Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Δευτέρα 10 Μαΐου 1921

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Οι εσωτερικές εξελίξεις στο πολιτικό ‘’στρατόπεδο’’ του Κεμάλ, κυρίως όμως ο τρόπος που αυτές μπορεί να επηρεάσουν τις εξελίξεις στο μικρασιατικό Μέτωπο, δίνουν αφορμή στους αρθρογράφους της εποχής για πρωτοσέλιδες αναλύσεις. Η κυβέρνηση δέχεται έντονη κριτική. Φαινόμενα υποκατάστασης της Εθνοσυνέλευσης και της κυβέρνησης από στρατιωτικές υπηρεσίες, δημιουργούν προβληματισμό. Ενώ η προοπτική, η πολιτική και η διπλωματία να ακολουθούν το στρατό, δίνει μία ακόμη αφορμή για να χαρακτηριστεί η χώρα ‘’εις κατάπτωσιν και αποσύνθεσιν’’…

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• Η ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΙΣ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ

«Περί της ανάγκης ριζικών τροποποιήσεων, τας οποίας προτείνει η Κυβέρνησις, δεν απεφάνθη ο λαός, ούτε ωρίμασεν η περί τούτου κοινή συνείδησις. Τα δε πολιτεύματα δεν είνε προϊόν της μελέτης ενός ή πλειοτέρων πολιτικών ή επιστημόνων, αλλ’ αποτελούν εκδήλωσιν της κυριάρχου λαΪκής βουλήσεως σαφώς και συγκεκριμένως εκπεφρασμένης»

• ΟΙ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΟΙ ΒΕΝΙΖΕΛΙΣΜΟΙ

«Η γενική κατακραυγή κατά του κ. Γούναρη, ότι είνε όργανον των διαφόρων ανθρωπάκηδων του κόμματός του, φαίνεται, δυστυχώς, εξ αυτών των πραγμάτων δικαιολογημένη. Το γεγονός κατά τούτο είνε απελπιστικόν, διότι μεγάλη μερίς του ελληνικού λαού απέβλεψε προς τον κ. Πρωθυπουργόν ως τον άνθρωπον εκείνον όστις θα εστήριζε την κρατικήν και πολιτειακήν υπόστασιν της Ελλάδος επί της βάσεως της ηθικής και δικαιοσύνης»

ΑΣΤΡΑΠΗ

• ΕΚΕΙ ΠΟΥ ΔΕΝ ΜΑΣ ΕΠΙΒΟΥΛΕΥΟΝΤΑΙ

«Εις τους μέλλοντας συνασπισμούς και όχι εις την υφισταμένην σήμερον αγγλογαλλικήν συμμαχίαν εμπεριέχεται η δύναμις, ήτις θα καθορίση την διπλωματικήν όψιν της Ευρώπης και θα εξασφαλίση εις τους καταπεπονημένους λαούς την μακροχρόνιον ειρήνην. […] Είμεθα μικρός λαός, και ανεξαρτήτως των συμφερόντων μας, άτινα χαράσσουν την πολιτικήν κατεύθυνσιν του Έθνους προς τους ιδίους ορίζοντας, δεν δυνάμεθα ν’ αποσχισθώμεν της Μεγάλης Δυνάμεως ήτις είνε αληθής θεματοφύλαξ των ελευθεριών των μικρών λαών»

ΕΘΝΟΣ

• ΘΑ ΣΑΣ ΕΥΓΝΩΜΟΝΟΥΜΕΝ !

«Εκαλλιεργήσατε την κατάκτησιν της εξουσίας της χώρας ως επιδημία. Επιδημία ψεύδους, συκοφαντίας, ραδιουργίας. […] Διά να ικανοποιήσετε το μίσος σας. Την εκδίκησί σας.[…] Κυβερνάτε ως φυματίωσις. Είσθε πολιτικοί βάκκιλοι οι οποίοι κατατρώτε την ζωήν την εθνικήν. […] Φυλακίσατε, δέσατε, διαπομπεύσατε, δολοφονήσατέ μας. Θα σας ευγνωμονούμε γι’ αυτό, αν από αυτό προέλθη η σωτηρία της πατρίδος, την οποίαν δολοφονείτε υπουλότατα, ανανδρότατα, θυσιάζοντας αυτήν εις τον ταπεινότατον εγωισμόν σας, τον υλιστικώτατον ατομικισμόν σας»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΠΑΝΤΗΣΙΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΙΝ ΤΗΣ ΔΙΑΚΟΙΝΩΣΙΝ ΤΗΣ ΟΥΔΕΤΕΡΟΠΟΙΗΣΕΩΣ – Η ΕΛΛΑΣ ΕΧΕΙ ΕΠΙΦΥΛΑΞΕΙΣ ΔΙΑ ΤΗΝ ΟΥΔΕΤΕΡΑΝ ΖΩΝΗΝ
• ΤΟ ΕΓΚΛΗΜΑ ΚΑΙ Η ΤΙΜΩΡΙΑ

«Οι κραυγάζοντες σήμερον κατά του Bενιζέλου, είνε οι προχθές μαινόμενοι υπέρ αυτού. […] Εις την ήρεμον ελληνικήν ζωήν παρεισέφρησεν η αιματηρά, σελίς των Νοεμβριανών. Είνε γνωστόν τι επηκολούθησε»

ΕΜΠΡΟΣ

• ΔΙΑΚΟΙΝΩΣΙΣ ΤΟΥ ΜΠΡΙΑΝ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΛΟΫΔ ΤΖΩΡΤΖ – ΔΕΝ ΕΒΕΛΤΙΩΘΗΣΑΝ ΑΙ ΑΓΓΛΟ-ΓΑΛΛΙΚΑΙ ΣΧΕΣΕΙΣ
• ΘΑ ΜΕΤΑΒΛΗΘΗ Η ΓΑΛΛΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ; – ΔΥΟ ΤΟΥΡΚΙΚΑΙ ΠΡΕΣΒΕΙΑΙ ΕΝ ΠΑΡΙΣΙΟΙΣ ! ΚΑΙ ΚΑΜΜΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ – ΠΩΣ ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ ΕΡΓΑΖΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΠΩΣ ΗΜΕΙΣ ΚΟΙΜΩΜΕΘΑ

«Παρά την ούτως ειπείν στασιμότητα ταύτην της Γαλλοτουρκικής εγκαρδιότητος η άριστα ωργανωμένη ενταύθα Τουρκική προπαγάνδα δεν παραλείπει ουδεμίαν ευκαιρίαν, όπως αναπτύξη την δράσιν αυτής ευρύτερον. […] Απέναντι της πλημμύρας ταύτης των ανθελληνικών ενεργειών, ούτε αντίδρασις Ελληνική, ούτε αντίρρησις υπάρχει. Ανίσχυρος δε ή ανίκανος η ενταύθα Ελληνική πρεσβεία, όπως αντιταχθή εις το ογκούμενον οσημέραι ρεύμα, είνε άγνωστον εις τι ασχολείται και τι εκ των ενεργειών της προσδοκά»

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• Η ΙΣΧΥΣ ΤΩΝ ΟΠΛΩΝ ΚΑΙ Η ΔΥΝΑΜΙΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΝΟΟΣ

«Υπάρχουν οι φρονούντες ότι ως έχουσι τα πράγματα εν Ελλάδι και ως εξελίσσονται τα γεγονότα, η πολιτική αντίληψις και η εκδήλωσις της διανοητικότητος, ήτοι η διπλωματία, οφείλουν να υπαχθούν υπό την στρατιωτικήν διανοητικότητα και να υπαγάγουν την βούλησιν αυτών υπό την στρατιωτικήν αντίληψιν. […] Ο στρατός, ο οποίος θα πλήξη τον εχθρόν, αποτελεί τον βραχίονα της φυλής, αποτελεί τον γρόνθον του Ελληνισμού, αλλά τότε μόνον αι νίκαι θα αποβούν ωφέλιμοι και τότε θα αποδώσουν τους καλούς καρπούς αι νίκαι, όταν υπερτάτη δύναμις, ρυθμιστική των πάντων, υπάρχη η πολιτική διάνοια»

• Η ΝΕΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ ΤΩΝ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ

«Η νέα Κυβέρνησις της Αγκύρας, εάν εσχηματίσθη, ως ανηγγέλθη χθές εκ Κων/πόλεως, δεν είνε μόνον Κυβέρνησις αδιαλλάκτων, είνε Κυβέρνησις Σοβιετική. […] Αλλά πρό της νέας καταστάσεως ως εμφανίζεται αύτη και ως απειλεί να εξελιχθή, η Ελλάς, ως είπομεν, ανίσταται εν Μικρά Ασία φρουρός της Ευρώπης και ως τοιούτος οφείλει και έχει το δικαίωμα νέων απαιτήσεων και νέων αξιώσεων και επί του ζητήματος τούτου ο Ελληνικός Λαός αναμένει την δικαίαν και επιβαλλομένην πολιτικήν εκδήλωσιν»

ΕΣΤΙΑ

• ΑΝ ΕΙΧΑΜΕΝ ΠΕΠΟΙΘΗΣΙΝ !

«Όσον και αν υποτεθή ότι υπάρχει κάποια εξόγκωσις εις τας πληροφορίας περί της στάσεως των εν Αγκύρα, είνε όμως γεγονός αναμφισβήτητον ότι οι Τούρκοι επιδεικνύουν εσχάτως και απέναντι των Γάλλων αυθάδειαν […] Αν υπήρχεν εις την επίσημον πολιτικήν της Ελλάδος μυαλό, θα ημπορούσεν αύτη να επωφεληθή ακόμη και της τελευταίας στιγμής διά να μεταθέση εις τας Αθήνας τας Γαλλικάς συμπαθείας, αι οποίαι εναυάγησαν εις την Άγκυραν. […] Αυτήν την στιγμήν ο Κεμάλ εργάζεται φιλοτίμως υπέρ της Ελλάδος. Ας τον βοηθήση με όλας της τας δυνάμεις η Ελληνική πολιτική»

• Η ΨΥΧΗ ΤΗΣ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ

«Τοιούτος ο Ελληνισμός της Ρόδου, τοιούτος ο Ελληνισμός της Καλύμνου και της Δωδεκανήσου όλης, τον οποίον επιμόνως ζητεί να υποσκάψη η Ιταλική προπαγάνδα με τα άπειρα γνωστά και αφανή μέσα της. Η Δωδεκανησιακή ψυχή, πονούσα διά τον πόνον της Μητρός Ελλάδος, θλίβεται καιρίως διά τας λύπας και τας στενοχωρίας της και παθαίνεται διά την ζωήν και την ακμήν της»

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• ΓΑΛΛΙΑ – ΚΕΜΑΛ

«Η Γαλλία ήρχισε αντιλαμβανομένη το αδύνατον της συνεννοήσεως της μετά του Κεμάλ, όστις φαίνεται ότι τώρα τελευταίως χάρις εις την πρόσφατον διαλλακτικότητα της Αντάντ, έχει εξαχρειωθή εις απίστευτον βαθμόν»

• ΤΟ ΑΛΛΗΛΟΦΑΓΩΜΑ ΤΩΝ ΚΕΜΑΛΙΚΩΝ – Ο ΜΠΕΚΗΡ ΣΑΜΗ ΘΑ ΕΙΣΑΧΘΗ ΥΠΟ ΤΟΥ ΜΟΥΣΤΑΦΑ ΚΕΜΑΛ ΕΙΣ ΔΙΚΗΝ – ΟΙ ΓΑΛΛΟΙ ΑΝΑΜΕΝΟΥΝ ΕΠΙΚΥΡΩΣΙΝ ΤΗΣ ΓΑΛΛΟΚΕΜ. ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ

«Τα τελευταία γεγονότα της Εθνοσυνελεύσεως έφερον εις δύσκολον θέσιν τον Κεμάλ. Οι αδιάλλακτοι εθνικόφρονες επικρατήσαντες καθ’ όλην την γραμμήν ήρχισαν να κατηγορούν τον Κεμάλ ως υπεύθυνον διά τα τελευταία ατυχήματα εις το Μικρασιατικόν μέτωπον»

ΠΑΤΡΙΣ

• ΕΛΛΑΣ ΤΣΕΡΕΠΗΔΩΝ ΚΑΙ ΚΥΡΙΑΚΗΔΩΝ

«Τα ‘’παιδιά τους’’, οι ‘’δύο αξιωματικοί τους’’, ο Τσερέπης και ο Κυριάκης υποφέρουν εις τας Γαλλικάς φυλακάς, όπου τους έφερεν η αποτροπαία εκ των νώτων απόπειρα δολοφονίας εναντίον του Βενιζέλου. […] Καλεί (κυβερνητική εφημερίδα) την Κυβέρνησις ‘’ν’ ασκήση ΤΗΝ ΜΕΙΖΟΝΑ ΔΥΝΑΤΗΝ ΠΙΕΣΙΝ επί των Βενιζελικών, να υποβάλη αυτούς ΕΙΣ ΠΑΣΑΝ ΔΥΝΑΤΗΝ ΔΙΩΞΙΝ, να μεταχειρισθή ΠΑΝ ΜΕΣΟΝ ΠΡΟΠΗΛΑΚΙΣΜΟΥ, έως ότου εξαναγκασθή προσωπικώς ο Βενιζέλος να παύση αντιδρών κατά της απελευθερώσεως των παιδιών μας’’!»

• ΑΙ ΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΑΓΓΛΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ Η ΘΕΣΙΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝ. ΖΗΤΗΜΑΤΩΝ

«Εάν η Αγγλία έτρεφε την αυτήν ακράδαντον πίστιν την οποίαν είχε και επί της Φιλελευθέρας Ελλάδος, ως του μόνου ισχυροτάτου εν τη Ανατολή παράγοντος, εφ’ ου ακλονήτως και ανεπιφυλάκτως θα εστηρίζετο η Αγγλική πολιτική, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα επέμενεν ανενδότως διά την εφαρμογήν της Συνθήκης των Σεβρών, διά της οποίας θα επετυγχάνετο η απομάκρυνσις εκ της Κωνσταντινουπόλεως των Τούρκων, δυστροπούντων να εκτελέσωσι την ως άνω συνθήκην»

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟΝ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ

«Η τεθείσα λοιπόν υπό της Ελληνικής Κυβερνήσεως αρχή, να υποχωρήσουν οι πολιτικοί και διπλωματικοί υπολογισμοί πρό των αντικειμενικών στρατιωτικών σκοπών, οφείλει, αυτήν καθ’ εαυτήν, να εμπνέη απόλυτον αισιοδοξίαν και πεποίθησιν εις το μέλλον. […] Δεν έχομεν το δικαίωμα να περιφρονώμεν πάσαν ευκαιρίαν, ήτις μας παρέχεται, οσονδήποτε ασήμαντα αποτελέσματα και αν φαίνηται ότι θα προκαλέση η εκμετάλλευσις αυτής, και δεν έχομεν το δικαίωμα αυτό, ακριβώς διότι αφ’ ης στιγμής ολόκληρον το έργον ανετέθη εις τον στρατόν, η πολιτική πρέπει να τεθή εις την υπηρεσίαν του»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• ΑΠΟΣΥΝΘΕΣΙΣ

«Η χώρα μας ευρίσκεται ακριβώς εις την ανάλογον των πεσουσών εκείνων αυτοκρατοριών περίοδον καταπτώσεως και αποσυνθέσεως. Μία Κυβέρνησις παραπαίουσα και άνευ προγράμματος. Ανίκανος να επιβληθή και εις το τελευταίον όργανόν της […] Αυτή είναι η εικών που παρουσιάζει σήμερον η Ελλάς. Εικών διά την συμπλήρωσιν της οποίας λείπει ακριβώς ακόμη η εμφάνισις του σπαθοφόρου, ο οποίος θα θέση το ξίφος του επί της πλάστιγγος και θα ανακηρυχθή υπό των πραιτωριανών δικτάτωρ!»

• ΤΟ ΑΓΓΛΙΚΟΝ ΠΡΟΛΕΤΑΡΙΑΤΟΝ ΕΙΣ ΒΟΗΘΕΙΑΝ ΤΩΝ ΓΑΙΑΝΘΡΑΚΩΡΥΧΩΝ

ΣΚΡΙΠ

• Ο ΚΕΜΑΛ ΑΝΕΚΟΙΝΩΣΕΝ ΕΠΙΣΗΜΩΣ ΤΗΝ ΑΠΟΡΡΙΨΙΝ ΤΗΣ ΓΑΛΛΟΚΕΜΑΛΙΚΗΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ – Ο ΛΑΟΣ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ ΖΗΤΕΙ ΤΗΝ ΑΜΕΣΟΝ ΣΥΝΑΨΙΝ ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ – ΕΙΣ ΤΗΝ ΟΥΔΕΤΕΡΑΝ ΖΩΝΗ ΔΕΝ ΣΥΜΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΙ ΤΑ ΔΑΡΔΑΝΕΛΛΙΑ ΚΑΙ Η ΠΡΟΠΟΝΤΙΣ
• Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΣΙΛΕΣΙΑΝ

«Είνε βέβαιον ότι ο αγών μεταξύ Γερμανών και Πολωνών καθίσταται σοβαρός και μόνη μία ταχεία απόφασις του Ανωτάτου Συμβουλίου θα ηδύνατο να θέση τέρμα εις την διαφοράν, εάν όμως ληφθή υπ’ όψιν η θέλησις των πληθυσμών»

ΣΦΑΙΡΑ

• ΣΦΑΔΑΣΜΟΙ

«Τώρα, εις τας παραμονάς των τελικών πληγμάτων τα οποία είνε προωρισμένα να δώσουν την ελευθερίαν εκεί όπου ποθείται, παρακολουθούμεν την Τουρκίαν ασπαίρουσαν και σφαδάζουσαν, ωρισμένως αι παρακρούσεις των συγχρόνων Τούρκων ομοιάζουν προς σφαδασμούς ή προς τας τελευταίας αναλαμπάς λυχνίας η οποία είναι ετοίμη να σβεσθή»

• ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΙ ΝΑΥΠΗΓΗΣΕΙΣ ΑΠΟ 1^ης ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ ΜΕΧΡΙ 1^ης ΑΠΡΙΛΙΟΥ            ΠΙΝΑΚΕΣ ΤΟΥ ΛΟΫΔ