Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Δευτέρα 3 Μαΐου 1921

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Ο αγώνας των μεγάλων δυνάμεων για την εξασφάλιση ζωνών επιρροής στην ευρωπαϊκή ήπειρο συνεχίζεται αμείωτος, όπως και ο μοναχικός αγώνας της Ελλάδας στο μικρασιατικό Μέτωπο, από το οποίο οι πληροφορίες είναι λιγοστές. Αντιθέτως δεν λείπει η διχαστική αρθρογραφία, με τα φιλοκυβερνητικά φύλλα να επιρρίπτουν ευθύνες για όλα τα δεινά στην αντιπολίτευση και το φιλοβενιζελικό Τύπο να απαντά αναλόγως. Οι πολιτικές κόντρες της εποχής γίνονται μέσω της καθημερινής αρθρογραφίας…

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• ΑΙ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΠΑΘΟΝΤΩΝ

“Υπεδείξαμε δε εσχάτως ότι μόνον διά της διανομής εις τους παθόντας των ήκιστα προσοδοφόρων διά το Δημόσιον γαιών, των ανηκόντων εις την ιδιοκτησίαν αυτού, θα κατωρθούτο άνευ μεγάλης επιβαρύνσεως του ταμείου του Κράτους και άνευ χρονισμού να παρασχεθή μία επαρκής αποζημίωσις εις τους παθόντας»

• ΠΩΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΘΗ ΤΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΝ ΤΟΥ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΟΣ

«Εν τοιαύτη περιπτώσει, εφόσον η κυβέρνησις δεν θα ήθελε να κατηγορηθή ως υποθάλπουσα την κερδοσκοπίαν, αν μη και συνεργούσα εις αυτήν, οφείλει να ‘’επιτάξη’’ το υπάρχον ήδη συνάλλαγμα εις την αρχικήν τιμήν της αγοράς αυτού και να αναλάβη η ιδία την πώλησιν αυτού διά τας ανάγκας μόνον του εμπορίου ή διά του υπουργείου των Οικονομικών ή διά της Εθνικής Τραπέζης, αναθέτουσα την εποπτείαν της διαχειρίσεως του συναλλάγματος εις επιτροπήν (…) ταυτοχρόνως δε να αφίση ελευθέραν την αγοραπωλησίαν του συναλλάγματος εν τω Χρηματιστηρίω»

ΑΣΤΡΑΠΗ

• Η ΓΑΛΛΙΚΗ ΕΙΣΧΩΡΗΣΙΣ ΕΝ ΑΛΒΑΝΙΑ

«Η γαλλική προστασία ωθείται σήμερον προς Αλβανίαν. […] Δυνάμεθα συνεπώς να εννοήσωμεν ποία προώρισται να εκδηλωθή η γαλλική πολιτική εις τας μετά της Αλβανίας σχέσεις της Ελλάδος […] Η Ελλάς είνε αρκούντως ισχυρά διά να επιβάλη ανά πάσαν στιγμήν τον σεβασμόν των δικαίων της εις την Αλβανίαν. […] Είνε ευτύχημα ότι η κυβέρνησις συνετώς πολιτευομένη, δεν παρεσύρθη εν σπουδή εις λήψιν πιεστικών μέτρων κατά των Αλβανών. Θα ήτο λυπηρόν να εμπέσωμεν απ’ αρχής εις την παγίδα»

ΕΘΝΟΣ

• ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΙ

«Το Κόμμα των Φιλελευθέρων θ’ ανέλθη μίαν ημέραν εις την Αρχήν. Αι τελευταίαι πλάναι θα διαλυθούν υπό τον ΗΛΙΟΝ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ ΤΩΝ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ. Εάν τινες των αντιθέτων ενθυμούμενοι το παρελθόν αυτών θέλουν ν’ αποδώσουν εις τους Φιλελευθέρους τάσεις ανατρεπτικάς, ας είνε βέβαιοι, ότι θα ευρεθούν λανθασμένοι. Οι Φιλελεύθεροι θα κατεδίκαζον απολύτως και κατηγορηματικώς τοιαύτας διαθέσεις, εάν υπήρχον, είνε δε βέβαιον ότι δεν υπάρχουν»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• ΤΑ ΦΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΣ

«Οσάκις ο κυβερνητικός τύπος αντιλαμβάνεται ότι ο ελληνικός λαός δεν είνε ενθουσιασμένος εκ της καταστάσεως, ανοίγει την ασφαλιστικήν δικλείδα στερεοτύπου εξατμισμού : Την δικλείδα του κατά των φιλελευθέρων μίσους, της κατά των φιλελευθέρων εξωθήσεως, του κατά των φιλελευθέρων διωγμού. […] Ο κυβερνητικός τύπος ας παύση να εμφανίζη προ των ξένων, διά των ρωμαντικών αφηγήσεών του, το άκοσμον θέαμα Ελλάδος ετοιμαζομένης ν’ αλληλοσπαραχθή εις τα μετόπισθεν, ενώ τα τέκνα της διεξάγουσιν αγώνα κρίσιμον κατά προαιωνίου εχθρού»

• Η ΠΑΤΡΙΣ ΤΟΥ

«Εδώ λοιπόν υπάρχει το πρώτον σπέρμα του διεθνισμού. Εις την έλλειψιν ‘’πραγματικής’’ γενετείρας. Αλλ’ είνε μόνον ο προλετάριος, ο οποίος δεν έχει; Ποια είνε, παρακαλώ, η γενέτειρα της απεράντου μυρμηκιάς των αστικών και μικροαστικών πληθυσμών των συγχρόνων ευρωπαϊκών πόλεων;»

ΕΜΠΡΟΣ

• ΕΙΣ ΤΗΝ ΣΙΛΕΣΙΑΝ ΣΠΕΡΜΑΤΑ ΝΕΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ
• ΖΩΗΡΟΤΑΤΗ ΣΥΓΚΙΝΗΣΙΣ ΑΠΟ ΤΑΣ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΛΟΫΔ ΤΖΩΡΤΖ
• Η ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΛΟΡΔΟΥ ΜΟΝΤΑΓΚΙΟΥ

«Η αποχαιρετιστήριος επιστολή την οποίαν ο υπουργός των Ινδιών κ. Μονταγκιού απηύθυνε προς τη απερχομένην εκ Λονδίνου Επιτροπή των Ινδών Μουσουλμάνων (…) δεν μας φαίνεται ότι περιέχει στοιχεία δυνάμενα ν’ αποτελέσουν πηγήν νέων σοβαρών ανησυχιών διά την Ελλάδα, ως προς την τύχην της Θράκης. […] Η Κυβέρνησις βεβαίως οφείλει να παρακολουθή αγρύπνως τα τεκταινόμενα εις τα διπλωματικά παρασκήνια και τα εμφανιζόμενα εις την δημοσιότητα. […] Η ουδετεροποίησις των Στενών, Κων/πόλεως και Ραιδεστού και αι νηοψίαι, σημεία καίρια και αναπόσπαστα του θεάτρου του πολέμου, οφείλουν ν’ απορροφήσουν την Κυβερνητικήν δράσιν»

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΩΝ ΠΑΘΟΝΤΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΚΑΘΗΚΟΝ ΤΗΣ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΣ

«Διότι οι παθόντες κατά την διάρκειαν της Τυραννίδος είνε οι στρατιώται της ελευθερίας και αληθείς στρατιώται της ελευθερίας υπήρξαν εκείνοι, οίτινες αλλυσοδέθησαν ή εξωρίσθησαν ή είδαν τα τέκνα των φονευμένα σας σκύλους ή τας περιουσίας των διαρπαζομένας ή τας οικογενείας των λιμοκτονούσας. […] Διότι δεν αποτελεί δικαιοσύνην η περιφρόνησις προς τους παθόντας και η αδιαφορία προς τα δικαιώματα αυτών. Δεν αποτελεί δικαιοσύνην η υποστήριξις των επιτηδείων και η μέριμνα προς τους ψευδοπαθόντας, ουδ’ η ανεξικακία κατά των λυσσώντων ως χθες Βενιζελικών»

• ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΑΤΑΙ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΑΙ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΑΙ ΑΠΟΚΑΛΥΨΕΙΣ

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• ΠΡΟΚΑΛΟΥΜΕΘΑ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΩΜΕΝ

«Και τα κύμβαλα της κυβερνητικής φατρίας, αεί ψευδόμενα, απετόλμησαν και τούτο χθες : Να μας εγκαλέσουν επί … ψευδολογία, διότι ισχυριζόμεθα, ότι οι Κυβερνώντες, κακή τη μοίρα, τίποτε άλλο δεν κάμνουν, ειμή να εξαπατούν τον Ελληνικόν Λαόν. […] Τα κυβερνητικά κύμβαλα δεν ήκουσαν την σύστασίν μας να σιωπαίνουν, όπως πρέπει να σιωπαίνουν και από κομματικού ακόμη υπολογισμού, εφ’ όσον ευρίσκεται η Ελλάς εις τα χάλια, που της εδημιούργησαν»

• ΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΜΙΚΡΑΝ ΑΣΙΑΝ – Ο κ. ΓΟΥΝΑΡΗΣ ΑΝΑΓΓΕΛΛΕΙ ΤΑΧΥΝ ΤΕΡΜΑΤΙΣΜΟΝ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ – ΤΟ ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΟΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΙΝ ΤΗΣ ΑΓΚΥΡΑΣ
• ΕΡΓΑ ΚΑΙ ΗΜΕΡΑΙ ‘’ΤΥΡΑΝΝΟΜΑΧΩΝ – Η ΔΡΑΣΙΣ ΤΟΥ ΝΟΜΑΡΧΟΥ ΣΑΡΑΝΤΑ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ – Η ΤΥΡΑΝΝΙΑ ΚΑΙ Ο ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ

ΠΑΤΡΙΣ

• ΕΝΩ ΠΟΛΕΜΟΥΜΕΝ

«Αι πληροφορίαι αλληλοσυγκρούονται ως προς την εντύπωσιν και την συγκίνησιν, την οποίαν υπέστη η Κυβέρνησις εκ της εν ακμή αισιοδοξίας επελθούσης ειδήσεως περί ανακηρύξεως ως ουδετέρων της Κωνσταντινουπόλεως, του Βοσπόρου, των Δαρδανελλίων και αυτής ακόμη της Ραιδεστού! […] Φθάνουν αι Δυνάμεις μέχρι του σημείου να κηρύσσουν κατά τον Ελληνικόν τούτον πόλεμον ουδέτερον το έδαφος της Ελλάδος, την Ραιδεστόν! Μας δένουν τα χέρια μέσα εις αυτάς τας βάσεις των Μικρασιατικών μας επιχειρήσεων»

• Η ΜΕΓΑΛΗ ΕΠΕΤΕΙΟΣ

«Αλλ’ η Δευτέρα επέτειος της καταλήψεως υπό του στρατού μας της Σμύρνης, ας μη λερωθή με τας μικρότητας των κομματικών παθών και μάλιστα την παραμονήν της αναμενομένης οριστικής εκκαθαρίσεως της Ανατολής υπό των ορδών του Κεμάλ. Ο Ελληνικός στρατός γνωρίζει πλέον ακριβώς την αποστολήν του και το καθήκον του»

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• Η ΑΓΓΛΟΓΑΛΛΙΚΗ ΔΙΕΝΕΞΙΣ

«Κατά την συνθήκην των Βερσαλλιών, η τύχη της Άνω Σιλεσίας θα καθωρίζετο εκ της ελευθέρας εκφράσεως της θελήσεως των κατοίκων της. […] Η Γαλλία είναι μόνη εις την επιμονήν της, όπως η Σιλεσία παραχωρηθή εν τω συνόλω της εις την Πολωνίαν. Πλην της Αγγλίας και της Ιταλίας, και η Αμερική δεν θα συναινέση βεβαίως εις την καταπάτησιν δόγματος Αμερικανικού, το οποίον απετέλεσε την βάσιν της σχετικής προς την Σιλεσίαν διατάξεως της συνθήκης των Βερσαλλιών. Είναι όμως βέβαιον ότι η Γαλλία θα προκρίνη της σημερινής αυτής επιμονής την διατήρησιν της συμμαχικής αλληλεγγύης»

• ΑΙ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

«Κανείς δεν είνε ευχαριστημένος με το υπουργείον της παιδείας, πλην εκείνων, οι οποίοι το διευθύνουν, ως και τον Ζαΐμην. Ελησμονήσαμεν και τους τρεις βλαχοδημάρχους του Ζαΐμη. […] Πόσον δε παιδαγωγοί ικανοί αποδεικνύονται οι σατράπαι του υπουργείου της παιδείας, το οποίον δεν ανήκει εις το κράτος, εις το έθνος, εις τον λαόν, αλλά εις τα τσαρούχια των και την βλαχόκαλτσάν των, που εκληρονόμησαν επό τον πατέρα των, πειθόμεθα και εκ της εξαιρέσεως, εις την οποίαν υπήγαγον τα δημοτικά σχολεία προκειμένου περί των ενωρίς εξετάσεων»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• ΤΟ ΠΥΡΟΤΕΧΝΗΜΑ

«Έκτοτε η όλη πολιτική της κυβερνήσεως υπήρξε η πολιτική … της Τύχης! Ένας αηδής κομπογιανιτισμός, συνιστάμενος εις την προσπάθειαν εκμεταλλεύσεως κάθε γεγονότος επάνω εις το οποίον θα ηδύνατο να στηριχθή μία πρόσκαιρος και βεβιασμένη προς παραπλάνησιν του λαού αισιοδοξία»

• Η ΓΕΝΙΚΗ ΕΙΡΗΝΗ ΚΑΙ ΑΙ ΚΕΦΑΛΑΙΟΚΡΑΤΙΚΑΙ ΟΡΕΞΕΙΣ

«Πώς είνε δυνατόν ο Άγγλος κεφαλαιοκράτης και έμπορος και βιομήχανος να επιτρέψη στον Γάλλον συνάδελφόν του να πιη το αίμα του Γερμανικού λαού αφ’ ότου, αυτός ο Άγγλος, επολέμησε μόνον για να κατέχη την οικονομικήν παντοδυναμίαν; Είνε αυτό ένα παράδειγμα του μεταπολεμικού δήθεν ειρηνικού καθεστώτος»

ΣΚΡΙΠ

• ΑΙΜΑΤΗΡΑ Η ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΕΚΛΟΓΩΝ ΕΝ ΙΤΑΛΙΑ
• ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΚΕΜΑΛΙΚΩΝ ΕΝ ΑΓΚΥΡΑ ΔΙΑ ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΩΝ ΥΠΟΓΡΑΦΕΙΣΩΝ ΣΥΝΘΗΚΩΝ
• Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΕΩΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΣΟΦΙΑΝ

«Ο εν Σόφια ανταποκριτής του παρισινού ‘’Χρόνου’’ γράφει, ότι άμα τη αφίξει της εις την βουλγαρικήν πρωτεύουσαν η επιτροπή επί των αποζημιώσεων, ήρχισεν αμέσως το έργον της […] Εν τούτοις ο σκοπός, τον οποίον έχει η επιτροπή δυσκόλως θα εκπληρωθή, εάν αι εσωτερικαί διαμάχαι και η οξεία δυσπιστία μεταξύ κομμάτων δεν ελαττωθούν προ της οικονομικής κρίσεως της πάντοτε λυπηράς και των δεινών της Βουλγαρίας»

ΣΦΑΙΡΑ

• Η ΑΚΤΟΠΛΟΪΚΗ ΕΝΩΣΙΣ

«Έν εκ των μέτρων τα οποία προσδοκώμεν εκ της ενώσεως ταύτης είνε ότι θα κατορθωθή να λείψη το περίεργον φαινόμενον καθ’ ο ενώ υπάρχει πληθωρική περίσσεια ατμοπλοίων της ακτοπλοΐας, η συγκοινωνία δεν εκτελείται κατά τρόπον εξυπηρετούντα τας ανάγκας της πανταχόθεν βρεχομένης υπό των θαλασσών Ελλάδος»

• Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ ΤΩΝ ΝΑΥΛΩΝ ΕΙΣ ΤΑΣ ΔΙΑΦΟΡΟΥΣ ΑΓΟΡΑΣ
• Η ΧΕΙΜΑΡΡΑ

«Η Ελλάς, η ελευθέρα Ελλάς, δεν πρέπει επ’ ουδενί λόγω να επιτρέψη τον εξαλβανισμόν της ηρωϊκής και υπερηφάνου Χειμάρρας, την οποίαν εσεβάσθησαν και αυτοί ακόμη οι Σουλτάνοι»