περί της αποδοχής των όρων της ειρήνης εφ’ όσον δεν είνε καν γνωστοί ακόμη»

ΕΘΝΟΣ

• ΠΡΟΣ ΠΑΡΑΙΤΗΣΙΝ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ

«Πυκνούνται αι φήμαι και πολλαπλασιάζονται αι ενδείξεις, ότι η κυβέρνησις φέρεται προς την ταχείαν παραίτησιν. […] Παρά πάσαν τυπικήν διάψευσιν φεύγει της αρχής, διότι τούτο της επιβάλλουν αναποτρέπτως και μοιραίως τα πράγματα. Θα προσπαθήση ίσως έτι –προσεπάθησεν απεγνωσμένως να παραμείνη προσκεκολλημένη εις την πολυφίλητον αρχήν. Αλλά την εκδιώκουν –το επαναλαμβάνομεν- τα πράγματα, ως ουδείς είνε επιβλητικώτερος ρυθμιστής»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• Ο ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ ΤΗΝ ΑΝΑΓΚΗΝ ΤΗΣ ΠΑΡΑΙΤΗΣΕΩΣ;

ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ

• ΦΘΙΣΙΣ

«Κατώρθωσαν να μεταβάλουν και πάλιν την Ελλάδα εις ‘’Ψωροκώσταιναν’’. Διότι αυτό ακριβώς συμβαίνει σήμερον. Δεινή οικονομική καχεξία μαστίζει και το κράτος και τα άτομα. Το κράτος χρεωστεί εκατοντάδας εκατομμυρίων και δεν δύναται να πληρώση. Δεν δύναται ούτε καν τον λευκόν άρτον να εξοικονομήση εις τον λαόν. Και ενώ τοιαύτα είνε τα συμπτώματα της κρατικής οικονομικής φυματιώσεως, ο ελληνικός λαός αισθάνεται τας ενοχλήσεις πρωτοφανούς κρίσεως»

ΕΜΠΡΟΣ

• Η ΓΑΛΛΙΑ ΕΖΗΤΗΣΕ ΤΡΙΜΗΝΟΝ ΑΝΑΒΟΛΗΝ ΤΗΣ ΓΕΝΟΥΗΣ
• ΣΟΒΑΡΑΙ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΛΟΡΔΟΥ ΚΩΡΖΟΝ ΔΙΑ ΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑΝ
• ΠΡΟΤΟΥ ΤΑΚΟΥΝ ΑΙ ΧΙΟΝΕΣ ΚΑΙ ΕΦ’ ΟΣΟΝ ΑΚΟΜΗ ΠΙΠΤΕΙ ΧΙΩΝ

«Η εμφάνισις της Κυβερνήσεως ενώπιον της Εθνοσυνελεύσεως και η λογοδοσία αυτής θα δώση την ευκαιρίαν, ην αξιοί το Έθνος, να κρίνη την επάρκειαν και να ίδη την ψυχήν της. Και η εξαιρετικώς επείγουσα κρισιμότης της καταστάσεως επιβάλλει την ταχυτέραν, την ραγδαίαν διευκρίνισιν της τε πολιτικής και της θέσεως της Κυβερνήσεως. Που προτού τακούν αι χιόνες και εφ’ όσον πίπτει ακόμη η χιών εις το Μέτωπον, η Ελλάς, αν δεν απεμωράνθη και αν δεν θέλη να υποστή ανεπανόρθωτον καταστροφήν, οφείλει να λάβη τας αποφάσεις της»

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• ΑΙ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΩΡΖΟΝ

«Η βάσις της διευθετήσεως του Ανατολικού ζητήματος είνε μία, είνε δε αύτη η απόφασις επί των πιεστικών μέτρων κατά των Τούρκων της Αγκύρας. Την εξεύρεσιν των πιεστικών μέτρων και την λήψιν αποφάσεων επί τούτων επιζητεί η Αγγλία, ενώ η Γαλλία τουναντίον ζητεί να αποφύγη και το εν και το άλλο, διότι ελπίζει ότι διά της παρατάσεως της φθοροποιού ταύτης καταστάσεως θα καταπονήση την Ελλάδα μέχρι της εσχάτης εξαντλήσεως. Διά τούτο η Γαλλία παρατείνει την κατάστασιν και ενισχύει όσον δύναται τους Τούρκους»

ΕΣΤΙΑ

• ΠΩΣ ΘΑ ΓΙΝΗ;

 «Πραγματικώς, την διόρθωσιν των σφαλμάτων της Κυβερνήσεως και της Εθνοσυνελεύσεως θα ηδυνάμεθα να περιμείνωμεν από τον λαόν. Αλλά, διά να κρίνη ο λαός κατά ποίον τρόπον διεχειρίσθησαν την εντολήν του και η Κυβέρνησις και η Εθνοσυνέλευσις, θα έπρεπε να γνωρίζη περί τινος πρόκειται. Ουδέν δε γνωρίζει ο λαός. Δεκαπέντε μηνών σκοτεινή εργασία εις τούτο και μόνον απέβλεπεν : εις το να μη μανθάνη ο λαός παρά ό,τι ήθελε και όσα ήθελε και όπως τα ήθελεν η Κυβέρνησις»

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• ΟΜΙΛΕΙ Ο ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ. ΤΙ ΔΙΑΒΕΒΑΙΩΣΕΙΣ ΕΛΑΒΕΝ ΕΝ ΛΟΝΔΙΝΩ. Η ΑΓΓΛΙΑ ΚΑΙ Η ΓΑΛΛΙΑ ΣΥΜΦΩΝΟΙ ΔΙΑ ΤΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΜΑΣ
• ΕΙΝΑΙ Η ΓΑΛΛΙΑ ΑΥΤΗ ;

«Και το αίμα το οποίον τόσον αφθόνως, εχύσαμεν χάριν της Γαλλίας ως ιδέας ουχί δε εκ διπλωματικών υπολογισμών και προς επιβολήν του εν Ανατολή ‘’ιμπέριουμ’’ κανενός ανακτοβουλίου, δεν έπρεπε να το λησμονήση η Κυβέρνησις της Δημοκρατίας, διά να δυνηθή να πλασσάρη εις τας αγοράς της Ανατολής τα προϊόντα της Γαλλικής βιομηχανίας και το περιεχόμενον των γαλλικών χρηματοκιβωτίων. Εις ένα λαόν, ο οποίος κολακεύεται να παρουσιάζεται ως κατ’ εξοχήν λάτρης της ελευθερίας, της ισότητος και της δικαιοσύνης, εις λαόν, ο οποίος εναβρύνεται να εμφανίζεται ως μοναδικός δαδούχος απαξαπάντων των ανθρωπίνων ιδεωδών, δεν επιτρέπεται να υπολογίζη, να παζαρεύη και να μπαγαμποντεύη ως ο τελευταίος πλανόδιος μεταπράτης!»

ΝΕΑ ΗΜΕΡΑ

• ΤΑ ΔΥΟ ΖΗΤΗΜΑΤΑ

«Αλλά και πάλιν πλανώμεθα. Δεν απαιτείται ξένη βοήθεια όπως διασώσωμεν το Θρακικόν ζήτημα. Διότι το Μικρασιατικόν δεν ταυτίζεται αναγκαίως μετά του Θρακικού. Πρέπει να πολιτευθώμεν ειλικρινώς απέναντι ημών αυτών ως προς το Μικρασιατικόν, αλλά πρέπει ταυτοχρόνως να πολιτευθώμεν σωφρόνως ως προς το Θρακικόν. […] Και εκείνοι ων επεκαλέσθημεν την βοήθειαν διά το Μικρασιατικόν θα γνωρίζουσιν ούτω εκ των πραγμάτων ότι δεν δύνανται να μας προσφέρωσι την λύσιν του Θρακικού ως αντάλλαγμα της απωλείας του Μικρασιατικού»

ΝΕΟΛΟΓΟΣ ΠΑΤΡΩΝ

• ΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟΝ ΓΕΝΟΥΗΣ

«Το Συνέδριον της Γενούης, όπερ θα συντεθή εξ αντιπροσώπων όλων των Κρατών, ελεύθερον κατά μέγα μέρος επιδράσεων εγωϊστικών, ή εξυπηρετικών ιδίων συμφερόντων, θα ηδύνατο να αρθή εις το ύψος, από του οποίου θα έβλεπε καθαρά, ουχί κατά ποίον τρόπον θα εξυπηρετηθώσιν ατομικά συμφέροντα τούτου ή εκείνου, αλλά μόνον πού ευρίσκεται το αναζητούμενον δίκαιον, ίνα το απονείμη»

ΠΑΤΡΙΣ

• ΕΝΙΑΙΟΝ ΜΕΤΩΠΟΝ ΚΑΙ ΠΟΛΛΑ ΜΕΤΩΠΑ

«Ας εξετάσουν μόνοι τα στοιχεία, τα οποία περισυνέλεξαν περιπλανώμενοι και επαιτούντες ευμένειαν ανά τας Ευρωπαϊκάς πρωτευούσας και αίροντες τα προς την μεταξύ μας και τα προς την με τους Συμμάχους συνεννόησιν επιπροσθούντα κωλύματα, ας γεφυρώσουν το εσωτερικόν και το εξωτερικόν χάσμα, όπως ηνωμένοι προσέλθωμεν προς τους Συμμάχους μας, και ζητήσωμεν απ’ αυτούς να μας αποδώσουν ό,τι μας οφείλουν, να μας οφείλουν την φιλίαν των, την οποίαν εσφυρηλάτισαν κοινοί αγώνες και κοιναί θυσίαι, αλλά την οποίαν εψύχρανεν η παραφορά μιας αποφράδος ημέρας. Ιδού ποία είνε η οδός η άγουσα εις σωτηρίαν σήμερον τυφλοί δε μόνον είνε όσοι δεν βλέπουν και ανόητοι όσοι δεν εννοούν, ότι ουδεμία πλέον άλλη υφίσταται»

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• Ο ΚΕΜΑΛ ΠΑΛΑΙΕΙ ΑΠΕΓΝΩΣΜΕΝΩΣ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΕΧΘΡΩΝ ΤΗΣ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑΣ ΤΟΥ

ΓΙΑΤΙ ΠΑΡΗΤΗΘΗΣΑΝ ΠΕΝΤΕ ΥΠΟΥΡΓΟΙ ΤΟΥ ΕΝΤΟΣ ΔΙΜΗΝΟΥ – ΜΙΑ ΠΡΟΤΑΣΙΣ ΠΡΟΣ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΝ ΤΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ ΤΟΥ – ΑΓΡΙΑ ΠΑΛΗ ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΙΝ ΤΗΣ ΑΓΚΥΡΑΣ – Ο ΚΕΜΑΛ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΣΟΥΛΤΑΝΙΚΩΝ ΠΡΟΝΟΜΙΩΝ – ‘’ΦΩΤΙΑ ΝΑ ΚΑΨΗ ΤΟΝ ΣΟΥΛΤΑΝΟΝ’’ – Η ΣΚΗΝΟΘΕΤΗΘΕΙΣΑ ΣΥΝΩΜΟΣΙΑ ΔΙΑ ΝΑ ΣΥΛΛΗΦΘΟΥΝ ΟΙ ΑΝΤΙΠΑΛΟΙ ΤΟΥ – ΑΙ ΣΥΝΕΝΝΟΗΣΕΙΣ ΜΕ ΤΑ ΣΟΒΙΕΤ

ΠΡΩΙΝΗ

• ΤΟ ΞΥΛΟΚΟΠΗΜΑ ΤΩΝ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΩΝ

«Οι Αμυνίται υπερέβησαν τους Τούρκους. Επιτίθενται δημοσία και κακοποιούν και ξυλοκοπούν αγρίως Ιεράρχας, μόνον και μόνον, διότι οι Ιεράρχαι ούτοι δεν εγένοντο τυφλά όργανα των ορέξεών των και των αντεθνικών συμφερόντων των και διότι επανελθόντες εις Κωνσταντινούπολιν ήσαν αποφασισμένοι να ζητήσουν εξηγήσεις, πώς ο Μεταξάκης αυτοανηγορεύθη Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως με τέσσαρας μόνον ψήφους, ενώ έπρεπεν εις την ψηφοφορίαν να μετάσχουν 69 εν όλω Μητροπολίται»

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ

• Η ΕΛΛΑΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΙΚΑΙΩΘΗ

«Θέλομεν την δημιουργίαν μιας εστίας ασφαλούς και απροσβλήτου διά τους Χριστιανούς της Δυτικής Μικρασίας Ελληνικής από τριών χιλιάδων ετών. Αυτή είνε η ανταμοιβή, αυτή είνε η δικαίωσις της Ελλάδος διά τας υπηρεσίας τας οποίας προσέφερεν. Αλλοίμονον αν το δημιουργημένον ήδη άσυλον των Χριστιανών καταλυθή. Αλλοίμονον αν αρχίση η τραγική ατελείωτος έξοδος ενός νέου Ισραήλ. Η Ελλάς θα μεταβληθή εις Κοιλάδα κλαυθμώνος και η κοινωνική αναστάτωσις θα είνε το άμεσον επακόλουθον. Υπάρχουν οι θεωρούντες ευκταίον τον ουτωσί ετοιμαζόμενον εμφύλιον πόλεμον;»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΜΑΣ ΚΑΙ Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΩΝ
• ΤΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΝ ΚΑΙ Η ΑΓΓΛΟ-ΓΑΛΛΙΚΗ ΔΙΑΦΟΡΑ

«Η αγγλο-γαλλική διαφορά ή μάλλον έρις μεταξύ των δύο ιμπεριαλιστών εκτείνεται εις πολλά σημεία. πρόκειται περί αγώνος ηγεμονεύσεως παρατηρηθέντος και εις άλλας εποχάς, και τον οποίον κάτι τι τον αναζωογονεί. […] Ενώ ο αγγλικός καπιταλισμός παίζει μέσω της Ελλάδος, ο γαλλικός όστις είχεν ανέκαθεν μεγάλα συμφέροντα εις την Ανατολήν παίζει μέσω του Κεμάλ. […] Είνε βέβαιον ότι αμφοτέρωθεν ασκείται πολιτική ιμπεριαλιστική και υπαγορευομένη εκ στρατιωτικών και χρηματιστικών λόγων»

ΣΚΡΙΠ

• ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΛΟΡΔΟΥ ΚΩΡΖΟΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΒΟΥΛΗΝ ΤΩΝ ΛΟΡΔΩΝ
• Η ΠΛΑΝΗ ΤΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΙΣΜΟΥ

«Ο Βενιζελισμός εις πάσαν του δημοσίαν εμφάνισιν ή εκδήλωσιν παρασύρεται από μίαν ουσιώδη πλάνην. Φαντάζεται όλον τον άλλον κόσμον τόσον αφελή, ώστε να πιστεύη ευκόλως ως αλήθειαν και πραγματικότητα παν τέχνασμα, πάσαν πανουργίαν, ψευδολογίαν ή συκοφαντίαν, την οποίαν μεθοδεύεται προς εξυπηρέτησιν των παντοειδών και σπανίως θεμιτών συμφερόντων του»

ΣΦΑΙΡΑ

• ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΑΓΟΡΑ ΝΑΥΛΩΝ
• Η ΔΑΝΙΚΗ ΝΑΥΤΙΛΙΑ ΚΑΤΑ ΤΟ ΛΗΞΑΝ ΕΤΟΣ 1821
• ΑΙ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΩΡΖΟΝ

«’’Η Τουρκία, είπε, δύναται ν’ αποτελέση συμπαγή ενότητα, περιλαμβάνουσα την Κωνσταντινούπολιν ως πρωτεύουσάν της και αντλούσα την δύναμίν της εκ των Ασιατικών χωρών, αι οποίαι υπήρξαν η κοιτίς αυτής. Εξ άλλου η Ελλάς πρέπει να αμειφθή διά τας θυσίας, τας οποίας προσέφερε’’. Αι δηλώσεις αύται αποτελούν και την βάσιν των Αγγλικών αντιλήψεων διά την επίλυσιν του Ανατολικού ζητήματος»