Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Πέμπτη 17 Ιουνίου 1921

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Έντονη διπλωματική κινητικότητα μεταξύ των συμμάχων, μετά την αρνητική απάντηση της Ελλάδας. Η Γαλλία φέρεται να προτείνει νέο διάβημα το οποίο να καθιστά σαφές στην Ελλάδα ότι διακινδυνεύει τα πάντα σε περίπτωση επίθεσης. Αντιθέτως η Αγγλία εμφανίζεται να τηρεί στάση αναμονής. Η Ελλάδα στηρίζει τις ελπίδες της στη στρατιωτική επιχείρηση ’’όσον και αν θελήσουν οι διπλωματικοί κύκλοι να στρεβλώσουν την λογικήν και να πνίξουν το δίκαιον’’

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• ΤΡΙΤΗ ΕΚΔΟΣΙΣ – Η ΜΕΤΑΒΑΣΙΣ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΕΙΣ ΤΟ ΜΕΤΩΠΟΝ – Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΙΘΕΣΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ‘’ΤΑΪΜΣ’’

«Οι ‘’Τάιμς’’ κρίνοντες την μετάβασιν του Βασιλέως εις το μέτωπον, αναφέρουν τας πολεμικάς δόξας Του κατά τους Βαλκανικούς πολέμους και την κολοσσιαίαν Αυτού επιβολήν επί του Ελληνικού στρατού

• Ο ΛΟΓΟΣ ΤΟΥ κ. ΣΤΡΑΤΟΥ ΕΝ ΣΜΥΡΝΗ

«Αι πρώται Ευρωπαϊκαί αντιλήψεις περί κανονισμού του Ανατολικού ζητήματος εχαρακτηρίσθησαν διά του Ιμπεριαλισμού, του οποίου αγωγός υπήρξεν αρχικώς ο Ρωσσικός παράγων και κατόπιν ο Ιταλικός, αναγκάσαντες και τους άλλους Συμμάχους ν’ ακολουθήσωσι την αυτήν οδόν»

ΑΣΤΡΑΠΗ

• ΑΙ ΕΥΧΑΙ ΤΟΥ ΤΟΠΟΤΗΡΗΤΟΥ

«Είνε εξόχως ευχάριστον ότι το Οικουμενικόν Πατριαρχείον συνησθάνθη επί τέλους την αληθή αυτού θέσιν κατά την παρούσαν στάσιν του εθνικού βίου. Το τηλεγράφημα του Τοποτηρητού προς τον κ. Πρωθυπουργόν, εκφράσαντος τας ευχάς της Μεγάλης Εκκλησίας υπέρ της ευοδώσεως του μεγάλου αγώνος, τον οποίον διεξάγει το Έθνος εις τα Μικρασιατικά πεδία, πληροί αγαλλιάσεως πάσαν ελληνικήν καρδίαν και αποκαθιστά εις την ψυχήν του Έθνους τον σεβασμόν προς τον Θρόνον των Πατέρων της Εκκλησίας»

ΕΘΝΟΣ

• Ο ΑΓΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

«Ευτυχώς διά την εκμηδένισιν του πανισλαμικού κινδύνου, υπάρχει ένα τελειότατον μέσον : ο Ελληνικός στρατός. Η Ελλάς αγωνιζομένη εναντίον του προαιωνίου εχθρού της, όπως εξασφαλίση τ’ απελευθερωθέντα Μικρασιατικά εδάφη της, αγωνίζεται συγχρόνως να προφυλάξη και τον Κόσμον από την πυρκαϊάν, την οποίαν ζητεί ν’ ανάψη ο Κεμάλ»

• Ο ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ

«Το τηλεγράφημα του Οικουμενικού Πατριαρχείου προς την Κυβέρνησιν, ‘’καθ’ ην στιγμήν ο εθνικός στρατός αναλαμβάνει να υπερασπίση τα εθνικά δίκαια’’, ανταποκρίνεται προς την επιτακτικήν ανάγκην, την οποίαν αισθάνεται μυχιαίως σύμπας ο Ελληνισμός, όπως εμφανισθή απολύτως ομονοών και ηνωμένος απέναντι του εχθρού»

ΕΛΕΥΙΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• Ο ΜΟΥΣΤΑΦΑ ΚΕΜΑΛ ΔΕΝ ΘΑ ΠΑΡΑΒΙΑΣΗ ΤΗΝ ΟΥΔΕΤΕΡΑΝ ΖΩΝΗΝ – ΑΠΕΛΑΣΙΣ ΤΩΝ ΡΩΣΣΩΝ ΕΚ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ

«Οι ενταύθα τουρκικοί κύκλοι φρονούν, ότι ο Μουσταφά Κεμάλ θ’ αποφύγη πάσαν προέλασιν προς την περιοχήν της Κωνσταντινουπόλεως, η οποία, ως γνωστόν, έχει κηρυχθή ουδετέρα διά της τελευταίας προκηρύξεως των Υπάτων Αρμοστών των Συμμάχων»

• ΘΕΛΗΣΙΣ

«Το καθεστώς της Αγκύρας ‘’ελευθερία’’, το καθεστώς της Αγκύρας ‘’θέλησις’’; Και ο ιταλικός λαός εμπαίζεται διά των σκοπίμων τούτων ρωμαντισμών! Και ο ιταλικός λαός εξαπατάται διά των δημοσιογραφικών τούτων ακροβασιών! […] Πώς συμβαίνει ώστε αυτός ο λαός, υπέρ του οποίου δήθεν αγωνίζεται το καθεστώς της Αγκύρας, ν’ αποκρούη μετά φρίκης την ‘’ελευθερίαν’’ ην τω προσφέρει και τι διέπραξαν και διαπράττουσιν οι ‘’ελευθερωταί’’ του, όπως νοσταλγή, αντί της λυτρώσεως ην τω παρασκευάζουσι, την ξένην κατάκτησιν;»

ΕΜΠΡΟΣ

• ΜΕΓΑΛΗ ΔΥΣΦΟΡΙΑ ΕΝ ΛΟΝΔΙΝΩ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΑΓΚΥΡΑΣ – Η ΑΓΓΛΙΑ ΘΑ ΕΠΕΜΒΗ ΕΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙ ΑΠΡΟΟΠΤΩΝ – ΤΟ ΟΙΚ. ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΝ ΕΙΣ ΤΟ ΠΛΕΥΡΟΝ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ
• ΕΝΩ ΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΑΙ ΣΑΛΠΙΓΓΕΣ ΣΗΜΑΙΝΟΥΝ ΤΗΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑΝ ΕΦΟΔΟΝ

«Εάν ο Κεμάλ ενίκα ποτέ την Ελλάδα, δεν θα μας έδιδον οι φίλοι του το τελευταίον λάκτισμα διά να πνιγώμεν εις το Αιγαίον, εάν αφήνοντο ελεύθεροι από τους Άγγλους εις την γενναίαν και ιπποτικήν ταύτην χειρονομίαν; Αλλ’ εάν νικήσωμεν, ως ενικήσαμεν και ως θα νικήσωμεν, ως νικώμεν ήδη τελικώς, ολοκληρωτικώς, θριαμβευτικώς, ας έλθουν λοιπόν τότε, οι Τουρκόφιλοι, ελλείψει πλέον Τούρκων, διά να αποσπάσουν την Μικρασίαν από τους σιδηρούς βραχίονας της Ελλάδος και από την ψυχήν της!»

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• ΔΙΕΞΑΓΟΝΤΑΙ ΣΥΝΕΝΝΟΗΣΕΙΣ ΔΙΑ ΤΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΝ – Η ΓΑΛΛΙΑ ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ ΝΕΟΝ ΔΙΑΒΗΜΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ – ΝΑ ΔΗΛΩΘΗ ΟΤΙ ΚΑΜΝΟΜΕΝ ΜΟΝΟΙ ΜΑΣ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟΝ ΚΑΙ ΟΤΙ ΔΕΝ ΘΑ ΜΑΣ ΒΟΗΘΗΣΟΥΝ – Ο ΚΕΜΑΛ ΖΗΤΕΙ ΤΗΝ ΜΕΣΟΛΑΒΗΣΙΝ ΤΩΝ ΣΥΜΜΑΧΩΝ – ΟΔΗΓΙΑΙ ΤΟΥ ΚΕΜΑΛ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟΥΣ ΤΟΥ

«Οι Γαλλικοί κύκλοι προτείνουν όπως το νέον διάβημα είνε οριστικόν και κατηγορηματικόν, να δηλούται δε δι’ αυτού εις την Ελλάδα ότι, αναλαμβάνουσα την επίθεσιν, διακινδυνεύει τα πάντα. […] Η Αγγλική Κυβέρνησις δεν θα αποδεχθή προ της ενάρξεως της Ελληνικής επιθέσεως, την ριπτομένην Γαλλικήν γνώμην περί νέου διαβήματος»

• Η ΝΕΑ ΜΕΣΟΛΑΒΗΣΙΣ

«Επομένως η θρυλλουμένη μεσολάβησις θα πραγματοποιηθή μετά την έναρξιν της επιθέσεως και μετά την έναρξιν της επιθέσεως και μετά την διεξαγωγήν δύο τριών μαχών, το αποτέλεσμα των οποίων θα έχη βεβαίως επίδρασιν επί των αποφάσεων, αίτινες τελικώς θα κανονίσουν τα ζητήματα της Ανατολής»

• ΧΑΛΑΝΔΡΙ

«Απολαυστικώτατον το δειλινό χθες εις το μαγευτικόν χωρίον που ημπορεί πλέον να ονομασθή προάστιον»

ΕΣΤΙΑ

• Ο ΜΕΓΑΣ ΦΙΛΕΛΛΗΝ

«Τα σχέδια του Κεμάλ αρχίζουν πλέον να διαγράφωνται καθαρώτατα. Αποθρασυνόμενος από την ανοχήν της Ευρώπης, αυξάνων διαρκώς τας αξιώσεις του, (…) απειλεί τώρα κατ’ ευθείαν και χωρίς περιστροφάς την Κωνσταντινούπολιν. […] Όταν δε τίθεται ζήτημα Κωνσταντινουπόλεως, δεν ενδιαφέρεται πλέον μόνον η Ελλάς ή μόνον η Αγγλία. Ενδιαφέρεται ο κόσμος ολόκληρος […] Ιδού ποίας απορίας εμπνέει η διά της εγκαταλείψεως της Νικομηδείας ενθάρρυνσις του Κεμάλ εις τας βλέψεις του προς την Κωνσταντινούπολιν. Και ιδού πώς από το δυσάρεστον αυτό επιτρέπεται ν’ αντλήσωμεν την ελπίδα ότι ο Κεμάλ, ωθών εις τα έσχατα, θα φανή εις το τέλος ο μέγας φιλέλλην, που επεριμέναμεν διά να διορθώση τα λάθη της Ελληνικής πολιτικής»

• ΑΚΟΥΣΩΜΕΝ ΚΑΙ ΤΟ ΕΤΕΡΟΝ ΜΕΡΟΣ – ΤΙ ΛΕΓΕΙ Ο ΤΟΥΡΚΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ

«Παρατρέχω άρθρον της εφημερίδος ‘’Άγκυρα’’ υβριστικώτατον κατά του Βασιλέως Κωνσταντίνου και του κ. Βενιζέλου, τους οποίους θεωρεί συνεννοημένους και εξαπατώντας την Ευρώπην, ενώ εις την Κων/πολιν υπάρχουν Τούρκοι όχι μόνον μη βοηθούντες το έργον των πατριωτών της Αγκύρας, αλλά και προσπαθούντες με κάθε τρόπον ν’ αντιδράσουν και να το προδώσουν»

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΕΠΕΤΕΙΟΣ

«Η 17 Ιουνίου εφέτος ευρίσκει τα τέκνα της Ελλάδος αντιμέτωπα, μαχόμενα ίσως, εναντίον του ετέρου προαιωνίου εχθρού, του τούρκου. Η ανάμνησις του Κιλκίς και του Λαχανά, θα εμψυχώση έτι μάλλον σήμερον τους παλαιούς βετεράνους και θα καθιστά πτερόποδας τους νεωτέρους μαχητάς του Μικρασιατικού στρατού»

• ΜΙΑ ΠΡΟΚΗΡΥΞΙΣ ΤΟΥ ΜΟΥΣΤΑΦΑ ΚΕΜΑΛ – ΑΦΡΟΙ ΜΙΣΟΥΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΗΣ ΑΓΓΛΙΑΣ – ΟΙ ΑΙΩΝΙΟΙ ΤΟΥΡΚΙΚΟΙ ΤΑΡΤΑΡΙΝΙΣΜΟΙ

«Η Κυβέρνησις της Αγκύρας ουδέποτε θα συνεννοηθή με την Αγγλίαν. Ο αγών της Ανατολής είναι τόσον ιερός ώστε η πυρκαϊά η οποία εξερράγη εν τω Μουσουλμανισμώ εν προσεχεί μέλλοντι θα περιζώση όλον τον ορίζοντα και θα εξασφαλίση την ανεξαρτησίαν των Ινδιών και των άλλων Μουσουλμανικών χωρών»

ΠΑΤΡΙΣ

• Η ΕΥΡΩΠΗ ΘΕΛΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΣΗ ΤΑΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΜΑΣ

«Το Συμμαχικόν διάβημα έχει την έννοιαν βυθομετρήσεως των πραγματικών σκέψεων της πολιτικής μας. Η Κυβέρνησις του κ. Γούναρη ασφαλώς δεν δύναται να υποστηρίξη ότι έπραξε μέχρι τούδε ο,τιδήποτε διά να καταστήση καταφανείς τας σκέψεις και τας αποφάσεις της»

• ΗΜΙΕΠΙΣΗΜΟΙ ΚΡΙΣΕΙΣ

«Κατά το Ρώϋτερ, η Γαλλία υποστηρίζει, ότι αι τρεις Σύμμαχοι Δυνάμεις πρέπει να συνεννοηθώσιν εκ νέου προς λήψιν αμέσων μέτρων διά την ειρήνευσιν της Ανατολής. Εκ τούτου συνάγεται ότι η επίσημος Γαλλική πολιτική θα επεθύμει την εφαρμογήν των εν Παρισίοις αποφασισθέντων όρων δι’ επιβολής των Δυνάμεων επί της δυστροπίας της Ελλάδος»

• ΔΙΑΤΙ ΔΕΝ ΚΑΤΕΛΗΦΘΗ Η Β. ΗΠΕΙΡΟΣ

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• ΘΑ ΕΚΤΙΜΗΘΗ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΙΚΗ

«Και παρεξηγούν την Ελλάδα τελείως, όσοι φαντάζονται, ότι εκάλεσε δήθεν τους Συμμάχους εις εκπλήρωσιν του καθήκοντός των. Η ελληνική Κυβέρνησις, λαβούσα αφορμήν εκ της εν τη διακοινώσει διατυπουμένης ειλικρινούς προθέσεως προς ειρήνευσιν της Ανατολής, ανέπτυξεν απλώς τας ιδίας αυτής αντιλήψεις επί του ζητήματος τούτου, τας οποίας είχε πάντα λόγον να θεωρή ορθάς»

• Η ΑΓΓΛΙΚΗ ΑΠΟΨΙΣ ΔΙΑ ΤΗΝ ΣΜΥΡΝΗΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΘΡΑΚΗΝ

«Αλλ’ η ιδέα, η νυν υποβαλλομένη υπό της Γαλλίας, υποστηριζομένη δε και υπό της Ιταλίας, του να μετασχηματισθή ήδη η Ανατολική Θράκηή το μεγαλύτερον μέρος ταύτης εις αυτόνομον (τουρκικήν) επαρχίαν, με την Αδριανούπολιν ως πρωτεύουσαν, θα είνε τελείως απαράδεκτος διά διαφόρους λόγους»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ Κ’ ΕΜΕΙΣ

«Πόσον διαφορετική θα ήτο η κατάστασις, αν όλοι οι λαοί της Ανατολής, αντιλαμβανόμενοι ότι ο μεγαλύτερος, ο κυριώτερος εχθρός των είνε ο Ευρωπαϊκός Ιμπεριαλισμός, ο οποίος τους βάζει να σφάζωνται μεταξύ των υποθάλπων τας εθνικιστικάς των βλέψεις διά να εξυπηρετήση τα ιδικά του ανήθικα συμφέροντα, ένιωθεν τέλος, ότι όλων των το συμφέρον είνε η ειλικρινής μεταξύ των συνεννόησις προς αποτίναξιν του απαισίου τούτου ζυγού!»

ΣΚΡΙΠ

• ΕΞΕΚΕΝΩΘΗ Η ΝΙΚΟΜΗΔΕΙΑ ΔΙΑ ΛΟΓΟΥΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΥΣ – ΑΠΟ ΣΤΙΓΜΗΣ ΕΙΣ ΣΤΙΓΜΗΝ ΑΝΑΜΕΝΕΤΑΙ Η ΕΝΑΡΞΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΙΘΕΣΕΩΣ
• ΟΙ ΛΑΟΙ ΑΣ ΚΡΙΝΟΥΝ ΠΟΙΟΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΝΙΚΗΣΗ

«Εν τελεία πεποιθήσει ότι το Ανατολικόν ζήτημα δεν θα λυθή ποτέ διά της ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗΣ ΜΕΛΑΝΗΣ, αλλά διά του ΑΙΜΑΤΟΣ των ΛΑΩΝ, οίτινες διεκδικούσι την κυριότητα της Ανατολής. […] Διότι αφού η Ευρώπη αφήκε να καταλήξη το ζήτημα των Σεβρών εις τελικήν και μέχρι θανάτου μονομαχίαν των δύο απ’ αιώνων εχθρών του Ελληνισμού και του Μουσουλμανισμού, τοιαύτη πάλη δεν δύναται να έχη ως αντικείμενον μίαν συνθήκην αλλά την έκλειψιν ενός των δύο παλαιστών. Τούτο θα αποτελέση λύσιν του Ανατολικού ζητήματος εάν η Ελλάς νικήση. Την διαιώνισιν δε αυτού και την παράτασιν της απειλής κατά της Ευρώπης και του πολιτισμού, εάν νικητής ήθελεν εξέλθει η Βαρβαρότης. Οι λαοί του πεπολιτισμένου κόσμου ας απαντήσουν ποίος πρέπει να νικήση»

ΣΦΑΙΡΑ

• Η ΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΤΟ ΔΙΚΑΙΟΝ

«Πιθανόν οι μεγάλοι και ισχυροί να έχουν διάφορον την αντίληψιν της λογικής και του δικαίου, αντίληψιν προσαρμοζομένην –όπως νομίζουν- καλλιτέραν προς τα συμφέροντά των. Αλλά η λογική και το δίκαιον δεν έχουν διαφόρους μορφάς, ούτε και ποικίλλας υποστάσεις. Όσον και αν θελήσουν οι διπλωματικοί κύκλοι να στρεβλώσουν την λογικήν και να πνίξουν το δίκαιον, υπάρχει κάπου εκεί υψηλά μία ανωτέρα δύναμις, η οποία αγρυπνεί και επαναφέρει πάντοτε και το δίκαιον και την λογικήν εις την θέσιν των»