Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Κυριακή 29 Μαΐου 1922

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Η επέτειος της πτώσης της Κωνσταντινούπολης, είναι η αφορμή σκέψεων για το παρόν και το μέλλον του Ελληνισμού, σε ιδιαίτερα δύσκολες στιγμές. Ο Κεμάλ φέρεται έτοιμος να επιτεθεί εναντίον του Εσκή Σεχήρ, οι Σύμμαχοι παραμένουν ουδέτεροι έως αρνητικοί και η ελληνική κυβέρνηση αδύναμη να αντιμετωπίσει με επιτυχία την κατάσταση…

ΑΘΗΝΑΙ

• ΤΟ ΠΡΩΤΟΝ ΜΕΛΙΜΗΝΟΝ

«Μόνον οι ανίδεοι και οι απλοϊκοί δεν κατανοούν πού άγεται η Ελλάς υπό τον αθέμιτον τούτον συνεταιρισμόν εξ αφορμής του οποίου, πάσα διοικητική και πάσα νομοθετική πράξις ανεστάλη, η δε λίρα ήγγισεν αισίως από εκατόν εξ δραχμάς του παρελθόντος Απριλίου τας εκατόν πεντήκοντα άμα τη λήξει του πρώτου μελιμήνου της ενώσεως ήτις απεκλήθη κυβέρνησις συμμαχική»

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ ΝΑ ΣΚΕΦΘΗ ΚΑΛΩΣ ΠΡΙΝ ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΟ ΚΟΝΣΟΡΤΣΙΟΥΜ

Η ΚΑΤΑΡΓΗΣΙΣ ΤΟΥ ΚΟΝΣΟΡΤΣΙΟΥΜ

ΕΘΝΟΣ

• ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΙΣ

«Την 29^ην Μαΐου 1453 έπιπτεν η Κωνσταντινούπολις. Και η οδύνη και το πένθος κατέκλυσαν την εθνικήν ψυχήν. Επί πέντε σχεδόν αιώνας ήτο καθημαγμένη η ελληνική καρδία από την οδύνην αυτήν. Αλλ’ ήλπιζε συγχρόνως… Και ήλθον άλλοι καιροί. Ήλθον οι καιροί της νέας δόξης, του νέου μεγαλείου, των νέων θριάμβων. […] Αλλοίμονον! Χωρίς πλέον –επί μακρόν τουλάχιστον χρόνον- να ελπίζωμεν…»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• ΑΠΕΔΙΩΞΕ ΤΟΥΣ ΑΓΑΘΟΥΣ ΚΑΙ ΕΚΡΑΤΗΣΕ ΤΟΥΣ ΦΑΥΛΟΥΣ

«Αντί αποστρατεύσεως είδε νέαν επιστράτευσιν και αντί ευθηνίας εγνώρισε την μεγαλυτέραν ακρίβειαν […] Αντί της αμερολήπτου διοικήσεως και της αφατριάστου τηρήσεως των νόμων, είδε την διοικητικήν αποσύνθεσιν και εδοκίμασε τον τυφλόν κομματισμόν των οργάνων. Και παρατηρών πάντα ταύτα και συγκρίνων τους δύο πολιτικούς κόσμους, αναμιμνήσκεται μετά πικρίας το υπό του Αριστοφάνους προς τους Αθηναίους λεχθέν και ερωτά : ‘’Διατί απεδίωξα μεν τους αγαθούς, εκράτησα δε τους φαύλους;’’»

ΕΜΠΡΟΣ

• ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΣΤΟΛΟΝ ΒΟΜΒΑΡΔΙΖΟΥΝ ΤΑ ΑΕΡΟΠΛΑΝΑ
• ΩΣ ΠΕΡΙ ΑΞΟΝΑ ΤΟ ΧΑΛΥΒΔΙΝΟΝ ΜΕΤΩΠΟΝ
• ΤΗΝ ΛΟΓΧΗΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑΝ ΤΟΥ ΕΧΘΡΟΥ
• Η ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑ ΕΝ ΓΑΛΛΙΑ. ΑΝΑΓΚΗ ΠΡΟΣΟΧΗΣ ΚΑΙ ΕΝΘΑΡΡΥΝΣΕΩΣ

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• Η ΚΑΤΑΠΛΗΞΙΣ ΕΚ ΤΗΣ ΒΕΝΙΖΕΛΙΚΗΣ ΘΡΑΣΥΤΗΤΟΣ
• Ο ΒΟΜΒΑΡΔΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΧΘΡΙΚΩΝ ΟΧΥΡΩΣΕΩΝ

«Λέγονται και γράφονται τόσα ψεύδη από Ευρωπαϊκάς εφημερίδας, ώστε και αν άλλην μίαν έτι φοράν συκοφαντηθή η δράσις του Στόλου μας καταστρέφοντος τας Τουρκικάς οχυρώσεις εν τω Ευξείνω, δεν θα τίλλωμεν τας τρίχας της κεφαλής μας από οδύνην, ουτε θα τρίξωμεν τους οδόντας από αγανάκτησιν. Απλούστατα θα μειδιάσωμεν …γαλλιστί και θα συνεχίσωμεν το έργον μας κτυπώντες τον εχθρόν όπου τον συναντήσωμεν είτε εις μεσόγειον, είτε εις παράλια, είτε εις πόλεις, αδιάφορον αν προστατεύωνται αύται υπό των Συμμάχων!»

ΕΣΤΙΑ

• ΟΠΩΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑΝ ΡΩΜΗΝ

«Ο ιστορικός Παπαρρηγόπουλος έλεγεν ότι ο εγκέφαλος των Κρατών είνε η Κυβέρνησις. Το νόσημα του Ελληνικού Κράτους δεν είνε νόσημα οργάνων. Ο εγκέφαλος έχει υποστή βλάβην. Όταν δε ο εγκέφαλος νοσή, είνε αστείον να διευρύνεται η θεραπεία προς τα άκρα»

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• ΔΙΑ ΤΗΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗΣ ΟΔΟΥ

«Ο αγών θα τερματισθή και η ειρήνη θα επιτευχθή μόνον διά της διπλωματικής οδού. Και προς αυτήν είνε ανάγκη να τραπή άνευ αναβολής η Κυβέρνησις. Δυστυχώς δε δεν βλέπομεν τοιαύτην τινά κίνησιν εκ μέρους της Κυβερνήσεως, παρ’ όλας τας κομπορρήμονας διαβεβαιώσεις αυτής και τας θορυβώδεις αναγγελίας των δημοσιογραφικών της οργάνων. Τουναντίον διαπιστούμεν, ότι συνεχίζεται η παθητική πολιτική της αναμονής, η οποία εγκυμονεί τους σοβαρωτέρους των κινδύνων»

• ΘΑΥΜΑΣΑΤΕ ΤΟΥΣ ΑΘΛΟΥΣ ΤΩΝ ΤΥΡΑΝΝΟΜΑΧΩΝ

ΥΙΟΣ ΒΟΥΛΕΥΤΟΥ ΓΙΝΕΤΑΙ ΟΥΓΓΡΟΣ ΑΛΛΑ ΔΙΑ Ν’ ΑΠΟΦΥΓΗ ΤΗΝ ΣΤΡΑΤΕΥΣΙΝ! ΦΡΙΞΑΤΕ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΚΛΑΥΣΑΤΕ ΔΙΑ ΤΑ ΧΑΛΙΑ ΜΑΣ

ΝΕΑ ΗΜΕΡΑ

• ΜΙΑ ΣΚΛΗΡΑ ΠΙΘΑΝΟΤΗΣ

«Θα ήτο βεβαίως προτιμότερον και θ’ απετέλει λύσιν τούτο, αν αι Δυνάμεις εδήλουν εις τους κεμαλικούς ότι ουδεμία σπιθαμή του εδάφους το οποίον κατέχεται σήμερον παρά ξένων στρατευμάτων θα περιέλθη εις την κατοχήν των εκ νέου. Αλλ’ η δήλωσις αύτη δεν είνε ευχερές να γίνη παρά των συμμάχων. Διότι εάν οι Σύμμαχοι προέβαινον εις τοιαύτην δήλωσιν είνε φανερόν ότι θα ανελάμβανον συγκεκριμένας υποχρεώσεις απέναντι της Ελλάδος, τας οποίας δεν φαίνονται διατεθειμένοι να αναλάβουν. Καλούμεθα λοιπόν να αντιμετωπίσωμεν μίαν σκληράν πιθανότητα. Ότι το ζήτημά μας ενδεχομένως να χρονίση»

ΝΕΟΛΟΓΟΣ ΠΑΤΡΩΝ

• ΑΙ ΔΗΘΕΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΙ

ΠΑΤΡΙΣ

• ΕΚΤΕΛΕΣΙΣ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ

«Την 29^ην Μαΐου του 1920 η Ελλάς ήτο κατ’ ουσίαν κυρίαρχος της Κωνσταντινουπόλεως. […] Ο Ελευθέριος Βενιζέλος είχεν εκτελέση την εθνικήν διαθήκην που αφήκεν η 29 Μαΐου 1453. Παρήλθον έκτοτε δύο έτη. Ο Έλλην εύζωνος μένει εκεί μελαγχολικός. Μεταξύ του κατατρύχεται από μελαγχολίαν και ο Ελληνισμός. Η εθνική διαθήκη της οποίας ο Ελευθέριος Βενιζέλος υπήρξεν ο εκτελεστής, κινδυνεύει και πάλιν να ξεσχισθή από τους διαδόχους του και να γίνη πάλιν θρύλος. Ο Θεός της Ελλάδος ας την προστατεύση»

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• Η ΕΙΣΟΔΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΜΙΚΡΑΝ ΑΝΤΑΝΤ

«Αλλ’ εις οιανδήποτε αιτίαν και αν θεωρηθώσιν οφειλόμεναι αι εκδηλωθείσαι επιφυλάξεις, ούτε ως ακατανικήτους πρέπει να τας εκλάβωμεν, ούτε ως επιτρεπομένην την εγκατάλειψιν των προσπαθειών διά την ενίσχυσιν των δεσμών, οίτινες συνδέουν προς αλλήλους τους Βαλκανικούς λαούς, τους κοινώς συναγωνισθέντας και νικήσαντας και εξ ίσου ενδιαφερομένους διά την στερέωσιν του δημιουργηθέντος εν τη Χερσοννήσω μετά τον πόλεμον πολιτικού καθεστώτος»

ΠΡΩΪΝΗ

• ΑΙ ΗΘΙΚΑΙ ΒΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΤΩΝ

«Εφ’ όσον υπάρχει το προηγούμενον της αποζημιώσεως των Νοεμβριανών και των Ιουλιανών, και εφ’ όσον υπάρχει σχετικόν ψήφισμα της Εθνοσυνελεύσεως περί αποζημιώσεως των παθόντων, ουδείς θα φανή τόσον έξυπνος και τόσον υπερόπτης, ώστε να νομίση ότι αι χιλιάδες των παθόντων θα τρώγουν εσαεί άχυρα και θα κινδυνεύουν ν’ αποθάνουν της πείνης, χωρίς ν’ αποζημιωθούν διά την στέρησιν των περιουσιών των και την οικονομικήν καταστροφήν, την οποίαν υπέστησαν»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• ΕΛΛΑΣ ΚΑΙ Μ. ΑΝΤΑΝΤ

«Μόνον μία ακατονομάστως εγκληματική διπλωματία δύναται να ωθήση την Ελλάδα εις τους κόλπους της αντιδραστικής Μ. Αντάντ. Διά της συμμετοχής της η Ελλάς θα αυξήση τας αντιθέσεις των Ευρωπαίων ιμπεριαλιστών προς κατάκτησιν της Βαλκανικής και θα δημιουργήση αμέσους κινδύνους ενός νέου Βαλκανικού πολέμου»

ΣΚΡΙΠ

• ΦΗΜΑΙ ΠΕΡΙ ΕΝΑΡΞΕΩΣ ΚΕΜΑΛΙΚΗΣ ΕΠΙΘΕΣΕΩΣ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΕΣΚΗ ΣΕΧΗΡ
• 29 ΜΑΪΟΥ. Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΔΕΝ ΨΕΥΔΕΤΑΙ

Και η χριστιανική Ευρώπη απεδέχθη τα τετελεσμένα και κύψασα ευλαβώς ησπάσθη τα αιματόβρεκτα σανδάλια του αιμοβόρου νικητού. Ο Ελληνισμός όμως, ο μάρτυς, ο ήρως όστις και πίπτων παρέμεινε μέγας, δεν απεδέχθη τα τετελεσμένα και δεν εφίλησεν ευλαβώς τους πόδας του δημίου του. Και ο Ελληνισμός, το αιματοκυλισμένον θύμα, δεν ανεγνώρισε ποτέ την ημισέληνον εις την θέσιν του Σταυρού»