Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Κυριακή 16 Μαΐου 1921

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

‘’Εις τας παραμονάς των μεγάλων γεγονότων’’ όλοι πιστεύουν ή θέλουν να πιστεύουν ότι θα έχουν ευνοϊκή εξέλιξη για τη χώρα. Εν αναμονή της μετάβασης του βασιλιά στο μέτωπο, τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων ασχολούνται με κάποια από τα θέματα της συνταγματικής μεταρρύθμισης –δημοψήφισμα, γυναικεία ψήφος-, την αποζημίωση ‘’των παθόντων την περίοδον της τυραννίας’’ και την κριτική κατά της κυβέρνησης…

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

ΑΣΤΡΑΠΗ

• ΑΚΤΙΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ

«Η Ελλάς ηδικήθη από την Σύμμαχον Δημοκρατίαν. […] Η ελληνική υπεροχή είνε εχέγγυον ειρήνης και τάξεως. Διότι ούτε ήλλαξεν ούτε θ’ αλλάξη ποτέ ο τουρκισμός. Και εφ’ όσον η εξουσία των εν Αγκύρα δεν εκμηδενίζεται θ’ αποτελή αύτη εστίαν ταραχών και αναρχίας την οποίαν καμμία άλλη μέθοδος δεν είνε ικανή να καταπνίξη πλην της μαστιγώσεως, την οποίαν θα επισείη η υλική δύναμις. Και έχομεν πεποίθησιν ότι η εμφανησομένη παντοία ελληνική υπεροχή θα τύχη δικαίας βραβεύσεως»

• ΦΕΜΙΝΙΣΜΟΣ

«Η κουζίνα και το πλυσταριό κινδυνεύουν. Αυτός ο Έρως κινδυνεύει. Αι αντιθέσεις, αι διαφοραί των φύλων που τον συντηρούσαν έως τώρα θα λείψουν. Και τα ειδύλλια θα τα ευρίσκη κανείς εις τα παλαιά ρωμάντζα. […] Ο Θεός να την σωφρονήση»

ΕΘΝΟΣ

• ΠΩΣ ΒΛΕΠΟΥΝ ΟΙ ΕΝ ΑΓΓΛΙΑ ΤΗΝ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΝ – Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΝΙΚΗΣ

«Προς τον σκοπόν της νίκης πρέπει να τείνη πάσα Ελληνική προσπάθεια, διότι περιττόν και να λεχθή, ότι εν η περιπτώσει η επίθεσις ήθελεν αποτύχει, όχι μόνον η συνθήκη των Σεβρών θα καταπέση αφ’ εαυτής, αλλά και θα υπάρξουν πιθανώς κίνδυνοι από Βορρά και εκ Δυσμών και περί την όλην διευθέτησιν του νησιωτικού προβλήματος. […] Η Κυβέρνηση Γούναρη, οφείλει να εγκαταλείψη την πολιτικήν της αντεκδικήσεως !… Η Ελλάς υπέρ πάσαν άλλην στιγμήν οφείλει να είνε ηνωμένη»

• ΤΟ ΑΛΑΣ

«Η Ελλάς επεξετάθη εις πέντε θελάσσας. Και όμως δεν κατώρθωσεν ακόμη να έχη επάρκεια άλατος! Ευτυχώς υπάρχουν η Αλγερία και η Τύνις, χώραι με ασυγκρίτως μικροτέραν έκτασιν παραλίων από τον τόπον μας, έχουσαι όμως αλυκάς, ανταποκρινομένας προς την αποστολήν των…»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• Η ΕΚΛΟΓΗ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ – ΑΙ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΤΩΝ ΚΥΚΛΩΝ ΤΟΥ ΦΑΝΑΡΙΟΥ
• ΣΥΝΤΡΙΜΜΑΤΑ

 «Η τύχη της Φυλής μας υπήρξε μαρτυρική πάντοτε. Αλλ’ ουδέποτε υπήρξε μαρτυρικωτέρα ή κατά την τελευταίαν ταύτην περίοδον. Πού είνε ο ισχυρός και πολυπληθής της Ρωσσίας Ελληνισμός; Πού είνε αι πλούσιαι και πεπολιτισμέναι ρουμανικαί παροικίαι μας; Ποία είνε η κατάστασις του ευδαίμονος ελληνικού Πόντου σήμερον; Και ενώ οι Έλληνες της Αμερικής μαστίζονται υπό δεινοτάτης κρίσεως (…) πλήσσεται θανασίμως και το αιγυπτιακόν της ελληνικής βιοπάλης μέτωπον… Πανταχού ερείπια. Πανταχού συντρίμματα»

• ΕΠΙ ΤΟΥ ΦΛΕΓΟΝΤΟΣ

«Εις μίαν χώραν, εις την οποίαν οι άνδρες είνε ζήτημα εάν ανταπεκρίθησαν πάντοτε προς τας δυσκόλους αξιώσεις του θεσμού της καθολικής ψηφοφορίας, τι ψήφον μπορούν να ζητούν αι γυναίκες;»

ΕΜΠΡΟΣ

• ΤΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟΝ ΚΑΙ ΠΟΛΕΜΙΚΟΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΩΝ ΤΟΥΡΚΩΝ
• Η ΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
• ΤΟ ‘’ΕΜΠΡΟΣ’’ ΕΙΣ ΤΟ ΜΕΤΩΠΟΝ – ΕΛΛΗΝ ΑΝΘΥΠΑΣΠΙΣΤΗΣ ΑΠΟ ΤΟ…ΕΣΚΗ ΣΕΧΗΡ ! ΠΩΣ ΗΧΜΑΛΩΤΙΣΘΗ ΕΙΣ ΤΟΝ ΠΥΡΙΝΟΝ ΚΑΤΑΚΛΥΣΜΟΝ ΚΑΙ ΠΩΣ ΕΦΥΓΕ ΔΙΑΣΧΙΣΑΣ ΤΑΣ ΤΟΥΡΚΙΚΑΣ ΓΡΑΜΜΑΣ – Ο ΗΡΩΣ ΑΦΗΓΟΥΜΕΝΟΣ ΤΑΣ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑΣ ΤΟΥ

«Ορίστε εμπρός μας ένας ήρως. Ο ανθυπασπιστής του 6^ου Ευστάθιος Μαθιόπουλος, παιδί της Μεσσηνίας από την ωραίαν και χαριτωμένην Λιγούδισταν. […] ευρέθη μόνος χωρίς να το εννοήση, μέσα εις ένα δάσος εχθρικών λογχών. ΔΕΝ ΕΠΡΟΛΑΒΑ, μας είπε ΟΥΤΕ ΝΑ ΑΥΤΟΚΤΟΝΗΣΩ»

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• ΠΟΙΑ ΕΙΝΕ Η ΕΝΤΟΛΗ ΤΟΥ ΛΑΟΥ

«Η Εθνοσυνέλευσις αύτη απεστάλη εις το Εθνικόν Συνέδριον με ωρισμένην εντολήν. Να επαναφέρη τον Βασιλέα Κωνσταντίνον εις τον Θρόνον του, να καταλύση την Τυραννίαν του Βενιζελισμού και να μεταρρυθμίση το Συνταγματικόν Πολίτευμα κατά τρόπον τοιούτον, ώστε εις το μέλλον να μη τολμά οιοσδήποτε προδότης ή τύραννος να θέτη βέβηλον χείρα επ’ αυτού»

• Η ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΙΣ ΤΩΝ ΠΑΘΟΝΤΩΝ

«Δεν νομίζω λοιπόν ότι η Κυβέρνησις πράγματι αντιτίθεται προς την πλήρη αποκατάστασιν των παθόντων ιδιωτών και θα ηδίκει τις αυτήν εάν επίστευεν ότι, παριδούσα το καταφανές δίκαιον των παθόντων, παραβλέπει και την σχέσιν, ην έχει προς την δημοσίαν τάξιν η υπόθεσις»

ΕΣΤΙΑ

• Η ΕΠΕΡΩΤΗΣΙΣ ΤΩΝ ΘΡΑΚΩΝ

«Διά τους Θράκας όμως πληρεξουσίους η ανάπτυξις της επερωτήσεως απετέλει αληθή μυσταγωγίαν. Εξήσκουν διά πρώτην φοράν συνολικώς το δικαίωμα του ελέγχου, το οποίον το Σύνταγμα της Ελλάδος εχορήγει αυτοίς, κατόπιν της απελευθερώσεώς των από πεντακοσίων ετών δουλείαν»

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• Η ΝΕΑ ΤΡΟΠΗ ΤΟΥ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ – ΟΙ ΣΥΜΜΑΧΟΙ ΘΑ ΑΛΛΑΞΟΥΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗΝ ΕΝΑΝΤΙ ΤΟΥ ΚΕΜΑΛ – ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜ. ΤΟΥ ΚΕΜΑΛ ΕΠΙΤΡΕΠΟΥΝ ΤΗΝ ΣΥΝΕΧΙΣΙΝ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ

«Τηλεγράφημα του Ρέουτερ εκ Κων/πόλεως αγγέλλει, ότι το νέον τουρκικόν υπουργείον ουδεμίαν προβάλλει αντίρρησιν εις την κατάπαυσιν των εχθροπραξιών, εν η περιπτώσει η κυβέρνησις Αθηνών θα ήτο διατεθειμένη να εκκενώση αμέσως την Θράκην και την Σμύρνην»

• ΤΟ ΝΕΟΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑ

«Και κατόπιν θα δώσωμεν ψήφον και εις τας γυναίκας προς μεγίστην ικανοποίησιν των μητέρων μας και των αδελφών μας και επιβράβευσιν της Κυρίας Καλιρρόης Παρρέν. Δεν θα μας λείψη και το δημοψήφισμα αυτήν την φοράν. Το περίφημον ΡΕΦΕΡΕΝΤΟΥΜ το οποίον δεν εθέσπισαν οι κουτόφραγκοι και εις το οποίον δεν κατέφυγε λαός ως ο Ελβετικός θα αποτελέση τον αδιάτρητον θώρακα των λαϊκών ελευθεριών»

ΠΑΤΡΙΣ

• ΑΙ ΕΞΗΓΗΣΕΙΣ ΜΑΣ

«Και εγνωρίζαμεν ότι η πολεμική προσπάθεια της Ελλάδος κατά του Κεμάλ ΕΙΧΕ ΛΗΞΕΙ από του θέρους του 1920, και ότι, αν θα εχρειάζετο κάτι ακόμη, αυτό το κάτι θα ήτο Η ΕΙΣΟΔΟΣ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ ΜΑΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΙΝ, κατά τον σχετικόν της συνθήκης των Σεβρών όρον […] Το αποτέλεσμα των εκλογών εκρήμνισε το οικοδόμημα των υπολογισμών μας ολόκληρον»

• ΤΟ ΑΛΒΑΝΙΚΟΝ ΖΗΤΗΜΑ – ΣΕΡΒΙΑ ΚΑΙ ΕΛΛΑΣ

«Το Βορειοηπειρωτικόν ζήτημα εξηκολούθησε χθες και προχθές να απασχολή τον κυβερνητικόν και τον αντιπολιτευόμενον Τύπον, το μεν λόγω της επιμονης των Αλβανών όπως καταλάβωσι την Χειμάρραν, το δε ως εκ της εκκρεμούς ενώπιον της Κοινωνίας των Εθνών συζητήσεως, και τέλος συνεπεία ανακοινώσεων περί διεξαγομένων μεταξύ Ελλάδος και Σερβίας συνεννοήσεων»

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• ΤΟ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΟΝ ΜΕΤΩΠΟΝ

«Διότι αμέσως μετά τας πρώτας ελληνικάς νίκας, είναι σχεδόν βέβαιον, ότι ο Κεμάλ θα εξαπολύση εις Ευρώπην τους πράκτοράς του, προσφέρων εις τας Δυνάμεις ανταλλάγματα πλουσιώτατα, διά να προκαλέση επέμβασιν προς όφελός του, ή τουλάχιστον ευνοϊκούς υπέρ της Τουρκίας όρους ειρήνης. Και ο τοιούτος διπλωματικός του πόλεμος εναντίον μας δεν πρέπει να μας εύρη απαρασκεύους, αλλά προητοιμασμένους να τον αντικρούσωμεν ή να τον καταστήσωμεν αδύνατον εξ αρχής»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• ΘΑΡΘΗ ΚΑΙ Η ΣΕΙΡΑ ΜΑΣ

«Αι καταδιώξεις εξακολουθούν κατά της εργατικής τάξεως. […] Νομίζουν πως ο χωροφυλακίστικος υποκόπανος και η επιστρατική δικαιοσύνη των θα συγκρατήσουν την εργατική τάξι μέσα στην κομματική των στρούγκα. Το πιστεύουν γιατί είνε οι καθυστερημένοι. Τα βλέπουν όλα με το φακό της μικροπολιτικής, της κουμπούρας, της σανίδος. Αυταπατώνται. […] Θάρθη η ημέρα να εκδικηθή και η εργατιά»

ΣΚΡΙΠ

• ΕΙΣ ΤΑΣ ΠΑΡΑΜΟΝΑΣ ΜΕΓΑΛΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ
• ΠΩΣ ΣΚΕΠΤΟΝΤΑΙ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΤΗΣ ΑΓΚΥΡΑΣ

«Οι άνθρωποι της Αγκύρας υπερβαίνουν παν μέτρον και πάσαν σύνεσιν. […] Τα μετριοπαθή στοιχεία είνε ανίκανα  επί του παρόντος, να αντιδράσουν κατά των ριζοσπαστικών και βιαίων στοιχείων, η διάσπασις αύτη της ισορροπίας δύναται να έχη σοβαράς συνεπείας και δεν ημπορεί κανείς να βασίζεται εις την αποσόβησιν αυτών διά μιας ελληνικής νίκης»

ΣΦΑΙΡΑ

• Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΕΙΣ ΤΟ ΜΕΤΩΠΟΝ

«Ο Βασιλεύς Κωνσταντίνος απέρχεται μετ’ ολίγας ημέρας συνοδευόμενος από τον Α.Υ. τον Διάδοχον, από τον πρίγκηπα Ανδρέαν και από το Επιτελείον Του […] Μία μυριόστομος ιαχή ενθουσιασμού θ’ αντηχήση εις τα βουνά και εις τους λόγγους της Μ. Ασίας […] Ο στρατός και ο Λαός ηδελφωμένος θα προπέμψουν και θα υποδεχθούν τον στρατηλάτην βασιλέα ενεργούντα την υψηλήν αποστολήν Του εν μέσω των συμμαχητών Του»

• ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΑΓΟΡΑ ΝΑΥΛΩΝ